Loading AI tools
chrześcijański związek wyznaniowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świadkowie Jehowy, pełna nazwa Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy – restoracjonistyczny[6] związek wyznaniowy, głoszący, że jedynym Bogiem jest Jehowa[7] (Jahwe)[8], oraz o zbliżającym się objęciu władzy nad światem przez Królestwo Boże, które zaprowadzi na całej ziemi rajskie warunki życia wiecznego[9][10][11][12][13].
 | |||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja systematyczna wyznania | |||||||||||||||||||||
| Chrześcijaństwo └ Restoracjonizm └ Ruch badacki | |||||||||||||||||||||
| Ustrój kościelny | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prądy teologiczne | |||||||||||||||||||||
| Siedziba | |||||||||||||||||||||
| Zwierzchnik | |||||||||||||||||||||
| Zasięg geograficzny |
ogólnoświatowy | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Mapa | |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Świadkowie Jehowy są zaliczani do tzw. nurtu badackiego, czerpiącego z tradycji millenarystycznych. Ruch został zapoczątkowany przez Charlesa T. Russella w 1870 roku w Pensylwanii (w Stanach Zjednoczonych). W 2023 roku na całym świecie związek wyznaniowy liczył ponad 8,8 miliona głosicieli należących do przeszło 118 tysięcy zborów[14] (w Polsce ponad 116 tys. głosicieli w 1277 zborach[15]).
Świadkowie Jehowy są znani z działalności ewangelizacyjnej i nieodpłatnego rozpowszechniania swoich publikacji (w tym czasopism: „Strażnica” oraz „Przebudźcie się!”). Aktywnie i dobrowolnie propagują edukację biblijną poprzez różne metody ewangelizacji[13]. Posługują się również własnym darmowym serwisem internetowym jw.org oraz bezpłatną aplikacją JW Library[16], która jest dostępna na urządzenia mobilne i stacjonarne. W oficjalnym serwisie internetowym w różnych formatach dostępne są materiały, filmy i publikacje biblijne do bezpłatnego pobrania w przeszło 1090 językach[17][4], co stawia jw.org na pierwszym miejscu pod względem liczby tłumaczeń[18].
Świadkowie Jehowy rozpoczęli działalność w roku 1870, kiedy Charles Taze Russell wraz z małą grupą przyjaciół utworzył niewielką grupę studiującą Biblię w Allegheny (obecnie część miasta Pittsburgh w stanie Pensylwania w Stanach Zjednoczonych). Aby publikować wyniki swoich dociekań na temat tego, co grupa uznała za biblijną prawdę, często sprzeczną z doktrynami wyznawanymi przez inne wyznania, w 1879 roku Russell zaczął wydawać czasopismo „Strażnica”[19][20]. Wydawał także ze współpracownikami „Traktaty Staroteologiczne”, których celem było wykazanie, że poglądy grupy nie są nowe, lecz wywodzą się z Biblii[20]. Osoby, które przyjmowały głoszone nauki, głównie dzięki rozpowszechnianym publikacjom, zaczęły zbierać się w grupy w celu wspólnego studiowania Biblii[20]. Utworzyły one pierwsze zbory, zwane początkowo klasami czy zastępami. W kwietniu 1910 roku przyjęły one nazwę Badacze Pisma Świętego (ang. International Bible Students)[21].
Początkowo „Strażnica” i traktaty religijne, opracowywane przez Russella i jego współpracowników, prawie w całości były drukowane przez firmy komercyjne[20]. Szukając możliwości wydawania ich w większym nakładzie, w 1881 roku Russell wraz ze współpracownikami założył Towarzystwo Traktatowe Strażnica Syjońska[b][22] (obecnie znane jako Pensylwańskie Towarzystwo Biblijne i Traktatowe – Strażnica)[23]. Zostało ono zarejestrowane w 1884 roku, a Russell został jego prezesem[24].
W 1885 roku publikacje Russella rozpowszechniało około 300 ochotników, zwanych kolporterami. Z czasem rozpoczęto także wysyłanie misjonarzy za granicę i tworzenie pierwszych oddziałów Towarzystwa Strażnica poza Stanami Zjednoczonymi – w 1900 roku w Anglii, w 1902 roku w Niemczech, a do roku 1904 w Australii i w Szwajcarii. W 1909 roku główną siedzibę Towarzystwa Strażnica przeniesiono do nowojorskiego Brooklynu[25]. Zaangażowanie Russella w szeroko zakrojoną działalność wydawniczą spowodowało, że np. w 1912 roku był najbardziej rozpowszechnionym autorem chrześcijańskich publikacji w Stanach Zjednoczonych[26].
Od 1914 roku posługiwano się w krzewieniu nauk biblijnych nowatorską wówczas techniką: wyświetlano zestaw filmów oraz przeźroczy zsynchronizowanych z oprawą dźwiękową, zatytułowany „Fotodrama stworzenia”. Tylko w ciągu pierwszego roku wyświetlania tę trwającą 8 godzin prezentację obejrzało ponad 9 milionów widzów na trzech kontynentach[27][28].
Charles Taze Russell zmarł 31 października 1916 w wieku 64 lat podczas powrotu z podróży ewangelizacyjnej[29][30].
Po śmierci Charlesa Russella (1916), 6 stycznia 1917 roku na stanowisko prezesa Towarzystwa Strażnica został wybrany Joseph Franklin Rutherford. Usprawnił on funkcjonowanie zborów Badaczy Pisma Świętego oraz nadał rozmach działalności kaznodziejskiej. We wrześniu 1919 roku na zgromadzeniu, które odbyło się Cedar Point w stanie Ohio, Rutherford oświadczył: Misją chrześcijanina na ziemi (...) jest głoszenie orędzia o sprawiedliwym Królestwie Pana, które zapewni błogosławieństwa całemu wzdychającemu stworzeniu. Na tym zgromadzeniu ogłoszono też rozpoczęcie wydawania nowego czasopisma pt. „The Golden Age” („Złoty Wiek”, obecnie znane jako „Przebudźcie się!”)[20][31]. Na międzynarodowym zgromadzeniu, które odbyło się w tym samym miejscu we wrześniu 1922 roku, ogłoszono, że odtąd większy nacisk zostanie położony na głoszenie ewangelii od domu do domu[32][31]. Służba tego rodzaju stała się cechą charakterystyczną Świadków Jehowy. W kolejnych latach wprowadzano dalsze istotne zmiany w niektórych naukach i metodach głoszenia, a także w sprawach organizacyjnych. Opublikowana została seria nowych książek (m.in. „Wyzwolenie”), które miały zastąpić „Wykłady Pisma Świętego” napisane przez Charlesa Russella[33].
W latach 20. i 30. XX wieku szeroko wykorzystywano transmisje radiowe w celu szerzenia nauk biblijnych. Korzystano z usług stacji komercyjnych, ale też utworzono sieć własnych stacji radiowych, nadających audycje o tematyce religijnej. W roku 1926 Towarzystwo Strażnica posiadało sześć własnych rozgłośni radiowych, z których główną i najdłużej działającą było nowojorskie radio WBBR[34]. Stacja radiowa WORD działała na przedmieściach Chicago, a kolejne cztery w kanadyjskich prowincjach Alberta (CHCY), Kolumbia Brytyjska (CFYC), Ontario (CKCX) i Saskatchewan (CHUC)[35][36][31]. Pod koniec lat 20. w Australii uruchomioną pierwszą własną stację radiową – 2HD w Newcastle, w stanie Nowa Południowa Walia. Trzy następne powstały w stanach Australia Południowa, Tasmania i Queensland[37].
26 lipca 1931 roku na międzynarodowym kongresie w Columbus w stanie Ohio przyjęto rezolucję nadająca nową nazwę – Świadkowie Jehowy, opartą na Księdze Izajasza 43:10–12[38][39]. Nazwa ta odróżniała tę społeczność religijną od innych grup powstałych po podziałach w ruchu Badaczy Pisma Świętego i od pozostałej części chrześcijaństwa[40]. W rezolucji oświadczono między innymi: „Jesteśmy sługami Jehowy Boga upoważnionymi do wykonania w Jego imieniu pewnego dzieła, mianowicie dawania – zgodnie z Jego przykazaniem – świadectwa o Jezusie Chrystusie i powiadamiania ludzi, iż Jehowa jest prawdziwym i wszechmocnym Bogiem. Z radością więc obieramy i przyjmujemy imię, które Pan Bóg wypowiedział swymi ustami, i pragniemy, by nas znano pod tym imieniem i nazywano nim, a mianowicie: Świadkowie Jehowy”[41].
W 1932 roku zaprzestano corocznego wybierania starszych w zborach przez głosowanie. Od tej pory wybierano komitet służby, a Towarzystwo Strażnica mianowało jednego z jego członków na kierownika służby. W roku 1938 całkowicie zrezygnowano z demokratycznych wyborów, a wszyscy starsi byli mianowani[42].
W 1932 roku ogłoszono, że członkowie „małej trzódki” 144 000 braci Chrystusa nie będą jedynymi ludźmi, którzy przeżyją Armagedon. J.F. Rutherford wyjaśnił, że oprócz 144 000 „pomazańców”, którzy mają uzyskać nagrodę nieśmiertelnego życia w niebie, by razem z Chrystusem panować stamtąd nad całą Ziemią, zbawienie uzyska również inna grupa ludzi, określona w Biblii jako „wielki tłum” („wielka rzesza” Obj 7:9 NW), która ma żyć w przywróconym raju na ziemi; zwłaszcza od roku 1935 kolejne osoby przyłączające się do społeczności Świadków Jehowy zaczęto zwykle postrzegać jako członków „wielkiej rzeszy”[43].
Gdy w styczniu 1942 roku zmarł J.F. Rutherford, na całym świecie działalność kaznodziejską prowadziło 113 624 głosicieli, należących do 5323 zborów[44][45].
Jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy, począwszy od 1929 roku zdarzało się, że nazistowskie bojówki SA napadały na niemieckich Świadków Jehowy, dopuszczając się pobić oraz przerywając zebrania religijne[46], od tego też roku w ich publikacjach ostrzegano przed nazizmem[47]. Świadkowie Jehowy w III Rzeszy i na terenach przez nią okupowanych byli masowo represjonowani z powodu odmowy służby i składania przysięgi wojskowej, odmowy używania „niemieckiego pozdrowienia” Heil Hitler, odmowy każdej pracy na rzecz wojska, a także z powodu niestosowania „państwowego” antysemityzmu[48][49][50][51]. Świadkowie Jehowy odmawiali czyszczenia mundurów czy zawijania pakietów opatrunkowych pierwszej pomocy przeznaczonych dla wojska oraz wszelkiej pracy w przemyśle zbrojeniowym. Nie przestrzegali bojkotu żydowskich sklepów, a w swoich publikacjach propagowali – zgodnie z Biblią – równość wszystkich narodów i ras. Z tych względów oficjalnie oskarżano ich o postawę egocentryczną i obojętność względem wszystkich spraw dotyczących Narodu i Państwa, wykorzystywanie i ogłupianie narodu czy generalne odrzucanie narodowo-socjalistycznej teorii rasowej.
W wyniku tych oskarżeń już od wiosny 1933 roku niemieckich Świadków Jehowy spotykały liczne represje. Wkrótce też byli umieszczani w nowo powstałych obozach koncentracyjnych, gdzie od roku 1937 jako jedyna grupa religijna otrzymali oddzielne oznakowanie – fioletowy trójkąt[52][53][54][55]. Lata 1936 i 1937 były okresem masowych aresztowań dokonywanych przez gestapo. Tysiące głosicieli zamknięto w więzieniach i obozach koncentracyjnych, gdzie często poddawano ich sadystycznemu traktowaniu[56]. Przebywającym w obozach udawało się informować swych współwyznawców pozostających na wolności o panujących tam warunkach, dzięki czemu jeszcze kilka lat przed wojną na łamach czasopisma „Złoty Wiek” (od roku 1937 „Pociecha”) ujawniali istnienie i prawdziwy charakter hitlerowskich obozów koncentracyjnych[c]. W 1938 roku na podstawie przemycanych z obozów raportów wydano w języku niemieckim książkę Kreuzzug gegen das Christentum („Krucjata przeciwko chrześcijaństwu”) przygotowaną przez Franza Zürchera, przetłumaczoną również na język francuski i polski[57].
W tym czasie już ponad 6000 członków wspólnoty religijnej Świadków Jehowy z Niemiec było przetrzymywanych w więzieniach lub obozach koncentracyjnych[58]. 15 września 1939 roku w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen członek tej wspólnoty August Dickmann został pierwszym więźniem oficjalnie rozstrzelanym za odmowę pełnienia służby wojskowej. Na krótko przed II wojną światową lub w trakcie jej trwania w wielu krajach europejskich, a także w Australii, Kanadzie czy Japonii działalność Świadków Jehowy została zakazana, a wielu z nich osadzano w obozach koncentracyjnych. Świadkowie Jehowy byli jedyną z kilku kategorii więźniów narodowości niemieckiej, którzy mogli w każdej chwili wyjść na wolność po podpisaniu deklaracji apostazji (zdarzały się też pojedyncze przypadki odmowy służby wojskowej wśród członków innych wyznań religijnych)[46]. Mimo silnej presji ponad 95% osadzonych nie zrobiło tego, uważając prześladowania za próbę wiary. W obozach znęcano się nad nimi, poniżano, bito, kuszono i zabijano, ale jednocześnie wyznaczano do pracy w charakterze służby domowej u esesmanów, członków załóg obozów. Esesmani wiedzieli bowiem, że ze strony Świadków Jehowy nic im nie grozi, a więźniowie ci nie uciekną. Siła wiary Badaczy Pisma Świętego robiła na nazistach duże wrażenie, a Heinrich Himmler i Theodor Eicke przy wielu okazjach stawiali za wzór „fanatyczną postawę” Badaczy Pisma Świętego[59][60].
W okresie III Rzeszy około 10 700 niemieckich członków tej wspólnoty było prześladowanych, ponad 2800 zostało uwięzionych w obozach koncentracyjnych, a około 1500 zmarło lub zostało zabitych[61][62]. W całej Europie wydano też na nich blisko 400 „oficjalnych” wyroków śmierci[63].
Spośród około 35 000 Świadków Jehowy w III Rzeszy oraz terenów przez nią okupowanych, ponad 16 000 aresztowano, około 6000 wysłano do obozów koncentracyjnych, a przeszło 1750 zabito[64][65][66], w tej liczbie jest też 548 wyroków śmierci wykonanych przez egzekucje (np. pluton egzekucyjny lub ścięcie), w tym co najmniej na 39 nieletnich[67]. Co najmniej 72 Świadków Jehowy poddano eutanazji, a ponad 1250 ofiar nazistowskich prześladowań to niepełnoletnie dzieci Świadków Jehowy[68]. Świadkowie Jehowy z Polski, Niemiec, Czech, Austrii, ZSRR (głównie z Zachodniej Ukrainy), Jugosławii (głównie ze Słowenii), Węgier, Holandii, Francji, Belgii czy Luksemburga byli więzieni w większości obozów koncentracyjnych na terenie Europy. Po zakończeniu wojny ocaleli z obozów Świadkowie Jehowy byli ważnym źródłem informacji na temat masowych zbrodni na Żydach i innych więźniach w obozach zagłady. Wcześniej do Hitlera trafiło łącznie około 20 tysięcy listów i telegramów protestacyjnych od Świadków Jehowy z około 50 krajów świata. Doktor historii Henrik Eberle tak podsumował postawę Świadków Jehowy: „Na tle milionów ofiar nazistowskiego reżimu liczba ta [ofiar spośród Świadków Jehowy] wydaje się znikoma. Mimo to stanowi świadectwo zbiorowej i bezkompromisowej niezłomności, która zasługuje na szacunek”[69]. Prof. Christine King, napisała: „Im bardziej byli uciskani, tym mocniej zwierali szeregi, a ich opór nabierał twardości diamentu”[70][71].
Po śmierci Josepha F. Rutherforda, w 1942 roku, trzecim prezesem Towarzystwa Strażnica został Nathan H. Knorr. W 1943 roku wprowadzono nowe programy szkoleniowe dla głosicieli (teokratyczna szkoła służby kaznodziejskiej) oraz dla misjonarzy (Biblijna Szkoła Strażnicy – Gilead). W pierwszych latach swojego usługiwania założył Biura Oddziałów w wielu krajach świata, tworząc światową strukturę Świadków Jehowy. Od 1950 do 1960 roku w sześciu tomach wydano tłumaczenie Biblii dokonane przez Komitet Przekładu Biblii Świadków Jehowy, znane jako Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata. W roku 1959 wprowadzono szkolenie dla starszych zboru, zwane Kursem Służby Królestwa.
W kwietniu 1951 roku prawie wszystkich wyznawców wywieziono z europejskiej części ZSRR na Syberię w trakcie masowych deportacji w ramach tzw. Operacji Północ, przeprowadzonej przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR[72]. Było to największe w historii ZSRR przesiedlenie na tle religijnym[73][74][52]. Sześć lat później około 40% wszystkich głosicieli w ZSRR stanowiły osoby, które zaznajomiły się z religią Świadków Jehowy w więzieniach i obozach pracy.
Do roku 1971 nadzór nad ogólnoświatową działalnością sprawował zarząd Pensylwańskiego Towarzystwa Biblijnego i Traktatowego – Strażnica. W tym samym roku grono to oficjalnie nazwano Ciałem Kierowniczym, zwiększając równocześnie liczba członków tego gremium z 7 do 11 osób oraz wyraźnie odróżniono je od zarządu korporacji prawnej, którą posługują się Świadkowie Jehowy. Liczba członków tego ciała nie jest stała. Żaden z jego członków nie posiada większych uprawnień od innych, a przewodnictwo na spotkaniach Ciała Kierowniczego zmienia się co roku według porządku alfabetycznego[75].
Od 1 października 1972 roku w miejsce jednoosobowego nadzoru nad poszczególnymi zborami wprowadzono nadzór przez zamianowane grono starszych[76].
W roku 1976 przeprowadzono reorganizację Ciała Kierowniczego – utworzono w nim kilka komitetów odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny działalności społeczności Świadków Jehowy[41]. W grudniu 1977 roku zapoczątkowano szkolenie przeznaczone dla pionierów, zwane Kursem Służby Pionierskiej[77]. Po śmierci w 1977 roku Nathana H. Knorra kolejnymi prezesami Towarzystwa Strażnica byli: Frederick W. Franz (1977–1992), Milton G. Henschel (1992–2000), Don A. Adams (2000–2016) i od roku 2016 Robert Ciranko.
W 1986 roku utworzono Regionalne Komitety Budowlane, odpowiedzialne za budowy i remonty Sal Królestwa[78]. W 1999 roku wprowadzono wzmożony program budowy Sal Królestwa w biedniejszych krajach; w ciągu pierwszych 5 lat jego działania w 116 krajach wybudowano ponad 9000 Sal Królestwa[79], a do roku 2015 przeszło 30 000[80]. Od 2014 roku nadzór nad budowami przejął „Ogólnoświatowy Dział Projektowo-Budowlany”, a w każdym Biurze Oddziału działa „Lokalny Dział Projektowo-Budowlany”, który ma za zadanie nadzorowanie przedsięwzięć budowlano-remontowych. Do pomocy w tym celu ma zespół wolontariuszy, pełnoczasowych sług budowlanych oraz współpracujących ochotników ze zborów[81].
W roku 2009 zmniejszono liczbę cotygodniowych spotkań członków zboru na zebraniach chrześcijańskich z trzech do dwóch (zborowe studium Biblii dołączono do teokratycznej szkoły służby kaznodziejskiej i zebrania służby). Położono nacisk na wykorzystanie wolnego wieczoru na studiowanie Pisma Świętego w gronie rodziny lub osobiście[82].
W roku 2009 Towarzystwo Strażnica posiadało Biura Oddziału w 118 krajach[83]. W 2012 roku zmniejszono liczbę oddziałów na świecie, poprzez połączenie niektórych z nich[84]. W roku 2023 funkcjonowało 85 samodzielnych biur, a w innych krajach działały Biura Krajowe[14].
