గాలియం
రసాయన మూలకం / From Wikipedia, the free encyclopedia
గాలియం (Ga) పరమాణు సంఖ్య 31 కలిగిన రసాయన మూలకం. ఫ్రెంచి రసాయన శాస్త్రవేత్త పాల్-ఎమిలే లెకోక్ డి బోయిస్బౌడ్రాన్ దీన్ని 1875లో కనుగొన్నాడు. గాలియం, ఆవర్తన పట్టికలో గ్రూప్ 13 లో ఉంది. సారూప్య లక్షణాలతో గాలియం కూడా ఈ గ్రూపు లోని ఇతర లోహాల ( అల్యూమినియం, ఇండియం, థాలియం) లాగానే ఉంటుంది.
గాలియం | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pronunciation | /ˈɡæliəm/ | ||||||||||||||
Appearance | silvery blue | ||||||||||||||
Standard atomic weight Ar°(Ga) | |||||||||||||||
గాలియం in the periodic table | |||||||||||||||
Group | మూస:Infobox element/symbol-to-group/format | ||||||||||||||
Period | period 4 | ||||||||||||||
Block | p-block | ||||||||||||||
Electron configuration | [Ar] 3d10 4s2 4p1 | ||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 3 | ||||||||||||||
Physical properties | |||||||||||||||
Phase at STP | solid | ||||||||||||||
Melting point | 302.9146 K (29.7646 °C, 85.5763 °F) | ||||||||||||||
Boiling point | 2673 K (2400 °C, 4352 °F)[3] | ||||||||||||||
Density (near r.t.) | 5.91 g/cm3 | ||||||||||||||
when liquid (at m.p.) | 6.095 g/cm3 | ||||||||||||||
Heat of fusion | 5.59 kJ/mol | ||||||||||||||
Heat of vaporization | 256 kJ/mol[3] | ||||||||||||||
Molar heat capacity | 25.86 J/(mol·K) | ||||||||||||||
Vapor pressure
| |||||||||||||||
Atomic properties | |||||||||||||||
Oxidation states | −5, −4, −3,[4] −2, −1, 0, +1, +2, +3[5] (an amphoteric oxide) | ||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.81 | ||||||||||||||
Ionization energies |
| ||||||||||||||
Atomic radius | empirical: 135 pm | ||||||||||||||
Covalent radius | 122±3 pm | ||||||||||||||
Van der Waals radius | 187 pm | ||||||||||||||
Spectral lines of గాలియం | |||||||||||||||
Other properties | |||||||||||||||
Natural occurrence | primordial | ||||||||||||||
Crystal structure | orthorhombic | ||||||||||||||
Speed of sound thin rod | 2740 m/s (at 20 °C) | ||||||||||||||
Thermal expansion | 18 µm/(m⋅K) (at 25 °C) | ||||||||||||||
Thermal conductivity | 40.6 W/(m⋅K) | ||||||||||||||
Electrical resistivity | 270 nΩ⋅m (at 20 °C) | ||||||||||||||
Magnetic ordering | diamagnetic | ||||||||||||||
Molar magnetic susceptibility | −21.6×10−6 cm3/mol (at 290 K)[6] | ||||||||||||||
Young's modulus | 9.8 GPa | ||||||||||||||
Poisson ratio | 0.47 | ||||||||||||||
Mohs hardness | 1.5 | ||||||||||||||
Brinell hardness | 56.8–68.7 MPa | ||||||||||||||
CAS Number | 7440-55-3 | ||||||||||||||
History | |||||||||||||||
Naming | గాలియా (లాటిన్లో ఫ్రాన్స్) పేరిట. కనుక్కున్న వ్యక్తి స్వదేశం. | ||||||||||||||
Prediction | మెండలియెవ్ (1871) | ||||||||||||||
Discovery and first isolation | Lecoq de Boisbaudran (1875) | ||||||||||||||
Isotopes of గాలియం
| |||||||||||||||
Template:infobox గాలియం isotopes does not exist | |||||||||||||||
Category: గాలియం
|
గాలియం ప్రామాణిక ఉష్ణోగ్రత, పీడనాల వద్ద మెత్తగా, వెండి రంగులో ఉండే లోహం. ద్రవ స్థితిలో, ఇది వెండి లాగా తెల్లగా ఉంటుంది. ఎక్కువ బలాన్ని ప్రయోగిస్తే, గాలియం కంకోయిడల్గా విరిగిపోతుంది. 1875లో కనుగొన్నప్పటి నుండి గాలియం, తక్కువ ద్రవీభవన బిందువు గల మిశ్రమలోహాలను తయారు చేయడానికి ఉపయోగించబడుతూ వచ్చింది. దీన్ని సెమీకండక్టర్లలో, సెమీకండక్టర్ సబ్స్ట్రేట్లలో డోపాంట్గా కూడా ఉపయోగిస్తారు.
గాలియం ద్రవీభవన స్థానాన్ని ఉష్ణోగ్రత సూచన బిందువుగా ఉపయోగిస్తారు. గాలియం మిశ్రమాలు విషపూరితం కానందున, పాదరసంకు పర్యావరణ అనుకూల ప్రత్యామ్నాయంగా థర్మామీటర్లలో ఉపయోగిస్తారు. అవి పాదరసం కంటే అధిక ఉష్ణోగ్రతలను తట్టుకోగలవు.
గాలియం ప్రకృతిలో స్వేచ్ఛా మూలకం లాగా ఏర్పడదు. జింక్ ఖనిజాలలో (స్ఫాలరైట్ వంటివి), బాక్సైట్లో చిన్న మొత్తంలో గాలియం(III) సమ్మేళనాలుగా ఏర్పడుతుంది. మూలక స్థితిలో గాలియం, 29.76 °C (85.57 °F) కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద ద్రవ స్థితిలో ఉంటుంది. సాధారణ మానవ శరీర ఉష్ణోగ్రత 37.0 °C (98.6 °F) వద్ద ఒక వ్యక్తి చేతిలో కరుగుతుంది.
గాలియంను ప్రధానంగా ఎలక్ట్రానిక్స్లో ఉపయోగిస్తారు. గాలియం యొక్క ప్రాథమిక రసాయన సమ్మేళనమైన గాలియం ఆర్సెనైడ్ను, మైక్రోవేవ్ సర్క్యూట్లు, హై-స్పీడ్ స్విచింగ్ సర్క్యూట్లు, ఇన్ఫ్రారెడ్ సర్క్యూట్లలో ఉపయోగిస్తారు. సెమీకండక్టింగ్ గాలియం నైట్రైడ్, ఇండియం గాలియం నైట్రైడ్ లు నీలం, వైలెట్ కాంతి-ఉద్గార డయోడ్లు, డయోడ్ లేజర్లను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఆభరణాల కోసం కృత్రిమ గెడోలినియం గాలియం గార్నెట్ తయారీలో కూడా గాలియంను ఉపయోగిస్తారు. యునైటెడ్ స్టేట్స్ నేషనల్ లైబ్రరీ ఆఫ్ మెడిసిన్, ఫ్రాంటియర్స్ మీడియా లు గాలియంను సాంకేతికపరంగా ముఖ్యమైన అంశంగా పరిగణిస్తున్నాయి. [7] [8]