ślepy

Podobna pisownia: sleepy • slepý

ślepy (język polski)

ślepy (1.1) muzyk

ślepe (1.2) ryby

ślepe (1.3) okno i drzwi

ślepy (1.3) zaułek

wymowa:

IPA: [ˈɕlɛpɨ], AS: [ślepy] ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) taki, który nie może widzieć; który stracił wzrok

(1.2) taki, który nie ma narządu wzroku

(1.3) zamknięty na stałe, bez wyjścia

(1.4) przen. taki, który nie zważa, nie zwraca uwagę na otoczenie albo okoliczności

(1.5) taki, który czegoś nie dostrzega

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	ślepy		ślepa	ślepe	ślepi	ślepe
dopełniacz	ślepego		ślepej	ślepego	ślepych
celownik	ślepemu		ślepej	ślepemu	ślepym
biernik	ślepego	ślepy	ślepą	ślepe	ślepych	ślepe
narzędnik	ślepym		ślepą	ślepym	ślepymi
miejscownik	ślepym		ślepej	ślepym	ślepych
wołacz	ślepy		ślepa	ślepe	ślepi	ślepe
nie stopniuje się

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	ślepy		ślepa	ślepe	ślepi	ślepe
dopełniacz	ślepego		ślepej	ślepego	ślepych
celownik	ślepemu		ślepej	ślepemu	ślepym
biernik	ślepego	ślepy	ślepą	ślepe	ślepych	ślepe
narzędnik	ślepym		ślepą	ślepym	ślepymi
miejscownik	ślepym		ślepej	ślepym	ślepych
wołacz	ślepy		ślepa	ślepe	ślepi	ślepe
stopień wyższy bardziej ślepy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bardziej ślepy bardziej ślepa bardziej ślepe bardziej ślepi bardziej ślepe dopełniacz bardziej ślepego bardziej ślepej bardziej ślepego bardziej ślepych celownik bardziej ślepemu bardziej ślepej bardziej ślepemu bardziej ślepym biernik bardziej ślepego bardziej ślepy bardziej ślepą bardziej ślepe bardziej ślepych bardziej ślepe narzędnik bardziej ślepym bardziej ślepą bardziej ślepym bardziej ślepymi miejscownik bardziej ślepym bardziej ślepej bardziej ślepym bardziej ślepych wołacz bardziej ślepy bardziej ślepa bardziej ślepe bardziej ślepi bardziej ślepe
stopień najwyższy najbardziej ślepy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbardziej ślepy najbardziej ślepa najbardziej ślepe najbardziej ślepi najbardziej ślepe dopełniacz najbardziej ślepego najbardziej ślepej najbardziej ślepego najbardziej ślepych celownik najbardziej ślepemu najbardziej ślepej najbardziej ślepemu najbardziej ślepym biernik najbardziej ślepego najbardziej ślepy najbardziej ślepą najbardziej ślepe najbardziej ślepych najbardziej ślepe narzędnik najbardziej ślepym najbardziej ślepą najbardziej ślepym najbardziej ślepymi miejscownik najbardziej ślepym najbardziej ślepej najbardziej ślepym najbardziej ślepych wołacz najbardziej ślepy najbardziej ślepa najbardziej ślepe najbardziej ślepi najbardziej ślepe

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	ślepy	ślepi
dopełniacz	ślepego	ślepych
celownik	ślepemu	ślepym
biernik	ślepego	ślepych
narzędnik	ślepym	ślepymi
miejscownik	ślepym	ślepych
wołacz	ślepy	ślepi

(2.1) pot. osoba ślepa (1.1)

odmiana:

(1.1-3)

 

(1.4-5)

 

(2.1)

 

przykłady:

(1.1) Bela II stał się ślepy z polecenia swojego stryja.

(1.3) Ta droga prowadzi do ślepego zaułka.

(1.5) Ależ ja byłem ślepy.