W lipcu 2013 roku w Warwick, w amerykańskim stanie Nowy Jork, rozpoczęto budowę obiektów nowego Biura Głównego Świadków Jehowy (do końca sierpnia 2016 roku Biuro Główne mieściło się w Brooklynie, dzielnicy Nowego Jorku), którą ukończono 31 sierpnia 2016 roku[85][86][87][88]. Latem 2013 roku wdrożono ogólnoświatowy program świadczenia publicznego na terenie poszczególnych zborów oraz na terenie wielkomiejskim z pomocą wózków z bezpłatną literaturą biblijną (pierwszy pilotażowy program wprowadzono w 2001 roku Francji oraz w listopadzie 2011 roku na nowojorskim Manhattanie)[89][90].
W roku 2016 teokratyczną szkołę służby kaznodziejskiej, zebranie służby i zborowe studium Biblii zastąpiono jednym zebraniem o nazwie chrześcijańskie życie i służba („zebranie w tygodniu”). Składa się ono z trzech części odpowiadających poprzednim zebraniom[91][92].
W 2020 roku w związku z pandemią COVID-19[d][e] program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa nadało 36 stacji radiowych i telewizyjnych w 16 krajach afrykańskich[93]. Z programu uroczystości można było skorzystać poprzez serwis internetowy jw.org oraz komunikatory internetowe w trybie wideokonferencji. Również w 2021 roku program uroczystości Wieczerzy Pańskiej przeprowadzono w formie wideokonferencji, a w niektórych krajach był transmitowany w stacjach radiowych i telewizyjnych[94], poprzez które zaczęto również przeprowadzać zebrania zborowe i inne specjalne zebrania (od 1 kwietnia 2022 roku ponownie odbywają się one w Sali Królestwa oraz dodatkowo „hybrydowo” (również uczestnicy odbierający program transmitowany przez wideokonferencje mogą brać czynny udział w punktach i dyskusjach)[95][96][97][98][99]. W tym celu od marca 2020 roku zbory zaczęły wykorzystywać aplikacje do wideokonferencji, na przykład Zoom. Ciało Kierownicze podjęło decyzję o przeznaczeniu środków pochodzących z dobrowolnych datków na zakup kont Zoom dla ponad 65 000 zborów w przeszło 170 krajach[100]. Natomiast w 21 krajach afrykańskich gdzie dostęp do internetu jest utrudniony lub bardzo kosztowny zebrania zborowe zostały transmitowane przez stacje radiowe i telewizyjne, z których skorzystało ponad 1,2 miliona głosicieli[101], miało to miejsce również w niektórych krajach w Europie, Ameryce Północnej i Południowej[102]. W związku z tą pandemią w lipcu i sierpniu 2020 roku Świadkowie Jehowy na całym świecie po raz pierwszy w historii w tym samym czasie oglądali ten sam nagrany program kongresu regionalnego pod hasłem „Zawsze się radujcie!” w serwisie jw.org, który został zamieszczony w 511 językach. W niektórych krajach był też transmitowany przez kanały telewizyjne i stacje radiowe[103]. W 2021 roku program kongresu regionalnego pod hasłem „Silni dzięki wierze!” także został udostępniony w serwisie jw.org[104][105][106], w niektórych krajach był też transmitowany przez kanały telewizyjne i stacje radiowe[103]. Również w 2022 roku program kongresu regionalnego pod hasłem „Dążmy do pokoju!” został udostępniony w serwisie jw.org[107]. W marcu 2021 roku Świadkowie Jehowy przygotowali nową stronę internetową do transmisji na żywo programu zgromadzeń obwodowych (z udziałem nadzorcy obwodu) – JW Stream–Studio[108][109]. Od 14 marca 2020 roku stosując się do wytycznych władz poszczególnych państw działalność kaznodziejską zaczęto prowadzić wyłącznie przez telefon i komunikatory internetowe[110][111] (od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną, a od 1 września 2022 roku głoszenie od domu do domu[112][113][114]). W okresie pandemii powołano ponad 950 Komitetów Pomocy Doraźnej, które najbardziej potrzebującym dostarczają żywność i podstawowe lekarstwa. Do stycznia 2021 roku ze środków pochodzących z dobrowolnych datków przekazano ponad 25 milionów dolarów na pomoc w związku z pandemią COVID-19[115][101][102][116].
Świadkowie Jehowy przedstawiają swoje orędzie również poprzez Internet. W oficjalnym serwisie internetowym: jw.org – są dostępne materiały i publikacje biblijne do bezpłatnego pobrania w przeszło 1090 językach (w tym w przeszło 105 językach migowych oraz w przeszło 50 językach także w wydaniach brajlowskich)[f][117] (serwis zawiera też 860 wersji językowych).
Pod względem liczby wersji językowych jw.org jest największym serwisem internetowym na świecie[118]. Umożliwia m.in. czytanie, słuchanie oraz darmowe pobieranie (w postaci plików) Biblii, różnych materiałów multimedialnych oraz publikacji Świadków Jehowy. Zawiera też bieżące informacje o ogólnoświatowej działalności wyznania[119][120]. Służy również do przekazywania informacji pomiędzy zborami[g]. Serwis zawiera również telewizję internetową – JW Broadcasting w przeszło 300 językach, w tym w 50 językach migowych[121] oraz darmową Bibliotekę Internetową Strażnicy w przeszło 900 językach[122].
Świadkowie Jehowy trzymają się Biblii jako podstawy wszystkich swoich wierzeń; za przygotowywanie pouczeń i wyjaśnień z Pisma Świętego odpowiada Ciało Kierownicze. Nauczają, że zmiany w rozumieniu szczegółów dotyczących zamierzenia Bożego są wynikiem ciągłego badania i coraz lepszego zrozumienia Biblii. Wszelka interpretacja Pisma Świętego przedstawiana przez Ciało Kierownicze obowiązuje wszystkich członków wyznania. Kwestie, które ich zdaniem nie zostały uregulowane w Piśmie Świętym, są pozostawione indywidualnej decyzji (osądowi własnego sumienia).
Poniżej omówiono wybrane nauki Świadków Jehowy (w nawiasach wymieniono niektóre wersety biblijne, na które się powołują, uzasadniając swe wierzenia)[123][124]:
Zdaniem Świadków Jehowy prawdziwa religia musi opierać się na zasadach zawartych w Piśmie Świętym. Praktykowanie religii nie jest dla nich tylko jednym z elementów życia, ale drogą życiową, to znaczy, że zasadom wiary podporządkowane mają być wszystkie sprawy nie tylko związane z oddawaniem czci Bogu, ale też z życiem codziennym[187][188][189][190].
Poniżej omówiono wybrane zasady postępowania oraz praktyki religijne. (W nawiasach wymieniono niektóre wersety biblijne, na które powołują się uzasadniając swe wierzenia i postępowanie.)
Świadkowie Jehowy uważają, że trzeba należeć do zorganizowanej religii, która musi wpływać na codzienne życie człowieka[190][331]. W społeczności Świadków Jehowy nie występuje podział na laików i duchownych[332] – wszyscy współtworzą społeczność duchowych braci i sióstr[333]. W zborze przewodzą starsi zboru (nadzorcy), których wspierają słudzy pomocniczy[334][335][336][337][240][338][339].
Organizacja Świadków Jehowy zarządzana jest w sposób określany przez nich jako teokratyczny. Składają się na nią lokalne społeczności chrześcijan tworzące zbory, zgrupowane zazwyczaj po około 20 w obwody[340]. Obwody podlegają pod krajowe lub międzynarodowe Biura Oddziałów[240]. Wszystkie te struktury działają pod ogólnoświatowym nadzorem Ciała Kierowniczego, które sprawuje nadzór we wszelkich sprawach dotyczących nauk i działalności całej organizacji (liczba jego członków nie jest stała, wynosi od kilku do kilkunastu mężczyzn)[341][342]. „Chociaż Ciało Kierownicze koordynuje międzynarodowe działania Świadków Jehowy, to jego członkowie całkowicie uznają, że rolę przywódcy sprawuje Jezus Chrystus”[343].
Wobec administracji państwowej Świadków Jehowy reprezentują różne zarejestrowane w poszczególnych krajach osoby prawne. Do najważniejszych należą: Pensylwańskie Biblijne i Traktatowe Towarzystwo Strażnica, do którego należą prawa autorskie publikacji Świadków Jehowy, oraz Zarejestrowane Nowojorskie Towarzystwo Biblijne i Traktatowe Strażnica zarządzające majątkiem. W Polsce Świadków Jehowy jako związek wyznaniowy reprezentuje osoba prawna: „Świadkowie Jehowy w Polsce” z siedzibą w Nadarzynie koło Warszawy.
– dokładna liczebność nie jest podawana
– mniej niż 1000 głosicieli
– od 1000 do 9999 głosicieli
– od 10 000 do 99 999 głosicieli
– od 100 000 do 499 999 głosicieli
– powyżej 500 000 głosicieli
W roku 2023 najwyższa liczba głosicieli wyniosła 8 816 562 należących do 118 177 zborów (w Polsce: 116 307 członków w 1267 zborach). Podczas jedynego w roku święta religijnego Świadków Jehowy – Wieczerzy Pańskiej (Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa) – na całym świecie w 2023 roku zgromadziło się 20 461 767 osób (w Polsce: 185 930)[14]. Największą grupę językową (ponad 2,5 miliona) stanowią głosiciele hiszpańskojęzyczni[344].
Zestawienie podstawowych statystyk opublikowanych przez Świadków Jehowy[i][345]:
Świadkowie Jehowy prowadzą działalność kaznodziejskiej, w czasie której korzystają i z publikacji biblijnych i je nieodpłatnie rozpowszechniają. Posługują się nimi również na zebraniach religijnych. Celem wydawania tych publikacji jest pomoc w zrozumieniu Biblii i zwrócenie uwagi na jej praktyczną wartość[346].
Publikacje biblijne wydają w formie drukowanej, elektronicznej, fonicznej i wizualnej w przeszło 1090 językach, w tym w ponad 105 językach migowych oraz dodatkowo w przeszło 50 wydaniach brajlowskich[117]. Publikacje te są dostępne bezpłatnie online na oficjalnej stronie internetowej Świadków Jehowy – jw.org[347][348][349] oraz w darmowej aplikacji JW Library. Do najbardziej znanych należą czasopisma: „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” wydawana w 444 językach (wydania specjalne w ponad 780 językach[350]) w przeciętnym nakładzie przeszło 74,2 miliona egzemplarzy (wydanie do rozpowszechniania) oraz „Przebudźcie się!” – w 252 językach w przeciętnym nakładzie prawie 68,1 miliona egzemplarzy.
