Górzyca (województwo lubuskie)
wieś w województwie lubuskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Górzyca (Górzyca Odrzańska, niem. Göritz (Oder)[4]) – wieś o charakterze miejskim w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, nad rzeką Odra i kanałem Racza Struga. Siedziba gminy Górzyca. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską przed 1299 rokiem, zdegradowana po 1342 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1375 roku, degradacja w 1608 roku, nadanie praw miejskich w 1808 roku, degradacja w 1947 roku[5].
Ten artykuł od 2023-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
| wieś | |
 Urząd Gminy Górzyca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
70 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2009) |
1539[1] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
69-113[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FSL |
| SIMC |
0181680 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
Położenie na mapie gminy Górzyca  | |
 52°29′40″N 14°39′17″E[3] | |
| Strona internetowa | |
Według danych z 2009 r. Górzyca liczyła 1539 mieszkańców[1].
Nazwa osady Górzyca (Gorice, Goriza) przyjęła się od nazwy wzniesienia (góry), które rozciąga się od strony południowej i wschodniej. W języku niemieckim nazwa urzędowo brzmiała Göritz (Oder), a formą oboczną była Göritz an der Oder[potrzebny przypis].
Najstarsze ślady obecności człowieka na obszarze miejscowości pochodzą z II tysiąclecia p.n.e. Badania archeologiczne wykazały względną ciągłość osadnictwa również w okresach późniejszych, tj. od XIV do II w. n.e. Miejscowość rozwinęła się u schyłku X wieku z podgrodzia słowiańskiej warowni leżącej w pobliżu miejscowości Owczary. Obszar ten wchodził wówczas w skład Polski i stanowiły ośrodek ziemi lubuskiej, przypisanej po śmierci Bolesława Krzywoustego do dzielnicy śląskiej. W 1249 książę Bolesław Rogatka sprzedał te tereny arcybiskupstwu magdeburskiemu[potrzebny przypis].
Pierwsze wzmianki na temat miejscowości można znaleźć w przekazach historycznych z 1252 roku. Górzyca była wtedy własnością powstałego w latach 1123–1124 biskupstwa lubuskiego – w okresie 1207–1354 była jego stolicą wraz z sanktuarium maryjnym, a do XVIII w. stanowiła miejsce kultu maryjnego. W 1325 została spalona i złupiona przez Ericha von Wulkowa z polecenia margrabiego Ludwika I[potrzebny przypis].
Tereny te bezskutecznie próbował odzyskać dla Polski Władysław I Łokietek. W 1326 roku wraz ze zbrojnymi zastępami wojsk polskich, z posiłkami Litwinów i Rusinów wyprawił się na tereny nadodrzańskie.
W dokumencie z 1329 roku Górzyca nazwana została „oppidium”, czyli miastem. W efekcie zatargów i zniszczeń, dokonanych przez Brandenburczyków i mieszczan, podupadła i przez pewien czas była wsią. Ponownie prawa miejskie odzyskano w 1808 roku[potrzebny przypis].
Od 1940 roku działały tu oddziały robocze obozu jenieckiego Stalag III B-C Stare Drzewice. W latach 1940–1943(?) działał oddział roboczy jeńców francuskich, którzy pracowali w rolnictwie i przy regulacji kanału. W okresie prawdopodobnie od jesieni 1943 do 1 stycznia 1945 działał oddział roboczy jeńców włoskich, którzy pracowali w rolnictwie i przy regulacji kanału Kosinek (niem. Lücks Teerofen). W latach 1943–1945 działał oddział roboczy jeńców francuskich, który liczył 15 osób pracujących w rolnictwie. Po 1940 roku w oddziałach pracowali także jeńcy polscy[potrzebny przypis].
Po wojnie
Ludność cywilną Górzycy ewakuowano na początku stycznia 1945 roku. 5 lutego 1945 roku miejscowość została zajęta przez 8 Armię Gwardyjską Armii Czerwonej mającą sztab w Chartowie[6] oraz przez 1 Armię Pancerną Gwardyjską[7]. Zbudowano most pontonowy na Odrze, który 7/8 marca został uszkodzony przez cztery Mistele. W Górzycy działał szpital polowy pn. 54 Punkt Ewakuacyjny w Göritz, należący do Polowego Punktu Ewakuacyjnego nr 109 podporządkowanemu 8 Armii Gwardyjskiej[8]. Na obszarze Górzycy pochowano 1115 żołnierzy radzieckich[9]. Po zakończeniu wojny w Górzycy przez około miesiąc przebywał 6 Warszawski Samodzielny Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy.
W połowie lutego część ludności cywilnej powróciła. Pod koniec kwietnia zaczęli docierać pierwsi polscy osadnicy. Od maja 1945 roku ludność narodowości niemieckiej zaczęła opuszczać Górzycę. 13 marca 1946 roku wydano zarządzenie o wysiedleniu ludności niemieckiej, jej ostatni przedstawiciele opuścili Górzycę w czerwcu 1946. W 1946 do Górzycy przybyło 100 polskich osadników. Początkowo posługiwano się polską nazwą miejscowości Gorzyce Lubuskie – tak nazywał się przystanek kolejowy. 12 listopada 1946 roku ustalono urzędową nazwę Górzyca[10].
Zarząd Miejski powstał najpóźniej w czerwcu 1945. 20 listopada 1945 powstała Miejska Rada Narodowa, licząca 5 członków, w tym burmistrza Jana Lewandowskiego. 27 kwietnia 1946 Powiatowa Rada Narodowa w Słubicach podjęła uchwałę nr 31 w sprawie likwidacji gminy miejskiej w Górzycy. Następnie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Słubicach 17 maja 1946 podjęło uchwałę nr 60 w sprawie likwidacji samorządu miejskiego w Górzycy i utworzenie w jego miejsce samorządu wiejskiego. Ostatnie posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej w Górzycy odbyło się 28 lipca 1946[11].
W latach 50. rozpoczęto tworzenie Cmentarza Wojennego. Na cmentarz miały zostać przeniesione mogiły z obszaru Górzycy i okolic. Rozpoczęto prace nad ogrodzeniem i wstępnie przeniesiono część szczątków, jednak prace przerwano – zapadła decyzja o utworzeniu Cmentarza Żołnierzy Radzieckich w Cybince-Podbiałkowie, dokąd przeniesiono mogiły z Górzycy. Część mogił żołnierzy Armii Czerwonej z obszaru Górzycy przeniesiono także na utworzony w 1952 roku Cmentarz Wojenny w Gorzowie Wielkopolskim[9][12][13]. Tym samym na terenie miejscowości nie pozostawiono żadnych miejsc spoczynku żołnierzy Armii Czerwonej[14].
W latach 1952–1957 we wsi działało Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze „Pogranicze”[15][16].
Posterunek Policji
W 1945 przy ul. Wolności powstał posterunek Milicji Obywatelskiej. W latach 70. stan etatowy wynosił trzech milicjantów. Później przekształcony w Posterunek Policji Lokalnej, a następnie Rewir Dzielnicowych Policji. Następnie przeniesiony do budynku Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich (Gminny Dom Kultury)[potrzebny przypis].
Urząd Pocztowy
W 1945 roku zorganizowano Urząd Pocztowy Poczty Polskiej. W 2011 w urzędzie pozostała tylko służba nadawcza[17], a placówkę z urzędu pocztowego przekształcono w Filialny Urząd Pocztowy w Górzycy, podległy pod Urząd Pocztowy Słubice 1.
