wieża

Podobna pisownia: Wieża

wieża (język polski)

wieża (1.1)

wieże (1.2)

wieża (1.3)

wieża (1.4)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈvʲjɛʒa], AS: [vʹi ̯eža], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wieża	wieże
dopełniacz	wieży	wież[1]
celownik	wieży	wieżom
biernik	wieżę	wieże
narzędnik	wieżą	wieżami
miejscownik	wieży	wieżach
wołacz	wieżo	wieże

(1.1) archit. wysoka budowla o małej płaszczyźnie podstawy w stosunku do wysokości; zob. też wieża w Wikipedii

(1.2) szach. figura mogąca poruszać się tylko w rzędach i kolumnach; zob. też wieża (szachy) w Wikipedii

(1.3) techn. muz. zestaw elektronicznego sprzętu odtwarzającego muzykę złożony z nakładanych na siebie elementów; zob. też wieża audio w Wikipedii

(1.4) wojsk. wystający ponad korpus element wojskowych pojazdów, okrętów, umocnień z zamontowanym działem; zob. też wieża (pojazd pancerny) w Wikipedii

odmiana:

(1.1-4)

 

przykłady:

(1.1) Podobno o północy na wieży tego starego zamku pojawia się duch.

(1.2) Jednoczesny ruch królem i wieżą nazywa się roszadą.

(1.3) Kupiliśmy sobie nową wieżę stereo.

składnia:

kolokacje:

(1.1) wieża obronna / telewizyjna / widokowa / kościoła / zamku • wieża spadochronowa • wieża ciśnień • wieża kontrolna • wejść na wieżę • zejść z wieży • wieża Eiffla

(1.2) ruszyć się wieżą • zbić coś wieżą • zbić czymś wieżę • promować piona / pionka na wieżę

(1.3) wieża audio / stereo / hi-fi

synonimy:

(1.4) wieżyczka

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) minaret, baszta, gdanisko

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. wieżowiec m, wieżówka ż, wieżyca ż

zdrobn. wieżyczka ż

przym. wieżowy

związki frazeologiczne:

wiatr chorągiewką obraca, ale nie wieżą • wieża Babel • wieża z kości słoniowej • wściekła wieża • zamknąć się w wieży z kości słoniowej

etymologia:

uwagi:

zob. też wieża (ujednoznacznienie) w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) tower; (1.2) rook; (1.3) stack; (1.4) turret
• arabski: (1.1) برج (burǧ)
• baskijski: (1.1) dorre; (1.2) dorre
• białoruski: (1.1) вежа ż; (1.2) ладдзя ż; (1.3) музычны цэнтр m
• chiński standardowy: (1.1) 塔 (tǎ), 楼 (lóu)
• chorwacki: (1.1) kula ż; (1.2) kula ż
• czeski: (1.1) věž ż; (1.2) věž ż
• dolnołużycki: (1.1) torm m
• duński: (1.1) tårn n; (1.2) tårn n
• esperanto: (1.1) turo; (1.2) turo
• francuski: (1.1) tour ż; (1.2) tour ż
• górnołużycki: (1.1) wěža ż, bašta ż
• gudźarati: (1.1) ટાવર ż (ṭāvara)
• hebrajski: (1.1) מגדל
• hiszpański: (1.1) torre ż; (1.2) torre ż; (1.3) torre ż
• indonezyjski: (1.1) menara, tower
• interlingua: (1.1) turre
• irlandzki: (1.1) túr m; (1.2) caiseal m
• islandzki: (1.1) turn m
• japoński: (1.1) 塔 (とう, tō), タワー (tawā); (1.2) ルーク (rūku)
• jidysz: (1.1) טורעם m (turem)
• kaszubski: (1.1) wieżô ż
• kataloński: (1.1) torre ż
• kornijski: (1.1) tour m
• łaciński: (1.1) turris
• niderlandzki: (1.1) toren m; (1.2) toren m
• niemiecki: (1.1) Turm m; (1.2) Turm m; (1.3) Anlage ż
• norweski (bokmål): (1.1) tårn n; (1.2) tårn n
• nowogrecki: (1.1) πύργος m; (1.2) πύργος m
• perski: (1.1) برج
• portugalski: (1.1) torre
• rosyjski: (1.1) башня ż; (1.2) ладья ż; (1.4) башня ż
• rumuński: (1.1) turn
• słowacki: (1.1) veža
• słoweński: (1.1) stolp
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) сꙑнъ m (synŭ)
• szkocki: (1.1) toor
• szkocki gaelicki: (1.1) tùr m; (1.2) tùr m
• szwedzki: (1.1) torn n; (1.2) torn n
• turecki: (1.1) kule; (1.2) kale
• tuvalu: (1.1) fale maluga
• ukraiński: (1.1) вежа ż; (1.2) тура ż; (1.4) башта ż
• urdu: (1.1) برج
• walijski: (1.1) tŵr m
• wietnamski: (1.1) tháp
• wilamowski: (1.1) tum m, tu̇m m, tüm m; (1.2) tum m, tu̇m m, tüm m
• włoski: (1.1) torre ż; (1.2) torre ż

źródła:

1.  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.