Josif STALIN denaske Josif Visarionoviĉ ĜUGAŜVILI (ruse: Иосиф Виссарионович Джугашвили), estis soveta politikisto kaj partia gvidanto.
«Ni, komunistoj, estas la homoj de aparta speco.»
«Мы, коммунисты, — люди особого склада.»
—Parolo en la 2-a Tutsovetia kongreso de sovetoj. La 26-an de januaro 1924
«Malforta ĉenero en la ĉeno de imperialismo.»
«Слабое звено цепи империализма.»
—Pri fundamentoj de leninismo. 1924
«Standardisto de la paco.»
«Знаменосец мира.»
—Al internacia cirkonstancaro. septembro 1924
«Strio de agnoskoj de Sovetunio.»
«Полоса признаний Советского Союза.»
—La politika raporto de la Centra Komitato al la 14-a kogreso de RKP(b). La 18-an de decembro 1925.
«Lukto de la du sistemoj — la socialisma kaj kapitalisma.»
«Борьба двух систем — социалистической и капиталистической.»
—La politika raporto de la Centra Komitato al la 14-a kogreso de RKP(b). La 18-an de decembro 1925.
«Oni ne konstruas socialismon en blankaj gantoj.»
«Социализм не строят в белых перчатках.»
—La politika raporto de la Centra Komitato al la 14-a kogreso de RKP(b). La 18-an de decembro 1925.
«Senarmiĝi antaŭ la partio.»
«Разоружиться перед партией.»
—La informa raporto al la 15-a kogreso de RKP(b). La 3-an de decembro 1927.
«La partio starigas lozungon pri kritiko kaj sinkritiko.»
«Партия провозглашает лозунг критики и самокритики.»
—Pri laboroj de la aprila kuniĝinta plenkunsido de la Centra Komitato kaj la Centra Kontrola Komitato. La 13-an de aprilo 1928.
«Malekzistas en la mondo tiaj fortikaĵoj, kiujn ne povus sturmokupi bolŝevikoj.»
«Нет в мире таких крепостей, которых не могли бы взять (...) большевики.»
—Pri laboroj de la aprila kuniĝinta plenkunsido de la Centra Komitato kaj la Centra Kontrola Komitato. La 13-an de aprilo 1928.
«Pliakriĝo de la klasa lukto laŭ la antaŭeniĝo al socialismo.»
«Обострение классовой борьбы по мере продвижения к социализму.»
—Pri industriigo kaj pana problemo (la parolo en la plenkunsido de la Centra Komitato de la Tutrusia Komunista Partio, la 9-an de julio 1928).
«[pri la Dua mondmilito] En tiu milito ne estas kiel en la antaŭa, do kiu okupas teritorion, tiu trudas tie kien venas lia armeo, sian socian sistemon. Alie ne povas esti.»
«La tiel nomata eŭropa povekvilibro ĝis nun funkciis kontraŭ ne nur Germanio, sed ankaŭ kontraŭ Sovetunio. Do Sovetunio aplikos ĉiujn rimedojn por preventi restarigon de la antaŭa povekvilibro en Eŭropo. Komento de Henry Kissinger: En diplomatia lingvaĵo esprimo “ĉiuj rimedoj” kutime inkluzivas minacon de milito.»
«[pri naziismo, faŝismo kaj stalinismo] Novaj sistemoj estis konstruitaj sur la plej granda mensogo. Tio rilatas same al iliaj programoj kaj al iliaj gvidantoj. En siaj programoj ili promesis konstrui ion similan al socialismo, tamen tio, kion ili efektive faris estis neado de ĉio, kio estis komprenata sub tiu ĉi nocio en la socialisma tradicio. Mussolini, timema fanfarono, iĝis simbolo de vireco kaj kuraĝo. Hitlero, maniulo-detruanto, estis glorata kiel konstruanto de la nova Germanio. Stalin, malvarmsanga kaj ambicia intriganto, estis bildigata kiel amanta patro de sia popolo.»
«En la okuloj de la homokredanta, homoj ekster la “sankta afero” ne havas firman karakteron kaj pro tio povas esti facila predo de la kredantoj. Aliflanke, la kredantoj de ĉiuj tipoj, kvankam morte malamas unu la alian kaj pretas alkroĉiĝi je la gorĝo unu al alia, agnoskas forton unu de alia kaj sentas reciprokan sinceran estimon. Hitlero konsideris la bolŝevistojn egalaj al si kaj ordinis la eksajn komunistojn tuj anigi al la naziapartio. Stalin siavice konsideris la naziojn kaj japanojn la solaj estiminduloj.»
