Linia kolejowa nr 61

Linia kolejowa nr 61 Kielce Główne – Fosowskie – zelektryfikowana jedno- i dwutorowa linia kolejowa o długości 177,300 km, powstała jako Kolej Herbsko-Kielecka.

Linia nr 61

Kielce Główne – Fosowskie
Dane podstawowe
Zarządca	PKP PLK
Numer linii	61
Długość	177,300[1] km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	3000 V DC
Prędkość maksymalna	160 km/h
Linia 61 podczas rewitalizacji
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   8 ↑ Kraków Główny -0,525 Kielce Główne 8 ← Warszawa Zachodnia Kielce ul. 1 Maja 567 ← Piaski koło Kielc Kielce ul. 1 Maja 2,254 Kielce Herbskie 3,723 Kielce Ślichowice Kielce ul. Malików Sufraganiec 8,336 Górki Szczukowskie S7E77 Bobrza 786 568 → Sitkówka Nowiny 10,712 Szczukowice 761 14,017 Piekoszów 19,017 Rykoszyn → Kamieniołom Miedzianka Wierna Rzeka 23,735 Wierna Rzeka 728 27,306 Małogoszcz → Zakłady Wapienne Bukowa 32,411 Bukowa 36,699 Ludynia 40,399 Ludynia Dwór Czarna Struga 47,735 Włoszczowa Włoszczowa ul. Jędrzejowska 742 Jeżówka Kuzecka 786 53,035 Czarnca 53,261 Czarnca 571 → Knapówka 4 → Zawiercie 4 ← Grodzisk Mazowiecki 572 ← Włoszczowa Północ Jeżówka → Prefabet Żelisławice 59,716 Żelisławice Seca Zwlecza ↑ woj. świętokrzyskie ↓ woj. śląskie 64 → Kozłów 71,478 Koniecpol Młynówka Pilica 786 Kalenica 74,887 Koniecpol Magdasz 78,508 Podlesie 83,830 Staropole Częstochowskie Wiercica 793 87,888 Julianka 94,005 Lusławice 99,679 Turów 104,134 Kusięta Nowe 107,443 Kusięta ← Huta Częstochowa → Częstochowa Mirów 155 → Poraj 110,251 Kucelinka 701 ← Częstochowa 703 ← Cz-wa Towar. Kucelinka Warta 701 ← Częstochowa 1 ← Warszawa Centralna 1 → Katowice 703 ← Częstochowa Towar. Częstochowa 4691 Częstochowa ul. Bohaterów Katynia → bocznica ZGH Sabinów Częstochowa 43 ul. Jagiellońska Konopka 702 ← Częstochowa Towar. 700 ← Częstochowa Częstochowa 43 ul. Boh. Monte Cassino 117,223 Częstochowa Stradom Gorzelanka 122,963 Częstochowa Gnaszyn Stradomka 127,777 Blachownia 904 Trzepizurka Stradomka 133,666 Herby Stare (nieczynna) 134,666 Herby Stare 905 687 → Kalina 704 ← Herby Nowe 687 → Kalina 131 ← Tczew 131 → Chorzów Batory 686 ← Herby Nowe 138,615 Liswarta Liswarta 141,799 Lisów Elcor Lisów → Dobropasz Kochanowice 145,84 Kochanowice 149,84 Jawornica ← TurboCare Lubliniec 685 → Droniowiczki 906 Lublinica 152 → Paczyna 143 → Kalety 152 → Paczyna Lublinica Lubliniec 906 ul. Powstańców Śląskich 152,231 Lubliniec Lubliniec 46 ul. Częstochowska 143 ← Wrocław Mikołajów 11 156,68 Lisowice 46 161,223 Pawonków ↑ woj. śląskie ↓ woj. opolskie Smolina 901 168,443 Pludry Bziniczka 463 144 → Tarnowskie Góry 175 → Kłodnica (podg) 176,775 Fosowskie 144 → Opole Główne 338 ← Dobrodzień 175 ↓ Kluczbork

Historia

Pierwszy odcinek linii Herby Pruskie – Lubliniec otwarto 1 grudnia 1891 roku. 10 października 1894 roku otwarto odcinek Lubliniec – Fosowskie, a w 1903 roku oddano do użytku odcinek z Herb do Stradomia. Zarządcą linii po niemieckiej stronie były Pruskie koleje państwowe^{[potrzebny przypis]}.

W maju 1909 roku prace nad budową szerokotorowego odcinka Częstochowa – Kielce były gotowe do realizacji. Pierwotnie linia miała biec przez Złoty Potok i Olsztyn, a prace planowano zakończyć w 1910 roku^[2]. Ostatecznie 26 lutego 1911 roku odcinek Częstochowa – Kielce został otwarty tworząc ciąg komunikacyjny Herby-Kielce^[3].

