Kuwejt

Kuwejt, Państwo Kuwejt (‏دولة الكويت‎, trl. Dawlat al-Kuwayt, trb. Daulat al-Kuwajt) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej. Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.

Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: inne znaczenia słowa „Kuwejt”.

Państwo Kuwejt

‏دولة الكويت‎
Daulat al-Kuwajt

Godło Flaga
Hymn: ‏النشيد الوطني‎ trl. An-Našīd al-Waṭanī, trb. An-Naszid al-Watani
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Konstytucja	Konstytucja Kuwejtu
Stolica	Kuwejt
Data powstania	26 lutego 1991
Władca	Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah
Premier	Ahmad al-Abdullah as-Sabah
Powierzchnia	17 818 km²
Populacja (2017) • liczba ludności	4 405 000[1]
• gęstość	247 os./km²
Kod ISO 3166	KW/KWT/414
Waluta	dinar kuwejcki (KWD)
Telefoniczny nr kierunkowy	+965
Domena internetowa	.kw
Kod samochodowy	KWT
Kod samolotowy	9K
Strefa czasowa	UTC +3
Język urzędowy	arabski
Religia dominująca	islam (74,1%)[2][3]
PKB (2023)  • całkowite   • na osobę	164,71 mld[1] USD 33 646[1] USD
PKB (PSN) (2023)  • całkowite   • na osobę	259,64 mld[1] dolarów międzynar. 53 037[1] dolarów międzynar.
Położenie na mapie

Warunki naturalne

• Powierzchnia nizinna, głównie (92,2%) pustynie i półpustynie. Najwyższe tereny w północno-zachodniej części kraju osiągają 306 m n.p.m. Użytki rolne stanowią 0,2% powierzchni kraju, łąki – 7,5%, a lasy – 0,1% powierzchni.
• Brak stałych rzek, okresowe – po większych opadach. Ciągły deficyt wody powoduje, że flora i fauna są bardzo ubogie, obejmują głównie typowe gatunki pustynne.
• Klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy. Średnia temperatura stycznia 12 °C, lipca 35 °C. Zimy chłodne, silne północne wiatry z burzami piaskowymi. Lato suche i gorące, często temperatura przekracza +50 °C. Opady – wyłącznie deszcze w półroczu zimowym, często ulewne; śr. opady roczne 100–200 mm.
• Zasoby naturalne: ogromne złoża ropy naftowej.

Historia

Tereny obecnego Kuwejtu w VII wieku znalazły się w granicach kalifatu arabsko-muzułmańskiego. Na początku XVI wieku na terenie obecnego Kuwejtu powstała portugalska faktoria handlowa. W 1710 roku uciekinierzy z terenów dzisiejszej Arabii Saudyjskiej założyli miasto Kuwejt. Od 1756 roku kraj znajdował pod władzą panującej do dziś dynastii as-Sabah, a w 1899 roku stał się protektoratem brytyjskim. Gospodarkę kraju zmienił fakt odkrycia w 1938 roku złóż ropy naftowej, już w 1945 roku Kuwejt stał się światowym potentatem w wydobyciu ropy. Od początku 1961 roku zaczęło się przejmowanie władzy przez Kuwejtczyków z brytyjskich rąk i wprowadzanie przez nich prawa miejscowego. 19 czerwca 1961 roku Kuwejt uzyskał niepodległość po podpisaniu układu z Wielką Brytanią dającego Kuwejtowi gwarancje wojskowe.

W 1961 roku Kuwejt wstąpił do Ligi Państw Arabskich. W 1963 roku Irak potwierdził wcześniejsze ustalenia z lat 1913 i 1932 o granicy między państwami. W 1969 roku Kuwejt i Arabia Saudyjska podpisały układ o podziale między siebie Strefy Neutralnej nazywanej od tej pory Strefą Podzieloną.

Osobne artykuły: Agresja Iraku na Kuwejt, Republika Kuwejtu, I wojna w Zatoce Perskiej i operacja Pustynna Burza.

