Superficies Nederlandica, nisi aggeribus molibusque defenderetur.
Fere dimidia Nederlandiae pars minus quam unummetrum super, circiter quarta pars sub maris aequore sita est (apud Amstelodamum mensum). Loca plana aggeribus fere 3000 chiliometra procellarum fluctibus defenduntur. Summus terrae continentis locus, Mons Vaals in extrema regione meridiana provinciae Limburgi in confinio Nederlandiae cum Belgica et Germania 355.50 metra (super pagellam Amstelodami) situs est. Summus regni mons est Mons Scenery,? 877 metrorum in Insula Saba, quae est insulaAntillarum Nederlandiae minima.
Flumina maxima sunt Rhenus, Mosa, Scaldis. Terram in partem septentrionalem et meridianam dividunt, donec in ostio se denuo coniungunt (Delta Rheni Mosaeque), quae regio maximam mediamque civitatis format. Rhenus primo prope finem Rhenaniae Septentrionalis-Vestfaliae diffunditur. Nomen Rheni in ostio ad ramos minores transit. Flumen principale in ostio initio Vacalus, deinde Merivido, tum Noord, denique Nieuwe Maas (Mosa Nova) vocatur. Alia ostii flumina sunt Nederrijn, Lecca, Isala. Mosa prius apud Gorichemium in Vacalum influebat, ab anno autem 1904, quod Mosae ostium deductum est, cum Rheni systemate non iam coniuncta in pristinum sinum nomine Hollands Diep (Depressio Hollandica). De Scalde tantum ostium, ab Antverpia in septentrionem versus situm, in Nederlandia est.
Nederlandiae circiter 400 incolae pro chiliometro quadrato sunt, ut inter civitates orbis terrarum densissime incultas numeretur. Anno 2009 Nederlandia 16 493 156 incolarum habuit,[12] quorum fere dimidia pars in Randstad, quae est regio densissime inculta civitatis, habitant.
Nederlandensibus nulla gens corpore grandior est: proceritas media virorum 1.83 metra, feminarum 1.72 metra est. Medium vitae tempus exspectatum anno 2005 fuit 77 anni pro viris et 82 anni pro feminis.[13]
In Nederlandia inter 6000 et 10000 Zingarorum (Sinti et Roma) habitant.[14] atque circiter 30000 woonwagenbewoners, qui dicuntur. Contemptim etiam kampers appellantur, cum ipsi appellationem reizigers praeferant. Sedem stabilem locis stativis habentes in carris ad habitandum aptis (caravans) vivunt, saepe reditus operibus per occasionem oblatis quaerentes. Plurimi eorum sunt posteri colonorum saeculorum duodevicesimiundevicesimique, qui ad inopiam redacti sunt. Numerus eorum a fine Belli Orbis Terrarum Secundi ob migrationem operariam et sumptus habitationis admodum auctos valde crescebat. Lingua eorum nomine Bargoens est lingua particularis Lingua Batava innixa, aeque ac Rotwelsch vel Jenisch[15]Linguae Theodiscae.
Homines in Nederlandiam ex toto orbe terrarum immigrati sunt. Praeter advenas e civitatibus finitimis (e.g., Germania, Belgica, Anglia) multi homines ex aliis terrae partibus (e.g. e Maroco, Turcia) et e pristinis coloniis (Indonesia, Surinamia, et Mari Caribico) hic vivunt.
Incolae Nederlandiae, qui ipsi vel parentes extra Nederlandiam nati sunt (2007)[16]:
More information Civitas, Territorium, Numerus ...
Religiones in Nederlandia, 2008: Romano-Catholici 29 centesimae, Hervormd (Protestantes) 9%, Ecclesia Protestantium Nederlandiae (i.e. illi Protestantes, qui sunt nec hervormd nec gereformeerd) 6%, Gereformeerd (Protestantes, qui strictum Calvinismum sequuntur) 4%, Mahometani 4%, alii 4%, sine denominatione religiosa 42%.
Saeculo undevicesimo, duae in Nederlandia denominationes Calvinisticae profectae sunt, altera moderatior Hervormden Kerken (Ecclesia Reformata), quae numeris fidelium anteibat, altera severior Gereformeerde Kerken in Nederland (Ecclesia Reformata Nederlandiae). Ambo verba (hervormden et gereformeerde) reformatus valent et initio sine discrimine in usu erant. Regina hervormd est; cum autem ecclesiae Protestantes synodis reguntur, domui regiae numquam regentis locus obtiguit. Ab anno 2004 exstat Ecclesia Protestantium Nederlandiae, quae utramque disciplinam amplectatur. Sunt autem (imprimis severiores), qui autonomi manere velint.
