తగరం
From Wikipedia, the free encyclopedia
తగరం Sn గుర్తు కలిగిన రసాయన మూలకం. దీని పరమాణు సంఖ్య 50. దీన్ని ఇంగ్లీషులో టిన్ అంటారు. టిన్ వెండి రంగులో ఉండే లోహం.
తగరము | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Allotropes | silvery-white, β (beta); gray, α (alpha) | ||||||||||||||
Appearance | silvery (left, beta) or gray (right, alpha) | ||||||||||||||
Standard atomic weight Ar°(Sn) | |||||||||||||||
తగరము in the periodic table | |||||||||||||||
Group | మూస:Infobox element/symbol-to-group/format | ||||||||||||||
Period | period 5 | ||||||||||||||
Block | p-block | ||||||||||||||
Electron configuration | [Kr] 4d10 5s2 5p2 | ||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 18, 4 | ||||||||||||||
Physical properties | |||||||||||||||
Phase at STP | solid | ||||||||||||||
Melting point | 505.08 K (231.93 °C, 449.47 °F) | ||||||||||||||
Boiling point | 2875 K (2602 °C, 4716 °F) | ||||||||||||||
Density (near r.t.) | (తెలుపు) 7.365 g/cm3 (gray) 5.769 g/cm3 | ||||||||||||||
when liquid (at m.p.) | 6.99 g/cm3 | ||||||||||||||
Heat of fusion | (తెలుపు) 7.03 kJ/mol | ||||||||||||||
Heat of vaporization | (తెలుపు) 296.1 kJ/mol | ||||||||||||||
Molar heat capacity | (తెలుపు) 27.112 J/(mol·K) | ||||||||||||||
Vapor pressure
| |||||||||||||||
Atomic properties | |||||||||||||||
Oxidation states | −4, −3, −2, −1, 0,[3] +1,[4] +2, +3,[5] +4 (an amphoteric oxide) | ||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.96 | ||||||||||||||
Atomic radius | empirical: 140 pm | ||||||||||||||
Covalent radius | 139±4 pm | ||||||||||||||
Van der Waals radius | 217 pm | ||||||||||||||
Spectral lines of తగరము | |||||||||||||||
Other properties | |||||||||||||||
Natural occurrence | primordial | ||||||||||||||
Crystal structure | tetragonal తెలుపు | ||||||||||||||
Speed of sound thin rod | (rolled) 2730 m/s (at r.t.) | ||||||||||||||
Thermal expansion | 22.0 µm/(m⋅K) (at 25 °C) | ||||||||||||||
Thermal conductivity | 66.8 W/(m⋅K) | ||||||||||||||
Electrical resistivity | 115 n Ω⋅m (at 0 °C) | ||||||||||||||
Magnetic ordering | (gray) diamagnetic[6], (తెలుపు) paramagnetic | ||||||||||||||
Young's modulus | 50 GPa | ||||||||||||||
Shear modulus | 18 GPa | ||||||||||||||
Bulk modulus | 58 GPa | ||||||||||||||
Poisson ratio | 0.36 | ||||||||||||||
Mohs hardness | 1.5 | ||||||||||||||
Brinell hardness | ~350 MPa | ||||||||||||||
CAS Number | 7440-31-5 | ||||||||||||||
History | |||||||||||||||
Discovery | around 3500 BC | ||||||||||||||
Symbol | "Sn": from Latin stannum | ||||||||||||||
Isotopes of తగరము
| |||||||||||||||
Template:infobox తగరము isotopes does not exist | |||||||||||||||
Category: తగరము
|
అత్గరం తేలిగ్గా కత్తిరించగలిగేంత మృదువుగా ఉంటుంది. [7] తగరం కడ్డీని చేతితో తేలిగ్గా వంచవచ్చు. వంగినప్పుడు, "టిన్ క్రై" (తగరపు అరుపు) అనే శబ్దాన్ని వినవచ్చు. తగరపు స్ఫటికాలు ఒకదాన్నుండి ఒకటి విడిపోయేటపుడు వచ్చే శబ్దమది; ఈ లక్షణం ఇండియం, కాడ్మియం, జింక్, ఘన స్థితిలో ఉన్న పాదరసం లకు కూడా ఉంటుంది.
