Droga krajowa nr 46 (Polska)

Droga krajowa nr 46 (DK46) – droga krajowa klasy GP^[1] o długości 270 km przebiegająca przez województwa dolnośląskie, opolskie i śląskie. Od strony Kłodzka stanowi odnogę drogi krajowej DK8 (choć formalnie nie łączy się z nią) biegnącej od granicy Kudowa-Zdrój – Nachod. Trasa łączy Kotlinę Kłodzką i południowo-zachodnią część województwa opolskiego z Opolem, Lublińcem oraz Częstochową. Droga ma wspólny krótki odcinek z DK43 i DK91 na terenie Częstochowy.

Zobacz też: inne artykuły o drogach krajowych nr 46.

Początek drogi	Kłodzko
Koniec drogi	Szczekociny
Długość	270 km
Województwa	dolnośląskie, opolskie, śląskie
Mapa
Zdjęcie
Przebieg trasy Legenda w użyciu   projekt, budowa, konieczność modernizacji węzeł drogowy typu WA węzeł drogowy typu WB skrzyżowanie rondo przejście graniczne punkt poboru opłat (PPO) stacja poboru opłat (SPO) most / wiadukt / estakada prom rzeka – brak przeprawy przejazd kolejowo-drogowy tunel parking z bufetem stacja paliw restauracja hotel / motel lub inne miejsce noclegowe drogowy odcinek lotniskowy roboty budowlane zakaz ruchu 33  Międzylesie, Boboszów , Brno 33  8E67 Kudowa-Zdrój , Praga Ząbkowice Śląskie, Wrocław rondo w Kłodzku 33 obwodnica Kłodzka rondo 390 Złoty Stok 390 Paczków 382 Paczków 382 46 Obwodnica Nysy rondo Nysa rondo ul. Radzikowicka wiadukt nad linią kolejową 288 Nysa 41 41  Prudnik rondo Pakosławice 401 most nad Nysą Kłodzką Jaczowice 385 Niemodlin 405 Opole Zachód (Prądy) A4E40 Karczów 94 rondo Opole-ul. Partyzancka 45 459 most nad Odrą Opole-ul. Sobieskiego 454 Opole-ul. Oleska 45 Opole-ul. Częstochowska 94 423 rondo Ozimek 453 Dobrodzień 901 obwodnica Lublińca Lubliniec 11 Lubliniec 906 Herby 905 492 904 Częstochowa Blachownia A1E75 Częstochowa 43 Częstochowa 43 Częstochowa 91 Częstochowa 91 Janów 793 Janów 789 Lelów 794 Szczekociny 78

Dopuszczalny nacisk na oś

Od 13 marca 2021 roku na drodze dozwolony jest ruch pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 tony^[2][3].

Do 13 marca 2021

Wcześniej droga krajowa nr 46 była objęta ograniczeniami dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi:

Znak	Dopuszczalny nacisk	Lata obowiązywania	Odcinek
	do 10 ton	2012–2017	Kłodzko (33) – Nysa – Pakosławice – Jaczowice – Niemodlin – Karczów – Opole[4][5]
		2012–2021	Opole (ul. Częstochowska) – Ozimek – Lubliniec (11)[6] Lubliniec (11 – koniec obwodnicy) – Blachownia – Częstochowa (91 – ul. Warszawska)[6] Częstochowa (1) – Janów – Szczekociny (78)[6]

Historia numeracji

Na przestrzeni lat trasa posiadała różne oznaczenia:

