Diecezja zielonogórsko-gorzowska

Diecezja zielonogórsko-gorzowska (łac. Dioecesis Viridimontanensis-Gorzoviensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego metropolii szczecińsko-kamieńskiej (położona w zachodniej Polsce). Podzielona jest na 30 dekanatów i 270 parafii, w tym 22 zakonne. Terytorium diecezji stanowią województwo lubuskie oraz powiat głogowski, pokrywa się ono zatem z terytorium dawnego województwa zielonogórskiego^[2]. Nawiązuje do historycznej diecezji lubuskiej, istniejącej w latach 1124–1598. Od 29 listopada 2020 diecezja zielonogórsko-gorzowska posiada herb^[3].

Diecezja zielonogórsko-gorzowska

Katedra pw. Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim
Państwo	Polska
Siedziba	Zielona Góra pl. Powstańców Wlkp. 1 65-075 Zielona Góra
Data powołania	1945 r.(jako administracja apostolska kamieńska, lubuska i prałatury pilskiej) 28 czerwca 1972 r (jako diecezja gorzowska) 25 marca 1992 r. (jako diecezja zielonogórsko-gorzowska)
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	szczecińsko-kamieńska
Katedra diecezjalna	Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim
Biskup diecezjalny	Tadeusz Lityński
Biskup pomocniczy	Adrian Put
Biskup senior	Paweł Socha Stefan Regmunt
Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych	981 448
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	669 562 107
Liczba osób zakonnych	189
Liczba dekanatów	30
Liczba parafii	270 (w tym 22 zakonne)
Powierzchnia	14 814 km²
51°56′23″N 15°30′18″E
Strona internetowa

Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim

Historia obecnej diecezji sięga roku 1945, gdy powołano administrację apostolską kamieńską, lubuską i prałatury pilskiej z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim, obejmującą przyłączoną do Polski część terytorium diecezji berlińskiej, a także terytorium niezależnej prałatury pilskiej. W wyniku jej podziału w dniu 28 czerwca 1972 przez papieża Pawła VI bullą Episcoporum Poloniae coetus ustanowiono diecezję gorzowską, przemianowaną w dniu 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae populus na diecezję zielonogórsko-gorzowską ze stolicą w Zielonej Górze^[4].

Instytucje

• Kuria diecezjalna w Zielonej Górze
• Sąd Kościelny w Gorzowie Wielkopolskim
• Zielonogórsko-Gorzowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu z siedzibą w Gorzowie Wlkp. (sekcja zamiejscowa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego)
• Instytut Studiów Wyższych w Gorzowie Wlkp. (sekcja zamiejscowa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego)
• Instytut Filozoficzno-Teologiczny im. Edyty Stein w Zielonej Górze (sekcja zamiejscowa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu)
• Instytut Biskupa Wilhelma Pluty w Gorzowie Wielkopolskim
• Diecezjalne Studium Organistowskie w Zielonej Górze
• Diecezjalny Ośrodek Formacji Diakonów Stałych w Zielonej Górze^[5]
• Diecezjalny Ośrodek Katechumenalny w Zielonej Górze
• Gorzowska Kapituła Katedralna
• Zielonogórska Kapituła Kolegiacka pw. św. Jadwigi Śląskiej
• Głogowska Kapituła Kolegiacka
• Caritas diecezjalna w Zielonej Górze
• Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze
• Wydawnictwo Diecezjalne w Zielonej Górze
• Diecezjalna Księgarnia św. Antoniego
• Dom Księży Emerytów w Zielonej Górze
• Aspekty. Niedziela Zielonogórsko-Gorzowska – redakcja w Zielonej Górze
• Gość Zielonogórsko-Gorzowski – redakcja w Zielonej Górze

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi zielonogórsko-gorzowscy.

Tadeusz Lityński – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny

• bp Tadeusz Lityński – od 2016

Biskup pomocniczy

• bp Adrian Put (wikariusz generalny) – od 2022

Biskupi seniorzy

• bp Paweł Socha CM – biskup pomocniczy zielonogórsko-gorzowski w latach 1973–2012 (do 1992 gorzowski), senior od 2012
• bp Stefan Regmunt – biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski w latach 2008–2015, senior od 2015 (od lipca 2021 z zakazem uczestnictwa w jakichkolwiek celebracjach i spotkaniach publicznych na terenie diecezji)