Szkoła
3 września 1946 roku w budynku prywatnym przy ul. 1 Maja zaczęła działać szkoła powszechna, od 1950 szkoła podstawowa. 3 września 1946 w szkole uczyło się 60 dzieci z Górzycy i sąsiednich wsi. Na początku roku szkolnego 1947/1948 liczba uczniów wynosiła 97, głównie na skutek napływu osiedleńców z Wielkopolski. Po przeprowadzce z budynku prywatnego szkoła mieściła się w budynku kinowo-widowiskowym przy ul. 1 Maja, później przeniesiona do budynku nr 1 przy ulicy 1 Maja[potrzebny przypis].
29 września 1958 zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Szkoły. Komitet zadeklarował jednorazową składkę, przekazanie dochodów z zabaw tanecznych. Nauczycielstwo Ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego w Górzycy postanowiło dobrowolnie oskładkować się i wpłacać miesięcznie 3 lub 5 zł[potrzebny przypis].
W końcu lat 50. w SP działało kółko artystyczne, rytmiczne, taneczne i recytatorskie.
W 1960 wmurowano akt erekcyjny pod budowę nowej szkoły. Szkoła-pomnik tysiąclecia państwa polskiego nr 346, ufundowana przez Związek Zawodowy Pracowników Rolnych w PRL i Społeczny Fundusz Budowy Szkół została uroczyście otwarta 3 czerwca 1962 roku. Nowy budynek miał 7 sal lekcyjnych, w tym gabinety fizyko-chemiczny i biologiczny, a także szatnię, czytelnię, bibliotekę. Czytelnia pełniła także funkcję świetlicy oraz pracowni zajęć praktyczno-technicznych (później informatyki). Centrala Zbytu Węgla w Katowicach ufundowała telewizor do świetlicy oraz objęła patronat nad szkołą, a mieszkańcy wsi ufundowali sztandar. Szkoła nie miała sali gimnastycznej. Powstały kółka plastyczne, turystyczno-krajoznawcze, fizyczne, biologiczne, chemiczne i matematyczne. Szkole nadano imię Władysława Broniewskiego[potrzebny przypis].
Do dotychczasowego budynku w 1976 przeniesiono Urząd Gminy.
Od 1959 działała także Szkoła Przysposobienia Rolniczego, obejmująca Górzycę i Owczary, pod opieką miejscowego PGR. Następnie w latach 1963–1972 działała jako Zasadnicza Szkoła Rolnicza. W latach 1972–1973 działała również Szkoła Podstawowa dla Pracujących[potrzebny przypis].
Obsługę biblioteczną szkoły zapewniała Biblioteka Publiczno-Szkolna w Górzycy.
W 1999 roku rozpoczęło funkcjonowanie Publiczne Gimnazjum w Górzycy, które wraz ze szkołą podstawową tworzyło Zespół Szkół w Górzycy. Po powstaniu gimnazjum klasy 1–3 szkoły podstawowej przeniesiono do budynku po byłym Przedszkolu Samorządowym w Górzycy, który wcześniej pełnił rolę siedziby Państwowego Przedsiębiorstwa Gospodarki Rolnej[potrzebny przypis].
1 września 2017 Publiczne Gimnazjum zostało zlikwidowane w ramach przekształceń w oświacie.
Drużyna Harcerska
Przy Szkole Podstawowej w Górzycy działała 6 Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego, wchodząca w skład Hufca Słubice Związku Harcerstwa Polskiego. Pozwolenie na działanie drużyny wydano w 1947 roku, a powstała w 1948 roku będąc pierwszą i jednocześnie najstarszą drużyną Hufca Słubice[potrzebny przypis].
Państwowe Gospodarstwo Rolne
W 1949 zaczęto organizować Państwowe Gospodarstwo Rolne w Górzycy z siedzibą w Żabicach. Później siedziba została przeniesiona do Górzycy. W 1972 roku została wybudowana bukaciarnia – ferma bydła opasowego, później przystosowana również do chowu trzody chlewnej. W otwarciu zakładu uczestniczył prezes Rady Ministrów Piotr Jaroszewicz. W strukturze PGR-u utworzono gospodarstwo A (dotychczasowe gospodarstwo) i gospodarstwo B (Ferma Bukatów), razem tworzące Zakład Produkcji Zwierzęcej. Gospodarstwo B eksportowało swoje produkty m.in. do Włoch. Część zapłaty otrzymywało w formie towarów, np. pokrycia dachowe z azbestu. W 1972 roku utworzono Kombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych w Górzycy, do którego włączono Państwowe Gospodarstwo Rolne w Owczarach i Państwowe Gospodarstwo Rolne w Ługach Górzyckich i utworzono z nich Zakłady Rolne jako jednostki organizacyjne Kombinatu PGR Górzyca. 1 stycznia 1976 całe przedsiębiorstwo włączono do nowo powstałego Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie[18]. Na początku lat 80. z Lubuskiego Kombinatu Rolnego wyłączono i utworzono ponownie samodzielne przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej w Górzycy. W dalszym ciągu PPGR Górzyca składało się z Zakładu Produkcji Zwierzęcej (gospodarstwa A i B) oraz zakładów rolnych w Owczarach i Ługach Górzyckich[19]. W skład przedsiębiorstwa wchodziły także Zakład Rolno-Mechanizacyjny i Zakład Remontowo-Budowlany. W skład Zakładu Produkcji Zwierzęcej wchodziła także Suszarnia Zielonek w Żabczynie. PPGR posiadało także deszczownię (później schronisko dla zwierząt) oraz warsztaty naprawcze w Kostrzynie nad Odrą. W 1988 PPGR Górzyca zatrudniało 370 osób i gospodarowało na 4322 ha ziemi. PPGR Górzyca postawiono w stan likwidacji i ostatecznie zlikwidowano 30 grudnia 1992. W momencie likwidacji PPGR Górzyca zatrudnionych było 146 pracowników a powierzchnia ogółem wynosiła 3872 ha. Z pracą w PGR-ach związanych było 70% mieszkańców gminy Górzyca[20]. Majątek został włączony do Gospodarstwa Rolnego Skarbu Państwa w Górzycy, które następnie także zlikwidowano[21].
Na potrzeby bukaciarni Państwowego Gospodarstwa Rolnego (gospodarstwo B) w 1972 zostało wybudowane ujęcie wody. W latach późniejszych przyłączono do niego całą Górzycę oraz inne miejscowości. W 1984 dotychczasowe trzy studnie uzupełniono dwiema kolejnymi, z czego jedna zastąpiła poprzednią. W połowie roku 1998 stację uzdatniania wody unowocześniono[potrzebny przypis].
Urząd Gminy
W 1976 roku przeniesiono Urząd Gminy z budynku przy ulicy Kolejowej do dawnego budynku szkoły ul. 1 Maja 1, umiejscowiono tam także Zarząd Koła Gminnego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, który istniał co najmniej do stycznia 1993 roku. W budynku tym mieścił się także Społeczny Komitet Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej działający do chwili rozwiązania ORMO 11 grudnia 1989[potrzebny przypis].
Straż Pożarna
W 1947 została uruchomiona Ochotnicza Straż Pożarna, która dysponowała motopompą M-200 przewożoną konno, następnie przy użyciu ciągnika rolniczego. OSP połączyła się z Zakładową Ochotniczą Strażą Pożarną Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W latach 70. wybudowano w czynie społecznym nową remizę. Wówczas OSP zaczęła dysponować samochodem gaśniczym Star 20 i samochodem operacyjnym Żuk. W latach 70. i na początku lat 80. jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej prowadziła również działalność gospodarczą – uprawiała ziemię, organizowała potańcówki, dyskoteki i inne zabawy oraz pokazy filmów, a uzyskane pieniądze przeznaczała na zakup sprzętu przeciwpożarowego, umundurowania, wyposażenie świetlicy, sprzęt muzyczny i działalność kulturalno-rozrywkową. Jednostka zaczęła dysponować samochodem gaśniczym Star 244. Organizacyjnie pod OSP w Górzycy podlegały również jednostki OSP w Czarnowie, Żabicach, Pamięcinie, Radówku, Spudłowie, Stańsku, Ługach Górzyckich i Laskach Lubuskich. Wszystkie te jednostki uległy likwidacji około roku 1990, z wyjątkiem Czarnowa. W 1995 Ochotnicza Straż Pożarna w Górzycy została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Od 18 listopada 2006 OSP dysponuje, oprócz samochodu gaśniczego Star 244, samochodu operacyjnego Volkswagen Jetta i łodzi motorowej, samochodem gaśniczym Mercedes-Benz Atego 1326. W 2009 roku w świetlicy remizy powstało Centrum Kształcenia[potrzebny przypis].
Osiedle
W latach 70. i 80. powstało osiedle Państwowego Gospodarstwa Rolnego składające się z 9 bloków mieszkalnych. Na początku lat 80. wybudowano oczyszczalnię ścieków. 1 czerwca 1982 otworzono Słoneczny Plac Zabaw. W 1984 osiedlu nadano nazwę Osiedla 40-lecia PRL. W 1988 wybudowano osiedlową kotłownię. Do oczyszczalni ścieków podłączono całą miejscowość, w latach 1998–1999 ją unowocześniono, a w latach 2009–2011 przebudowano[potrzebny przypis].
Od 11 lipca 2017 w związku z tzw. ustawą dekomunizacyjną zmieniono nazwę na Ulica Osiedle Kwiatowe[22][23].
Ośrodek Zdrowia
W latach 70. przeniesiono Gminny Ośrodek Zdrowia z ul. Mikołaja Reja do budynku przy ul. Kostrzyńskiej, w miejsce po zlikwidowanej uprzednio Gminnej Spółce Wodnej (działała w latach 1976–1978[24]). Urządzono gabinet lekarski, zabiegowy i stomatologiczny. Ośrodek działał jako samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Rejonizacyjnie podlegał pod Szpital w Kostrzynie nad Odrą. Z czasem przy ul. Kostrzyńskiej wybudowano nowy budynek jako przybudówka do dotychczasowego, a w dotychczasowej części urządzono mieszkania lekarzy. W nowej części przez jakiś czas działał także punkt apteczny. Od 2006 placówka po przekształceniu działa jako Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medyk” s.c., natomiast pielęgniarki w 2007 zarejestrowały swoje trzy indywidualne praktyki pielęgniarskie. Wiejski Ośrodek Zdrowia w Czarnowie, dotąd także działający jako samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, został przekształcony w filię Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Medyk”. W 2011 w sąsiedztwie dotychczasowego budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia został wybudowany nowy budynek, do którego została przeniesiona przychodnia „Medyk”[potrzebny przypis].
Klub Rolnika
Klub Rolnika prowadzony przez Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska” rozpoczął działalność w 1966. Klub stanowił ośrodek działań i inicjatyw lokalnych. 22 października 1968 w klubie powstał zespół taneczny. 22 lutego 1968 powstała sekcja plastyczna. 10 lutego 1971 powstał zespół muzyczny. W 1974 roku rozpoczął działalność Klub Seniora, którego spotkania organizował Klub Rolnika. Przy klubie działał także zespół „Granica”[potrzebny przypis].
W 1969 Klub Rolnika w Górzycy uzyskał tytuł Najlepszego Klubu Ziemi Lubuskiej. W 1979 roku Klub zajął IV miejsce w konkursie o Najlepszy Klub Wiejski. Dwukrotnie był nagradzany w wojewódzkim konkursie „I Klubowy Laur”: w 1983 wyróżnienie, w 1985 najwyższe wyróżnienie[25].
„Nowoczesna Gospodyni”
Ośrodek „Nowoczesna Gospodyni” prowadzony był przez Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska” w Górzycy. W ośrodku działało m.in. Koło Gospodyń Wiejskich. Ośrodek uległ likwidacji około 1990 roku[potrzebny przypis].
Gminna Spółdzielnia
W 1982 w pożarze uległa zniszczeniu piekarnia Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” przy ul. gen. Karola Świerczewskiego (później ul. Parkowa). Stwierdzono nieopłacalność odbudowy, jednak z polecenia władz wojskowych (stan wojenny) piekarnię odbudowano. 27 września 1983 rozpoczęto prace budowlane pod pawilon handlowy Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Część spożywczą pawilonu oddano do użytku 23 czerwca 1986, a część przemysłową 29 lipca 1986. Spółdzielnia w Górzycy zakończyła swoją działalność[potrzebny przypis].
Drogi i elektryfikacja
W październiku 1951 roku miejscowość zelektryfikowano.
W 1984 zbudowano chodnik na głównej ulicy Górzycy, ulicy Wolności. W tym roku zbudowano także Podstację Trakcyjną w Górzycy, w związku z elektryfikacją linii kolejowej nr 273 przebiegającej przez miejscowość. Podstację umiejscowiono obok Głównego Punktu Zasilania w Górzycy należącego do Zakładu Energetycznego „Gorzów” w Gorzowie Wielkopolskim[potrzebny przypis].
Dom Kultury
W 1980 roku powstał Gminny Ośrodek Kultury. Ośrodek działał bez własnego lokalu, w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej czy w Klubie Rolnika. W 1983 roku przy GOK utworzono zespół muzyczny[26]. W końcu 1984 powołano Społeczny Komitet Budowy Gminnego Domu Kultury[27]. Prace zostały przerwane po postawieniu murów w 1991 z powodu braku środków. W budynku czynna była jedynie sala gimnastyczna. Pracę wznowiono 30 września 2000 już jako Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich, do użytku oddano 21 grudnia 2001. W budynku znalazły się: osiem dwuosobowych pokoi hotelowych, kawiarnio-bar, sala widowiskowo-sportowa, sala konferencyjna, sala języków obcych (później punkt przedszkolny), sala komputerowa, sauna, siłownia i solarium. W budynku rezyduje Gminny Ośrodek Kultury i Gminne Centrum Informacji. Do budynku przeniesiono także Gminną Bibliotekę Publiczną[potrzebny przypis].
Stadion
W latach 70. wybudowano stadion sportowy, wcześniej mecze rozgrywano na boisku przy ul. Ceglanej. W październiku 1985 zakończono jego unowocześnianie: wybudowano trybuny na 1000 osób, płytę boiska piłki nożnej i postój pojazdów. Wykonawcą była Spółdzielnia Kołek Rolniczych w Kowalowie. W grudniu 2005 na stadionie rozpoczęły się prace nad budową Kompleksu Sportowo-Rehabilitacyjnego. Powstał budynek główny z 36 miejscami hotelowymi, mini SPA, restauracją „Olimpia”, mieszkaniem służbowym i zapleczem sportowo-socjalnym, a ponadto: nowy postój pojazdów, boisko piłki nożnej, boisko wielofunkcyjne (w skład którego wchodzą: boisko do piłki nożnej, boisko do piłki ręcznej i 2 boiska do piłki siatkowej), 2 boiska piłki siatkowej plażowej, 4 korty tenisowe, bieżnia 6-torowa, skocznia w dal, skocznia wzwyż, skocznia o tyczce, rzutnia kulą, boisko do gry w piłkę koszową, skałka wspinaczkowa, parkur i stajnia na 6 koni, trybuny na 1400 osób. Zarządzający obiektem Gminny Ośrodek Kultury nie ma kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, wobec tego wszelkie zabiegi w Kompleksie Sportowo-Rehabilitacyjnym są odpłatne[28].
Kościół
Na początku lutego 1945 roku w toku działań wojennych wysadzono kościół, ponieważ Niemcy wykorzystywali wieżę do wykonywania obserwacji. W 1948 roku w domu przykościelnym urządzono kaplicę pw. św. Anny. W latach 1963–1964 kaplicę rozbudowano[29]. Uchwałą Rady Ministrów z 1973 roku przekazano na własność osoby prawnej Kościoła Rzymskokatolickiego kościół, stanowiący wcześniej własność państwową[30]. W 1976 rozpoczęto starania o odbudowę kościoła. Zgodę na prace wydano 4 października 1979. Kolegiata pw. Matki Łaski Bożej została odbudowana w latach 1978–1983. Parafię erygowano w 1990[29].
Współcześnie
Około 1996 zlikwidowano tzw. kółko rolnicze, czyli Międzykółkową Bazę Maszynową i Zakład Usług Mechanizacyjnych. W 1997 miejscowość ztelefonizowano. W latach 1997–1998 wybudowano drogę pieszo-rowerową do sąsiedniej miejscowości Owczary. A od października 2001 miejscowość zgazyfikowano. Na początku XXI w. powstała także żwirownia (przy drodze do Czarnowa). W 2001 roku zlikwidowano kasę biletową na przystanku kolejowym[potrzebny przypis].
W 2004 roku ostatecznie zakończono rekultywację Gminnego Wysypiska Śmieci, odpady trafiają do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Długoszynie[31]. Wysypisko miało powierzchnię 4,5 ha, z czego 2,5 ha zajmowały odpady komunalne stałe, a 2 ha popłuczka wiertnicza zwożona przez Zakład Wierceń w Zielonej Górze Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Wysypisko nie spełniało norm ochrony środowiska, było obiektem niezorganizowanym, odpady były deponowane chaotycznie, brak było zabezpieczeń przed przenikaniem odcieków do środowiska. W maju 2001 roku na wysypisko zaczęły trafiać odpady komunalne z lewobrzeża Szczecina zwożone przez Miejskie Zakłady Komunalne w Kostrzynie nad Odrą, czemu w czerwcu 2001 roku sprzeciwili się mieszkańcy. Pod petycją podpisało się ponad 400 mieszkańców, a 26 czerwca 2001 o 7:00 ok. 100 mieszkańców zablokowało wjazd na wysypisko. Na blokadę wysypiska przybył przedstawiciel Zarządu Gminy i oświadczył o zerwaniu przez Gminę umowy z MZK Kostrzyn nad Odrą, przez co śmieci ze Szczecina nie będą już przywożone do Górzycy[32].
W 2000 Punkt Kasowy Filii w Słubicach został przejęty od Gospodarczego Banku Wielkopolski przez Bank Spółdzielczy w Ośnie Lubuskim[33], z czasem przekształcony w samodzielny Oddział w Górzycy. Do lat 90. mieścił się on w budynku przy ulicy Kostrzyńskiej 4, później w budynku Urzędu Gminy. W 2009 w sąsiedztwie budynku Urzędy Gminy wybudowano nowy budynek Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Nowa Wieś” w Golicach, do którego przeniesiono Oddział i bankomat. W budynku znajduje się, ponownie otwarty w Górzycy, sklep RSP[potrzebny przypis].
W 2005 roku zniesiono strażnicę Straży Granicznej[34]. Strażnica działała od 1945, kiedy zorganizowano placówkę Wojsk Ochrony Pogranicza – Strażnicę Górzyca, a w latach 1945–1947 także 10 Komenda Odcinka Górzyca przeniesiona do Słońska. Obecnie w budynku działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, przeniesiony z budynku przy ul. Wolności. Wcześniej w budynku przy ul. Wolności mieściło się Przedszkole Samorządowe, przeniesione uprzednio z ulicy Kolejowej. Przedszkole Samorządowe następnie powróciło na ul. Kolejową, tym razem do budynku po byłej siedzibie PPGR, a budynek przy ul. Wolności połączono z sąsiadującym budynkiem szkoły. Po pewnym czasie Przedszkole Samorządowe uległo likwidacji[potrzebny przypis].
23 czerwca 2017 po raz pierwszy w Górzycy dokonano zmian istniejących dotychczas nazw ulic. Zmieniono nazwę ulicy Osiedle 40-lecia PRL i ulicy gen. Karola Świerczewskiego. Zmiany nazw wymusiła tzw. ustawa dekomunizacyjna. Nowe nazwy wybrali mieszkańcy. Ulica Osiedle 40-lecia PRL od 11 lipca 2017 nazywa się ulicą Osiedle Kwiatowe (patrz wyżej)[potrzebny przypis].
Natomiast Ulica gen. Karola Świerczewskiego od 11 lipca 2017 nazywa się ulicą Parkową[22]. Inne propozycje (w kolejności otrzymanych głosów): ul. gen. Karola Świerczewskiego (dotychczasowa nazwa), ul. Marii Kwaśniewskiej, ul. Marii Bajkowej, ul. Pierwszych Nauczycieli. Żadnego poparcia nie otrzymały propozycje: ul. Jana Kochanowskiego, ul. Jana III Sobieskiego, ul. ks. dra Bolesława Dratwy[23].