Secundum statisticam ecclesiarum[17] religio maxima est Religio Christiana: Ecclesia Catholica Romana 27.0 centesimae et Protestantismus 16.6 centesimae. Igitur paulo minus quam 44 centesimae Nederlandensium cuivis ecclesiae adhaerebant, circiter 5.7 centesimae incolarum Religioni Islamicae, circiter 1.3 centesimae Hinduismo et circiter 1 centesimae Buddhismo. Fere 48.4 centesimae vel fere dimidia incolarum pars nullae denominationi sive religioni adhaerebat (status die 31 Decembris 2005).
Etiam annis sequentibus ecclesiae maiores fideles amissi sunt.
Aliae ecclesiae Christianae minus quam 1 centesima incolarum complectuntur. Sunt variae ecclesiae reformatae, Baptistae et Mennonitae (Algemene Doopsgezinde Sociëteit). Tempore Reformationis Nederlandia erat locus medius Anabaptistarum (vide: Menno Simons). Aliae minoris numeri denominationes sunt Mahometani, Iudaei, Hindu (imprimis e Surinamia) et Buddhistae.
Incolae Nederlandiae septentrionalis et occidentalisProtestantes esse solebant, cum in regionibus meridionalibus et orientalibus Romano-Catholici praevalebant. Medio in territorio est Bijbelbelt (zona biblica), quae dicitur, ubi Calvinismo severiori (gereformeerden Kerken) maior incolarum numerus adhaeret. Romano-Catholici adhuc in regionibus a zona biblica in meridiem versus maioritatem incolarum formant (> 70% Limburgi). A zona biblica in septentrionem et occidentem versus ii, qui denominatione religiosa carent, praevalent.
Historiae Nederlandiae ab initio usque ad Medium Aevum
Sepulcra praehistorica (hunebedden) apud Emmen in provincia Drenthia.
Loca Nederlandiae hodiernae iam Aevo glaciali habitata erant. Reliquiae notissimae huius temporis sunt hunebedden, magna monumenta sepulcralia lapideaNeolithici in provincia Drenthia.
Ab anno 50 a.C.n.Romani tractus Nederlandiae meridonalis occupaverunt et primas urbes condiderunt (inter eas Ultraiectum, Noviomagum et Traiectum Mosae; regio pars provinciae Germaniae Inferioris facta est. Cum Rhenus limes naturalis inter Romanos et barbaricum esset, Frisia et sedes aliarum gentium in territorio Nederlandiae septentrionalis habitantium extra imperium Romanum manebant.
Fere ab anno 290Franci in loca a Rheno in meridiem versus invaserunt. Quibus Flavius Claudius Iulianus, qui postea imperator electus est, quod depelli nequiverunt, anno 355 sedem conciliavit, ea condicione, ut ei foederati servirent.
Ubi Philippus II rex, qui Protestantes Belgicis in provinciis persecutus erat, novis legibus vectigalibusque, quae omnibus locis aequalia essent, administrationem unam et unicam instituere voluit, die 15/16 Iulii 1572 legatos plurimarum urbium comitatus HollandiaeDordracum (in aedificium Het Hof nominatum) convenerunt et libertatem ab Hispania decreverunt. Gulielmum Auriacum ducem fecerunt.
Exinde Nederlandia sive Germania Inferior[18]saeculo septimo decimo sub nomine Belgii Confoederati Respublica[19] sive Respublica Belgii Uniti[20] (veterem appellationem Belgii ita conservans) classi forti innixus potentia maxime crevit coloniis mercaturaeque locis toto orbi terrarum condendis. Inter fundationes notissimas Novum Amstelodamum, postea Novum Eboracum, erat. In Asiá, Societas Indiae Orientalis vim Nederlandiae propagavit, anno 1800 post societatis ruinam, eius territorium in coloniam nomine Indiarum Orientalium Nederlandiae (BataviceNederlands-Indië ; nunc Indonesia) redactum est; liber celeberrimus Max Havelaar a Multatuli scriptus de his coloniis tractat. Etiam in America Australi (Surinamia) et in Caribaeo (Aruba, Bonus Aër, Insula Curacensis,[21]Saba, Sanctus Eustatius, Sanctus Martinus) coloniae constitutae sunt, quae hodie libertatem nactae ad Regnum Nederlandiarum pertinent, quae e tribus partibus constat: Nederlandia, Aruba, Antillae Nederlandiae.
Anno 1795, Francia adiutrice Respublica Batava condita est, quam anno 1806Napoleo I imperator in Regnum Hollandiae commutavit, cuius rex Ludovicus Napoleo Bonaparte, unus e fratribus imperatoris, factus est (ut rex Hollandiae Ludovicus I appellatus). Quod Napoleo non probavit, quomodo frater eius regnum novum moderaretur, anno 1810Regno Hollandiae dissoluto Nederlandiam Franciae adiunxit.