Wikariusze generalni i biskupi

• ks. kan. Piotr Kubiak – wikariusz generalny (kanclerz Kurii)
• ks. prał. Zbigniew Kobus – wikariusz biskupi ds. liturgii
• ks. kan. Robert Patro – wikariusz biskupi ds. personalnych
• ks. kan. Zygmunt Zimnawoda – wikariusz biskupi ds. duszpasterskich

Główne świątynie

• Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim (rocznica poświęcenia: 9 września)
• Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze
• Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Głogowie
• Bazylika Matki Bożej Rokitniańskiej w Rokitnie

Patroni

• Matka Boża Rokitniańska – główna patronka diecezji, uroczystość liturgiczna 18 czerwca
• Pięciu Świętych Braci Międzyrzeckich – patroni drugorzędni, święto liturgiczne 13 listopada

Błogosławieni, Słudzy Boży

• s. Maria Teresa od św. Józefa – błogosławiona, zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Boskiego Serca Jezusa. Urodzona 19 czerwca 1855 w Sądowie.
• s. Juliana Edelburgis Kubitzki – błogosławiona, męczennica, zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek). Zginęła 20 lutego 1945 w Żarach.
• bp Wilhelm Pluta – Sługa Boży, biskup gorzowski. Zmarł w 22 stycznia 1986 w Przetocznicy.
• s. M. Iwona Król^[6] – Sługa Boża, zakonnica ze zgromadzenia Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek). Zmarła 8 sierpnia 1990 we Wschowie.

Sanktuaria diecezjalne[7]

• Babimost – Sanktuarium Matki Bożej Gospodyni Babimojskiej
• Gorzów Wlkp. – Sanktuarium św. Weroniki Giuliani
• Gościkowo (Paradyż) – Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni Powołań Kapłańskich
• Grodowiec – Sanktuarium Matki Bożej Grodowieckiej
• Jakubów – Sanktuarium św. Jakuba Apostoła
• Międzyrzecz – Sanktuarium Pierwszych Męczenników Polski
• Otyń – Sanktuarium Matki Bożej Klenickiej
• Rokitno – Sanktuarium Matki Bożej Rokitniańskiej
• Skwierzyna – Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej
• Świebodzin – Sanktuarium Miłosierdzia Bożego
• Wschowa – Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia

Cudowny Obraz Matki Bożej Rokitniańskiej Cierpliwie Słuchającej

Dekanaty

Obecne diecezja składa się z następujących dekanatów:

	dekanat	liczba parafii
1	Dekanat Babimost	7
2	Dekanat Drezdenko	6
3	Dekanat Głogów - NMP Królowej Polski	13
4	Dekanat Głogów - św. Mikołaja	12
5	Dekanat Gorzów Wielkopolski - Chrystusa Króla	7
6	Dekanat Gorzów Wielkopolski - Katedra	10
7	Dekanat Gorzów Wielkopolski - Świętej Trójcy	8
8	Dekanat Gubin	6
9	Dekanat Kostrzyn nad Odrą	10
10	Dekanat Kożuchów	7
11	Dekanat Krosno Odrzańskie	10
12	Dekanat Lubsko	8
13	Dekanat Łęknica	8
14	Dekanat Nowa Sól	9
15	Dekanat Pszczew	9
16	Dekanat Rokitno	7
17	Dekanat Rzepin	11
18	Dekanat Sława	7
19	Dekanat Strzelce Krajeńskie	7
20	Dekanat Sulechów	12
21	Dekanat Sulęcin	8
22	Dekanat Świebodzin – Miłosierdzia Bożego	7
23	Dekanat Świebodzin – NMP Królowej Polski	7
24	Dekanat Szprotawa	11
25	Dekanat Wschowa	11
26	Dekanat Żagań	12
27	Dekanat Żary	12
28	Dekanat Zielona Góra - Ducha Świętego	10
29	Dekanat Zielona Góra - Podwyższenia Krzyża Świętego	7
30	Dekanat Zielona Góra - św. Jadwigi	9

