Ostoja Żyznów

Ostoja Żyznów – obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (planowany specjalny obszar ochrony siedlisk) sieci Natura 2000 znajdujący się w województwie świętokrzyskim. Kod obszaru: PLH260036, powierzchnia 4480,03 ha^[1].

Ostoja Żyznów

kod: PLH260036
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Mezoregion	Wyżyna Sandomierska, Góry Świętokrzyskie, Pogórze Szydłowskie
Data utworzenia	2011[1]
Powierzchnia	4480,03 ha
Położenie na mapie Polski Ostoja Żyznów
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Ostoja Żyznów
50°36′42″N 21°23′24″E

Ostoja Żyznów położona jest w obrębie trzech mezoregionów: Wyżyna Sandomierska, Góry Świętokrzyskie oraz Pogórze Szydłowskie.

Obszar Ostoi znajduje się na terenie gmin: Bogoria, Iwaniska, Klimontów, Łoniów, Osiek, Staszów oraz Opatów.

W większości obszar Ostoi pokrywa znacznej grubości pokrywa lessowa, co sprawia, że powierzchnia terenu jest dosyć płaska. Średnia wysokość wynosi 220–290 m n.p.m. Najwyższy punkt wznosi się na wysokość 305 m n.p.m. Obszar ten jest poprzecinany doliną rzeki Koprzywianki oraz gęstą siecią dolin jej w większości bezimiennych dopływów. Dodatkowo obszar jest poprzecinany bardzo gęstą siecią wąwozów lessowych, parowów, skarp śródpolnych oraz wzgórz o stromych ścianach porosłych murawą kserotermiczną. W dolinie Koprzywianki oraz dolinach jej dopływów można znaleźć wychodnie starych skał z ery paleozoicznej, np.: kambru dolnego. Na rzece Koprzywiance w miejscowości Szymanowice Dolne utworzono rozległy zbiornik wodny. Największym dopływem Koprzywianki na tym obszarze jest Kacanka.

Świat roślinny

Na obszarze Ostoi przeważającymi zbiorowiskami leśnymi są bory sosnowe i bory mieszane, trafiają się również różnego typu zbiorowiska grądowe.

Na obszarze Ostoi stwierdzono siedliska wymienione w załączniku I dyrektywy siedliskowej:

• Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
• Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arhenatherion elatioris)
• Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
• Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea)
• Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)
• Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
• Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
• Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
• Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
• Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
• Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
• Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
• Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
• Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
• Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)

Na terenach porosłych różnymi typami muraw kserotermicznych występuje wiele rzadkich i zagrożonych w skali kraju gatunków roślin, m.in.:

• wiśnia karłowata,
• ortanta żółta (zagorzałek żółty),
• tojad mołdawski,
• tojad dzióbaty,
• czosnek siatkowaty,
• naradka północna,
• zawilec wielkokwiatowy,
• parzydło leśne,
• marzanka pagórkowa,
• aster gawędka,
• dzwonek syberyjski,
• turzyca niska,
• buławnik wielkokwiatowy,
• buławnik mieczolistny,
• buławnik czerwony,
• pomocnik baldaszkowy,
• szalej jadowity,
• pluskwica europejska,
• powojnik prosty,
• irga zwyczajna,
• kukułka plamista,
• kukułka szerokolistna
• wawrzynek wilczełyko
• naparstnica zwyczajna
• kruszczyk szerokolistny
• kruszczyk błotny
• wilczomlecz migdałolistny
• kostrzewa blada
• śnieżyczka przebiśnieg
• goryczka krzyżowa
• tajęża jednostronna
• wroniec widlasty
• oman wąskolistny
• rojownik pospolity
• strzęplica sina
• groszek wschodniokarpacki
• lilia złotogłów
• listera jajowata
• grążel żółty
• koniczyna pagórkowa
• koniczyna długokłosowa
• pływacz drobny
• kozłek wąskolistny
• ciemiężyca zielona
• przetacznik pagórkowy

Świat zwierzęcy

Na terenie Ostoi Żyznów stwierdzono występowanie objętych ścisłą ochroną gatunków zwierząt wymienionych w załączniku II dyrektywy siedliskowej:

• mopek zachodni,
• bóbr europejski,
• wydra,
• kumak nizinny,
• minóg strumieniowy,
• głowacz białopłetwy,
• skójka gruboskorupowa (rzeka Koprzywianka),
• poczwarówka zwężona,
• trzepla zielona,
• modraszek telejus,
• modraszek nausitous,
• czerwończyk nieparek,
• czerwończyk fioletek,
• pachnica dębowa.

Znacznie częściej można takie gatunki zwierząt jak:

• kuna domowa,
• borsuk,
• gronostaj,
• łasica,
• wiewiórka pospolita,
• ropucha szara,
• ropucha zielona,
• rzekotka drzewna,
• żaba wodna,
• żaba trawna,
• traszka zwyczajna,
• padalec zwyczajny,
• gniewosz plamisty,
• jaszczurka zwinka,
• jaszczurka żyworodna,
• zaskroniec zwyczajny,
• słonecznica,
• rak szlachetny,
• biegacz zwężony,
• mieniak strużnik,
• mieniak tęczowiec,
• paź żeglarz,
• pokłonnik osinowiec,
• paź królowej,
• szklarka zielona.

Na terenie Ostoi stwierdzono również występowanie objętych ścisłą ochroną gatunków ptaków wymienionych w I załączniku dyrektywy ptasiej:

• zimorodek zwyczajny,
• dzięcioł czarny,
• gąsiorek (dzierzba gąsiorek),
• błotniak stawowy,
• błotniak łąkowy
• derkacz.

Zobacz też

• Lista obszarów Natura 2000 w Polsce

Przypisy

1. Obszar Natura 2000 Ostoja Żyznów. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-06-27].

Linki zewnętrzne

• Ostoja Żyznów - obszar Natura 2000. Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-01)].
• Ostoja Żyznów - standardowy formularz danych