Nederlandia libertatem anno 1813 recuperavit. Gulielmus I. domus Oranje-Nassau princeps sui iuris, anno 1815 rex Nederlandiae factus est. Consilio Vindobonensi anno 1815 territorium Belgicae hodiernae regno adiunctum est, quo fieret, ut Francia a septentrionibus in posterum a civitate forti terminata sit. Constitutio tum sancita quamvis multis modis mutata adhuc valet. Mutatio maximi momenti fuit, cum anno 1848 ministri quibus res praestandae erant, introducti sunt, quo facto via ad parlamentarismum patefacta est.
Belgica post seditionem anni 1830 ortam libertatem nacta est, quam Gulielmus I tandem anno 1839 agnovit.
Rex Nederlandicus ab anno 1815 etiam Magnus Dux Luxemburgi erat, ubi Lex Salica feminas a regimine exclusit. Cum Gulielmus III, qui anno 1890 e vita cessit, filiis iam antea mortuiis solam filiam (reginam Gulielminam) reliquit, Gulielmi consobrinus Adolphus de Nassau curam Magni Ducatus suscepit.
A mense Maio 1940 usque ad mensem Aprilem 1945, Nederlandia ab exercitu Germanico occupata est. Familia regalis in Angliam fugaverat. Motus gentilicio-socialisticus (Nationaal-Socialistische Beweging, NSB) rectore Antonius Hadrianus Mussert (Anton Adriaan Mussert) cum copiis Germanis conlaboravit, circiter 60 000 cives Nederlandici sua sponte in exercitu nomine Waffen-SS serviebant, maxima autem incolarum pars Nazismo inimica erat. Quare anno 1941, cum persecutio Iudaeorum ingravesceret, ad Iudaeos adiuvandos mense Februario operistitium exortum est, quod autem vi multoque sanguine oppressum est. Notissimus est casus Annae Frank.
Annis 1949–1963, aliqua communia Respublicae Foederatae Germaniae a Nederlandia administrata sunt. Consilia regiminis Nederlandici has et alias regiones Germaniae sibi adiungendi (Consilium Bakker-Schut) non ex sententia successerunt.
Apud nonnullos "Hollandia", sed haec nomen sensum restrictiorem habet: J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 123—Hollandia, Hollandensis terra, Hollandria, Hollandrienses, Holandrini, Ollandia, Batavi
Van Krieken et McKay 2005. "In the 1990s, during his term as United Nations Secretary-General, Boutros Boutros-Ghali started calling The Hague the world's legal capital."
Arblaster, Paul. 2006. A History of the Low Countries. Palgrave Essential Histories Series. Novi Eboraci: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-4828-3.
Barends, S., et al., eds. 2005. Het Nederlandse landschap: Een historisch-geografische benadering. Utrecht: Matrijs.
Berendsen, H. J. A. 2004. De vorming van het land, Inleiding in de geologie en de geomorfologie. Assen: Koninklijke Van Gorcum.
Berendsen, H. J. A. 2005. Landschap in delen, Overzicht van de geofactoren. Assen: Koninklijke Van Gorcum.
Blok, D. P., et al., eds. 1977–1983. Algemene Geschiedenis der Nederlanden. Harlemiae: Fibula-Van Dishoeck.
Blom, J. C. H., et E. Lamberts, eds. 2006. Geschiedenis van de Nederlanden. Baarn: HB uitgevers.
Blom, J. C. H., et E. Lamberts, eds. 2006. History of the Low Countries. Conv. ex Geschiedenis van de Nederlanden a James C. Kennedy. Nova editio. Novi Eboraci: Berghahn Books. ISBN 1845452720.
Cottaar, Annemarie. 1998a. Dutch Travellers: Dwellings, Origins and Occupations. In Gypsies and Other Intinerant Groups: A Socio-Historical Approach, ed. Leo Lucassen, Wim Willems, et Annemarie Cottaar, 174-189. Novi Eboraci.
Cottaar, Annemarie. 1998b. The Making of a Minority: the Case of Dutch Travellers. In Gypsies and Other Intinerant Groups: A Socio-Historical Approach, ed. Leo Lucassen, Wim Willems, et Annemarie Cottaar, 114–132. Novi Eboraci.
Israel, Jonathan. 1995. The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall 1477–1806.
Kossmann-Putto, J. A., et E. H. Kossmann. 1987. The Low Countries: History of the Northern and Southern Netherlands.
Mulder, E. de, M. C. Geluk, I. Ritsema, W. E. Westerhoff, et T. E. Wong, eds. 2003. De ondergrond van Nederland. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Wong, T. E., D. A. J. Batjes, et J. de Jager, eds. 2007. Geology of the Netherlands. Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. ISBN 978-90-6984-481-7.
Nederlandia
.svg)
Conferatur pagina principalis: Regnum Nederlandense.
.jpg)
Nederlandia 5500 a.C.n.
Nederlandia 3850 a.C.n.
Nederlandia 2750 a.C.n.
Nederlandia 500 a.C.n.
Nederlandia anno 50
Nederlandia anno 800
Tulipae apud Hortos Keukenhof.
