osłaniać się

osłaniać (język polski)

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. osłonić)

(1.1) okrywać coś czymś, odgradzać od czegoś, czynić coś niewidocznym

(1.2) swoim położeniem uniemożliwiać zaatakowanie kogoś albo zabezpieczać kogoś lub coś przed czymś szkodliwym, niebezpiecznym

(1.3) przen. chronić kogoś lub coś przed odpowiedzialnością albo czymś nieprzyjemnym, niebezpiecznym

czasownik zwrotny niedokonany osłaniać się (dk. osłonić się)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		osłaniać
czas teraźniejszy		osłaniam	osłaniasz	osłania	osłaniamy	osłaniacie	osłaniają
czas przeszły	m	osłaniałem	osłaniałeś	osłaniał	osłanialiśmy	osłanialiście	osłaniali
	ż	osłaniałam	osłaniałaś	osłaniała	osłaniałyśmy	osłaniałyście	osłaniały
	n	osłaniałom	osłaniałoś	osłaniało
tryb rozkazujący		niech osłaniam	osłaniaj	niech osłania	osłaniajmy	osłaniajcie	niech osłaniają
pozostałe formy czas przyszły m będę osłaniał, będę osłaniać będziesz osłaniał, będziesz osłaniać będzie osłaniał, będzie osłaniać będziemy osłaniali, będziemy osłaniać będziecie osłaniali, będziecie osłaniać będą osłaniali, będą osłaniać ż będę osłaniała, będę osłaniać będziesz osłaniała, będziesz osłaniać będzie osłaniała, będzie osłaniać będziemy osłaniały, będziemy osłaniać będziecie osłaniały, będziecie osłaniać będą osłaniały, będą osłaniać n będę osłaniało, będę osłaniać będziesz osłaniało, będziesz osłaniać będzie osłaniało, będzie osłaniać czas zaprzeszły m osłaniałem był osłaniałeś był osłaniał był osłanialiśmy byli osłanialiście byli osłaniali byli ż osłaniałam była osłaniałaś była osłaniała była osłaniałyśmy były osłaniałyście były osłaniały były n osłaniałom było osłaniałoś było osłaniało było forma bezosobowa czasu przeszłego osłaniano tryb przypuszczający m osłaniałbym, byłbym osłaniał osłaniałbyś, byłbyś osłaniał osłaniałby, byłby osłaniał osłanialibyśmy, bylibyśmy osłaniali osłanialibyście, bylibyście osłaniali osłanialiby, byliby osłaniali ż osłaniałabym, byłabym osłaniała osłaniałabyś, byłabyś osłaniała osłaniałaby, byłaby osłaniała osłaniałybyśmy, byłybyśmy osłaniały osłaniałybyście, byłybyście osłaniały osłaniałyby, byłyby osłaniały n osłaniałobym, byłobym osłaniało osłaniałobyś, byłobyś osłaniało osłaniałoby, byłoby osłaniało imiesłów przymiotnikowy czynny m osłaniający, nieosłaniający ż osłaniająca, nieosłaniająca osłaniające, nieosłaniające n osłaniające, nieosłaniające imiesłów przymiotnikowy bierny m osłaniany, nieosłaniany osłaniani, nieosłaniani ż osłaniana, nieosłaniana osłaniane, nieosłaniane n osłaniane, nieosłaniane imiesłów przysłówkowy współczesny osłaniając, nie osłaniając rzeczownik odczasownikowy osłanianie, nieosłanianie