Numer		Przebieg	Lata obowiązywania	Źródło	Uwagi
245		Kłodzko – Złoty Stok – Paczków – Otmuchów – Nysa	1970 – 1985	Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. dziesiąte, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1971. Brak numerów stron w książce Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. trzecie, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1975. Brak numerów stron w książce Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. V. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1979. ISBN 83-7000-017-7. Brak numerów stron w książce
?		Nysa – Pakosławice	1952 (?) – 1985	Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1962. Brak numerów stron w książce Atlas samochodowy Polski 1:500 000. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965, s. 117.	Nieznane oznaczenie drogi państwowej przed 1985 r. – na mapach i atlasach drogowych oznaczana jako droga drugorzędna lub droga główna bez numeracji
		Pakosławice – Niemodlin – Karczów
34	E22	Karczów – Opole	• krajowy: 1952 – 1985 • międzynarodowy: lata 60. – połowa lat 80.	Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1962. Brak numerów stron w książce Atlas samochodowy Polski 1:500 000. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965, s. 117. Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. trzecie, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1975. Brak numerów stron w książce Hegi Gyula, Domokos György: Europe L’Europe Europa Европа Road atlas Atlas Routier Autoatlas Атлас автомобильных дорог. Budapeszt: Cartographia Budapest, 1981. ISBN 963-350-412-0. Brak numerów stron w książce Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1984, s. 121. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1985, s. 121.	numeracja krajowa utajona w latach 60. – na drogowskazy był nanoszony wyłącznie numer E
35		Opole – Ozimek – Dobrodzień – Lubliniec – Blachownia – Częstochowa	1952 (?) – 1985
?		Częstochowa – Szczekociny			Nieznane oznaczenie drogi państwowej przed 1985 r. – na mapach i atlasach drogowych oznaczana jako droga drugorzędna lub droga główna bez numeracji
408		Kłodzko – Paczków – Nysa	1985 – 2000	Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16) Polska: Atlas samochodowy 1:300 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1992. ISBN 83-7000-080-0. Brak numerów stron w książce Polska: mapa samochodowa 1:700 000, wyd. 1, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 1996–1997, ISBN 83-904373-2-5. Brak numerów stron w książce Polska: mapa samochodowa 1:700 000, wyd. II Zmienione i poprawione, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 1997–1998, ISBN 83-904373-3-3. Brak numerów stron w książce Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071)	dozwolony ruch ciężki – dopuszczalny nacisk na oś do 10 ton
404		Nysa – Pakosławice – Jaczowice – Niemodlin – Karczów
4	E40	Karczów – Opole
46		Opole – Ozimek – Lubliniec – Blachownia – Częstochowa	od 1985	jw. oraz: Polska: mapa samochodowa z podziałem administracyjnym 1:700 000, wyd. XII Zmienione, poprawione i uaktualnione, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 2004–2005, ISBN 83-904373-7-6. Brak numerów stron w książce Polska: mapa samochodowa z podziałem administracyjnym 1:700 000, wyd. XIV Zmienione, poprawione i uaktualnione, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 2005, ISBN 83-904373-7-6. Brak numerów stron w książce Polska 2016: mapa samochodowa 1:700 000, wyd. XXVII, Dom Wydawniczy PWN, 2016, ISBN 978-83-7705-942-5. Brak numerów stron w książce	ograniczenia dla ruchu ciężkiego
76		Częstochowa – Janów – Szczekociny	1985 – 2000	Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16) Polska: Atlas samochodowy 1:300 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1992. ISBN 83-7000-080-0. Brak numerów stron w książce Polska: mapa samochodowa 1:700 000, wyd. 1, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 1996–1997, ISBN 83-904373-2-5. Brak numerów stron w książce Polska: mapa samochodowa 1:700 000, wyd. II Zmienione i poprawione, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 1997–1998, ISBN 83-904373-3-3. Brak numerów stron w książce Zarządzenie nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 9 maja 2000 r. w sprawie nadania numerów drogom krajowym [online], Rzeczpospolita, 4 lipca 2000.

Przebieg

Droga rozpoczyna się na południe od Kłodzka, w Żelaźnie odchodząc od drogi DK33, poprzez którą łączy się z DK8 prowadzącą poprzez przejście graniczne w Kudowie-Zdroju w kierunku Pragi i dalej na południowy zachód. Na odcinku Złoty Stok – Nysa prowadzi blisko granicy z Czechami. Rolę ostatnich dróg do granicy pełnią: na obwodnicy Paczkowa – do granicy w Paczkowie – DW382, w Nysie droga DW411 – do granicy w Konradowie i Głuchołazach oraz DK41 do granicy w Trzebinie k. Prudnika. Po minięciu obwodnicą Nysy, DK46 zwraca się na północny wschód, w kierunku Opola, Lublińca i Częstochowy. Przed Opolem w węźle „Prądy” bezkolizyjnie przecina autostradę A4. Opole omija obwodnicą północną.

Droga pełni funkcję ważnego szlaku komunikacyjnego. Jej fragment z Kłodzka do Częstochowy wraz z fragmentem DK1 od Częstochowy do aglomeracji łódzkiej jest alternatywą dla przeciążonej i przebiegającej przez Wrocław drogi DK8. Droga krajowa 46 jest również ważnym szlakiem pod względem turystycznym. Łączy bowiem Kotlinę Kłodzką, stanowiąc szlak do Pragi, z zachodnią granicą województwa świętokrzyskiego. Szczególnie interesująco krajobrazowo jest ostatni odcinek: Częstochowa – Szczekociny, gdzie droga przecina równoleżnikowo Jurę Krakowsko-Częstochowską, na jej północnym skraju.

Modernizacja drogi

Budowa obwodnicy Niemodlina w ciągu drogi krajowej nr 46 planowana była przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, w latach 2012–2014^[7]. Budowę obwodnicy Niemodlina rozpoczęto w 2018 r.^[8], a ukończono i oddano ją do użytku w listopadzie 2021 r.^[9]

W grudniu 2024 r. oddano do użytku odcinek Nysa - Pakosławice (ok 7 km) przebudowywany do drogi dwujezdniowej, po dwa pasy ruchu w każdym kierunku. By ograniczyć liczbę skrzyżowań wzdłuż głównej drogi poprowadzono dodatkowe drogi lokalne, przebudowano skrzyżowania i wyposażono je w sygnalizację świetlną^[10].