«Hitlero kaj Stalin estas la du ĉefaj ekzekutistoj de la rusa popolo. Stalin ekzekutis, malsatmortigis kaj turmentis siajn sampatrujanojn, persone por mi ĉi tie ĉio estas klare. Tamen mi kontraŭas ke tio estu "eterna" afero kaj mi ne vidas iun ajn sencon en tuta tiu "malstalinigado" ktp. Mi ne komprenas, kion tio signifas forme de la ŝtata politiko. Se vi deziras "malstalinigadon" — donu al via infano-lernejano legi "La Arkipelago Gulago", se li pigras legi "La Arkipelago", do legu artikolon "Stalin-reprezalioj" en Vikipedio, tie ĉio estas mallonge, koncize, objektive kaj kun referencoj. Necesas memstare respondi al defioj de la tempo, ne vivi per senfinaj politikaj aludoj. "Stalin-afero" estas la afero de la historiascienco, ne de la kuranta politiko.»
«Гитлер и Сталин — два главных палача русского народа. Сталин казнил, морил голодом и мучил моих соотечественников, лично для меня здесь всё ясно. Однако я против того, чтобы это было «вечным» вопросом и не вижу никакого смысла во всей этой «десталинизации» и т.д. Не понимаю, что это означает в формате государственной политики. Хочешь «десталинизации» — дай почитать своему ребёнку-школьнику «Архипелаг ГУЛАГ», если ему лень читать «Архипелаг», то пусть почитает статью «сталинские репрессии» в Википедии, там всё коротко, понятно, объективно и со ссылками. Нужно самостоятельно отвечать на вызовы времени, а не жить бесконечными политическими аллюзиями. «Вопрос Сталина» — это вопрос исторической науки, а не текущей политики.»
«Mito pri Stalin estas mito pri la fera ordo, kreita per la fera mano. Por ĝia malmuntado iu alia devas fari la ordon sen ajna fera mano, do simple laŭleĝe.»
«Миф о Сталине — это миф о железном порядке, наведенном железной рукой. Для его развенчания кто-то другой должен навести порядок безо всякой железной руки, то есть просто по закону.»
«Efektive britaj garantioj al Pollando kaj Rumanio senigis Sovetunion je lasta havebla stimulo por komenci seriozajn intertraktojn pri unio kun la okcidentajdemokratioj… unuflankaj britaj garantioj iĝis donaco por Stalin, ĉar ili provizis lin per maksimumo de tio, kio necesis por iuj ajn intertraktoj, komenciĝantaj ekde nulo. Se Hitlero direktiĝus orienten, Stalin povus kalkuli pri enmiksiĝo de Britio en la milito eĉ antaŭ ol li venos al la sovetia limo. Stalin tiel ĝuis fruktojn de la unio de facto kun Britio, sen doni iujn ajn reciprokajn sindevigojn.»
«Stalin bonorde turniĝis inter du flankoj. Sed fine mankis iu ajn konkurenco. Nur unusola Hitlero povus reale proponi al Stalin teritoriajn akirojn en Orienta Eŭropo, kiuj interesis lin. Kaj tion li sufiĉe pretus pagi per eŭropamilito, kiu ne koncernus Sovetunion.»
«[pri prioritatoj de Hitlero] …de Britio li deziris neenmiksiĝon je la aferoj en la kontinento kaj de Sovetunio li deziris akiri Lebensraum aŭ “vivospacon”. Nur danke al siaj atingoj Stalin sukcesis ŝanĝi prioritatojn de Hitlero, eĉ se provizore.»
«[pri la pakto Ribbentrop-Molotov] Stalin gajnis marĉandon danke al tio, ke li konservis sovetian ludmonon ĝis la lasta momento. Kialo konsistis en tio ke Hitlero tute evidente estis preta proponi al li senpage tion, kio en iu ajn unio kun Britio aŭ Francio li povus ricevi nur post sangoverŝa milito kontraŭ Germanio.»
«Realaproblemo konsistis en tio, ke Britio ne povis akcepti kondiĉojn de Stalin sen damaĝi siajn principojn, kiujn ĝi defendis ekde la tempo de la fino de la Unua mondmilito. Ne havis sencon starigi malpermeson pri malaperigado de etaj landoj fare de Germanio, se tio supozis donon de la sama rajto al Sovetunio.»
«[pri Stalin] Ekstreme preciza kiel kalkulilo, li malsukcesis tamen ĝuste konsideri neŭrozankarakteron de la personeco de Hitlero kaj pro tio li malsukcesis prognozi eblecon de respondo de Hitlero al alfrontita de li defio forme de milito ĉe du frontoj, kiom ajn senracia estus tia kurso.»
«[pri okupado de okcidentajteritorioj en 1939-1941] Kiam tiu procezo finiĝis, Stalin revenigis la tutan teritorion, kiun Rusio perdis fine de la Unua mondmilito; per tio la aliancanoj pagis la lastan kontribuon kiel punon pro ekskludo de Germanio kaj Sovetunio el partopreno en la paca konferenco en 1919.»