Towarzystwo Strażnica publikuje również Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata, przekład Pisma Świętego wydany do tej pory (według danych z 2024 roku) w nakładzie przeszło 250 milionów egzemplarzy w ponad 300 językach w całości lub w częściach[351][352][353][354][355][356][357]. Świadkowie Jehowy wydrukowali już przeszło 40 miliardów publikacji biblijnych[358][359]. Tylko w latach 1998–2008 łączny ich nakład wyniósł ponad 20,7 miliarda egzemplarzy[360], a w samym tylko roku 2015 – około 4,5 miliarda egzemplarzy[361]. Są one drukowane we własnym zakresie – głównie w 9 własnych drukarniach położonych w Ameryce Północnej oraz Południowej, Afryce, Azji i Europie[j][362].
Wiele publikacji osiąga nakład ponad 100 mln egz., w kilkuset językach. Niektóre są umieszczone w Księdze rekordów Guinnessa (Rekordy wydawnicze), zostały również nagrodzone i wyróżnione na wystawach, festiwalach, konkursach oraz przez stowarzyszenia pozarządowe i rządy kilku krajów[363][364]. Wiele z nich jest wykorzystywana w rządowo-społecznych programach edukacyjnych[365][366][367][368][369].
W większości krajów świata Świadkowie Jehowy są prawnie zarejestrowani jako związek wyznaniowy lub działają legalnie na mocy przepisów ogólnych. Jednak zwłaszcza w czasie wojen działalność religijna Świadków Jehowy bywała w przeszłości zakazywana lub ograniczana prawnie nawet w wielu tych krajach, w których obecnie mogą ją prowadzić bez przeszkód[370][371][372].
Wiele międzynarodowych organizacji świeckich, także sądowniczych, uznaje Świadków Jehowy za „znaną religię”. W orzeczeniu z 26 września 1996 roku w sprawie „Manoussakis i inni przeciwko Grecji” Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał, że Świadkowie Jehowy cieszą się statusem „znanej religii” i korzyściami, jakie wynikają z tego uznania[373], a w orzeczeniu z 10 czerwca 2010 roku w sprawie „Świadkowie Jehowy w Moskwie przeciwko Rosji” uznał ich jako „znane wyznanie chrześcijańskie”, które „ma ugruntowaną aktywną obecność w wielu krajach na całym świecie, w tym we wszystkich państwach europejskich, które są obecnie członkami Rady Europy”[374]. Czasami wbrew temu orzeczeniu w niektórych dokumentach byli wymieniani jako „sekta”. Na przykład we Francji zostali ujęci w sprawozdaniu parlamentarnym na liście sekt. Choć raport ten sam w sobie nie pociągał za sobą konsekwencji prawnych, to jednak był wykorzystywany przeciwko Świadkom Jehowy[375]. 1 grudnia 2005 roku Sąd Apelacyjny w Paryżu nakazał francuskiemu ministrowi spraw wewnętrznych udostępnienie Świadkom Jehowy dokumentów policyjnych, na podstawie których wciągnięto ich w roku 1996 na listę sekt. Sąd uznał, że oceny skutków działalności Świadków Jehowy, o której wspominają te dokumenty, miały błahy charakter i nie mogą być brane pod uwagę. 30 czerwca 2011 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że rząd Francji naruszył prawa Świadków Jehowy, kiedy starał się narzucić z mocą wsteczną 60% podatek od wszystkich darowizn przekazanych przez Świadków Jehowy we Francji w latach 1993 i 1996[376][377]. 5 lipca 2012 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że rząd Francji musi zwrócić Świadkom Jehowy ponad 4,5 miliona euro – wraz z odsetkami – w celu pełnego zadośćuczynienia za naruszenie ich wolności religijnej poprzez nielegalne opodatkowanie[378][379]. 11 grudnia 2012 roku rząd Francji zwrócił Świadkom Jehowy 6 373 987,31 euro, a także pokrył koszty procesu[380][376].
W Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych do końca 1998 roku toczyło się 71 spraw dotyczących działalności religijnej lub wolności wyznania Świadków Jehowy, z których około dwie trzecie zakończyło się wyrokiem korzystnym dla tego ruchu religijnego. Do roku 2015 w 50 rozpatrzonych sprawach zapadły decyzje pomyślne dla Świadków Jehowy[381].
W latach 2000–2014 Świadkowie Jehowy odnieśli 244 zwycięstwa w sądach najwyższych różnych krajów[382][383]. Ponadto do 2024 roku przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka wygrali ponad 140 spraw, których orzeczenia są wiążące dla wszystkich krajów członkowskich Rady Europy[384][385]. Do 2024 roku Trybunał orzekł m.in. na korzyść Świadków Jehowy z Armenii[386][387], Austrii[388], Azerbejdżanu[389][390][391][392], Belgii[393][394], Bułgarii[395], Francji[376][377], Grecji[396], Gruzji[397], Hiszpanii[398][399][400][401], Litwy[402], Monako[403], Naddniestrza[404], Rosji[405][406][407][408][409], Turcji[410] oraz Ukrainy[411][412][413]. 26 czerwca 2014 roku Trybunał ten jednogłośnie orzekł, że władze rosyjskie nie mogą prawnie ograniczać swobód religijnych Świadków Jehowy[405].
Na terenie Polski Świadkowie Jehowy zostali prawnie zarejestrowani po raz pierwszy 20 maja 1913 roku, a zbór warszawski już wcześniej – 17 października 1905 roku. Zakaz działalności Świadków Jehowy obowiązywał od 22 marca 1938 roku do końca II wojny światowej oraz od 2 lipca 1950 roku do 12 maja 1989 roku. Gdy pod koniec tego okresu sprzeciw ze strony władz zelżał w celu ułatwienia importu swoich publikacji Świadkowie Jehowy w Polsce zarejestrowali w 1985 roku spółkę Strażnica – Wydawnictwo Wyznania Świadków Jehowy w Polsce[414]. 12 maja 1989 roku zostali oficjalnie zarejestrowani i zalegalizowani w Urzędzie do Spraw Wyznań jako związek wyznaniowy pod nazwą Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe. Zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce, a od roku 2014 jako Świadkowie Jehowy w Polsce. 31 stycznia 1990 roku zostali wpisani do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych pod nr 34[415][416].
Podczas I wojny światowej zakaz rozpowszechniania literatury biblijnej wprowadzono w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, a wkrótce także w Indiach oraz w Niasie (obecne Malawi). W latach 20. ograniczenia działalności Badaczy Pisma Świętego wprowadzono w Grecji, Hiszpanii, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech. W latach 30. zakaz działalności albo rozprowadzania literatury wprowadziły Albania, Austria, Bułgaria, Estonia, Jugosławia, Litwa, Łotwa, Polska, niektóre kantony Szwajcarii, Złote Wybrzeże (obecna Ghana), terytoria francuskie w Afryce oraz Trynidad i Fidżi[417].
Podczas II wojny światowej zakaz wprowadziły Japonia, Niemcy i Włochy oraz państwa, które znalazły się pod ich wpływem: Albania, Austria, Belgia, Czechosłowacja, Holandia, Holenderskie Indie Wschodnie (obecna Indonezja), Korea i Norwegia. Dekrety wymierzone przeciw Świadkom Jehowy wydano również w Argentynie, Brazylii, Finlandii, Francji i na Węgrzech. Rząd Wielkiej Brytanii w okresie wojny nałożył embargo na dostawy literatury biblijnej. Natomiast na terenie Imperium Brytyjskiego oraz Brytyjskiej Wspólnoty Narodów delegalizację działalności Świadków Jehowy lub ich publikacji wprowadzono w: Australii, na Bahamach, Basuto (obecne Lesoto), Beczuanie (obecna Botswana), Birmie (obecna Mjanma), Cejlonie (obecna Sri Lanka), Cyprze, Dominice, Fidżi, Gujanie Brytyjskiej (obecnie Gujana), Indiach, Jamajce, Kanadzie, Niasie (obecne Malawi), Nigerii, Nowej Zelandii, Rodezji Południowej (obecne Zimbabwe), Rodezji Północnej (obecna Zambia), Singapurze, Suazi (obecnie Eswatini), Wyspach Podwietrznych (część brytyjska), Złotym Wybrzeżu (obecna Ghana) oraz Związku Południowej Afryki (obecna Południowa Afryka)[417].
W ciągu 45 lat od zakończenia wojny wiele krajów odmówiło Świadkom Jehowy prawnego zarejestrowania, a ponadto ich religię lub działalność w różnych okresach zdelegalizowano w sumie w 23 krajach afrykańskich, w 9 azjatyckich, 8 europejskich, 3 latynoamerykańskich i w 4 państwach wyspiarskich. W roku 1992 Świadkowie Jehowy podlegali różnym ograniczeniom w 24 krajach świata[417].
W 2023 roku znaczne ograniczenie działalności lub całkowity jej zakaz (aż po otwarte prześladowania, aresztowania, przetrzymywanie w więzieniach i obozach, liczne przypadki używania przemocy i inne szykany) miały miejsce w 33 krajach[418][419][420][421]: Chiny, Korea Północna, Laos, Wietnam, Algieria, Afganistan, Arabia Saudyjska, Bahrajn, Bhutan, Brunei, Dżibuti, Egipt[422][423][424][425], Erytrea[426][427][428], Irak, Iran, Jemen, Jordania, Katar, Komory, Kuwejt, Liban, Libia, Malediwy, Maroko, Oman, Rosja, Singapur[429], Somalia, Syria, Tadżykistan[430], Tunezja, Turkmenistan[431], Uzbekistan[432] oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Po kilkunastu latach stopniowego ograniczania działalności Świadków Jehowy 20 kwietnia 2017 roku rosyjski Sąd Najwyższy zdelegalizował Centrum Administracyjne Świadków Jehowy w Rosji oraz wszystkie lokalne religijne jednostki prawne Świadków Jehowy[433]. Wyrok ten został podtrzymany przez Sąd Najwyższy 17 lipca 2017 roku, co w praktyce oznaczało zakaz działalności na terenie Rosji[434]. 26 września 2018 roku Sąd Najwyższy nieuznawanej na arenie międzynarodowej Donieckiej Republiki Ludowej uznał Świadków Jehowy za organizację ekstremistyczną oraz zdelegalizował ich działalność[435].