Przynależność polityczno-administracyjna (podkreślenie – następująca zmiana):
- Przed 1120: przynależność sporna z powodu braku zachowanych źródeł pisanych
- 1120-1138: Państwo Piastów, ziemia lubuska (przynależność bezpośrednia, bez zwierzchności lennej)
- 1138-1146: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Władysława II Wygnańca
- 1146-1163: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława IV Kędzierzawego
- 1163-1201: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława I Wysokiego
- 1201-1206: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1206-1209: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
- 1209-1210: Marchia Dolnołużycka Konrada II Wettyna
- 1211-1218: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1218-1225: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
1225-1230: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska- 1230-1238: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1239-1241: Księstwo śląskie Henryka II Pobożnego, ziemia lubuska
- 1241-1242: Księstwo lubuskie (wydzielone z księstwa śląskiego), pod rządami Mieszka Lubuskiego
- 1243-1248: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława II Rogatki
- 1250-1252: Ziemia lubuska jako kondominium margrabiego Brandenburgii Ottona III i arcybiskupa magdeburskiego Wilbranda von Käfernburga
- 1252-1373: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Askańczyków i Wittelsbachów)
1373-1415: Święte Cesarstwo Rzymskie, Królestwo Czech (dyn. Luksemburczyków), Marchia Brandenburska, Nowa Marchia- 1415-1618: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Hohenzollernów), Nowa Marchia
1618-1701: Święte Cesarstwo Rzymskie, Brandenburgia-Prusy (dyn. Hohenzollernów), Marchia Brandenburska, Nowa Marchia
1701-1806: Święte Cesarstwo Rzymskie, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), Nowa Marchia
1806-1815: Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), Nowa Marchia
1816–1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat torzymski, miasto
1866–1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat torzymski, miasto- 1871–1873: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat torzymski, miasto
- 1873–1918: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat zachodniotorzymski, miasto
1919–1933: Rzesza Niemiecka, kraj związkowy Prusy, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat zachodniotorzymski, miasto
1933–1939: Rzesza Niemiecka, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, powiat zachodniotorzymski, miasto- 1939–1945: Rzesza Niemiecka, Marchia Brandenburska, rejencja frankfurcka, powiat zachodniotorzymski, miasto
1945: Rzeczpospolita Polska- 1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie
- 1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie, obwód Frankfurt
- 1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie, obwód Frankfurt, miasto
- 1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie, obwód rypiński, miasto
- 1945–1946: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rypiński, miasto
- 1946: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rzepiński, miasto
- 1946–1950: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rzepiński, gmina Górzyca
- 1950–1952: Rzeczpospolita Polska, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gmina Górzyca
- 1952–1954: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gmina Górzyca
- 1954–1958: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gromada Górzyca
- 1959–1972: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat słubicki, gromada Górzyca
- 1973–1975: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat słubicki, gmina Górzyca
- 1975–1989: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo gorzowskie, gmina Górzyca
1989–1998: Rzeczpospolita Polska, województwo gorzowskie, gmina Górzyca- 1999–teraz: Rzeczpospolita Polska, województwo lubuskie, powiat słubicki, gmina Górzyca
Jedyną częścią miejscowości są Doły (niem. Kiesberg) – oznaczone jako inny obiekt[35].
W granicach miejscowości znajdują się także dawne jednostki osadnicze: Glinki Górzyckie (niem. Göritz Ziegelei), Leszczyki (niem. Albrechts-Mühle[36][37] – w miejscu obecnych: podstacji trakcyjnej Górzyca PKP Energetyka oraz Głównego Punktu Zasilającego Górzyca) i Targacz (niem. Dommühle), ale nazwy te dzisiaj nie są urzędowo używane ani nie istnieją w świadomości.
| Nazwa obecna | Nazwa niemiecka | Uwagi |
|---|---|---|
| Ulica Ceglana | Ziegeleistraße | |
| Ulica Dębowa | nazwa nadana w 2017 roku | |
| Ulica Fiołkowa | nazwa nadana w 2019 roku | |
| Ulica Jaśminowa | ||
| Ulica Klonowa | nazwa nadana w 2017 roku | |
| Ulica Kolejowa | Bahnhofstraße | |
| Ulica Kostrzyńska | Königstraße Braugang Kirchplatz Gartenstraße Küstriner Straße |
obecnie niewyznaczona w zabudowie i bez przejazdu
|
| Ulica Osiedle Kwiatowe | do 2017: Ulica Osiedle 40-lecia PRL | |
| Ulica Lipowa | nazwa nadana w 2017 roku | |
| Ulica Makowa | nazwa nadana w 2018 roku | |
| Ulica Na Wzgórzu | nazwa nadana w 2019 roku | |
| Ulica Gabriela Narutowicza | Gänsewerder | |
| Ulica Odrzańska | Bierhofelweg Fährstraße |
|
| Ulica Ogrodowa | Kolonistenstraße Feuerweg |
obecnie niewyznaczona w zabudowie i bez przejazdu |
| Ulica Parkowa | Lindenstraße Topfersplatz |
do 2017: Ulica gen. Karola Świerczewskiego; Topfersplatz obecnie niewyznaczony w zabudowie i bez przejazdu |
| Ulica Polna | Zingelstraße Spudlower Straße (albo: Alte Drossener Straße) |
obecnie częściowo niewyznaczona w zabudowie i bez przejazdu |
| Ulica Przemysłowa | nazwa nadana w 2019 roku | |
| Ulica Mikołaja Reja | Sandkütenweg Dommühlenstraße Kietzerstraße Fiescherweg |
|
| Ulica Robotnicza | Amthofstraße Amtgärtnerei |
|
| Ulica Różana | ||
| Ulica Rzepińska | Lässiger Straße (albo: Reppener Straße) Friedhofstraße Wilhelmsplatz |
obecnie niewyznaczony w zabudowie (teren szkoły) |
| Ulica Słoneczna | ||
| Ulica Słubicka | w planie | |
| Ulica Sosnowa | nazwa nadana w 2019 roku | |
| Ulica Tulipanowa | nazwa nadana w 2018 roku | |
| Park Wiejski | Stadtpark (albo: Kaiser-Wilhelm-Park) | do 1946: Park Miejski |
| Ulica Wolności | Frankfurter Straße Sonnenburger Straße Wasserlauf Säpziger Straße Holweg |
obecnie zanikła |
| Ulica 1 Maja | Schulstraße Lisegansplatz Dietzesplatz Kietzer Gang |
|
| Bahnhofsberge | bez polskiej nazwy | |
| Stadtgarten | bez polskiej nazwy |
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[42]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pod wezwaniem Matki Łaski Bożej, z XV wieku, XVIII wieku, zburzony w czasie II wojny światowej, odbudowany w latach 1980–1982[43]
Inne zabytki:
- część zabudowań b. PGR: dom z ok. 1919 r., obora z ok. 1920 r., dom z ok. 1930 r., czworaki z ok. 1920 r., magazyn folwarku z ok. 1930 r., obory folwarku z 1920 r.,
- budynek Urzędu Gminy z ok. 1920 r.;
- budynek Urzędu Pocztowego z ok. 1920 r.;
- budynek b. Posterunku Policji Lokalnej z 1901 r.;
- brama i niektóre części Parku Wiejskiego przy ul. Ogrodowej z II poł. XIX w.;
- części Cmentarza Komunalnego z końca XIX w.: ogrodzenie i obydwie bramy, pozostałości nagrobków w murze i aleja;
- pozostałości po wykopaliskach archeologicznych w miejscu dawnego klasztoru.
.jpg)
W miejscowości znajduje się Pomnik Żołnierzy Radzieckich, powstały w formie obelisku na cześć żołnierzy radzieckich 8 Gwardyjskiej Armii, którzy zginęli w lutym 1945 roku podczas walk z Niemcami[44][45]. Został zbudowany w 1945 roku. Do 1953 roku znajdowały się przy nim mogiły poległych żołnierzy, przeniesione na Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Cybince-Podbiałkowie. Pod pomnikiem odbywały się uroczystości z okazji Dnia Wyzwolenia Górzycy 5 lutego, Święta Państwowego 1 maja (punkt początkowy pochodu pierwszomajowego), rocznicy wybuchu II Wojny Światowej 1 września i Dnia Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej 7 listopada (wartę honorową wystawiała Strażnica WOP Górzyca 2 żołnierzy i 6 Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego w Górzycy 4 harcerzy)[46]. W 1967 roku pomnik odwiedziła wdowa po jednym z poległych żołnierzy, oficjalnie przyjęta[47]. Po zaniechaniu oficjalnych uroczystości pod pomnikiem corocznie mieszkańcy zapalają znicze w Dzień Zmarłych i Poległych 1 listopada. W 2001 roku dokonano renowacji pomnika[48]. 23 lutego 2018 roku Rada Gminy Górzyca wyraziła wolę usunięcia Pomnika Żołnierzy Radzieckich w związku z tzw. ustawą dekomunizacyjną[49]. 6 kwietnia 2018 z pomnika usunięto obelisk ze skrótem w języku rosyjskim СССР (tłum. ZSRR) zwieńczony gwiazdą, a pozostałą część pozostawiono. 1 sierpnia 2018 częściowo rozebrany pomnik odwiedziła rodzina żołnierza radzieckiego poległego w Górzycy[47]. 11 listopada 2018 przy pomniku odbyły się uroczystości Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach których wójt gminy Górzyca odsłonił tablicę upamiętniającą rocznicę, a pod pomnikiem złożono kwiaty i wieńce[50].