«Por Stalin tamen la plej terura tago iĝis la 27-a de septembro 1940, kiam Germanio, Italio kaj Japanio subskribis la Triflankan pakton, devigantan ĉiun el tiuj ĉi landoj ekmiliti kontraŭ iu ajn alia lando, kiu subtenus Brition. Se esti preciza, la pakto speciale ekskludis rilatojn de ĉiu el la subskribintaj ĝin landoj kun Sovetunio… Kaj kvankam la Triflanka pakto estis tute evidente direktita kontraŭ Vaŝingtono, Stalin ne havis kialojn senti sin trankviligita.»
«Neniu sekvis el provoj aranĝi personan renkontiĝon de Hitlero kaj Stalin post la subskribo de la Triflanka pakto. Ĉiu el la gvidantoj faris ĉion eblan por eviti ĝin, deklarante ke li ne povas forlasi sian landon kaj ŝajne logika loko de renkontiĝo kiel Brest-Litovsko ĉe la limo portis en si tro multe da pezaj historiajrememoroj.»
«Hitlero kredis je tio, ke forto de la volo povas superi ĉiujn obstaklojn. Lia tipa reago al rezistado estis transigo de ĝi je la formo de persona kontraŭstaro. Hitlero neniam lasis bonajn kondiĉojn komplete maturiĝi jam pro tio, ke la prozeco de atendado mem signifus ke obstakloj povus superi lian volon. Stalin estis ne nur pli pacienca, sed ankaŭ kiel komunisto pli estimishistoriajn fortojn. Dum preskaŭ 30 jaroj de sia regado li neniam metis je unu vetludo ĉiujn ludmarkojn kaj erare opiniis ke ankaŭ Hitlero neniam faros tion.»
«[pri Stalin] Pakto Hitlero-Stalin donis al li dujaran paŭzon kaj traktato pri neagreso kun Japanio ebligis post duonjaro transloki armeajn trupojn de Fora Oriento por partopreni la batalon ĉe Moskvo, kiu decidis la rezulton de la milito favore al li.»
«La ĉefa malforteco de Stalin kiel ŝtata aganto estis ke li tendencis aljŭgi al siaj malamikoj la saman kapablon je malvarma kalkulado kiun posedis li mem kaj pri kiu li multe fieris.»
«Sendube Stalin estis tiom grave ŝokita de tio, ke Germanio deklaris kontraŭ li militon, ke lin trafis io simila al depresio, kio daŭris ĉirkaŭ dek tagojn.»
«Stalin esperis pri racio de Hitlero kaj malgajnis; Hitlero esperis ke Stalin rapide malvenkos kaj ankaŭ malgajnis. Sed se eraro de Stalin estis korektebla, do eraro de Hitlero ne.»
«[pri Stalin] Kunlaboro kun Hitlero ne simpatiigis lin al naziismo, same kiel sekvinta alianco kun la demokratiaj landoj ne igis lin taksi avantaĝojn de institucioj de la liberamondo. Li prenis de ĉiu provizora partnero ĉion eblan per diplomatio kaj okupis per forto ĉion kion oni ne donis al li propravole – ĝis tio minacis riskon de milito. Lia gvida stelo restis la sovetia nacia intereso, refraktata je prismo de komunismaideologio.»
«[pri rilato de Franklin D. Roosevelt al Winston Churchill] Li konsideris Churchill kamarado de la milita periodo; Stalinon li konsideris partnero pri konservado de la postmilita paco.»
«[pri la germana atako en 1941] Komence de la milito Stalin evudente estis preta akcepti solvon surbaze de limoj de 1941; kaj li estis tro cinika por ne atendi proponon de iu quid pro quo.»
«Problemo, alfrontita de Stalin en liaj rilatoj kun la usona estraro, konsistis je tio ke li kun granda malfacilo estis komprenanta kiom gravan rolon por ili ludis moralo kaj laŭĝeleco en iliaj vidpunktoj pri ekstera politiko. Stalin efektive ne estis komprenanta kial la usona estraro faras tian bruon rilate internan aranĝon de orienteŭropaj ŝtatoj, pri kiuj ĝi havas neniun rimarkindan strategian intereson. Fideleco de usonanoj al principo ne ligita al konkreta intereso kiu estus tute klara, igis Stalin serĉi kaŝitajn motivojn.»
«En singarda kaj suspektema naturo de Stalin estis nenio de senracia aventuristo; li ĉiam preferis agi kaŝe kaj ĉirkaŭvoje ol iniciati veran konfrontiĝon kaj li montris specialan singardemon por ne riski militan konfrontiĝon kontraŭ Usono – kaj ne senbaze. Pro misproporcio rilate nukleajn eblecojn de la flankoj, ĝuste Sovetunio perdus ĉion en la totala milito.»