Ogółem w wyżej wymienionych krajach następuje kilkuprocentowy wzrost liczby głosicieli[436]. W 2023 roku w krajach zakazu lub ograniczenia prawnego działalności działało w sumie 210 286 głosicieli w 2778 zborach (z tego około 175 000 w Rosji)[14][437][74].
Na całym świecie Świadkowie Jehowy odmawiają pełnienia służby wojskowej bądź udziału w szkoleniach wojskowych. Z tego względu w Singapurze są skazywani na karę pozbawienia wolności. Jednak w większości krajów świata podyktowana sumieniem odmowa służby wojskowej jest uznawana za wystarczający powód do niepowoływania do tej służby, a odmawiający jej nie są karani. W krajach tych na mocy ustawodawstwa zazwyczaj albo obowiązuje zawodowa służba wojskowa, albo wprowadzono alternatywną służbę cywilną, której podlegają Świadkowie Jehowy[418][438].
Świadkowie Jehowy nadal są więzieni z powodu swych przekonań religijnych. Według danych z listopada 2024 roku na całym świecie było to ponad 225 osób. W tym w Erytrei – 64, w Rosji – 131, w Singapurze – 8, na Krymie – 12 oraz ponad 10 w innych krajach[418][439].
17 grudnia 2021 roku kraje członkowskie (w tym Polska) Międzynarodowego Sojuszu na Rzecz Wolności Religii lub Przekonań (International Religious Freedom or Belief Alliance), podpisały oświadczenie, nawołujące do natychmiastowego uwolnienia uwięzionych Świadków Jehowy na świecie i zaprzestania wobec nich tortur, maltretowania, przeszukań ich domów oraz dyskryminacji[440].
W Erytrei w 1994 roku Świadkom Jehowy odebrano obywatelstwo oraz pozbawiono wynikających z niego podstawowych praw[441]. Wśród 64 osób uwięzionych w obozach karnych w Mai Serwa i w Adi Abeto oraz w 5. posterunku policji w Erytrei znajduje się 34 mężczyzn i 30 kobiet, w wieku od 23 do 85 lat (w tym 10 osób w wieku powyżej 70 lat). Żadnej z tych osób nie zostały formalnie postawione zarzuty. Jeden z nich znajduje się w więzieniu od prawie 25 lat, dwóch kolejnych od prawie 20 lat, sześciu uwięzionych – od ponad 15 lat, a kolejnych ośmiu – od ponad 10 lat[439][442][443][444][445][418][446]. W tym czasie cztery osoby zmarły w więzieniu, kilka innych zwolniono ze względu na poważną utratę zdrowia, która była przyczyną śmierci trzech z nich krótko po zwolnieniu. Ponieważ miejscowy system prawny nie przewiduje żadnych skutecznych możliwości udzielenia im pomocy, ich kara jest w praktyce równoznaczna z dożywotnim uwięzieniem[447]. W czerwcu 2016 roku Komisja Śledcza do spraw Praw Człowieka w Erytrei powołana przez Organizację Narodów Zjednoczonych określiła prześladowania obywateli Erytrei z powodu wyznawanej przez nich religii jako „zbrodnię przeciwko ludzkości”[448][419]. 4 grudnia 2020 roku wypuszczono na wolność 28 Świadków Jehowy (26 mężczyzn i 2 kobiety), którzy byli więzieni od 5 do 26 lat, a 1 lutego 2021 roku kolejne 3 osoby (2 kobiety i mężczyznę). Ostatnie masowe aresztowania miały miejsce we wrześniu 2024 roku[443][442].
Po aneksji Krymu przez Rosję działalność Świadków Jehowy jest tam zakazana[449][450] i są oni najbardziej prześladowaną grupą religijną[451][452]. 5 marca 2020 roku za prowadzenie działalności religijnej na 6 lat pozbawienia wolności został skazany Siergiej Fiłatow, jako pierwszy Świadek Jehowy na Krymie, oskarżony na podstawie rosyjskiego Kodeksu karnego[453][454][455]. 4 czerwca 2020 roku w procesie apelacyjnym Sąd Najwyższy Krymu ogłosił zaostrzenie kary dla Artioma Gierasimowa, zamiast grzywny został skazany na 6 lat więzienia[456]. 1 października 2020 roku po dokonaniu rewizji w dziewięciu domach w Sewastopolu, czterech mężczyzn będących Świadkami Jehowy umieszczono w areszcie śledczym[457]. 29 marca 2021 roku za działalność religijną został skazany Wiktor Staszewski, otrzymał karę 6,5 lat pozbawienia wolności[458]. W marcu 2021 roku, po kilkukrotnym przedłużaniu wyroków, trzech mężczyzn zostało zwolnionych z aresztu śledczego i umieszczonych w areszcie domowym. W maju 2021 roku Żukow został zwolniony z aresztu i umieszczony w areszcie domowym. 22 października 2021 roku Igora Szmidta skazano na 6 lat pozbawienia wolności[459][460]. 6 października 2022 roku za prowadzenie działalności religijnej na karę 6 lat więzienia skazano Władimira Maładykę, Władimira Sakadę i Jewgienija Żukowa[461][462]. 1 grudnia 2022 roku za prowadzenie działalności religijnej na 6 lat kolonii karnej skazano Aleksandra Litwiniuka i Aleksandra Dubowienkę[463]. 27 lutego 2023 roku Sąd Miejski w Jałcie skazał Tarasa Kuzo na 6,5 roku więzienia, a Siergiej Lulin i Piotr Żylicow otrzymali wyroki sześciu lat i jednego miesiąca więzienia[464][465]. 16 kwietnia 2024 roku Nachimowskij Sąd Rejonowy w Sewastopolu skazał Maksima Zinczenkę na 2 lata pracy przymusowej w zakładzie karnym[466]. 3 października 2024 roku w procesie apelacyjnym Sąd Najwyższy Krymu ogłosił zaostrzenie kary dla Jurija Gieraszczenkę i Siergieja Parfienowicza, że wyroki 6 lat w zawieszeniu staną się wyrokami kary więzienia[467].
Od zakazu nałożonego w kwietniu 2017 roku organy ścigania zajmują się działalnością religijną rosyjskich Świadków Jehowy, pod zarzutem prowadzenia rzekomej „działalności ekstremistycznej”. Od kwietnia 2017 do listopada 2024 roku w 75 regionach Rosji funkcjonariusze policji przeszukali 2149 mieszkań, 837 osobom postawiono zarzuty[468] (w ciągu pierwszych 5 lat zakazu było ich 1750[469][419], 489 w 2019 roku, 477 w 2020 roku, 382 w 2021 roku, 200 w 2022 roku, 183 w 2023 roku)[470][471][472][473]. Podczas takich nalotów lub podczas przesłuchań są bici, a nawet torturowani, aby zdradzili nazwiska oraz miejsce pobytu współwyznawców. Są karani za samo czytanie Biblii, śpiewanie piosenek i rozmawianie o swoich chrześcijańskich wierzeniach[474]. Rosyjskie sądy nadal wysyłają do więzień ciężko chorych niepełnosprawnych, w tym tych, którzy nie mogą tam przebywać z powodów zdrowotnych[475]. Świadkom Jehowy stawia się zarzut „brania udziału w działalności organizacji ekstremistycznej”[476][477]. 14 listopada 2017 roku Zgromadzenie Sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej przyjęło Rezolucję nr 44, która stanowi, że rodzice mogą być „pozbawiani przez sąd praw rodzicielskich”, jeżeli angażują swoje dzieci w działalność organizacji religijnej, która została uznana za „ekstremistyczną”. 23 listopada 2017 roku Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowało „rekomendację”, by „resocjalizować” dzieci wystawione na wpływ „ideologii (...) religijno-ekstremistycznej”. Ministerstwo wymieniło zaledwie dwie takie grupy dzieci – dzieci członków Państwa Islamskiego ISIS i dzieci Świadków Jehowy. Zauważono, że rodzice będący Świadkami Jehowy mają „dziesiątki tysięcy dzieci i nastolatków”.
10 maja 2018 roku delegatura Unii Europejskiej przy Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wydała oświadczenie w sprawie sytuacji Świadków Jehowy w Rosji. Wyrażono w nim głębokie zaniepokojenie rosnącym prześladowaniem Świadków Jehowy w Rosji. Wykazano też, że rząd rosyjski chociaż twierdził, iż likwidacja osób prawnych reprezentujących Świadków Jehowy (LRO) nie będzie miała wpływu na indywidualne praktykowanie swojej wiary przez członków wyznania, doprowadził jednak do wszczęcia spraw karnych przeciw poszczególnym wierzącym. UE wyraziła niezadowolenie aresztowaniami członków społeczności Świadków Jehowy. Rząd rosyjski przejął kompleks Centrum Administracyjnego Świadków Jehowy oraz stopniowo 131 nieruchomości będących własnością Świadków Jehowy, służących jako miejsca zebrań (w 60 dalszych przypadkach toczą się postępowania sądowe w sprawie konfiskaty). Służby stosują wobec wiernych „naloty policyjne” na prywatne domy i na miejsca wielbienia, arbitralne zatrzymania oraz zastraszają członków wyznania. Oświadczenie przyjęło również 9 innych krajów europejskich[478][479]. Tego samego dnia delegatura Stanów Zjednoczonych przy OBWE wyraziła zaniepokojenie kolejnymi doniesieniami o nękaniu grup wyznaniowych. Zwrócono uwagę na fakt, że działalność pokojowego związku wyznaniowego władze określają jako „ekstremistyczną” stosując ustawę „anty-ekstremistyczną” w celu ograniczenia korzystania z wolności religijnej[480]. 19 czerwca 2018 roku ponad 60 rosyjskich obrońców praw człowieka, dziennikarzy i działaczy społecznych wystosowało apel o zaprzestanie prześladowania Świadków Jehowy w Rosji. Dokument ten wymienia imiennie 23 osoby aresztowane za przynależność do organizacji religijnej Świadków Jehowy[481].
