imperium

Podobna pisownia: impeerium • Imperium • impérium

imperium (język polski)

wymowa:

IPA: [ĩmˈpɛrʲjũm], AS: [ĩmperʹi ̯ũm], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j  ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	imperium	imperia
dopełniacz	imperium	imperiów
celownik	imperium	imperiom
biernik	imperium	imperia
narzędnik	imperium	imperiami
miejscownik	imperium	imperiach
wołacz	imperium	imperia

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	imperium
dopełniacz	imperium
celownik	imperium
biernik	imperium
narzędnik	imperium
miejscownik	imperium
wołacz	imperium

(1.1) wielkie i potężne państwo, które podporządkowuje sobie inne kraje

(1.2) przen. wielkie przedsiębiorstwo lub organizacja mająca placówki w wielu miejscach na dużym obszarze

(1.3) hist. w starożytnym Rzymie najwyższa władza państwowa (zarówno cywilna jak i wojskowa), należąca do konsulów, a później cesarzy

(1.4) praw. określony prawem zakres władzy decyzyjnej organów państwowych^[1]

odmiana:

(1.1-2)

 

(1.3-4) blm;

 

przykłady:

(1.1) Rzymianie zmuszeni byli - szczególnie od pierwszego wieku cesarstwa - otaczać swe imperium ze wszystkich niemal stron słynnymi limesami^[2].

(1.2) Imperium ekonomiczne wpływowego przedsiębiorcy rozciąga się na m.in. radio, telewizję, szkołę wyższą, a ostatnio także telefonię komórkową.

(1.4) (…) Państwo jako szczególny podmiot prawa podejmuje działania w sferze władczej (imperium) i w sferze stosunków cywilnoprawnych (dominium)^[3].

składnia:

kolokacje:

(1.1) imperium asyryjskie / rzymskie / mongolskie / osmańskie / rosyjskie / carskie / sowieckie / brytyjskie • dzieje imperium • powstanie / upadek imperium

(1.2) imperium medialne / biznesowe / ekonomiczne • zbudować / stworzyć imperium

(1.4) sfera imperium

synonimy:

(1.1) mocarstwo

antonimy:

(1.4) dominium

hiperonimy:

(1.1) państwo

(1.2) przedsiębiorstwo

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. imperializm m, imperialista m, imperialistka ż, imperator m, imperialność ż

przym. imperialny, wewnątrzimperialny, imperialistyczny

przysł. imperialnie, imperialistycznie

związki frazeologiczne:

imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce

etymologia:

łac. imperium

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) ryk
• angielski: (1.1) empire
• arabski: (1.1) إمبراطورية ż
• baskijski: (1.1) inperio
• białoruski: (1.1) імперыя ż
• białoruski (taraszkiewica): (1.1) імпэрыя ż
• duński: (1.1) imperium n, imperie n; (1.2) imperium n, imperie n; (1.3) imperium n, imperie n
• esperanto: (1.1) imperio
• estoński: (1.1) impeerium
• francuski: (1.1) empire m
• hiszpański: (1.1) imperio m
• japoński: (1.1) 帝国 (ていこく, teikoku)
• kataloński: (1.1) imperi m
• łaciński: (1.1) imperium n
• niderlandzki: (1.1) rijk n
• rosyjski: (1.1) импе́рия ż; (1.2) импе́рия ż
• szwedzki: (1.1) imperium n
• tajski: (1.1) จักรวรรดิ
• turecki: (1.1) imparatorluk
• ukraiński: (1.1) імпе́рія ż; (1.2) імпе́рія ż
• włoski: (1.1) impero m

źródła:

1.  Hasło „imperium” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Polityka, nr 01.03 (1), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 26 października 2007 r., III CZP 30/07

imperium (język łaciński)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) władza

(1.2) imperium

odmiana:

(1.1-2) imperium, imperii (deklinacja II)

przykłady:

składnia:

kolokacje:

(1.2) Imperium Romanum

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. imperator m, imperatrix ż

czas. impero, imperito

przym. imperiosus, imperialis

związki frazeologiczne:

imperare sibi maximum imperium est

etymologia:

uwagi:

źródła:

imperium (język niderlandzki)

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) imperium

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz niderlandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język norweski (bokmål))

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) imperium

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. imperium

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz norweski (bokmål), kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język norweski (nynorsk))

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) imperium

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. imperium

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz norweski (nynorsk), kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język szwedzki)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) imperium^[1]

odmiana:

(1.1) ett imperium, imperiet, imperier, imperierna

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) välde

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. imperator, imperialism, imperialist

przym. imperialistisk

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. imperium

uwagi:

źródła:

1. Svensk ordbok och svensk uppslagsbok, red. Sven-Göran Malmgren, Norstedts Akademiska Förlag, Göteborg 2001, ISBN 91-7227-281-3, s. 469.