2 sierpnia 1990 roku Irak dokonał inwazji na Kuwejt i opanował całe terytorium znacznie słabszego sąsiada w ciągu kilku dni^[4]. W kraju jednocześnie miał miejsce proiracki zamach stanu, w wyniku którego powstała Republika Kuwejtu. Od początku państwo to było traktowane przez Saddama Husajna jako byt przejściowy; pod koniec sierpnia włączono je, jako 19. prowincję, w skład państwa irackiego. W lutym 1991 roku siły ONZ pod dowództwem Stanów Zjednoczonych – po trwającej około 6 tygodni wojnie odbiły Kuwejt z rąk irackich i przekazały władzę dotychczasowemu monarsze^[5]. Wycofujące się z Kuwejtu wojska irackie z rozmysłem niszczyły infrastrukturę kraju, w tym szyby naftowe^[6].

Geografia

Osobny artykuł: Geografia Kuwejtu.

Ludność

• Skład etniczny: Arabowie 80%, Azjaci 9%, Irańczycy 4%, pozostali 7%
• Religia państwowa: islam sunnicki

Religia

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center^[3][7]:

• islam – 74,1% (2 030 000)
• chrześcijaństwo – 14,3% (390 000)
  • katolicyzm – 8,5% (230 000)
  • prawosławie – 4,7% (130 000)
  • protestantyzm – 1,1% (30 000)
• hinduizm – 8,5% (230 000)
• buddyzm – 2,8% (80 000)
• Pozostali – 0,4% (10 000)

Osobne artykuły: Wikariat apostolski Arabii Północnej i Świadkowie Jehowy w Kuwejcie.

Polityka

• Ustrój polityczny: monarchia konstytucyjna
• Parlament: Zgromadzenie Narodowe (50-miejscowe)
• Konstytucja: z 11 listopada 1962
• Święto państwowe: 25 lutego (1950 roku)

Zobacz też: stosunki polsko-kuwejckie.

Siły zbrojne

Kuwejt dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: Wojskami Lądowymi, Marynarką Wojenną oraz Siłami Powietrznymi^[8]. Uzbrojenie Sił Lądowych Kuwejtu składało się w 2014 roku z: 368 czołgów, 932 opancerzonych pojazdów bojowych, 98 dział samobieżnych oraz 27 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych^[8]. Marynarka Wojenna Kuwejtu dysponowała w 2014 roku 26 okrętami obrony przybrzeża^[8]. Kuwejckie Siły Powietrzne z kolei posiadały w 2014 roku uzbrojenie w postaci m.in. 27 myśliwców, 29 samolotów transportowych, 29 samolotów szkolno-bojowych, 42 śmigłowców oraz 16 śmigłowców szturmowych^[8].

Wojska kuwejckie w 2014 roku liczyły 15,5 tys. żołnierzy zawodowych oraz 31 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) kuwejckie Siły Zbrojne stanowią 74. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 5,2 mld dolarów (USD)^[8].

Gospodarka

• PKB na osobę wynosi 31 051 USD.
• Struktura PKB: rolnictwo 0,4% przemysł 48,3% usługi 51,3%
• Główne towary eksportowane: ropa naftowa i jej produkty, nawozy sztuczne, gaz ziemny, przetwory rybne.
• Główne towary importowane: maszyny, urządzenia, sprzęt transp., żywność

Nauka

Badania naukowe w Kuwejcie prowadzą Kuwejcki Instytut Badań Naukowych, założony w 1967 oraz Kuwejcka Narodowa Rada Kultury, Sztuki i Literatury, założona w 1973 roku. Najważniejszą uczelnią w Kuwejcie jest założony w 1962 roku Uniwersytet Kuwejcki.

Geneza nazwy państwa

Nazwa Kuwejt jest zdrobnieniem od arabskiego słowa kut (ﻛﻮت), oznaczającego "forteca"^{[potrzebny przypis]}. "Kut" oznacza też "przybrzeżną osadę"^[9], wówczas "Kuwait" oznacza bądź zdrobnienie ("mała osada nadmorska"), bądź – rzadziej – zgrubienie tego słowa.

Podział administracyjny

Kuwejt podzielony jest na 6 gubernatorstw (muhafaza, l.mn. muhafazat):

No.	Muhafaza	Stolica	Powierzchnia km²	Populacja (cenzus 2005)
1	Al-Dżahra	Al-Dżahra	12 130	272 373
2	Al-Asima	Kuwejt	200	261 013
3	Al-Farwanijja	Al-Farwanijja	190	622 123
4	Hawalli	Hawalli	84	487 514
5	Mubarak al-Kabir	Mubarak al-Kabir	94	176 519
6	Al-Ahmadi	Al-Ahmadi	5 120	393 861
RAZEM			17 818	2 213 403