24 stycznia 2019 roku 36 organizacji pozarządowych z 18 krajów opublikowało wspólne oświadczenie w sprawie łamania wolności religijnej Świadków Jehowy w Rosji. Obrońcy praw człowieka wzywają w nim rosyjski rząd do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich uwięzionych Świadków Jehowy i zdjęcia z nich wszelkich zarzutów o prowadzenie działalności ekstremistycznej. Oświadczenie to przygotowane pod auspicjami Civic Solidarity Platform dotyczy zaprzestania ścigania karnego z przyczyn religijnych, przerywania spotkań religijnych, zwrotu obiektów kultu religijnego oraz osobno zwolnienia dwóch uwięzionych cudzoziemców – obywatela Danii Dennisa Christensena oraz obywatela Polski Andrzeja Oniszczuka[482] (A. Oniszczuk został zwolniony po 11 miesiącach aresztu[483], 4 października 2022 roku skazano go na karę 6,5 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 4 lata[484]).
Stała Rada Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) potępiła Rosję za prześladowania Świadków Jehowy[485]. Żądania do władz rosyjskich o niezwłoczne przywrócenie Świadkom Jehowy prawa do wolności wyznania skierowały m.in.: Komitet Ministrów Rady Europy, Międzynarodowy Komitet Oświęcimski[486], Stowarzyszenie osób ocalałych z obozu koncentracyjnego w Dachau (Lagergemeinschaft Dachau)[487] oraz prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda[488].
28 października 2021 roku Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej uaktualnił swoją uchwałę dotyczącą pojęcia działalności ekstremistycznej. Wprowadzona nowa wykładnia przepisów wskazuje na to, że indywidualnego lub grupowego kultu religijnego nie należy kwalifikować jako branie udziału w działalności zdelegalizowanej organizacji religijnej. Jednak nie zahamowało to systemowych prześladowań Świadków Jehowy[489]. 22 lutego 2022 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) wydał dwa wyroki na korzyść 14 Świadków Jehowy i stwierdził, że Rosja naruszyła ich podstawowe prawa do wolności wyznania. Rosji nakazano zapłacić łącznie ponad 99 000 euro odszkodowania za naruszenia, które obejmowały złe traktowanie przez funkcjonariuszy organów ścigania w latach 2010–2012[407][490]. 7 czerwca 2022 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) orzekł, że delegalizacja Świadków Jehowy w Rosji była bezprawna, nakazał Rosji zawiesić wszystkie trwające postępowania karne przeciwko Świadkom Jehowy, zwolnić wszystkie osoby pozbawione wolności, a także zwrócić całą skonfiskowaną własność lub wypłacić za nią stosowne odszkodowanie[408].
Rosja była (do czasu jej wystąpienia) jedynym krajem członkiem Rady Europy, który kiedykolwiek rozpętał kampanię przeciw pokojowej działalności Świadków Jehowy[476]. Świadkowie Jehowy złożyli ponad 60 wniosków do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących rażącego naruszania wolności wyznania w Rosji[491][490]. ETPC rozpatruje roszczenia Świadków Jehowy wobec Rosji dotyczące zagrabionych obiektów, których wartość przekracza łącznie 6 miliardów rubli (blisko 80 milionów euro)[492]. W 2018 roku przez Amerykańską Komisję ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) Rosja została uznana jako „kraj szczególnej troski” w zakresie łamania Ustawy o Międzynarodowej Wolności Religijnej (ang. International Religious Freedom Act – IRFA)[493]. 7 czerwca 2022 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) orzekł, że delegalizacja Świadków Jehowy w Rosji była bezprawna. Nakazał Rosji zawiesić wszystkie trwające postępowania karne przeciwko Świadkom Jehowy, zwolnić wszystkie osoby pozbawione wolności, a także zwrócić całą skonfiskowaną własność lub wypłacić za nią stosowne odszkodowanie[494][495][496][497]. 9 grudnia 2022 roku Rada Europy ponownie wezwała Rosję do zniesienia zakazu działalności Świadków Jehowy[498].
W Rosji 25 maja 2017 roku podczas prowadzenia zebrania religijnego aresztowano obywatela Danii, Dennisa Christensena, któremu prokurator postawił zarzut organizowania działalności związku religijnego uznanego za ekstremistyczny, za co grozi kara od 6 do 10 lat więzienia[499][500]. 6 lutego 2018 roku za prowadzenie działalność religijnej został skazany na 6 lat więzienia. Od wyroku złożono odwołanie. Kilka godzin po ogłoszeniu wyroku Unia Europejska wydała oświadczenie w którym wzywa rosyjskie władze do natychmiastowego i bezwarunkowego zwolnienia Dennisa Christensena[501]. 23 maja 2019 roku odrzucono jego odwołanie i podtrzymano wcześniejszy wyrok[502]. Odbywanie kary więzienia zakończył 24 maja 2022 roku[503][504][505][506][507].
Szczególnie od kwietnia 2017 roku władze Rosji zintensyfikowały działania wobec Świadków Jehowy. W listopadzie 2024 roku postępowanie karne dotyczące prowadzenia działalności religijnej toczyło się przeciw 837 osobom (w wieku od 20 do 92 lat); 141 osób jest więzionych, a 11 przebywa w areszcie domowym. Do listopada 2024 roku 577 osób zostało aresztowanych, skazano 446 osób, w tym 280 na karę pozbawienia wolności w zawieszeniu (ponad 100 miało dozór elektroniczny), nazwiska ponad 520 osób umieszczono na liście „ekstremistów”[508], ponad 150 miało lub ma nadal zakaz opuszczania swojej miejscowości[469][509][510][511][512][471]. 26 września 2018 roku Amerykańska Komisja ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (ang. United States Commission on International Religious Freedom – USCIRF) wpisała przebywającego od półtora roku w więzieniu Dennisa Christensena na listę więźniów sumienia odbywających karę za swoje wierzenia[513][493][506].
Poza tym na kary więzienia/kolonii karnej za prowadzenie działalności religijnej skazano – w 2019 roku: sześciu mężczyzn z miasta Saratów (dwóch z nich na 3,5 roku, jeden na 3 lata, a pozostali na 2 lata (19 września; Feliks Machammadijew i Konstantin Bażenow po zakończeniu kary i odebraniu im obywatelstwa rosyjskiego zostali deportowani z Rosji)[514][515]; Siergieja Klimowa na 6 lat (5 listopada)[516][517][518]; w roku 2020: Giennadija Szpakowskiego na 6,5 lat (9 czerwca[519][520][521], 3 sierpnia 2020 roku podtrzymano wyrok skazujący, ale warunkowo zawieszono jego wykonanie[522][523]), Siergieja Britwina i Wadima Lewczuka na 4 lata (2 września)[524][525][506], Siergieja Poliakowa na 3 lata (30 listopada)[526][527]; w 2021 roku: Alieksandra Iwszina na 7,5 lat (10 lutego)[528], Romana Baranowskija na 6 lat, a jego matkę, Walentynę Baranowskaję na 2 lata (24 lutego)[529], Olega Daniłowa na 3 lata (30 marca)[530], Aleksandra Szczerbinę na 6 lat (6 kwietnia; w wyniku apelacji zmniejszono wyrok do 2 lat)[531], Rustama Seidkulijewa na 2 lata (20 maja)[532], Andrieja Stupnikowa na 6 lat (3 czerwca)[533], Andrieja Andriejewa na 4,5 lata, Andrieja Ryszkowa na 3 lata, Artioma Bagratjana na 2,5 lata, jego żonę Alewtine na 2 lata (3 czerwca)[534], Aleksieja Berczuka na 8 lat (najwyższy dotychczas wyrok) oraz Dmitrija Golika na 7 lat (30 czerwca)[535][536], Arsena Awanesowa i Aleksandra Parkowa na 6,5 lat, a Wilenę Awanesową na 6 lat (29 lipca)[537][538], Dmitrija Terebiłowa na 3 lata (6 września)[539][540], Siergieja Mielnika, Walerija Rogozina, Igora Jegozariana i Denisa Peresunko (od 6 do 6,5 lat; 23 września)[541][542], Rustama Diarowa, Jewgienija Iwanowa i Siergieja Klikunowa na 8 lat, a Olgę Iwanową na 3,5 lata (25 października)[543][544], Aleksandra Nikołajewa na 2,5 lata (23 grudnia)[545][546]; w 2022 roku: Maksima Beltikowa na 2 lata (17 stycznia)[547][548], Aleksieja Jerszowa na 3 lata (19 stycznia)[549][550], Annę Safronową na 6 lat (25 stycznia)[551][552], Anatolija Gorbunowa na 6 lat (2 lutego)[553][554], Konstantina Samsonowa na 7,5 lat (19 kwietnia)[555][556], Andrieja Liediajkina na 2 lata i 2 miesiące (26 kwietnia)[557][558], Andrieja Własowa na 7 lat (23 maja)[559][560], Ludmiłę Szczekołdinę na 4 lata i 1 miesiąc (23 maja)[561][562], Władimira Jermolajewa, Igora Mamalimowa i Aleksandra Putincewa na 6,5 lat (6 czerwca)[563][564], Jewgienija Zinicza na 6 lat (27 czerwca)[565][566], sześciu Świadków Jehowy, w tym kobietę, od 2 do 6 lat (22 sierpnia)[567][568][569], Nikołaja Stiepanowa na 4 lata (5 września)[570][571], 6 Świadków Jehowy od 6,5 do 7 lat (19 września)[572][573][574], Władimira Bukina, Walerija Słaszczowa i Siergieja Juferowa na 6,5 lat, Michaiła Burkowa na 6 lat i 2 miesiące (25 października; 27 grudnia 2022 roku apelacja uchyliła wyroki, sprawa została skierowana do nowego procesu, a osadzeni zostali zwolnieni)[575][576][577][578], Andrieja Danieliana na 6 lat (7 listopada)[579][580], Wiktora Zimowskiego na 6 lat i 2 miesiące (14 listopada; w wyniku apelacji wykonanie wyroku zostało zawieszone)[581][582], Aleksandra Sieriodkina na 6 lat (15 listopada)[583][584], Dmitrija Zagulina na 3,5 lata, Ałama Alijewa na 6,5 lat, a Siergieja Szuljarenko i Walerija Krigera na 7 lat (19 grudnia)[585][586], Siergieja Afanasjewa na 6,5 lat, Siergieja Kardakowa na 6 lat i 4 miesiące, Siergieja Jermiłowa, Antona Olszewskiego i Adama Swariczewskiego na 6 lat i 3 miesiące (20 grudnia)[587][588], Jewgienija Bitusowa i Leonida Drużynina na 6,5 lat (28 grudnia)[589][590] oraz Aleksandra Fiłatowa na 6 lat (29 grudnia)[591]; w roku 2023: Dmitrija Maliewanyja na 7 lat, Aleksieja Trofimowa na 6,5 lat, Olgę Paniutę na 4 lata (10 lutego)[592], Konstantina Sannikowa na 6,5 lat (15 lutego)[593], Jurija Jakowlewa na 6 lat (17 marca)[594], Aleksieja Uchowa na 6,5 roku (27 marca)[595], Iwana Czajkowskiego, Jurija Czernyszewa, Witalija Komarowa, Siergieja Szatałowa na 6 lat i 3 miesiące, Wardana Zakarjana na 4 lata i 3 miesiące (31 marca)[596][597], Siergieja Ananina na 6 lat (31 marca)[598], Rinata Kiramowa (później torturowanego w wiezięniu[599]), Siergieja Koroliowa i Siergieja Kosjanienkę na 7 lat (18 kwietnia)[600], Daniła Suworowa na 6 lat[601] i Aleksandra Skworcowa na 7 lat (20 czerwca)[602], Michaiła Burkowa na 6 lat i 2 miesiące, Władimira Bukina, Walerija Słaszczowa i Siergieja Juferowa na 6 lat i 4 miesiące (23 czerwca)[603], Dmitrija Dołżykowa na 3 lata (30 czerwca)[604], Romana Mariejewa na 4,5 roku, Anatolija Marunowa na 6,5 roku i Siergieja Tołokonnikowa na 5 lat (12 lipca)[605], Borysa Simonienkę na 2 lata i 7 miesięcy (28 lipca)[606], Pawła Kazadajewa na 3 lata (18 sierpnia)[607], Władimira Bałabkina na 4 lata (13 września)[608], Siergieja Gromowa na 6 lat i miesiąc (14 września)[609], Nikołaja Woiszczewa na 3 lata (14 września)[610], Władimira Mielnika, Władimira Piskariewa i Artura Putincewa na 6 lat (13 października)[611], Aleksieja Chabarowa na 2 i pół roku (20 października)[612], Jewgienija Buszewa na 7 lat (7 listopada)[613], Aleksieja Gierasimowa na 6 lat (7 grudnia)[614], Walerija Maleckowa na 6 lat, Marinę Czapłykinę na 4 lata (18 grudnia)[615], Aleksandra Rumiancewa na 7,5 roku, Seana Pike’a na 7 lat, a Eduarda Swiridowa na 6,5 roku (22 grudnia)[616]; w roku 2024: Nikołaja Saparowa na 6 lat (17 stycznia)[617], Arama Danieljana, Denisa Kuzianina, Siergieja Połosienkę i Nikołaja Wasiljewa na 7 lat (25 stycznia)[618], Sonę Ołopową na 2 lata (25 stycznia)[619], Aleksandra Czagana na 8 lat (29 lutego)[620], Tatianę Piskariewą na 2,5 roku (1 marca)[621][622], Nikołaja Martynowa, Siergieja Kostiejewa, Jarosława Kalina, Michaiła Mojsza, Igora Popowa, Denisa Sarażakowa, Aleksieja Sołniecznyja, Andrieja Tołmaczowa i Siergieja Wasiljewa od 3 do 7 lat (5 marca)[623], Inwera Sijuchowa na 6 lat (7 marca)[624], Aleksandra Dołganowa na 3 lata (8 kwietnia)[625], Antona Wiricza na 6 lat i 2 miesiące (25 kwietnia)[626], Siergieja Aszichmina, Maksima Derendiajewa i Aleksandra Kutina na 3 lata (13 maja)[627], Liubow Galicynę na 2 lata i 3 miesiące, Gariegina Chaczaturiana na 6,5 roku i Geworga Jericjana 6 lat i 2 miesięcy (26 czerwca)[628][629], Walerija Bajło na 2,5 roku (3 lipca)[630], Borysa Andriejewa na 6 lat, Anatolija Li na 6,5 roku, a Natalię Szarapową na 3 lata (10 lipca)[631], Jurija Gieraszczenkę i Siergieja Parfienowicza na 6 lat (3 października)[467].
Od stycznia 1972 roku ich działalność w Singapurze jest zakazana, toteż prowadzą ją nieoficjalnie. Za odmowę pełnienia służby wojskowej Świadkowie Jehowy w tym kraju są skazywani na dwa następujące po sobie wyroki pozbawienia wolności o łącznym wymiarze nawet 45 miesięcy. Z tego powodu 8 młodych głosicieli jest uwięzionych[429][439][418][419].
W innych krajach za prowadzenie działalności religijnej uwięziono ponad 10 osób[418].
Niektórzy bibliści, wśród nich Bruce M. Metzger, zwracają uwagę, że tłumaczenie pewnych wersetów w Piśmie Świętym w Przekładzie Nowego Świata wspiera niektóre nauki Świadków Jehowy[632][633][634][635][636]. Religioznawca Jason David BeDuhn z Northern Arizona University przyznaje, że pomimo iż przekład wspiera doktrynę wyznania, to jednak jest to stosunkowo dobry i zrozumiały przekład[637]. Uznanie dla przekładu wyrazili również m.in. tłumacz Edgar Johnson Goodspeed, Allen Paul Wikgren z University of Chicago, brytyjski krytyk Biblii Alexander Thomson, Thomas N. Winter z University of Nebraska–Lincoln, Jason BeDuhn z Northern Arizona University oraz hebraista Benjamin Z. Kedar z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie[638]. Estońskojęzyczny przekład tej Biblii zajął 3. miejsce „Nagrody Językowego Dokonania Roku 2014”[639].
Krytycy zarzucają Świadkom Jehowy, że wbrew świadectwom ze starożytności (Orygenes, Selecta in Ezechelem 9; Ireneusz, Adversus haereses 2:24:4; Justyn, Dialog z Żydem Tryfonem 40:3), na temat kształtu krzyża, na którym zginął Chrystus, zamienili w 1936 roku tradycyjne określenie krzyż na pal męki. Wprowadzoną zmianę Świadkowie uzasadniają znaczeniem greckiego terminu stauros, który w czasach apostolskich miał ich zdaniem oznaczać pal, a nie dwubelkowy krzyż, powołując się przy tym na takich badaczy, jak: John Denham Parsons[640], William Edwy Vine[641], Hermann Fulda[642] i Paul Wilhelm Schmidt[643].
Na ogół sądy (w tym sądy najwyższe i ETPC[644][645][646][647][648][649][650][651][652][653][654][655][656][657][658][659][660]) oraz lekarze[661][662][663][664] szanują prawo Świadków Jehowy do nieprzyjmowania transfuzji pełnej krwi i korzystania z bezkrwawej chirurgii[665][666][667][668][669][670]. Niektórzy lekarze czasami jednak je krytykują[671], co wynika według nich z nakazu powstrzymywania się od krwi wyrażonego w Dziejach Apostolskich (Dz 15:22–29[k] i Rdz 9:4–5[672]). Zdaniem krytyków zapis ten odnosi się jedynie do spożywania krwi, a nie jej przetaczania, i miał obowiązywać tylko przez pewien czas (w I wieku), by nie gorszyć Żydów. Krytykowane są także wielokrotne zmiany doktryny w tej kwestii: od braku zakazu transfuzji, poprzez całkowity zakaz transfuzji, w tym również wszelkich frakcji krwi, aż po zezwolenie na przyjmowanie drobnych frakcji krwi. Sprzeciw budzi fakt, iż zakaz transfuzji obejmuje również ich nieletnie dzieci (co podkreślali np. w Przebudźcie się! z 8 czerwca 1994 roku[673], gdzie opisano oświadczenie sądów, które stwierdziły, że takie, chociaż nieletnie dzieci są dojrzałe, świadome decyzji i mogą samodzielnie decydować o swym leczeniu; potwierdziły to również inne decyzje sądowe[674][675][676][677][678][679][680][681][682][683][684][685][686][687]), pomimo tych decyzji sądowych, krytycy nadal utrzymują, że nie są niejednokrotnie świadome podejmowanych za nie decyzji, a najwyżej powtarzają to, czego zostało nauczone. Zdaniem pięciu lekarzy z Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, niejednokrotnie argumenty Świadków Jehowy obok wiedzy naukowej na temat transfuzji krwi opierają się na być może pseudonaukowych twierdzeniach czy też są tendencyjne, choć przyznają oni, że Świadkowie Jehowy stanowią również jedną z najlepiej zorganizowanych i poinformowanych grup pacjentów w temacie leczenia krwią, jej pochodnymi i preparatami krwiozastępczymi[688]. W Polsce zwłaszcza od roku 1984 z powodzeniem przeprowadza się bezkrwawe operacje z użyciem metod alternatywnych na Świadkach Jehowy oraz osobach odmawiających transfuzji wyłącznie z powodów medycznych. Inicjatorami tych operacji byli m.in. profesorowie Antoni Dziatkowiak, Zbigniew Religa i Marian Zembala[661][662] i kontynuowane przez ponad 1000 innych lekarzy i profesorów (wśród nich m.in. Jerzy Sadowski[689], Janusz Skalski[690], Andrzej Bochenek[691], Stanisław Głuszek[692], Edward Malec[693] i Tomasz Wróbel[694]).
„W odróżnieniu od innych wyznań, religia Świadków Jehowy wyznacza ramy wewnętrznego postępowania religijnego starszych zboru wobec wszystkich osób w zborze (a nie tylko sprawujących funkcje religijne) podejrzanych o wykroczenia wobec prawa biblijnego, nie świeckiego (świeckim prawem zajmują się władze)”[695]. „Wiele organizacji religijnych nie wszczyna wewnętrznego postępowania dyscyplinarnego przeciw swoim członkom oskarżonym o molestowanie seksualne, jeśli nie są oni duchownymi lub pracownikami. Większość nie podejmuje żadnych działań wobec zwykłych parafian. Natomiast Świadkowie Jehowy są rzadkim przykładem organizacji religijnej z wdrożoną taką procedurą”[696][697]. Kilka procesów przeciwko usuniętym ze zboru (byłym Świadkom Jehowy) zakończyło się nieprawomocnym wyrokami skazującymi[698][699][700]. Jako wykorzystywanie dziecka, Świadkowie Jehowy rozumieją zaniedbywanie, przemoc fizyczną, wykorzystywanie seksualne lub emocjonalne znęcanie się nad dzieckiem. Ochrona dzieci przed przemocą jest niezwykle ważna dla wszystkich członków wspólnoty, co potwierdzają wydawane przez nich szeroko rozpowszechniane publikacje biblijne, dostępne od wielu lat. Według oficjalnego stanowiska Świadków Jehowy: Seksualne wykorzystywanie dzieci jest postrzegane jako bardzo poważny grzech i odrażające przestępstwo, na które władze świeckie powinny odpowiednio reagować[701][702]. „Starsi nie chronią przed władzami żadnego sprawcy wykorzystywania dzieci”[701][702]. Natomiast krytycy uważają, że niektórych chronią[703][704]. Według Świadków Jehowy „we wszystkich przypadkach ofiary, jak i ich rodzice mają prawo zgłosić władzom jakikolwiek zarzut dotyczący wykorzystywania dziecka. Dlatego ofiara, jej rodzice oraz każdy, kto zgłasza starszym taki zarzut, zostaje wyraźnie poinformowany przez starszych, że ma prawo zgłosić sprawę władzom. Starsi nie powstrzymują nikogo od podejmowania takich kroków, ani nie krytykują nikogo, kto się na to zdecydował”[701]. „Starsi nie wtrącają się w to, jak jest egzekwowane prawo; orzekanie w sprawach karnych zostawiają władzom świeckim”[702], natomiast według krytyków starsi czasami powstrzymali ofiary przed podejmowaniem takich kroków, chowali lub niszczyli dowody przestępstwa, co prowadziło do wielokrotnych spraw sądowych przeciw organizacji i wyroków zasądzanych przeciw świadkom[705][706][707][708], zaś członkowie władz organizacji zgłaszający przestępstwa są czasami zwalniani[709][710][711][712].
Według Świadków Jehowy „gdy starsi dowiedzą się o zarzucie wykorzystania dziecka, niezwłocznie konsultują się z Biurem Oddziału, żeby mieć pewność, że działają zgodnie z przepisami dotyczącymi zgłaszania władzom przypadków wykorzystywania dzieci. Nawet w sytuacjach, gdy starsi nie mają prawnego obowiązku zgłaszania władzom informacji o takim zarzucie, Biuro Oddziału Świadków Jehowy poinstruuje starszych, żeby zgłosili taką sprawę, jeśli osobie małoletniej dalej grozi niebezpieczeństwo lub istnieje inny uzasadniony powód, żeby tak zrobić. Starsi upewniają się też, że rodzice są poinformowani o zarzucie wykorzystywania ich dziecka. Jeśli domniemany sprawca jest jednym z rodziców ofiary, starsi poinformują drugiego rodzica”[701]. „W zborach Świadków Jehowy nie oddziela się dzieci od rodziców, żeby je czegoś uczyć lub czymś zająć. Świadkowie Jehowy nie sponsorują ani nie prowadzą domów dziecka, szkółek niedzielnych, klubów sportowych, żłobków, wspólnot młodzieżowych ani innych zajęć, podczas których oddziela się dzieci od rodziców”[701].
Świadkowie Jehowy oświadczają, że „wykorzystywanie dzieci to poważny grzech. Jeśli domniemany sprawca jest członkiem zboru, starsi prowadzą biblijne postępowanie wyjaśniające. Jest to czysto religijne śledztwo prowadzone przez starszych zgodnie ze wskazówkami biblijnymi i ograniczone do kwestii członkostwa domniemanego sprawcy jako Świadka Jehowy. Członek zboru, który nie okazuje skruchy za wykorzystywanie dziecka, jest usunięty ze zboru i przestaje być uznawany za Świadka Jehowy. Działania podejmowane przez starszych w związku z zarzutem wykorzystywania dziecka nie zastępują działań podejmowanych przez władze”[701][702].
Głoszona przez Świadków Jehowy neutralność polityczna bywa krytykowana w związku z niektórymi niejednoznacznymi działaniami Towarzystwa Strażnica.
Przeciwnicy Świadków Jehowy powołują się na kilka zdań czterostronicowej Rezolucji, zawierającej 3800 słów, przyjętej 25 czerwca 1933 roku w Wilmersdorfer Tennishallen w Berlinie i wystosowanej w formie listu otwartego do Adolfa Hitlera i narodu niemieckiego, w której zaprotestowali przeciw ograniczeniom nałożonym na ich działalność po dojściu Hitlera do władzy. W rezolucji tej przedstawili swoje stanowisko i zaprzeczyli oskarżeniom o jakiekolwiek powiązania z ruchami politycznymi, zaznaczając, że pragną bez przeszkód nauczać ludzi Słowa Jehowy Boga[713][714], lecz równocześnie potępili Ligę Narodów, a Stany Zjednoczone określili mianem największego gnębiciela na ziemi[715][716][717][718][719]. Uznali też, że ich działalność nie koliduje z prawem przyjętym przez Rząd Niemiec. Zarzut ten przedstawiono po raz pierwszy w roku 1970 w propagandowej publikacji Dokumentation über die Wachtturm-Gesellschaft („Dokumentacja o Towarzystwie Strażnica”), opracowanej przez Manfreda Gebharda[720], autora innych publikacji o tym stowarzyszeniu[721][722] w redagowaniu, których współpracował ze Stasi[723]. Zarzut ten został następnie rozpropagowany przez amerykańskie środowiska neonazistów[724][725]. Według Świadków Jehowy, krytycy nie posiadają żadnego dowodu na wysuwane oskarżenia[726].
Kontrowersje budzi[przez kogo?] zarejestrowanie się Towarzystwa Strażnica w strukturach Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1946 roku[727], gdyż Świadkowie Jehowy uważają Ligę Narodów i jej następczynię Organizacja Narodów Zjednoczonych za szkarłatną bestię z 17 rozdziału Księgi Objawienia, która jest powiązana z religią fałszywą[728]. Joseph F. Rutherford, drugi prezes Towarzystwa Strażnica, potępił polityków, liderów biznesu i duchownych za popieranie Ligi Narodów. Świadkowie Jehowy wierzą, że Organizacja Narodów Zjednoczonych wkrótce zniszczy wszystkie inne religie, a następnie zwróci się przeciwko Świadkom Jehowy. Jednakże w trakcie prześladowań Świadków Jehowy w Mozambiku czy naruszania praw człowieka na Cyprze Towarzystwo Strażnica zwracało się do Urzędu Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców; Sekretarza Generalnego ONZ o pomoc[729][730].
Świadkowie Jehowy zarzucali innym organizacjom religijnym udzielanie politycznego poparcia ONZ[731]. W 2001 roku The Guardian[732] podał, że Towarzystwo Strażnica w latach 1991–2001 współpracowało z Departamentem Informacji Publicznej (DPI) ONZ jako Organizacja pozarządowa (NGO), co zdaniem krytyków miało oznaczać zobowiązanie się do podzielania i popierania ideałów ONZ zawartych w jej statucie – włącznie ze wsparciem i okazywaniem szacunku dla zasad Karty Narodów Zjednoczonych[733].
Wielu chrześcijan, w tym Światowa Rada Kościołów, największa światowa organizacja religijna zrzeszająca wyłącznie Kościoły uznające Trójcę (Kościół rzymskokatolicki nie jest członkiem ŚRK), nie zgadza się z zaliczaniem Świadków Jehowy do chrześcijan, między innymi ze względu na nieuznawanie przez nich Trójcy Świętej i boskości Jezusa[734][735]. Ponadto Świadkowie Jehowy piszą na przykład, że w rozmowach z przedstawicielami judaizmu stwierdzają: „Nie należymy do kościołów chrześcijaństwa i nie wierzymy w Trójcę, tylko oddajemy cześć Bogu Abrahama. Interesuje nas przede wszystkim prawda religijna (...)”[736], „Otóż rości sobie ono pretensje do tego, że obejmuje na ziemi obszary, gdzie praktykowany jest chrystianizm. Wiele narodów wraz ze swymi rządami podaje się za chrześcijańskie. Chrześcijaństwa tego nie założyli jednak Jezus Chrystus i jego dwunastu apostołów. Naród żydowski, do którego należał Jezus na ziemi, nie stał się zaczątkiem chrześcijaństwa (...) Chrześcijaństwo powstało prawie trzy wieki po scenie kuszenia Jezusa Chrystusa na pustyni judejskiej. Doszło do tego za panowania cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, którego tuż przed śmiercią w roku 337 n.e. ochrzczono jako wyznawcę chrystianizmu. Twierdził on jednak, że się nawrócił na chrystianizm wiele lat wcześniej, bo w 312 roku n.e. Do owego czasu to, co nazywano chrystianizmem, tak dalece odbiegło od nauk Jezusa Chrystusa i jego apostołów, iż ludzie podający się za chrześcijan nawet walczyli w oddziałach wojskowych pod rozkazami tegoż pogańskiego wodza i polityka Konstantyna.”[737], „Nadzieje chrześcijaństwa na wybawienie nie mają podstaw biblijnych; muszą wobec tego się rozwiać!”[738], „Kierunek aktywności kościołów nominalnego chrześcijaństwa jest wręcz sprzeczny z naukami założyciela chrystianizmu”[739], ale wyjaśniają, że dotyczy to nominalnego chrześcijaństwa, w przeciwieństwie do prawdziwego, określanego też jako chrystianizm. Nowa encyklopedia powszechna PWN z roku 2004 zalicza Świadków Jehowy do grup na pograniczu chrześcijaństwa[740]. Natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka w orzeczeniu z 2010 roku uznał ich jako „znane wyznanie chrześcijańskie”[374].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