Podczas I wojny światowej linia kolejowa po części rosyjskiej została przekuta przez Niemców z rozstawu szerokotorowego na normalnotorowy^[4]. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę linia przeszła na własność Polskich Kolei Państwowych^{[potrzebny przypis]}.

29 kwietnia 1967 zelektryfikowano odcinek Kielce – Kielce Herbskie, a 27 listopada 1965 roku zakończono elektryfikację odcinka Kucelinka – Herby Stare. Dalsze prace przeprowadzono do 26 stycznia 1973 roku kiedy oddano do użytku sieć trakcyjną z Herb Starych do Lublińca, a 29 grudnia 1973 roku zelektryfikowano odcinek Kucelinka – Koniecpol. Ponad rok później 4 grudnia 1974 roku zelektryfikowano odcinek Kielce Herbskie – Koniecpol^[3]. Ostateczne prace nad elektryfikacją linii zakończono 18 grudnia 1976 roku kiedy oddano do użytku sieć trakcyjną na odcinku Lubliniec – Fosowskie^[3][4].

W maju 2012 r. ogłoszono pierwszy przetarg na realizację remontu tej linii, obejmujący odcinek Koniecpol-Turów (km 74,887 – 99,679)^[5], a rozstrzygnięto go na początku sierpnia 2012 roku^[6]. W połowie stycznia 2013 roku ogłoszono przetarg na pozostałe prace na odcinku Częstochowa–Koniecpol^[7]. 7 marca otwarto koperty z ofertami na rewitalizację linii. Na inwestycję przeznaczono 136,1 mln zł. Zainteresowanych inwestycją było sześć podmiotów, których oferty kształtowały się w zakresie od 132,1 do 184,6 mln zł. Wykonawcy zadeklarowali zakończenie prac do 30 listopada 2013 r^[8]. Umowę podpisano w połowie kwietnia. W ramach prac na odcinku Koniecpol–Stradom przeprowadzona zostanie wymiana 40 km nawierzchni torowej, przebudowa 33 przejazdów kolejowo-drogowych, remont 27 obiektów inżynieryjnych, przebudowa sieci trakcyjnej i oświetlenia na stacjach Turów i Koniecpol oraz samego oświetlenia na stacji Julianka, a także wymiana urządzeń sterowania ruchem^[9].

W maju 2012 r. ogłoszono przetarg na remont linii na odcinku Częstochowa-Fosowskie^[10], a koperty z 7 ofertami otwarto 16 listopada tego samego roku^[11]. 25 marca 2013 roku PKP PLK podpisała umowę na remont z konsorcjum, w którym liderem jest Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie. Wartość umowy wyniosła 323,49 mln złotych brutto^[12].

Rozpisano także przetarg na prace na linii nr 144 łączącej linię 61 z Opolem Głównym^[7].

9 grudnia 2012 roku Koleje Śląskie przejęły od Przewozów Regionalnych obsługę połączeń Częstochowa – Lubliniec^[13].

1 lutego 2013 roku Ministerstwo Finansów wydało zgodę na zapewnienie finansowania projektów rewitalizacji, co było niezbędne, by PKP Polskie Linie Kolejowe mogły podpisać umowy z wykonawcami^[14], co nastąpiło 2 kwietnia. W ramach umowy o wartości 109 mln zł zaplanowano wykonać prace projektowe i budowlane, a termin zakończenia inwestycji wskazany na umowie to 28 listopada 2014 roku^[15]. Roboty mające obejmować wymianę 31 km torów, naprawę 25 przejazdów kolejowo-drogowych, wymianę 28 rozjazdów, remont 24 obiektów inżynieryjnych oraz przebudowę peronów na stacjach Fosowskie, Staniszcze Małe, Krasiejów, Ozimek, Dębska Kuźnia, Chrząstowice, Suchy Bór, Opole Główne miały zostać zakończone pod koniec 2013 roku, a cała inwestycja do 2014 roku^[16], jednak z powodu opóźnień w realizacji termin zakończenia prac kilkukrotnie przekładano. Ostatecznie linię otwarto do użytku 18 sierpnia 2014 roku^[17]. Od 14 grudnia 2014 roku na odcinku Opole – Fosowskie rozpoczęły się planowe przejazdy pociągów dalekobieżnych InterCity relacji (Szczecin–Poznań Gł.–)Wrocław Gł.–Częstochowa Stradom–Kraków Gł.(–Przemyśl) oraz Ekspres InterCity Premium Wrocław Gł.–Częstochowa Stradom–Warszawa Wschodnia.