Ponadto na Cmentarzu Komunalnym znajdują się dwa groby nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego[51], w tym jeden przeniesiony w 1953 roku z tymczasowej mogiły z obszaru Górzycy[14].
Dla 1966 razem z miejscowościami Owczary i Ługi Górzyckie.
W Górzycy planowane było utworzenie Straży Gminnej[53], budowa przeprawy promowej Słubice-Frankfurt nad Odrą-Nowy Lubusz-Lubusz-Górzyca-Kostrzyn nad Odrą[54] wraz z portem dla małej żeglugi oraz dla barek do załadunku materiałów sypkich[55][56], budowa hali widowiskowo-sportowej[57] Planowane są budowy dróg rowerowych Górzyca – Czarnów (ok. 8,5 km) i dalsza budowa drogi dla rowerów na wale Odry (ok. 12 km)[1]. Ponadto w przyszłości nastąpi połączenie z przylegającą wsią – Owczarami, co jest związane ze staraniami o uzyskanie praw miejskich[58].
Przy granicy ze wsią Ługi Górzyckie, ul. Robotnicza 17, mieści się Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt „Kolebka Słońca”, finansowane wspólnie z Gminą Słubice, a prowadzone przez Fundację Pro Animale dla Zwierząt w Potrzebie[potrzebny przypis].
Drogi
Miejscowość znajduje się przy drodze krajowej nr 31 Słubice-Górzyca-Kostrzyn nad Odrą-Szczecin oraz przy drodze wojewódzkiej nr 139 Górzyca-Kowalów-Rzepin-Gądków Wielki[59].
Autobusy
W miejscowości znajdują się trzy zespoły przystanków autobusowych Górzyca Ulica Wolności, Górzyca Osiedle nż. i Górzyca Szkoła.
Istnieje sieć bezpośrednich połączeń autobusowych do następujących kierunków:
Miejscowość jest obsługiwana przez 12 kursów, przy czym w ferie letnie liczba kursów jest zmniejszona do dwóch (1 para Kostrzyn nad Odrą – Słubice). W soboty, niedziele i święta miejscowość nie posiada żadnych połączeń autobusowych.
Połączenia są prowadzone przez przedsiębiorstwa PKS w Myśliborzu i Słubicach.
Kolej
W Górzycy mieści się przystanek kolejowy Górzyca, który znajduje się na linii kolejowej nr 273 „Nadodrzance” łączącej Wrocław Główny ze Szczecinem Głównym[60].
Bezpośrednie połączenia kolejowe umożliwiają dotarcie do wszystkich punktów na tej linii w kierunku Szczecina Głównego, do wszystkich punktów do Zielonej Góry oraz do Rzepina. Zatrzymują się tylko pociągi osobowe REGIO.
W okresie epidemii koronawirusa zespołu ostrej niewydolności oddechowej SARS-CoV-2, od 16 marca 2020 do 13 czerwca 2020 ograniczono połączenia kolejowe osobowe. Czasowo odwołano 2 pociągi lub skrócono przebiegi łącznie 4 pociągom[61].
Współcześnie w miejscowości działają trzy zespoły[62][63]:
- Zespół Śpiewaczy „Odrzanki” przy Gminnym Ośrodku Kultury w Górzycy,
- Górzycka Kapela Ludowa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Górzycy,
- Zespół Seniorów „Górzyczanie” przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Górzycy.
Zespoły te zdobywają wiele nagród i wyróżnień. Występują na wielu miejscowych zabawach, imprezach, świętach, festynach i dożynkach[potrzebny przypis].
„Odrzanki”
Zespół Śpiewaczy „Odrzanki” powstał 8 marca 1987 roku przy Gminnym Ośrodku Kultury, w skład którego weszły członkinie Koła Gospodyń Wiejskich. Po trzech miesiącach zespół zajął IV miejsce na Przeglądzie Wojewódzkim Zespołów Ludowych. W składzie Zespołu w 1987 powstał zespół kapeli ludowej „Odrzanie”. W ówczesnym okresie przy GOK działał również Zespół Wokalny „Wiolinki”, włączony następnie bezpośrednio w skład „Odrzanek”, oraz zespół wokalno-instrumentalny „Ex brak”. Zespół Śpiewaczy „Odrzanki” dawał wówczas występy także w województwie szczecińskim i pilskim. Zespół Śpiewaczy „Odrzanki” w swoim repertuarze posiada pieśni ludowe, kościelne, kresowe, patriotyczne, które wykonuje a’capella w dwu-, trzy- lub czterogłosie. Uczestniczy w różnego rodzaju przeglądach i spotkaniach z kulturą ludową, reprezentując Gminę Górzyca i Powiat Słubicki. Zespół współpracuje z zespołem perkusyjnym Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia im. Stanisława Moniuszki w Słubicach. Zespołowi przyznano odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[potrzebny przypis].
Kapela Ludowa
W 1997 roku Kapela „Odrzanie” z Zespołu Śpiewaczego „Odrzanki” usamodzielniła się i odtąd zaczęła działać jako Górzycka Kapela Ludowa. Członkowie kapeli występują w strojach ludowych samodzielnie zaprojektowanych. Kapela występuje na zabawach okolicznościowych w Powiecie Słubickim. Występowała także w Niemczech, Austrii i Niderlandach. W swoim repertuarze posiada stare pieśni ludowe, patriotyczne, kresowe i biesiadne. Kapela jest jedną z ostatnich kapel w województwie lubuskim. Kapeli przyznano odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[potrzebny przypis].
W 2017 kapela zakończyła szerszą działalność z uwagi na brak wsparcia finansowego ze strony Gminy, wciąż jednak odpowiada na zaproszenia i występuje okazjonalnie na mniejszych imprezach.
„Górzyczanie”
Zespół Seniorów „Górzyczanie” powstał w roku 2004 przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. Zespół tworzą członkowie Klubu Seniora w Górzycy. W 2009 roku zespół uzyskał własną siedzibę. W swoim repertuarze posiada stare pieśni biesiadne, folkowe, patriotyczne, okolicznościowe, kościelne i ludowe. Zespół wydał płytę[potrzebny przypis].