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		osłaniać się
czas teraźniejszy		osłaniam się	osłaniasz się	osłania się	osłaniamy się	osłaniacie się	osłaniają się
czas przeszły	m	osłaniałem się	osłaniałeś się	osłaniał się	osłanialiśmy się	osłanialiście się	osłaniali się
	ż	osłaniałam się	osłaniałaś się	osłaniała się	osłaniałyśmy się	osłaniałyście się	osłaniały się
	n	osłaniałom się	osłaniałoś się	osłaniało się
tryb rozkazujący		niech się osłaniam	osłaniaj się	niech się osłania	osłaniajmy się	osłaniajcie się	niech się osłaniają
pozostałe formy czas przyszły m będę się osłaniał, będę się osłaniać będziesz się osłaniał, będziesz się osłaniać będzie się osłaniał, będzie się osłaniać będziemy się osłaniali, będziemy się osłaniać będziecie się osłaniali, będziecie się osłaniać będą się osłaniali, będą się osłaniać ż będę się osłaniała, będę się osłaniać będziesz się osłaniała, będziesz się osłaniać będzie się osłaniała, będzie się osłaniać będziemy się osłaniały, będziemy się osłaniać będziecie się osłaniały, będziecie się osłaniać będą się osłaniały, będą się osłaniać n będę się osłaniało, będę się osłaniać będziesz się osłaniało, będziesz się osłaniać będzie się osłaniało, będzie się osłaniać czas zaprzeszły m osłaniałem się był osłaniałeś się był osłaniał się był osłanialiśmy się byli osłanialiście się byli osłaniali się byli ż osłaniałam się była osłaniałaś się była osłaniała się była osłaniałyśmy się były osłaniałyście się były osłaniały się były n osłaniałom się było osłaniałoś się było osłaniało się było forma bezosobowa czasu przeszłego osłaniano się tryb przypuszczający m osłaniałbym się, byłbym się osłaniał osłaniałbyś się, byłbyś się osłaniał osłaniałby się, byłby się osłaniał osłanialibyśmy się, bylibyśmy się osłaniali osłanialibyście się, bylibyście się osłaniali osłanialiby się, byliby się osłaniali ż osłaniałabym się, byłabym się osłaniała osłaniałabyś się, byłabyś się osłaniała osłaniałaby się, byłaby się osłaniała osłaniałybyśmy się, byłybyśmy się osłaniały osłaniałybyście się, byłybyście się osłaniały osłaniałyby się, byłyby się osłaniały n osłaniałobym się, byłobym się osłaniało osłaniałobyś się, byłobyś się osłaniało osłaniałoby się, byłoby się osłaniało imiesłów przymiotnikowy czynny m osłaniający się, nieosłaniający się ż osłaniająca się, nieosłaniająca się osłaniające się, nieosłaniające się n osłaniające się, nieosłaniające się imiesłów przysłówkowy współczesny osłaniając się, nie osłaniając się rzeczownik odczasownikowy osłanianie się, nieosłanianie się

(2.1) osłaniać (1.1) czymś siebie samego

(2.2) osłaniać (1.2) jeden drugiego

(2.3) osłaniać (1.3) jeden drugiego

odmiana:

(1.1-3) koniugacja I

 

(2.1-3) koniugacja I

 

przykłady:

(1.1) Przyciął (osobiście sadzony) żywopłot, który osłania (postawione własnym staraniem) garaże^[1].

(1.2) Odparowuje ciosy wrogów, ale dłoń trzymająca tarczę osuwa się bezwładnie. Już nie osłania ramion^[2].

(1.3) Jak by to więc miało wyglądać, rząd osłania polskie rafinerie przed konkurencją z tamtej strony, a nas wystawia na ogień?^[3]

(2.1) Przed dworcem, na poboczu jezdni łachmaniarze osłaniają się szmatami i coś kombinują^[4].

składnia:

(1.1) osłaniać + B. + N.

(1.2-3) osłaniać + B. przed + N.

(2.1) osłaniać się + N.

(2.2-3) osłaniać się przed + N.

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. osłona ż, przysłona ż, osłonka ż

przysł. osłonowo

przym. osłonowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) cover, screen, shield; (1.2) shield; (1.3) protect; (2.1) take cover; (2.3) protect one another
• duński: (1.1) dække; (1.2) skærme, afskærme; (1.3) skærme, værne, beskytte
• jidysz: (1.2) פֿאַרהיטן (farhitn); (1.3) פֿאַרהיטן (farhitn)

źródła:

1. Polityka, nr 09.04, Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Uczniowie Spartakusa, Halina Rudnicka, 1951 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Polityka, nr 33, Warszawa, 2000 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Masala, Max Cegielski, 2002 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.