Ważniejsze miejscowości leżące na trasie DK46

• Kłodzko (DK33)
• Złoty Stok
• Paczków – obwodnica (DW382) do granicy
• Otmuchów – obwodnica
• Nysa (DK41) – obwodnica
• Niemodlin – obwodnica
• Prądy (A4)
• Karczów (DK94)
• Opole (DK45, DK94) – obwodnica
• Ozimek – obwodnica
• Dobrodzień – obwodnica
• Lubliniec (DK11, DW906) – obwodnica północna
• Blachownia
• Częstochowa (DK1, DK43, DK91) – projektowana południowa obwodnica Częstochowy
• Szczekociny (DK78)

Droga ekspresowa S46 – „Szlak staropolski”

S46

W fazie koncepcji był projekt Szlaku staropolskiego, czyli drogi biegnącej od granicy z Czechami w Kudowie przez Opole, Lubliniec, Częstochowę, Jędrzejów, Kielce, Kraśnik, Lublin do Włodawy, czyli do wschodniej granicy Polski. Projekt zakładał przebudowę do parametrów drogi ekspresowej następujących dróg i odcinków:

• drogi krajowej nr 46 na całej długości
• odcinka drogi krajowej nr 78 Szczekociny – Jędrzejów
• odcinka drogi krajowej nr 7 Jędrzejów – Kielce
• odcinka drogi krajowej nr 74 Kielce – Kraśnik
• wspólnego, wcześniej zaplanowanego odcinka drogi ekspresowej S19 Kraśnik – Lublin
• drogi krajowej nr 82 Lublin – Włodawa, na całej długości

Arteria otrzymałaby oznaczenie S46. W programach rządowych trasa S46 nie jest wymieniana. Za włączeniem drogi do Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T, uwzględnieniem trasy w strategii rozwoju kraju i budową drogi lobbowało Stowarzyszenie Szlak staropolski. W NPR na lata 2007–2013 opublikowanym w 2005 droga została włączona do Harmonogramu budowy autostrad i dróg ekspresowych na lata 2007–2013^[11][12], który przygotowywał GDDKiA. Według niego zakończenie budowy drogi ma nastąpić po 2013 roku. W następnych rozporządzeniach projekt ten nie występuje, jednak trasa S46 znajduje się na liście planowanych dróg na obszarze administrowanym przez GDDKiA Oddział w Lublinie^[13].

Przypisy

1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 34 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 3 października 2017 r. w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
2. Ustawa z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 54)

3. Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędo-
   wej do 11,5 t, z uwzględnieniem art. 41a ust. 1 oraz z wyjątkiem określonym w art. 41b ust. 1.

   2. Dopuszcza się wprowadzenie albo ustanowienie zakazu ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t:
   

   1) po określonej drodze publicznej lub jej odcinku,
   2) w strefie obejmującej co najmniej dwie drogi publiczne lub ich odcinki
   – zwanego dalej „zakazem”. (...)

   7. Nie można wprowadzić ani ustanowić zakazu na:
   

   (...)
   3) drogach krajowych lub ich odcinkach, z wyjątkiem dróg krajowych zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu.

   Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693)

   {{Cytat}} Linki zewnętrzne: "źródło".
4. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 września 2012 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2012 r. poz. 1061)
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2015 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2015 r. poz. 802)
6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2017 r. poz. 878).
7. PAP: 800 mln na obwodnice Niemodlina i Nysy. Portal Samorządowy, 2010-04-06. [dostęp 2010-04-07].
8. GDDKiA - DK46 Obwodnica Niemodlina. [dostęp 2020-10-01].
9. OTWARCIE OBWODNICY NIEMODLINA w dniu 22.11.2021r. [online], Obwodnica Niemodlina, 22 listopada 2021 [dostęp 2021-11-25] (pol.).
10. Dwie jezdnie pod dwa pasy na DK46 Nysa – Pakosławice w woj. opolskim [online], conadrogach.pl [dostęp 2024-12-18].
11. Powstanie ekspresowy Szlak Staropolski. wnp.pl. [dostęp 2009-10-30]. (pol.).
12. NPR 2007–2013 – Harmonogram budowy autostrad i dróg ekspresowych na lata 2007–2013. Ministerstwo Infrastruktury. [dostęp 2009-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-29)]. (pol.).
13. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Lublinie: Planowane autostrady i drogi ekspresowe na terenie administrowanym przez GDDKiA oddział w Lublinie. [w:] Sieć Dróg Krajowych [on-line]. gddkia.gov.pl. [dostęp 2020-09-30]. Cytat: S46 (Praga) granica państwa – Kudowa Zdrój – Opole – Częstochowa – Jędrzejów – Kielce – Kraśnik (pol.).