„Granica”
W latach 1952–1974 działał cywilno-wojskowy, teatralno-dramatyczny zespół artystyczny „Granica”. W grudniu 1952 wśród nauczycieli Szkoły Podstawowej zrodził się pomysł zorganizowania zespołu artystycznego. 15 grudnia 1952 zebrała się 20-osobowa grupa chętnych. Zespół tworzyli pracownicy zakładów, robotnicy, pracownicy rolni, żołnierze WOP i starsza młodzież szkolna. Postanowiono wystawić sztukę „Buraczane liście”, którą przestawiono 18 stycznia 1953. 2 tygodnie później sztukę wystawiono w Żabicach, a w marcu 1953 w Słubicach na eliminacjach powiatowych, gdzie zespół zdobył I miejsce. W zespole działał także chór i sekcja taneczna. Z początkiem 1959 zespół przygotował sztukę Stanisława Kozłowskiego w IV aktach pt. „Zaloty na kwaterze”. Premiera odbyła się w Górzycy 8 marca 1959. Wiosną 1959 zespół ze sztuką objechał Pamięcin, Żabice, Kowalów, Słońsk i Golice. W maju 1959 zespół przygotował 1-aktową sztukę pt. „Poseł czy kominiarz”, z którą pojechał na eliminacje strażnic Wojsk Ochrony Pogranicza do Słubic i zdobył I miejsce. W 1959 roku zespół był jeszcze w Kostrzynie na zaproszenie dowódcy strażnicy WOP oraz na Winobraniu w Zielonej Górze. W 1960 zespół wystawiał sztuki „Werbel domowy”, „Ostrożny”, „Gospodarz to ja” i „Moralność Pani Dulskiej”, a chór i sekcja taneczna dały występ podczas akademii z okazji 20 rocznicy powstania Polskiej Partii Robotniczej. W 1966 roku zespół odrodził się po kilku latach zastoju. Wystawił sztukę „Jutro Berlin”. W 1967 roku zespół przygotował 4-aktową sztukę Stanisława Kozłowskiego pt. „Baśka”, premiera odbyła się w Górzycy 12 lutego 1967. Następnie „Baśkę” wystawiono w Laskach Lubuskich, Pławidle, Golicach, Pamięcinie, Żabicach oraz na akademii poświęconej X-leciu Związku Młodzieży Wiejskiej i XXV-leciu Polskiej Partii Robotniczej w Słubicach. W następnych latach zespół wystawiał sztuki Jana Fredry „Consilium facultatis”, A. Nieborowskiego „W drodze do Berlina” oraz widowisko „Jeszcze raz 1000 lat”. W 1974 roku zespół wystawił sztukę „Obcy” oraz przygotował występ na akademię 1-majową pt. „Po ten kwiat czerwony”. W związku z kolejnym odejściem żołnierzy do rezerwy działalność zespołu zamarła[64].
Kabaret „Szczypawka”
W latach 1976–1982 działał Kabaret „Szczypawka”[65].
W Górzycy istnieje Kompleks Sportowo-Rehabilitacyjny wyposażony w cztery korty, boiska uniwersalne, zaplecze lekkoatletyczne, stajnie dla koni z torem jeździeckim oraz w stadion piłkarski o pojemności 1000 widzów, w tym 700 siedzących[66].
W miejscowości znajduje się zespół zieleni „Park Wiejski” przy ul. Ogrodowej.
Klub Sportowy „Odra”
W 1958 roku powstał Ludowy Zespół Sportowy „Odra” Górzyca. Początkowo posiadał wyłącznie sekcję piłki nożnej. W latach 70. powstały kolejne sekcje: tenisa ziemnego i stołowego, piłki siatkowej, szachowa i wędkarska. Sekcja tenisa ziemnego gra od 1979 roku na powstałych wówczas kortach w Parku Wiejskim. W latach 80. powstały sekcje: strzelecka, lekkoatletyczna i brydża sportowego[67]. Obecnie Klub Sportowy „Odra” Górzyca występuje w gorzowskiej klasie okręgowej. Charakterystyczne barwy zespołu: żółto-czerwone[68][69][70].
Sezon po sezonie Odry Górzyca
| Poziom rozgrywek | Liczba sezonów | Sezony |
|---|---|---|
| I | 0 | - |
| II | 0 | |
| III | 0 | |
| IV | 3 | 1991/1992, 2004/2005, 2005/2006 |
| V | 19 | 1974/1975, 1975/1976, 1979/1980, 1980/1981, 1981/1982, 1982/1983, 1983/1984, 1984/1985, 1990/1991, 1992/1993, 1993/1994, 1994/1995, 2002/2003, 2003/2004, 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, 2016/2017 |
| VI | 31 | 1958, 1959, 1960, 1960/1961, 1961/1962, 1962/1963, 1963/1964, 1964/1965, 1965/1966, 1969/1970, 1970/1971, 1976/1977, 1977/1978, 1978/1979, 1985/1986, 1986/1987, 1987/1988, 1988/1989, 1989/1990, 1995/1996, 1996/1997, 2000/2001, 2001/2002, 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015, 2015/2016, 2017/2018, 2018/2019 |
| VII | 15 | 1966/1967, 1967/1968, 1968/1969, 1971/1972, 1972/1973, 1973/1974, 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022, 2022/2023, 2023/2024, 2024/2025 |
| VIII | 0 |
| Sezon | Liga | Miejsce | Punkty | Bramki | Z | R | P | lość spotkań ligowych + baraże | Puchar Polski (Regionalny) | Poziom ligowy | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1958 | Klasa C Grupa I (Krośnieńsko-Słubicka) | 8/9 | 6 | 14-52 | 16 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1959 | Klasa C (Krośnieńsko-Słubicka) | 10/10 | 18 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca,  , zespół został wycofany z rozgrywek podczas sezonu | ||||||
| 1960 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1960/1961 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1961/1962 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1962/1963 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1963/1964 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1964/1965 | Klasa C | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1965/1966 | Klasa C | ?/?  |
VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | |||||||
| 1966/1967 | Klasa C (Słubice) | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1967/1968 | Klasa C (Słubice) | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1968/1969 | Klasa C (Słubice) | 1/?   |
VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | |||||||
| 1969/1970 | Klasa B (Gorzów Wielkopolski) | 5/12 | 26 | 67-63 | 22 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1970/1971 | Klasa B (Gorzów Wielkopolski) | 12/12 |
2 | 20-77 | 22 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1971/1972 | Klasa C (Słubice) | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||||||
| 1972/1973 | Klasa C (Słubice) | 2/10  |
34 | 84-25 | 18 | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1973/1974 | Klasa C (Słubice) | 4/10 |
25 | 50-24 | 18 | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1974/1975 | Klasa A (Słubice) | 3/14  |
39 | 105-51 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1975/1976 | Klasa B grupa I (Gorzów Wielkopolski) | 6/14 |
27 | 77-79 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek, powstanie OZPN Gorzów Wielkopolski | ||||
| 1976/1977 | Klasa C grupa I (Słubice) | 2/10 |
31 | 70-31 | 18 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1977/1978 | Klasa C (Słubice) | 2/14 |
39 | 126-40 | 23 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1978/1979 | Klasa C (Słubice) | 1/11 |
35 | 85-23 | 20 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1979/1980 | Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | 4/14 | 31 | 77-57 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1980/1981 | Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | 3/14 |
38 | 103-46 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1981/1982 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 3/14 |
35 | 82-48 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1982/1983 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 8/14 | 26 | 63-59 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1983/1984 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 5/16 | 32 | 70-45 | 30 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1984/1985 | Klasa A grupa II Zachodnia (Gorzów Wielkopolski) | 7/12 |
22 | 41-43 | 22 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1985/1986 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 7/14 | 27 | 49-37 | 26 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1986/1987 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 3/15 |
38 | 58-13 | 28 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1987/1988 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 8/14 | 25 | 36-42 | 26 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1988/1989 | Klasa A grupa I (Gorzów Wielkopolski) | 7/12 | 24 | 51-40 | 22+2 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek, baraże o utrzymanie w Klasie A,  | ||||
