Loading AI tools
polski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek Biernacki (ur. 28 kwietnia 1959 w Sopocie[1]) – polski polityk i prawnik, działacz opozycji w okresie PRL, poseł na Sejm III, V, VI, VII, VIII, IX i X kadencji, w latach 1999–2001 minister spraw wewnętrznych i administracji, w latach 2013–2014 minister sprawiedliwości, w 2015 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz koordynator ds. służb specjalnych.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 kwietnia 1959 |
|---|---|
| Minister spraw wewnętrznych i administracji | |
| Okres |
od 7 października 1999 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
Janusz Pałubicki (p.o.) |
| Następca | |
| Minister sprawiedliwości | |
| Okres |
od 6 maja 2013 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów | |
| Okres |
od 15 czerwca 2015 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
 | |
Jest synem Tadeusza i Ireny[2]. Absolwent liceum ogólnokształcącego w Pruszczu Gdańskim. W 1985 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego[1]. Od 1981 działał w Ruchu Młodej Polski. W latach 80. był działaczem podziemnych struktur NSZZ „Solidarność”. Po ukończeniu studiów, w latach 1985–1989 pracował w Muzeum Historii Miasta Gdańska (w oddziale Wieża Więzienna i Katownia). W latach 1989–1997 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Historii Państwa i Prawa Polskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Należy do Gdańskiego Klubu Myśli Politycznej im. Lecha Bądkowskiego[3].
Od 1991 pełnił funkcję likwidatora majątku Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku. Poprowadził kilka wygranych postępowań o rewindykację majątku PZPR przejętego przez SdRP[4]. W 1996 wojewoda gdański Henryk Wojciechowski (SLD) cofnął mu pełnomocnictwa do egzekwowania majątku od SdRP.
W 1997 zaangażował się w działalność polityczną w Akcji Wyborczej Solidarność. Został jej kandydatem do Sejmu z rekomendacji Prawicy Narodowej[4], a następnie należał do komitetu założycielskiego Ruchu Społecznego AWS[3]. W latach 1997–2001 sprawował mandat posła na Sejm III kadencji z listy AWS. Przewodniczył Komisji do Spraw Służb Specjalnych[5]. Był współautorem ustawy powołującej Instytut Pamięci Narodowej. Od 7 października 1999 do 19 października 2001 sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Jerzego Buzka[6]. W tym czasie był jednym z autorów wniosku o wznowienie śledztwa w sprawie tzw. moskiewskiej pożyczki. W okresie jego urzędowania utworzono Centralne Biuro Śledcze, którego funkcjonariusze przeprowadzili operację „Enigma”, w wyniku której rozbito gang pruszkowski[7]. W 2001 bez powodzenia kandydował do Senatu z ramienia Bloku Senat 2001.
Od 2002 był związany z Platformą Obywatelską. Od lutego 2002 do października 2004 był wicemarszałkiem województwa pomorskiego[3], pełnił też do 2005 mandat radnego sejmiku[8]. W wyborach parlamentarnych w 2005 został posłem na Sejm V kadencji z okręgu gdyńskiego[9]. W styczniu 2006 objął funkcję rzecznika w tzw. gabinecie cieni PO odpowiedzialnego za sprawy wewnętrzne i służby specjalne. W listopadzie 2005 został członkiem sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych, był jej rotacyjnym przewodniczącym. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskał mandat poselski, otrzymując 84 157 głosów[10]. W lutym 2009 został przewodniczącym komisji śledczej do zbadania okoliczności porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika (działającej do 17 maja 2011). W wyborach do Sejmu w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 66 019 głosów[11].
6 maja 2013 prezydent Bronisław Komorowski powołał Marka Biernackiego na urząd ministra sprawiedliwości w drugim rządzie Donalda Tuska[12]. Pełniąc tę funkcję, zainicjował kompleksowe zmiany w uchwalonym w drugiej połowie lat 90. kodeksie karnym[13], przedstawił projekt przyjętej następnie ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka[14], a także zainicjował wprowadzanie systemu nagrywania rozpraw w sądach rejonowych[15]. Kontrowersje podczas jego urzędowania wzbudziła kwestia tzw. ustawy o bestiach, mającej za celu izolację osób skazanych po odbyciu kary (przygotowanej m.in. na skutek tzw. sprawy Mariusza Trynkiewicza). Część środowisk prawniczych i medycznych zarzucała projektowi, że łamie podstawowe zasady prawa karnego oraz prawa człowieka. Marek Biernacki zadeklarował podanie się do dymisji, gdyby ustawę Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjną[16]. Ostatecznie TK zakwestionował tylko jeden przepis ustawy, nie podważając istoty całej regulacji[17][18].