(2.1) Jakiś ślepy przeszedł obok mnie.

składnia:

kolokacje:

(1.1) być / zostać / stać się ślepym • ślepy człowiek / mężczyzna / żołnierz / muzyk / chłopak / chłopiec / pies • ślepa kobieta / dziewczyna / dziewczynka • ślepe dziecko

(1.3) ślepy zaułek • ślepa ulica / uliczka • ślepe okno • ślepe drzwi • ślepa kuchnia

(1.4) ślepa wiara / ufność / miłość • ślepe zaufanie

synonimy:

(1.1) niewidomy, ociemniały

(1.3) zaślepiony

(2.1) niewidomy, ślepiec, ociemniały

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ślepota ż, ślepiec m, śleptak m, ślepak m, ślepucha ż, ślepie n, ślep m, ślepica ż, zaślepienie n, zaślepianie n, zaślepka ż, oślepianie n, śleputanie n, śleptanie n

forma żeńska ślepa ż

czas. ślepić ndk., oślepiać ndk., zaślepiać ndk., zaślepić dk., śleputać ndk., śleptać ndk.

przym. ślepawy, zaślepiony

ims. zaślepiony

przysł. ślepo

związki frazeologiczne:

miłość jest ślepa / ślepa miłość • mówić jak ślepy o kolorach • ślepy los • ślepe szczęście • ślepy by zauważył • ślepa kiszka • ślepy nabój • ślepa uliczka • ślepa babka • ślepy pasażer • noc ślepa • reg. pozn. ślepe ryby • reg. ślepy śledź • reg. ślepy lelek • reg. ślepy mak • ślepa babka • trafiło się ślepej kurze ziarno • wiódł ślepy kulawego, dobrze im się działo • wśród ślepych jednooki królem

etymologia:

(2.1) od (1.1)^[1]

uwagi:

(1.1), (2.1) w zwrotach bezpośrednich słowo ma konotację obraźliwą

tłumaczenia:

• aceh: (1.1) buta
• albański: (1.1) verbër
• angielski: (1.1) blind; (1.4) blind; (2.1) blind
• arabski: (1.1) أعمى, ضرير
• baskijski: (1.1) itsu
• białoruski: (1.1) сляпы; (1.2) сляпы; (1.3) сляпы; (1.4) сляпы; (2.1) сляпы m
• dolnołużycki: (1.1) slěpy
• duński: (1.1) blind; (1.3) blind; (1.4) blind
• esperanto: (1.1) blinda; (2.1) blindulo
• górnołużycki: (1.1) slepy
• hebrajski: (1.1) עור (iwer); (2.1) עור (iwer)
• hiszpański: (1.1) ciego; (2.1) ciego
• interlingua: (2.1) ceco
• jidysz: (1.1) בלינד (blind)
• karpatorusiński: (1.1) слїпый; (1.2) слїпый; (2.1) слїпый m
• kataloński: (1.1) cec
• kazachski: (1.3) тұйық
• łaciński: (1.1) caecus
• łotewski: (1.1) akls; (1.2) akls; (1.3) akls
• niderlandzki: (1.1) blind; (1.2) blind
• niemiecki: (1.1) blind; (1.4) blind; (2.1) Blinder m
• norweski (bokmål): (1.1) blind
• nowogrecki: (1.1) τυφλός; (1.3) τυφλός, αδιέξοδος; (1.4) τυφλός; (2.1) τυφλός
• rosyjski: (1.1) слепо́й; (1.2) слепо́й; (1.3) тупико́вый, слепо́й; (1.4) слепо́й; (1.5) слепо́й; (2.1) слепо́й m
• szwedzki: (1.1) blind
• ukraiński: (1.1) сліпий; (1.2) сліпий; (1.3) сліпий; (1.4) сліпий; (2.1) сліпий m
• węgierski: (1.1) vak; (1.2) vak
• wilamowski: (1.1) błynd, ślipki m, śljypki m; (1.2) błynd; (1.4) błynd; (2.1) błynd
• włoski: (1.1) cieco, orbo; (2.1) cieco

źródła:

1. Renata Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, wyd. III poprawione, Warszawa 1979, s. 19.