«Usonajgvidantoj vidis en la Korea militosovetianstrategion de allogado de Usono je konfliktoj de la fora Azio por faciligo de sovetia atako kontraŭ pozicioj de la aliancanoj en Eŭropo, kio estis plej granda trotakso de sovetia povo kaj metodoj de Stalin. En neniu el la etapoj de sia kariero tiu ĉi skrupula kaj ruza analizisto estis ĵetanta sur pesilon ĉion samtempe. Samtempe Stalin traktis kreskigon de la povo fare de la Okcidento ne kiel defendan entreprenon, kia ĝi efektive estis, sed kiel pretekston por militakonfrontiĝo, kiun li ĉiam timis kaj kiun li sinsekve penis eviti. Ambaŭ flankoj fakte estis sin preparantaj al la evento, kiu spegulis intencojn de neniu el ili – al la rekta grandskala defio.»
«[pri GDR] Stalin neniam agnoskis tiun reĝimon kiel plenrajtan suverenanŝtaton kaj donis al ĝi statuson diferencan de ĉiuj aliaj orienteŭropaj satelitoj ĝuste por konservi Orientan Germanion kiel atuton, kiam unuiĝo de Germanio estos priparolata serioze.»
«[pri propono de Stalin en 1952 unuigi Germanion kiel neŭtralan ŝtaton] Dum la usonaj trupoj devintus reveni al Usono, la sovetiaj armitaj fortoj devintus nur retiriĝi al la pola limo, do 160 km orienten. Koncize dirite, laŭvorta plenumo de la propono de Stalin antaŭvidis malfondon de NATO, ĵus aperinta kiel organizaĵo, interŝanĝe de foriro de la sovetiaj trupoj je distanco je nuraj 160 km.»
«Posteuloj de Stalin eĉ pli ol ilia eksa estro bezonis ripozpaŭzon en la streĉiteco kun la Okcidento. Ili tamen ne posedis lian aŭtoritaton, lian akran percepton, lian sagacon kaj kio plej gravas, al ili mankis politika unueco, necesa por sekvi tiom komplikan kurson.»
«La ŝtatestra renkontiĝo en Ĝenevo en 1955 iĝis deirpunkto de ĉiuj ĉi aventuroj. Laŭvoje el Ĝenevo hejmen, Nikita Ĥruŝĉov haltis en Orienta Berlino, kie li agnoskis suverenecon de la orientgermanakomunista reĝimo. Tio estis la paŝo, kiun evitis Stalin. Por la resta periodo de la Malvarma milito afero de unuiĝo de Germanio malaperis el internacia agendo, ĉar Moskvo transigis ĝin al kompetenco de intertraktoj inter la du germanaj ŝtatoj. Kaj ĉar politikapezo de tiuj ĉi ŝtatoj estis nekomparebla kaj neniu el ili planis fari suicidon, la unuiĝo povis okazi nur kadre de politika kolapso de unu el ili. Do la Berlina krizo en 1958-1962 estis naskita de Ĝenevo.»
«Stalin neniam riskis sovetian aŭtoritaton en la “tria mondo”. Li opiniis ke tiuj teritorioj troviĝas for de lia lando kaj estas tro malstabilaj, gvidantoj de tiuj landoj estas malfacile kontroleblaj kaj Sovetunio estis ankoraŭ ne sufiĉe forta por engaĝiĝi je aventuroj en malproksimaj distancoj – kvankam eble kun tempopaso kresko de sovetia milita povo povus ŝanĝi lian aliron.»
«Parolante per simpla lingvaĵo, mi “bonege akordiĝis” kun marŝalo Stalin. Tiu homo kombinas grandegan, neflekseblan volon kaj sanan humursenton; mi pensas ke animo kaj koro de Rusio havas je li sian veran reprezentanton. Mi kredas ke ni ankaŭ estonte bone akordiĝos kaj kun li kaj kun la tuta rusapopolo – vere bonege.»
«Tiaj nemerititaj kaj teruraj bategoj igis la knabon tiel sensentema kiel estis lia patro.»
—Amiko de Stalin
«Post la morto de Stalin reprezalioj fakte finiĝis, la reĝimo iĝis preskaŭ vegetara. Tiu fakto malebligas al ni nutri iluziojn: Stalin (kvankam ne li sola) estis persone kulpa pri tio, kio okazis en la lando.»
«После смерти Сталина репрессии фактически закончились, режим стал почти травоядным. Этот факт не позволит нам питать иллюзий: Сталин (хотя и не он один) был лично виновен в том, что происходило в стране.»
—Andrej Movĉan,Komentoj pri Stalin [la 22-a de junio 2015]
Biografio en Vikipedio
Plurmedioj en Komunejo