Marek Biernacki zakończył pełnienie funkcji ministra 22 września 2014 wraz z dymisją rządu Donalda Tuska. Objął następnie funkcję przewodniczącego sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych[1], kierował nią do czerwca 2015[19]. W tym samym miesiącu został powołany przez premier Ewę Kopacz na stanowisko sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz koordynatora ds. służb specjalnych[20], a następnie przez prezydenta Bronisława Komorowskiego w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego[21]. Jako koordynator służb specjalnych kierował m.in. operacją uwolnienia więzionego na Białorusi polskiego żołnierza, w ramach której w zamian przekazano stronie białoruskiej obywatela tego państwa oskarżonego w Polsce o szpiegostwo[22]. Rozmowy odbyły się na Białorusi, przy czym oficjalnie poinformowano, że wizyta dotyczyła współpracy w obszarze zwalczania nielegalnej imigracji. Na skutek tych rozmów przekazano także stronie polskiej kopię raportu skierowanego do Ławrientija Berii, mówiącego o pięciu lokalizacjach, gdzie mogli być kierowani Polacy wzięci przez Sowietów do niewoli na początku II wojny światowej[23] (dokumentu mogącego przyczynić się do odnalezienia tzw. białoruskiej listy katyńskiej[23]). Zlecił szefowi ABW przegląd i odtajnienie dokumentów z tzw. zbioru zastrzeżonego IPN[24]. Jego urzędowanie przypadło na czas problemów związanych z wysokim zagrożeniem terrorystycznym na świecie oraz kryzysem migracyjnym[25]. Ujawnił, że w Polsce działała komórka wsparcia Państwa Islamskiego[26].
W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 42 586 głosów[27]. W Sejmie VIII kadencji został członkiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych[28]. Wielokrotnie w wypowiedziach publicznych krytycznie odnosił się do działań Antoniego Macierewicza jako ministra obrony narodowej, m.in. od samego początku oceniając jako nielegalne wejście Bartłomieja Misiewicza do Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO[29] oraz stając w obronie zdegradowanej za czasów tego ministra major Służby Kontrwywiadu Wojskowego Magdaleny E. (zaangażowanej w operację uwolnienia polskiego żołnierza więzionego na Białorusi)[30], pisząc w jej sprawie list do prezydenta Andrzeja Dudy[31].
11 stycznia 2018 został wykluczony z Platformy Obywatelskiej za złamanie dyscypliny partyjnej w głosowaniach nad projektami dotyczącymi aborcji[32]. Pozostawał w klubie parlamentarnym PO i PO-KO, jednak 4 lipca 2019 przeszedł do klubu PSL-Koalicja Polska[33].
W wyborach w 2019 z listy PSL z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję, otrzymując 19 272 głosy[34]. Został tym samym pierwszym posłem wybranym z listy PSL w województwie pomorskim od 2001. W Sejmie IX kadencji został członkiem klubu zorganizowanego wokół Polskiego Stronnictwa Ludowego[35], Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych[36] oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych[37]. W czerwcu 2021 powołał m.in. wraz z Kazimierzem Michałem Ujazdowskim think tank Centrum Dobrego Państwa[38]. W tym samym miesiącu został wiceprzewodniczącym stowarzyszenia „Tak, Polska!”[39].
W wyborach w 2023 został wybrany do Sejmu X kadencji z ramienia Trzeciej Drogi z wynikiem 34 369 głosów[40]. W grudniu tego samego roku został kolejny raz przewodniczącym Komisji do Spraw Służb Specjalnych[41]. Zasiadł też w Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu[41].
W 2001 został wyróżniony Medalem Honorowym im. Józefa Tuliszkowskiego[42]. W 2014 Marek Biernacki otrzymał tytuł „Honorowego Ambasadora Miasta i Gminy Prabuty”[43]. W 2015 został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego[44].
| Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1997 | Akcja Wyborcza Solidarność | Sejm III kadencji | nr 11 | 4124 (0,72%) [45][46] | |
| 2001 | Blok Senat 2001 | Senat V kadencji | nr 25 | 113 785 (29,57%) [47] | |
| 2002 | KKW Platforma Obywatelska – Prawo i Sprawiedliwość | Sejmik Województwa Pomorskiego | nr 2 | 24 332 (14,29%)[8] | |
| 2005 | Platforma Obywatelska | Sejm V kadencji | nr 26 | 41 336 (11,20%)[9] | |
| 2007 | Sejm VI kadencji | 84 157 (16,71%)[10] | |||
| 2011 | Sejm VII kadencji | 66 019 (14,55%)[11] | |||
| 2015 | Sejm VIII kadencji | 42 586 (9,12%)[27] | |||
| 2019 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm IX kadencji | 19 272 (3,32%)[34] | ||
| 2023 | Trzecia Droga | Sejm X kadencji | 34 369 (5,03%)[40] | ||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