Miasta diecezji

lp.	Herb	Miasto	Dekanat	Województwo	Powiat	Liczba ludności	Liczba parafii
1		Zielona Góra	Zielona Góra: Ducha Świętego Podwyższenia Krzyża Świętego św. Jadwigi	lubuskie	Zielona Góra	140 708	19
2		Gorzów Wielkopolski	Gorzów Wielkopolski: Katedra Chrystusa Króla Świętej Trójcy	lubuskie	Gorzów Wielkopolski	120 087	14
3		Głogów	Głogów: św. Mikołaja NMP Królowej Polski	dolnośląskie	głogowski	66 120	8
4		Nowa Sól	Nowa Sól	lubuskie	nowosolski	38 645	4
5		Żary	Żary	lubuskie	żarski	37 304	5
6		Żagań	Żagań	lubuskie	żagański	25 668	3
7		Świebodzin	Świebodzin: Miłosierdzia Bożego NMP Królowej Polski	lubuskie	świebodziński	21 685	3
8		Międzyrzecz	Pszczew	lubuskie	międzyrzecki	17 839	3
9		Kostrzyn nad Odrą	Kostrzyn	lubuskie	gorzowski	17 730	2
10		Sulechów	Sulechów	lubuskie	zielonogórski	16 750	2
11		Słubice	Rzepin	lubuskie	słubicki	16 644	2
12		Gubin	Gubin	lubuskie	krośnieński	16 614	2
13		Lubsko	Lubsko	lubuskie	żarski	13 876	2
14		Wschowa	Wschowa	lubuskie	wschowski	13 851	3
15		Szprotawa	Szprotawa	lubuskie	żagański	11 711	2
16		Krosno Odrzańskie	Krosno Odrzańskie	lubuskie	krośnieński	11 238	1
17		Sulęcin	Sulęcin	lubuskie	sulęciński	10 096	1
18		Drezdenko	Drezdenko	lubuskie	strzelecko-drezdenecki	10 074	2
19		Strzelce Krajeńskie	Strzelce Krajeńskie	lubuskie	strzelecko-drezdenecki	9916	1
20		Skwierzyna	Rokitno	lubuskie	międzyrzecki	9593	1
21		Kożuchów	Kożuchów	lubuskie	nowosolski	9356	1
22		Witnica	Kostrzyn	lubuskie	gorzowski	6731	1
23		Rzepin	Rzepin	lubuskie	słubicki	6505	1
24		Przemków	Szprotawa	dolnośląskie	polkowicki	6091	2
25		Nowogród Bobrzański	Lubsko	lubuskie	zielonogórski	5134	1
26		Zbąszynek	Babimost	lubuskie	świebodziński	5032	1
27		Bytom Odrzański	Kożuchów	lubuskie	nowosolski	4308	1
28		Sława	Sława	lubuskie	wschowski	4290	1
29		Jasień	Lubsko	lubuskie	żarski	4262	1
30		Czerwieńsk	Zielona Góra-Ducha Świętego	lubuskie	zielonogórski	3988	1
31		Iłowa	Żagań	lubuskie	żagański	3874	1
32		Babimost	Babimost	lubuskie	zielonogórski	3923	1
33		Ośno Lubuskie	Rzepin	lubuskie	słubicki	3915	1
34		Kargowa	Sulechów	lubuskie	zielonogórski	3768	1
35		Małomice	Szprotawa	lubuskie	żagański	3458	1
36		Dobiegniew	Strzelce Krajeńskie	lubuskie	strzelecko-drezdenecki	3071	1
37		Gozdnica	Łęknica	lubuskie	żarski	3000	1
38		Nowe Miasteczko	Kożuchów	lubuskie	nowosolski	2757	1
39		Cybinka	Rzepin	lubuskie	słubicki	2751	1
40		Torzym	Sulęcin	lubuskie	sulęciński	2541	1
41		Łęknica	Łęknica	lubuskie	żarski	2500	1
42		Trzciel	Babimost	lubuskie	międzyrzecki	2358	1
43		Lubniewice	Sulęcin	lubuskie	sulęciński	2082	1
44		Otyń	Nowa Sól	lubuskie	nowosolski	1637	1
45		Szlichtyngowa	Wschowa	lubuskie	wschowski	1274	1
46		Brody	Lubsko	lubuskie	żarski	892	1

Galeria

• 
  Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim
• 
  Konkatedra św. Jadwigi w Zielonej Górze
• 
  Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie- Paradyżu
• 
  Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Głogowie
• 
  Ołtarz główny w bazylice mniejszej Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej – diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie
• 
  Patroni diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, święci Męczennicy międzyrzeccy; Benedykt, Jan, Mateusz, Izaak, Krystyn. Obraz z pustelni w Rokitnie.

Zobacz też

• Biskupi zielonogórsko-gorzowscy
• Metropolia szczecińsko-kamieńska
• Diecezja lubuska
• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
• Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce