Katarzyna

Katarzyna (język polski)

wymowa:

IPA: [ˌkataˈʒɨ̃na], AS: [katažỹna], zjawiska fonetyczne: nazal.• akc. pob. ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Katarzyna	Katarzyny
dopełniacz	Katarzyny	Katarzyn
celownik	Katarzynie	Katarzynom
biernik	Katarzynę	Katarzyny
narzędnik	Katarzyną	Katarzynami
miejscownik	Katarzynie	Katarzynach
wołacz	Katarzyno	Katarzyny

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Katarzyna	Katarzyny
dopełniacz	Katarzyny	Katarzyn
celownik	Katarzynie	Katarzynom
biernik	Katarzynę	Katarzyny
narzędnik	Katarzyną	Katarzynami
miejscownik	Katarzynie	Katarzynach
wołacz	Katarzyno	Katarzyny

(1.1) imię żeńskie; zob. też Katarzyna w Wikipedii

(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Piotrków Kujawski; zob. też Katarzyna (województwo kujawsko-pomorskie) w Wikipedii

(1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Przedecz; zob. też Katarzyna (województwo wielkopolskie) w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

(1.2-3)

 

przykłady:

(1.1) Mam na imię Katarzyna i jestem krawcową z Łodzi.

(1.1) Katarzyna Figura jest polską aktorką, która z humorem i pasją kreuje postacie kobiet ekscentrycznych i nieobliczalnych żon.

(1.1) W Kościele katolickim na 25 listopada przypada wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki katarzynek, krawcowych, bieliźniarek, prządek, modystek, fryzjerów, dziewcząt, mężatek, kołodziejów, młynarzy, garncarzy, polskich kolejarzy, studentów i uczonych oraz chroniącej od bólu głowy.

(1.1) Katarzyny dzień swej patronki, czyli imieniny, obchodzą 25 listopada, a także 2 i 13 lutego, 22 i 24 marca, 29 i 30 kwietnia, 15 września oraz 31 grudnia.

(1.2-3) Mieszkam w Katarzynie od urodzenia.

składnia:

kolokacje:

(1.1) Święta Katarzyna • Góra Świętej Katarzyny • pani Katarzyna • siostra / kuzynka / ciocia / babcia Katarzyna • kobieta imieniem (o imieniu) Katarzyna • święta / błogosławiona Katarzyna • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Katarzyna • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Katarzyna • otrzymać / dostać / przybrać imię Katarzyna • dzień imienin / imieniny Katarzyny • na Katarzynę (o dniu)

(1.2-3) Katarzyna leży gdzieś • pochodzić z Katarzyny • być / mieszkać / przebywać w Katarzynie

synonimy:

(1.1) zdrobn. Katarzynka, Kasia, Kaśka^[1], Kasieńka, Kasiunia, Kasiuńka; zgrub. Kacha^[1], Kachna

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. katarzynka ż, katarzynki nmos, Katarzynów mrz, Katarzynki nmos

zdrobn. Katarzynka ż, Kasia ż, Kaśka ż, Kasieńka ż, Kasiunia ż, Kasiuńka ż

zgrub. Kacha ż, Kachna ż

przym. Katarzynin, Katarzynowy, Kasin, Kasiowy, Kaśczyn, Kaśkowy, katarzynkowy, katarzyński

przysł. katarzynkowo

związki frazeologiczne:

przysłowia: do panny Katarzyny nowych butów obłóczyny • gdy Katarzyna kurzy, wszystka się radość zburzy • gdy w Katarzynę lód nie stanie – szykuj sanie, gdy w Katarzynę mróz – szykuj wóz • gdy w Katarzynę zima, śnieg nie poleży, mróz nie potrzyma • jak się Katarzyna głosi, tak się Nowy Rok nosi • Katarzyny dzień jaki, cały grudzień taki / Katarzyny dzień jaki, cały grudzień będzie taki • kiedy w świętą Katarzynę lód nie stanie, to gotuj sanie • na Katarzynę gęś po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • na Katarzynę schowaj się pod pierzynę • na świętą Katarzynę szykuj ciepłą pierzynę • o świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie / po świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie / od świętej Katarzyny szukaj pierzyny • od świętej Katarzyny nie prześladuj już zwierzyny • od świętej Katarzyny nie wyganiaj już żywiny (sic!) • święta Katarzyna adwent zaczyna, święty Jędrzej jeszcze mędrzej / święta Katarzyna adwent zaczyna / święta Katarzyna adwent zawięzuje, a święty Andrzej poprawuje / święta Katarzyna zawięzuje adwent łyczkiem, a święty Marcin rzemyczkiem / święta Katarzyna adwent rozpoczyna / święta Katarzyna adwent zawiązuje, sama hula, pije, a nam zakazuje • święta Katarzyna adwent zawiązała: dziewczyna nieszczęśliwa, że się nie wydała • święta Katarzyna klucz zgubiła, święty Jędrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz • święta Katarzyna po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie • święta Katarzyna po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • święta Katarzyna pokazuje, jaką pogodę nam styczeń zgotuje • święta Katarzyna śluby ucina • święta Katarzyna śmiechem, święty Andrzej grzechem / święta Katarzyna śmiechem, święty Jędrzej grzechem • święty Andrzej grzechem, święta Katarzyna śmiechem • w Katarzynę z nieba nic nie spadnie, będzie w przyszłym lutym chyba jeszcze ładniej • w najświętszą Katarzynę najtwardszą masz słoninę • w święto Katarzyny są pod poduszką dziewczyny

etymologia:

łac. Catharina, łac. Catherina < gr. Αἰκατερίνη (Aikaterine) < gr. καθαρός (katharos)^[2] → czysty, bez skazy^[3]

uwagi:

zob. też Katarzyna (ujednoznacznienie) w Wikipedii

zob. też Katarzyna w Wikicytatach

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) Catherine, Kathleen, Katniss
• arabski: (1.1) كاثرين
• baskijski: (1.1) Katalin, Katalina, Katixa, Kattalin
• białoruski: (1.1) Кацярына ż
• bułgarski: (1.1) Екатерина ż, Катерина ż, Катрин ż
• czeski: (1.1) Kateřina ż
• duński: (1.1) Katrine w, Karen w, Karna w, Trine w
• esperanto: (1.1) Katerino
• fiński: (1.1) Kaarina, Kaisa, Katri
• francuski: (1.1) Catherine ż
• grenlandzki: (1.1) Katta, Kattak, Kattaliit
• hiszpański: (1.1) Catalina ż
• interlingua: (1.1) Catharina
• islandzki: (1.1) Katarína ż
• kataloński: (1.1) Caterina ż, Catalina ż
• litewski: (1.1) Kotryna ż, Katryna ż, Katryne ż, Katarina ż, Katre ż
• łaciński: (1.1) Catharina ż
• łotewski: (1.1) Katarīna ż, Katrīna ż
• niderlandzki: (1.1) Catharina ż, Katrijn ż
• niemiecki: (1.1) Katharina ż, Katherine ż, Katrin ż
• norweski (bokmål): (1.1) Karen ż, Katharina ż, Katrine ż, Kari ż, Rina ż
• nowogrecki: (1.1) Κατερίνα ż, Αικατερίνη ż
• portugalski: (1.1) Catarina ż
• rosyjski: (1.1) Екатерина ż
• rumuński: (1.1) Ekaterina ż, Catalina ż, Caterina ż, Catrina ż
• słowacki: (1.1) Katarína ż
• słoweński: (1.1) Katarina ż, Katja ż, Katka ż
• starogrecki: (1.1) Αἰκατερίνη ż
• szwedzki: (1.1) Katarina w, Katrin w, Katrina w, Katrine w, Catharina w, Cathrine w, Catrine w
• węgierski: (1.1) Katalin, Kata, Kato, Katinka
• wilamowski: (1.1) Katarina, Kaśka n, Kasia n
• włoski: (1.1) Caterina ż, Rina ż

źródła:

1.  Porada „zdrobnienia czy zgrubienia?” w: Poradnia językowa PWN.
2. Hasło „Katarzyna” w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Rytm, Warszawa 2003, ISBN 83-7399-022-4, s. 524.
3. Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 296.