| 1989/1990 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 6/13 |
27 | 47-46 | 24 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1990/1991 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 1/14 |
37 | 55-33 | 26 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1991/1992 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 13/16 |
17 | 39-73 | 30 | IV | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1992/1993 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 13/15 | 20 | 26-71 | 28 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1993/1994 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 10/16 | 24 | 42-80 | 30 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1994/1995 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 17/18 |
20 | 44-96 | 34 | V | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, drużyna wycofana z rozgrywek po zakończeniu sezonu | ||||
| 1995/1996 | Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | 9/15 | 33 | 51-76 | 28 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1996/1997 | Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | 11/12 |
23 | 43-65 | 22 | VI | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek | ||||
| 1997/1998 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 12/14 | 24 | 38-58 | 26 | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1998/1999 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 12/15 | 23 | 52-86 | 26 | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca | ||||
| 1999/2000 | Klasa A grupa II Południowa (Gorzów Wielkopolski) | 4/14 |
43 | 56-43 | 26 | VII | występy pod nazwą LZS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek, powstanie LZPN | ||||
| 2000/2001 | Klasa A Północno-Zachodnia (Gorzów Wielkopolski) | 4/14 | 54 | 74-41 | 26 | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca | ||||
| 2001/2002 | Klasa A Północno-Zachodnia (Gorzów Wielkopolski) | 2/14 |
57 | 92-31 | 26+2 | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca, baraże o awans do Klasy Okręgowej: | ||||
| 2002/2003 | Liga Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 3/18 |
70 | 72-35 | 34 | 1/2 LZPN | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca | |||
| 2003/2004 | Liga Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 2/16 |
66 | 81-22 | 30+2 | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca Odrzańska, baraże o awans do IV Ligi (lubuskiej): | ||||
| 2004/2005 | IV liga (grupa lubuska) | 15/18 | 32 | 32-84 | 10 | 2 | 22 | 34+3 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | IV | występy pod nazwą KS Odra Górzyca Odrzańska, baraże o utrzymanie w IV Lidze (lubuskiej): |
| 2005/2006 | IV liga (grupa lubuska) | 15/18 |
27 | 32-88 | 7 | 6 | 21 | 34 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | IV | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2006/2007 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 11/16 | 34 | 55-56 | 10 | 4 | 16 | 30 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2007/2008 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 2/16 |
66 | 75-38 | 21 | 3 | 6 | 30 | IV runda OZPN Gorzów Wielkopolski | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca, reorganizacja rozgrywek |
| 2008/2009 | IV liga (grupa lubuska) | 8/16 | 44 | 39-54 | 13 | 5 | 12 | 30 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2009/2010 | IV liga (grupa lubuska) | 15/16 |
14 | 29-91 | 4 | 2 | 24 | 30 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2010/2011 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 12/16 | 31 | 46-50 | 9 | 4 | 17 | 30 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2011/2012 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 9/16 | 42 | 54-53 | 12 | 6 | 12 | 30 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2012/2013 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 3/16 |
56 | 65-42 | 16 | 8 | 6 | 30 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2013/2014 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 10/16 | 39 | 74-70 | 12 | 3 | 15 | 30 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2014/2015 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 6/16 | 49 | 87-79 | 15 | 4 | 11 | 30 | 1/8 LZPN | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2015/2016 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 1/16 |
70 | 109-30 | 22 | 4 | 4 | 30 | 1/8 LZPN | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2016/2017 | IV liga (grupa lubuska) | 17/18 |
28 | 46-101 | 9 | 1 | 24 | 34 | III runda OZPN Gorzów Wielkopolski | V | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2017/2018 | Colloseum Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 12/16 | 32 | 52-87 | 9 | 5 | 16 | 30 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2018/2019 | Klasa Okręgowa (Gorzów Wielkopolski) | 16/16 |
18 | 33-95 | 4 | 6 | 20 | 30 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VI | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2019/2020 | Klasa A grupa II (Słubice) | 5/14 | 20 | 34-21 | 6 | 2 | 5 | 13 | II runda OZPN Gorzów Wielkopolski | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca, rundy wiosennej nie rozegrano ze wzgledu na zagrożenie epidemiologiczne |
| 2020/2021 | Klasa A grupa II (Słubice) | 4/13 | 41 | 66-50 | 13 | 2 | 9 | 24 | IV runda LZPN Północ | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2021/2022 | Keeza Klasa A grupa II (Słubice) | 5/13 | 41 | 64-46 | 12 | 5 | 7 | 24 | IV runda LZPN Północ | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2022/2023 | Keeza Klasa A grupa II (Słubice) | 8/14 | 38 | 66-59 | 12 | 2 | 12 | 26 | ----------------- | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2023/2024 | Keeza Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | 8/14 | 36 | 72-63 | 11 | 3 | 12 | 26 | ----------------- | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
| 2024/2025 | Keeza Klasa A grupa II (Gorzów Wielkopolski) | ?/14 | 26 | I runda LZPN Północ | VII | występy pod nazwą KS Odra Górzyca |
- Opracował Mariusz Gazda Kostrzyn nad Odrą
Występowali w Ekstraklasie (I poziom ligowy), I lidze (II poziom ligowy), II lidze (III poziom ligowy)
- Kamil Sylwestrzak wychowanek Odry Górzyca, występował w Polskiej Ekstrzaklasie gdzie rozegrał 119 spotkań i strzelił 14 bramek w takich klubach jak Korona Kielce, Wisław Płock. W I lidze rozegrał 36 spotkań i strzelił I bramkę w barwach Chojniczanki Chojnice. Na III poziomie ligowym reprezentował barwy: Poloni Słubice, Mieszko Gniezno, Chrobrego Głogów.
- Radosław Sylwestrzak wychowanek Odry Górzyca, występował na boiskach I ligi gdzie rozegrał 6 spotkań w barwach GKS Katowice. Występował też na III poziomie w barwach: Radomiaka Radom, Siarki Tarnobrzeg, Widzewa Łódź, Stali Rzeszów.
- Roland Heppner wychowanek Odry Górzyca, występował na III poziomie ligowym w barwach Celulozy Kostrzyn nad Odrą, Poloni Słubice, Warty Poznań.
Koło wędkarskie
W Górzycy działa Koło Polskiego Związku Wędkarskiego powstałe w 1976 roku[potrzebny przypis].
- biskupi lubuscy w latach 1267–1325 – urzędowali w miejscowości;
- Jerzy Fryckowski – dawny mieszkaniec[71];
- Dariusz Muszer – urodzony we wsi, dawny mieszkaniec[72];
- Edward Czernik – dawny mieszkaniec, absolwent Szkoły Podstawowej w Górzycy[73];
- Kamil Sylwestrzak – mieszkaniec[74], absolwent Szkoły Podstawowej im. Władysławowa Broniewskiego w Górzycy[75], wychowanek Klubu Sportowego „Odra” Górzyca;
- Radosław Sylwestrzak – mieszkaniec, absolwent Szkoły Podstawowej im. Władysławowa Broniewskiego w Górzycy[76], wychowanek Klubu Sportowego „Odra” Górzyca[77];
- Dominika Podhajecka – mieszkanka, wychowanka Górzyckiego Klubu Tenisowego „Smecz”[78][79].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
