serwilizm

serwilizm (język polski)

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	serwilizm	serwilizmy
dopełniacz	serwilizmu	serwilizmów
celownik	serwilizmowi	serwilizmom
biernik	serwilizm	serwilizmy
narzędnik	serwilizmem	serwilizmami
miejscownik	serwilizmie[1]	serwilizmach
wołacz	serwilizmie[1]	serwilizmy

(1.1) pejor. postawa bezkrytycznego i dobrowolnego podporządkowania się jakiejś władzy, zwierzchności; zob. też serwilizm w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Nawyki autorytaryzmu, serwilizmu i posłuszeństwa przygotowały grunt pod załamanie demokracji i nadejście dyktatury.^[2]

(1.1) Dlaczego nadal faworyzowany jest i nagradzany serwilizm, brak etyki, kolesiostwo, ignorancja i głupota? Czy takiej Polski chcieliśmy?^[3]

(1.1) Ale trzecie pokolenie, a może już drugie, postawi swoim heretykom ładny pomnik i zwali śmieszne monumenty, wznoszone dzisiaj przez różne serwilizmy.^[4]

składnia:

(1.1) zwykle tylko w liczbie pojedynczej; według niektórych słowników blm

kolokacje:

(1.1) stosować / przejawiać / uprawiać serwilizm • być skłonnym do serwilizmu

synonimy:

(1.1) służalczość, serwilistyczność, lokajstwo

antonimy:

(1.1) kontestacja

hiperonimy:

(1.1) postawa, postępowanie, wada

hiponimy:

(1.1) czołobitność, nadskakiwanie, płaszczenie się, uniżoność, lizusostwo, kapitulanctwo

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. serwilistyczność ż, serwilista m, serwilistka ż, serwis m, serwisant m, serwisantka ż, serwowanie n, zaserwowanie n, serwisowanie n, serwitut m, serwisowiec m, serwantka ż, serwer m

czas. serwisować ndk., serwować ndk., zaserwować dk.

przym. serwilistyczny, serwisowy, serwerowy

przysł. serwilistycznie

związki frazeologiczne:

etymologia:

ang. servilism^[5] < łac. servilis → niewolniczy

uwagi:

(1.1) określenie używane głównie w kontekście politycznym i społecznym

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) servility
• baskijski: (1.1) mirabekeria
• bułgarski: (1.1) сервилност ż
• duński: (1.1) servilitet w, underdanighed w
• francuski: (1.1) servilisme m
• hiszpański: (1.1) servilismo m
• niemiecki: (1.1) Servilismus m
• norweski (bokmål): (1.1) servilitet m
• norweski (nynorsk): (1.1) servilitet m
• nowogrecki: (1.1) δουλικότητα ż, δουλοπρέπεια ż, ραγιαδισμός m
• portugalski: (1.1) servilidade ż
• rumuński: (1.1) servilism m
• szwedzki: (1.1) servilitet w
• ukraiński: (1.1) сервілізм m
• włoski: (1.1) servilismo m

źródła:

1. Należy do grupy rzeczowników, w których końcówkę zapisywaną w Ms. i W. lp jako „-zmie” wymawia się alternatywnie jako „-zmie” albo „-źmie”.
2. Christopher M. Clark „Prusy. Powstanie i upadek 1600-1947”, tłum. Jan Szkudliński, Bellona, Warszawa 2009, ISBN 978-83-11-11628-3, s. 27
3. Urszula Dobicz „Nadal nagradzany jest serwilizm, ignorancja…”, Wyborcza.pl, 2009-02-12
4. Paweł Hulka-Laskowski „Mój Żyrardów. Z dziejów polskiego miasta i z życia pisarza”, Wydawnictwo J. Przeworskiego, Warszawa 1934, s. 296
5.  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.