ఘనీభవించిన తర్వాత స్వచ్ఛమైన తగరానికి చాలా లోహాల మాదిరిగానే అద్దం లాంటి మెరుపు వస్తుంది. చాలా టిన్ మిశ్రమాలలో (ప్యూటర్ వంటివి) లోహం బూడిద రంగుతో ఘనీభవిస్తుంది.
టిన్ మూలకాల ఆవర్తన పట్టికలోని గ్రూపు 14 లో ఉండే ఒక పోస్ట్-ట్రాన్సిషన్ లోహం . ఇది ప్రధానంగా క్యాసిటరైట్ ఖనిజంలో లభిస్తుంది. ఇందులో స్టానిక్ ఆక్సైడ్, SnO
2 ఉంటుంది. తగరానికి గ్రూప్ 14 లో దాని పొరుగున ఉండే జెర్మేనియం, సీసం లు రెండింటితో రసాయన సారూప్యత ఉంటుంది. దీనికి రెండు ప్రధాన ఆక్సీకరణ స్థితులు +2, కొంచెం స్థిరంగా +4 ఉన్నాయి. టిన్ భూమిపై అత్యంత సమృద్ధిగా లభించే మూలకాల్లో 49 వది. దీనికి 10 స్థిరమైన ఐసోటోప్లున్నాయి. ఆవర్తన పట్టికలో అత్యధిక సంఖ్యలో స్థిరమైన ఐసోటోప్లు కలిగిన మూలకం ఇదే. దీనికి కారణం దానిలో మ్యాజిక్ సంఖ్యలో ఉన్న ప్రోటాన్లు.
పెద్ద ఎత్తున ఉపయోగించిన మొదటి టిన్ మిశ్రమం కంచు. దీన్ని సా.పూ. 3000 నాటికే ⅛ వంతుల టిన్ను, ⅞ వంతుల రాగితో కలిపి తయారు చేసేవారు. సా.పూ. 600 తర్వాత, స్వచ్ఛమైన టిన్ లోహాన్ని ఉత్పత్తి చేసారు. ప్యూటర్ మిశ్రలోహంలో 85-90% టిన్ ఉండగా, మిగిలిన భాగం సాధారణంగా రాగి, యాంటీమోనీ, బిస్మత్, కొన్నిసార్లు సీసం, వెండితో ఉంటాయి. ఇది కాంస్య యుగం నుండి ఫ్లాట్వేర్ కోసం ఉపయోగించారు. ఆధునిక కాలంలో, టిన్ అనేక మిశ్రమాలలో ఉపయోగించబడుతోంది. ముఖ్యంగా టిన్ / లెడ్ సాఫ్ట్ సోల్డర్స్. వీటిలో సాధారణంగా 60% లేదా అంతకంటే ఎక్కువ టిన్ ఉంటుంది.ఆప్టోఎలక్ట్రానిక్ అప్లికేషన్లలో పారదర్శక, విద్యుత్తుతో నడిచే ఇండియం టిన్ ఆక్సైడ్ ఫిల్మ్ల తయారీలో కూడా తగరాన్ని వాడతారు. మరొక పెద్ద అప్లికేషన్ ఉక్కు యొక్క తుప్పు-నిరోధక టిన్ ప్లేటింగ్. అకర్బన టిన్ తక్కువ విషపూరితం కాబట్టి, టిన్-పూతతో కూడిన ఉక్కు ఆహార ప్యాకేజింగ్ కోసం టిన్ డబ్బాలుగా విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది. కొన్ని ఆర్గానోటిన్ సమ్మేళనాలు మాత్రం చాలా విషపూరితంగా ఉంటాయి.