آذریهای ایرانی
گروه قومی / From Wikipedia, the free encyclopedia
آذریهای ایرانی (به ترکی آذربایجانی: ایران آذربایجانلیلاری، ایران آذریلَری)، جمعیت آذری بومی ایران، دومین گروه قومی پرجمعیت ایران پس از فارسیزبانان[11] هستند که غالباً در جهت شمال غربی کشور در حد فاصل غرب دریای خزر تا دریاچه ارومیه جمعیت حداکثری را تشکیل میدهند.[10] زبان مادری آذربایجانیها، ترکی آذربایجانی که ترکی، آذری و آذربایجانی نیز نامیده میشود است و ساختاری شبیه به ترکی استانبولی اما با دستور زبانی نسبتاً متفاوت دارد.[10] نیمی از آذریها شهرنشین هستند که بزرگترین این شهرها به ترتیب تبریز، ارومیه، اردبیل، زنجان، همدان، خوی و مراغه است،[10] علاوه بر این حدود یک سوم از جمعیت تهران را نیز شامل میشوند،[10] آذریها به صورت اقلیتهای قابل توجهی در شهرهایی نظیر همدان، قزوین و کرج نیز سکونت دارند.[10] سبک زندگیشان با دیگر اقوام ایرانی فرقی ندارد. همچنین در میان قشرها طبقات بالایشان ازدواجهای مختلط قابل توجهی با دیگر اقوام وجود دارد. تفاوت قابل ملاحظهای در آداب و رسوم میان روستانشینان آذری با روستاهای فارسیزبان به نظر نمیرسد. اکثر جمعیت آذریها مسلمان شیعه هستند و اسلام شیعی توسط آنها در سراسر ایران در زمان صفویان بنیان گذاشته شد.[10] اتنولوگ جمعیت گویشوران زبان ترکی آذربایجانی در ایران را در سال ۲۰۱۶ میلادی ۱۰٬۹۰۰٬۰۰۰ نفر برشمرده است و گسترش آن را در شمال غربی و مرکز ایران میداند.[12][13]
ایران آذربایجانلیلاری | |
---|---|
کل جمعیت | |
ایران: ۱۵–۱۷ میلیون[1][2] ۱۶٪ معادل ۱۳٬۶۰۰٬۰۰۰ بر اساس جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵ (آمار سازمان سیا)،[3][4] ۱۷٪ جمعیت ایران[5] ایرانیان آذری مقیم خارج ترکیه: ۵۳۰٬۰۰۰[6] آذربایجان: ۲۴۸٬۰۰۰[7] کانادا: ۵۰٬۰۰۰–۶۰٬۰۰۰[8] ایالات متحده آمریکا: ۴۰٬۴۰۰[9] آلمان: نامعلوم فرانسه: نامعلوم بریتانیا: نامعلوم | |
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
مناطق سنتی: آذربایجان شرقی • آذربایجان غربی • اردبیل • زنجان • قزوین • همدان • اقلیت: مرکزی • گیلان • کردستان • کرمانشاه • گلستان مهاجرت داخلی: تهران • البرز • قم • خراسان رضوی | |
زبانها | |
ترکی آذربایجانی، فارسی | |
دین | |
شیعه؛ اقلیت سنی، اهل حق، علوی و بهایی[10] | |
قومیتهای وابسته | |
بلوچ • تات • تالش • کرد • گیلک • مازندرانی |