Prędkości maksymalne

Prędkości maksymalne dla pociągów osobowych w rozkładzie 2023/2024[18]
Od	Do	tor 1	tor 2
Km		Prędkość (km/h)
-0,525	2,800	70	70
2,800	3,130		100
3,130	5,260	90
5,260	10,200	100
10,200	13,200	120	120
13,200	15,200	110	110
15,200	23,100	120	120
23,100	36,470	110	110
36,470	37,075	100
37,075	37,040
37,040	37,590		100
37,590	52,700	110	110
52,700	59,800	120	120
59,800	60,400	100	100
60,400	61,300	130	130
61,300	67,780	140	140
67,780	70,500	130	130
70,500	71,900	120	120
71,900	73,800	110	110
73,800	76,580	130	130
76,580	77,000	120	120
77,000	79,100	130	130
79,100	80,850	110	110
80,850	85,700	140	140
85,700	86,050	110	110
86,050	88,750	120	120
88,750	88,800	130
88,800	92,200		130
92,200	92,650	110	110
92,650	96,900	130	130
96,900	98,900	110	110
98,900	99,100	80
99,100	100,000	110
100,000	100,950	100	100
100,950	106,250	110	110
106,250	109,900	130	130
109,900	111,600	90	90
111,600	115,700	110	110
115,700	115,950		90
115,700	115,950
115,950	116,600	80
116,600	117,600		120
117,600	119,050	120
119,050	119,500	100	100
119,500	122,600	120
122,600	123,000	90	120
123,000	123,350
123,350	123,450	100	90
123,450	124,050		100
124,050	133,400	130	130
133,400	136,200	120	120
136,200	137,890	130
137,890	145,100		130
145,100	146,500		120
146,500	148,700		130
148,700	149,700	120
149,700	149,850		100
149,850	150,100	90
150,100	151,400	120
151,400	152,605		90
152,605	152,730	120	brak toru
152,730	153,080	80
153,080	154,600	120
154,600	155,000	100
155,000	156,200	120
156,200	156,600	90
156,600	157,800	120
157,800	162,100	130
162,100	166,600	160
166,600	175,110	140
175,110	175,625	100
175,625	175,750	90
175,750	176,775	100

Przypisy

1. Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
2. Marcin Przegiętka Filip Karoński. O tym pisano w maju... „Świat Kolei (Gazeta Kielecka nr 37)”. 05/2019, s. 6. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1234-5962.
3. Linia kolejowa 61 (PL) • Kielce Główne - Fosowskie / Atlas Kolejowy Polski, Czech, Słowacji i Podkarpackiej Rusi [online], atlaskolejowy.net [dostęp 2024-04-24].
4. Linia Kielce – Fosowskie (61) [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
5. Jest przetarg na rewitalizację odcinka Koniecpol – Turów.
6. PLK wybrały wykonawcę rewitalizacji odcinka Koniecpol – Turów.
7. Jest komplet przetargów na „protezę koniecpolską”. Rynek Kolejowy, 2013-01-16. [dostęp 2013-01-17]. (pol.).
8. 130 milionów na odcinek Koniecpol – Częstochowa. Jest sześć ofert. Rynek Kolejowy, 2013-03-00. [dostęp 2013-03-07]. (pol.).
9. PKP PLK podpisały umowę na rewitalizację odcinka Częstochowa Stradom – Koniecpol. Rynek Kolejowy, 2013-04-01. [dostęp 2013-04-17]. (pol.).
10. Przetarg na remont odcinka Częstochowa – Fosowskie.
11. 7 ofert na rewitalizację linii Częstochowa – Fosowskie. Rynek Kolejowy, 2012-11-16. [dostęp 2012-12-05]. (pol.).
12. PLK podpisała dwie kluczowe umowy na rewitalizacje w woj. śląskim. Rynek Kolejowy, 2013-03-25. [dostęp 2013-03-26]. (pol.).
13. Ryszard Rusak. Chaos na Kolejach Śląskich. „Świat Kolei”. 1/2013, s. 14-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
14. Ministerstwo Finansów zgodziło się finansować rewitalizacje. Rynek Kolejowy, 2013-02-09. [dostęp 2013-02-10]. (pol.).
15. Umowa na rewitalizację odcinka Fosowskie – Opole podpisana. Rynek Kolejowy, 2013-04-03. [dostęp 2013-04-04]. (pol.).
16. 100 milionów na poprawę połączenia Warszawa – Wrocław. Rynek kolejowy, 2013-04-05. [dostęp 2013-04-06]. (pol.).
17. Pociągi pasażerskie wróciły na trasę Zawadzkie – Fosowskie – Opole. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o, 2014-08-18. [dostęp 2014-08-21]. (pol.).
18. Regulamin sieci 2023/2024 [online], PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [dostęp 2024-10-01] (ang.).

Bibliografia

• P. Soida: Węzeł kolejowy Tarnowskie Góry 1857-2007, wyd. Betezda
• Z. Gulden, A. Massalski: Historia Kielc do roku 1945, Kieleckie Centrum Kultury, Kielce 2000