ప్రాసియోడిమియం
From Wikipedia, the free encyclopedia
ప్రాసియోడిమియం (Pr) పరమాణు సంఖ్య 59 కలిగిన రసాయన మూలకం. ఇది లాంతనైడ్ సిరీస్లో మూడవది. అరుదైన-భూ లోహాలలో ఒకటి. ఇది మెత్తటి, వెండి రంగులో ఉండే, సున్నితమైన, సాగే లోహం. దాని అయస్కాంత, విద్యుత్, రసాయన, ఆప్టికల్ లక్షణాలకు గాను ఇది విలువైనది. ఇది చాలా రియాక్టివ్గా ఉండడం వలన స్వస్వరూపంలో లభించదు. స్వచ్ఛమైన ప్రాసోడైమియం లోహం గాలికి గురైనప్పుడు నెమ్మదిగా ఆకుపచ్చ ఆక్సైడ్ పూత ఏర్పడుతుంది.
ప్రాసియోడిమియం | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pronunciation | /ˌpreɪziːəˈdɪmiəm/[1] | ||||||||||||||
Appearance | grayish white | ||||||||||||||
Standard atomic weight Ar°(Pr) | |||||||||||||||
ప్రాసియోడిమియం in the periodic table | |||||||||||||||
Group | మూస:Infobox element/symbol-to-group/format | ||||||||||||||
Period | period 6 | ||||||||||||||
Block | f-block | ||||||||||||||
Electron configuration | [Xe] 4f3 6s2 | ||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 21, 8, 2 | ||||||||||||||
Physical properties | |||||||||||||||
Phase at STP | solid | ||||||||||||||
Melting point | 1208 K (935 °C, 1715 °F) | ||||||||||||||
Boiling point | 3793 K (3520 °C, 6368 °F) | ||||||||||||||
Density (near r.t.) | 6.77 g/cm3 | ||||||||||||||
when liquid (at m.p.) | 6.50 g/cm3 | ||||||||||||||
Heat of fusion | 6.89 kJ/mol | ||||||||||||||
Heat of vaporization | 331 kJ/mol | ||||||||||||||
Molar heat capacity | 27.20 J/(mol·K) | ||||||||||||||
Vapor pressure
| |||||||||||||||
Atomic properties | |||||||||||||||
Oxidation states | 0,[4] +1,[5] +2, +3, +4, +5 (a mildly basic oxide) | ||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.13 | ||||||||||||||
Atomic radius | empirical: 182 pm | ||||||||||||||
Covalent radius | 203±7 pm | ||||||||||||||
Spectral lines of ప్రాసియోడిమియం | |||||||||||||||
Other properties | |||||||||||||||
Natural occurrence | primordial | ||||||||||||||
Crystal structure | hexagonal | ||||||||||||||
Speed of sound thin rod | 2280 m/s (at 20 °C) | ||||||||||||||
Thermal expansion | (r.t.) (α, poly) 6.7 µm/(m⋅K) | ||||||||||||||
Thermal conductivity | 12.5 W/(m⋅K) | ||||||||||||||
Electrical resistivity | (r.t.) (α, poly) 0.700 µ Ω⋅m | ||||||||||||||
Magnetic ordering | paramagnetic[6] | ||||||||||||||
Young's modulus | (α form) 37.3 GPa | ||||||||||||||
Shear modulus | (α form) 14.8 GPa | ||||||||||||||
Bulk modulus | (α form) 28.8 GPa | ||||||||||||||
Poisson ratio | (α form) 0.281 | ||||||||||||||
Vickers hardness | 400 MPa | ||||||||||||||
Brinell hardness | 481 MPa | ||||||||||||||
CAS Number | 7440-10-0 | ||||||||||||||
History | |||||||||||||||
Discovery | Carl Auer von Welsbach (1885) | ||||||||||||||
Isotopes of ప్రాసియోడిమియం
| |||||||||||||||
Template:infobox ప్రాసియోడిమియం isotopes does not exist | |||||||||||||||
Category: ప్రాసియోడిమియం
|
ప్రాసియోడిమియం ఎల్లప్పుడూ ఇతర అరుదైన-భూ లోహాలతో కలిసి సహజంగా సంభవిస్తుంది. ఇది ఆరవ-అత్యంత సమృద్ధిగా ఉన్న అరుదైన-భూమూలకం, నాల్గవ-అత్యంత సమృద్ధిగా ఉన్న లాంతనైడ్. ఇది భూమి పెంకులో మిలియన్కు 9.1 భాగాలు ఉంటుంది. ఇది బోరాన్తో సమానమైన సమృద్ధి. 1841లో, స్వీడిష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త కార్ల్ గుస్తావ్ మొసాండర్ అరుదైన-భూ ఆక్సైడ్ అవశేషాన్ని వెలికితీసాడు. అతను దాన్ని డిడిమియం అన్నాడు. ఆ అవశేషాన్ని సిరియం లవణాల నుండి వేరు చేశాడు. 1885లో, ఆస్ట్రియన్ రసాయన శాస్త్రవేత్త బారన్ కార్ల్ ఔర్ వాన్ వెల్స్బాచ్ డిడిమియమ్ను రెండు మూలకాలుగా విభజించి, వాటికి ప్రసియోడిమియం, నియోడిమియం అని పేర్లు పెట్టాడు. ప్రసియోడిమియం అనే పేరు ప్రాచీన గ్రీకు నుండి వచ్చింది.
చాలా అరుదైన-భూ మూలకాల వలె, ప్రాసియోడిమియం చాలా సులభంగా +3 ఆక్సీకరణ స్థితిని ఏర్పరుస్తుంది, ఇది సజల ద్రావణంలో మాత్రమే స్థిరమైన స్థితిలో ఉంటుంది. అయితే కొన్ని ఘన సమ్మేళనాలలో +4 ఆక్సీకరణ స్థితి, ప్రత్యేకంగా లాంతనైడ్లలో, మాతృక-ఐసోలేషన్ పరిస్థితులలో +5 ఆక్సీకరణ స్థితిని సాధించవచ్చు. 0, +1, +2 ఆక్సీకరణ స్థితులు చాలా అరుదుగా కనిపిస్తాయి. సజల ప్రాసియోడిమియం అయాన్లు పసుపు-ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటాయి. అదే విధంగా, ప్రాసియోడిమియంను గ్రాస్లలో చేర్చినప్పుడు పసుపు-ఆకుపచ్చ రంగు యొక్క వివిధ షేడ్స్లో ఉంటుంది. ప్రాసియోడిమియం యొక్క అనేక పారిశ్రామిక ఉపయోగాల్లో కాంతి వనరుల నుండి పసుపు కాంతిని ఫిల్టర్ చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి.