Remove ads
دومین شهر بزرگ استان آذربایجان شرقی، ایران From Wikipedia, the free encyclopedia
مَراغه یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان مراغه است که به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می کنند. پس از شهر تبریز دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان میباشد. این شهر در کنار رودخانهٔ صوفیچای در دامنهٔ جنوبی کوه سهند و در ۱۳۵ کیلومتری جنوب مرکز استان واقع شده است.
مراغه ماراغا | |
---|---|
[[پرونده: از بالا: رصدخانه مراغه,گنبد سرخ,گنبد کبود (مراغه),گنبد غفاریه|300px]] | |
کشور | ایران |
استان | آذربایجان شرقی |
شهرستان | مراغه |
بخش | مرکزی |
نام(های) دیگر | ماراویا، ماراوا |
نام(های) پیشین | افراهرود، افرازهروح، افراه یورد، افرازهرود، افرازه یورد، امداده رود، مراوا یا ماراوا، ماراغا[۱] |
مردم | |
جمعیت | ۱۷۵٬۲۵۵ نفر (۱۳۹۵)[۲][یادداشت ۱] |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۳۴ کیلومتر مربع[۳] |
ارتفاع | ۱۴۷۷٫۷ متر[۴] |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۱۲٫۵ سانتیگراد[۴] |
میانگین بارش سالانه | ۳۲۲٫۴ میلیمتر[۴] |
روزهای یخبندان سالانه | ۸۱٫۵[۴] |
اطلاعات شهری | |
شهردار | دکتر شهرام مروتی |
رهآورد | باسلوق، سجوق، شکر پنیر، صابون مراغه، آجیل، خشکبار، عسل سهند، قالی ابریشمی، حلوای سنتی، انگور، سیب مراغه، دوغ محلی، گیاهان دارویی، ماهی قزل آلا؛ خیار مردق؛ انگور ورجوی؛ گردو؛ آلو;کشمش;بادام؛ عرقیجات گیاهی؛ فلفل؛ قیماق;ماست کیسهای;لواشک |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۴۱[۵] |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۲۵ ب_ ایران ۳۵ ق |
کد آماری | ۱۲۲۳ |
مراغه که به باغ شهر ایران و پایتخت نجوم ایران شهرت دارد جزو ده شهر تاریخی ایران میباشد. سالانه گردشگران خارجی و ایرانی زیادی از مراغه دیدن میکنند. مراغه با فضای سبز و باغات متعدد در داخل شهر همچنین رودخانه صوفی چای که از مرکز شهر میگذرد یکی از مهمترین مراکز توریستی و گردشگری در آذربایجان شرقی محسوب میشود. مراغه دومین کهن شهر آذربایجان بعد از ارومیه میباشد این شهر از دوران قبل از اسلامآباد بوده است اما قرون ۱۲ تا ۱۴ میلادی دوران رشد و شکوفایی آن است؛ زمانی که پایتخت سلسلههای متعدد محلی از جمله احمدیلیان و اتابکان آذربایجان بوده است و در نهایت مرکز حکومت ایلخانان و پایتخت ایران در آن دوران قرار داده شد. مراغه به لحاظ بافت غنی تاریخی و فرهنگی، با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی، جزء ۱۰ شهر برتر کشور محسوب میشود.
رصد خانه مراغه که در دوران خواجه نصیرالدین توسی بنا شده از جمله آثار تاریخی برجسته مراغه و ایران است که بیش از ۴۰۰۰۰۰جلد کتاب در آن موجود بوده است و بزرگترین دانشمندان اسلامی سراسر جهان اسلام در آن گرد هم آمده بودند.
مراغه با دارا بودن ۳۴ کیلومتر مربع مساحت (سال ۱۳۹۸[۳]) و ۱۷۵۶۰۰ نفر جمعیت شهری که بدون احتساب بخشها و روستاهای حومه آن میباشد (سال ۱۳۹۵[۶][۷]) دومین شهر بزرگ پس از تبریز و دومین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز بهشمار میرود.
واژهٔ مراغه، از حدود قرن دوم هجری[۸] رایج شده است. به گفته مورخان، این شهر با نامهایی همچون افراهرود (احمد بلاذری)، افرازهروح (معجمالبلدان)، افراه رود (احمد بن یعقوبی)، افرازهرود (یاقوت حموی)، افرازه رود (بارتولد)، امداده رود، مراوا یا ماراوا (کسروی) و ماراغا (ویلسون، سیاح انگلیسی) شناخته میشده است.[۱]
در مورد وجه تسمیه نام مراغه نظریات زیر مطرح شده است:
این شهر از دوران قبل از اسلام، آباد بوده است اما قرنهای ۱۲ تا ۱۴ میلادی دوران رشد و شکوفایی آن است؛ زمانی که پایتخت سلسلههای متعدد محلی از جمله احمدیلیان و اتابکان آذربایجان بوده است و در نهایت مرکز حکومت ایلخانی قرار داده شد.[۱۰]
قبرستان تپه سی واقع در دهستان سراجوی غربی، روستای یای شهری مراغه به شماره ثبت ملی ۲۱۰۸۶ در تاریخ ۱۳۸۶/۱۱/۳۰، که با قدمتی حدود ۵ هزار سال که تاریخچه سکونت مراغه را بیشتر و با اهمیت میکند[۱۱]
دیاکونوف با استفاده از مندرجات الواح آشوری از وجود یک پادشاهی نیمهمستقل به نام «اوئیشدیش» یا «ویشدیش» در سدهٔ هشتم قبل از میلاد در حدود ناحیهٔ مراغهٔ کنونی[۱۲] و در جوار قلمرو دولت ماننا و تحت نفوذ آن[۱۳] خبر داده است. اما هیچ نشانهای از قرارگاه و مرکز این دولت محلی باستانی در دست نیست.[۱۴]
دیاکونوف در سال ۳۶ پیش از میلاد، مارک آنتونی، سردار جمهوری روم پایتخت آتروپاتکان، شهری به نام «فراعته» یا «فراسپا» را که دارای استحکامات تدافعی خوبی بوده است محاصره کرده بوده است که در نهایت مغلوب مقاومت آتروپاتها و پارتیان شد و عقبنشینی کرد. شهر نامبرده به احتمال زیاد مراغه کنونی بوده است.[۱۵]
در سال ۲۲ هجری قمری ناحیه مراغه در پی حمله اعراب به تصرف آنها درآمد.[۱۶]
محمد افشین در سال ۲۸۰ هجری قمری پس از غلبه بر حاکم مراغه، عبدالله بن حسین همدانی، مراغه را به عنوان پایتخت حکومتش برگزید.[۱۷]
عزالدین ابن اثیر (۱۱۶۰–۱۲۳۳ میلادی) در کتاب «الکامل فی التاریخ» در توضیح رویدادهای سال ۱۰۳۷ میلادی - ۴۱۶ خورشیدی و جریان هجوم نخستین گروه از تُرکان غز یا اغوز به آذربایجان، مراغه را مسکن کردهای هذبانیه ذکر میکند و روایت میکند:
“ گروهی از ترکان غز خود را به آذربایجان رساندند و «ابومنصور وهسودان» (فرمانروای کُرد سلسله روادی آذربایجان) به امید اینکه از شر و زیان آنها در امان باشد با آنها پیوند خویشاوندی برقرار کرد اما آنچه وهسودان به آن امید داشت محقق نشد و ترکان دست از کشتار و تاراجگری برنداشتند و به مراغه هجوم بردند و در سال ۱۰۳۷ میلادی - ۴۱۶ خورشیدی وارد آنجا شدند و مسجد جامع شهر را به آتش کشیدند و از مردم عامه مراغه از جمله کُردهای هذبانیه بسیار کشتند. چون کُردها وضعیت مملکت را چنین دیدن برای اتحاد و دفع شر قدم برداشتند پس «ابوالهیجا بن ربیب الدوله» (حاکم ارومیه و رهبر کُردهای هذبانیه ارومیه) و «وهسودان» فرمانروای آذربایجان آشتی کردند و متحد شدند و وقتی که غزها اتحاد و اجتماع مردم را برای جنگ با آنها دیدن از اشغال آذربایجان منصرف شدند و آنجا را ترک کردند … “[۱۸]
مغولان در ماه صفر سال ۶۱۸ هجری قمری عزم تسخیر مراغه کردند. پس از یک هفته درگیری، مراغه به تصرف آنان درآمد، پس از خونریزی بسیار غارت و سوزاندن بقایا خارج شدند ولی نسل مغولها در بازماندگان مراغه تکثیر یافت.[۱۹]
در سال ۶۲۲ هجری قمری جلالالدین خوارزمشاه بدون مقاومت مهمی مراغه را تصرف کرد. در این زمان قسمتی از ویرانیهای حمله مغول ترمیم شد.[۲۰]
پس از رفتن سلطان جلالالدین از آذربایجان، در اواخر سال ۶۲۸ هجری قمری قشون مغول دوباره مراغه را تصرف کردند.[۲۱]
چون هلاکو ز مراغه به زمستانگه شد | کرد تقدیر ازل نوبت او را آخر | |
سال بر ششصد و شصت و سه، شب یکشنبه | که شب نوزدهم بُد زربیعالثانی |
در قرن هشتم هجری که ایلخانان ضعیف شدند، حکومت به دست فئودالهای مغول، چوپانیان و جلایریان افتاد.[۲۷]
در اوایل این دوره، مراغه جزء ده شهر بزرگ و پرجمعیت ایران بوده است که شهرهای بناب، عجبشیر، ملکان، هشترود، میاندوآب (مرحمت آباد)، مهاباد (ساوجبلاغ)، تکاب، شاهیندژ، باروق و قرهآغاج (چاراویماق) از توابع آن بودهاند. در این دوره اولین کارخانه اسلحهسازی ایران در مراغه دایر شده است.[۲۸]
مراغه اولین شهری در ایران بود که اصلاحات ارضی در آن انجام شد.[۲۹]
مردم مراغه آذری و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم میکنند. همچنین زبان ارمنی در بین مسیحیان ساکن رواج دارد.[۳۰]
حمدالله مستوفی در ۷۴۰ قمری در کتابش، نزهةالقلوب، زبان مردم شهر مراغه را «پهلوی مغیر» یا «پهلوی معرّب» نامیده[۳۱][۳۲] که منظور همان زبان آذری است.[۳۳] اولیاء چلبی درنیمه دوم قرن یازدهم هجری نیز میگوید که «اکثر زنان مراغه به زبان پهلوی گفتگو میکنند»[۳۴] دکتر محمدامین ریاحی خویی در رابطه با این سخن اولیاء چلبی میگوید: سخن او دربارهٔ زنان مراغه، فصل رسالهٔ انارجانی را «تواظعات اناث تبریز» به زبان کهن یاد میآورد و معلوم میشود که خانه نشینی زنان و دوری آنها از اجتماع و بینیازی آنها از گفتگوهای دیوانی و بازاری سبب شده که طبعاً دگرگشتهای زبان در محاورات آنها کمتر و دیرتر اثر بگذارد.
اکثریت قریب به اتفاق مردم مراغه مسلمان و دارای مذهب شیعه هستند. اقلیتی از سایر ادیان از قبیل چند خانوادهٔ ارمنی نیز در آن ساکن هستند.[۴۶][۴۷]
در زمانی که مراغه به عنوان پایتخت انتخاب شده بود از آنجا که مادر هلاکو مسیحی بود، مسیحیان از امتیازات خاصی برخوردار بودند؛ رومیان، ارامنه و نسطوریان از اطراف و اکناف در این شهرگرد آمدند و کلیساهای متعدد ساخته شد. در آن زمان خلیفهٔ ارامنه در این شهر سکونت داشته است.[۴۷]
غازان خان در زمان حکومتش فرمان قبول اسلام و تخریب کلیساها، معابد یهود و بودایی و آتشکدههای زرتشتی را صادر میکند. این فرمان در مراغه نیز به شدت تعقیب میشود و به مرور زمان از تعداد ارامنه در این منطقه کاسته میشود.[۴۷]
در ادوار گذشته و در اثر حملات کردها و همزمان با مهاجرت بزرگ ارامنه ایران در سال ۱۸۲۸ میلادی تعداد ۷۰۰ خانوار ارمنی از این شهر و روستاهای اطراف به قفقاز مهاجرت کردند و تعداد زیادی از دهات ارمنینشین خالی از سکنه شد. اینان در دهکدهای که در قرهباغ ایجاد و به مناسبت خاستگاهشان مراغه نامگذاری شده بود ساکن شدند.[۴۷]
بعد از وقایع شهریور ماه سال ۱۳۲۰ و وقایع سال ۱۳۲۴ نیز تعداد زیادی از ارامنه به اتحاد جماهیر شوروی مهاجرت کردند.[۴۷]
طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ برآورد جمعیت مراغه در نقاط شهری، برابر ۱۶۳۸۵۹ نفر، با۱۲۵۲۸۳ مرد و ۱۲۲۳۹۸ زن بوده است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر مراغه به بیش از ۱۷۵ هزار نفر افزایش یافته است.[۴۸]
مردان | سن | زنان |
---|---|---|
۷۲۹ | ۷۷۱ | |
۸۸۴ | ۸۸۵ | |
۱٬۴۱۱ | ۱٬۴۰۲ | |
۱٬۵۴۱ | ۱٬۶۲۴ | |
۱٬۸۸۹ | ۱٬۹۳۷ | |
۲٬۲۰۰ | ۲٬۲۷۸ | |
۳٬۲۹۸ | ۳٬۱۲۴ | |
۴٬۴۸۰ | ۴٬۱۳۴ | |
۴٬۸۹۵ | ۴٬۹۹۲ | |
۵٬۶۳۳ | ۵٬۷۵۴ | |
۵٬۹۰۲ | ۶٬۱۵۵ | |
۷٬۳۶۵ | ۷٬۵۸۶ | |
۹٬۴۲۶ | ۹٬۷۴۲ | |
۹٬۸۶۶ | ۹٬۲۱۸ | |
۶٬۳۲۹ | ۶٬۰۵۶ | |
۵٬۲۸۴ | ۴٬۹۱۴ | |
۵٬۱۰۸ | ۴٬۶۷۴ |
مراغه در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی، در مشرق دریاچه ارومیه و بر دامنه جنوبی کوه سهند قرار گرفته و از شمال به شهرستان تبریز، از شرق به شهرستان هشترود، از جنوب به شهرستان باروق و از غرب به شهرستان بناب دریاچه ارومیه محدود است.[۵۰][۵۱]
آب و هوای مراغه معتدل متمایل به سرد و نسبتاً مرطوب است. بیشینهٔ دمای این شهر در تابستانها حدود ۳۵ درجهٔ سانتیگراد بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستانها حدود ۲۰ درجه سانتیگراد زیر صفر است؛ همچنین میزان بارش سالانه در مراغه حدود ۳۳۰ میلیمتر و ایام یخبندان آن، حدود ۱۱۴۱ روز در سال است. بهجهت قرارگرفتن این شهر در دامنهٔ جنوبی سهند، رودخانههایی نظیر صوفیچای و مردقچای که از این کوهستان سرچشمه میگیرند، از داخل مراغه عبور کرده و در رونق و آبادانی شهر تأثیر بهسزایی داشتهاند.[۵۲][۵۳]
بارش برف در این شهر معمولاً از دی ماه شروع و تا اواسط اسفند ماه ادامه دارد. بارش بارانهای بهاری که در اصطلاح محلی به «نِیسان» مشهور است از اوایل فروردین ماه شروع شده و تا اواسط اردیبهشت ماه، ادامه مییابد.[۵۳]
آب و هوای مراغه
| |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال | |
گرمترین C° |
۱۶٫۲ | ۱۷٫۴ | ۲۵٫۰ | ۲۹٫۸ | ۳۳٫۰ | ۳۷٫۴ | ۳۹٫۲ | ۳۹٫۸ | ۳۶٫۶ | ۳۰٫۲ | ۲۳٫۵ | ۲۰٫۴ | ۳۹٫۸ |
میانگین گرمترینها C° |
۳٫۵ | ۵٫۰ | ۱۰٫۱ | ۱۷٫۰ | ۲۲٫۵ | ۲۸٫۹ | ۳۲٫۹ | ۳۲٫۶ | ۲۸٫۱ | ۲۰٫۶ | ۱۲٫۲ | ۵٫۹ | ۱۸٫۳ |
میانگین سردترینها C° |
-۳٫۷ | -۲٫۹ | ۰٫۹ | ۶٫۴ | ۱۰٫۵ | ۱۵٫۵ | ۱۹٫۸ | ۱۹٫۳ | ۱۴٫۵ | ۹٫۰ | ۳٫۳ | -۱٫۳ | ۷٫۶ |
سردترین C° |
-۱۵٫۶ | -۱۶٫۸ | -۱۶٫۴ | -۵٫۴ | ۱٫۰ | ۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۱٫۶ | ۵٫۴ | -۰٫۶ | -۸٫۴ | -۱۴٫۲ | -۱۶٫۸ |
بارش mm |
۳۱٫۰ | ۲۸٫۴ | ۴۹٫۷ | ۶۴٫۶ | ۳۴٫۰ | ۷٫۹ | ۲٫۶ | ۱٫۶ | ۲٫۷ | ۱۹٫۴ | ۴۴٫۵ | ۳۶٫۰ | ۳۲۲٫۴
|
منبع: سازمان هواشناسی ایران (۱۹۸۳–۲۰۰۵)[۴] |
بهطور کلی شهرستان مراغه متشکل از دو ناحیهٔ کوهستانی و جلگهای است که از شمال به جنوب و از شرق به غرب تا سواحل دریاچه ارومیه و جلگه میاندوآب از ارتفاع کوهها کاسته میشود.[۵۴]
ارتفاعات سهند در شمال، مندیلبسر و سرگونی در جنوب شرقی، قوزلجه در شمال غربی و قرهقشون در جنوب غربی از ارتفاعات مهم اطراف این شهر هستند.[۵۵]
در میانهٔ قرن ۱۹ میلادی لایههایی فسیلی در خاک مراغه کشف شد؛ اولین بار در سال ۱۸۴۰[۵۶] یک مأمور شوروی به نام «خانیکوف» که به عنوان کنسول دولت روس در تبریز مقیم بود مقادیری استخوان و فسیل کشف کرد.[۵۷] از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ تیمی مشترک از موزه تاریخ طبیعی لس آنجلس و موزه ملی تاریخ طبیعی آمریکا اقدام به حفاری و مطالعه در منطقه کردند. قدمت این لایهها ۱۱ تا ۵ میلیون سال پیش (اواخر میوسن تا اوایل پلیوسن) دانسته شده است.[۵۸]
در گذشته محققان و کارشناسان مختلفی از کشورهای اتریش، انگلیس، آمریکا، فرانسه و در سالهای اخیر از کشورهای فنلاند، چین و ژاپن مطالعاتی بر روی فسیلهای منطقه انجام دادهاند.[۵۹]
این منطقه با فسیلهایی به قدمت هفت میلیون سال به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران شناخته میشود.
مراغه شهری زیباست که در امتداد یک دره سرسبز کشیده شده است[۶۰] که آن را کوهها و تپهماهورهایی چند احاطه کردهاند.[۶۱]
مراغه به لحاظ بافت غنی تاریخی و فرهنگی، با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی، جزء ۱۰ شهر برتر کشور محسوب میشود.[۶۲][۶۳]
این پنج بنای متعلق به قرنهای ۶ تا ۸ هجری، برجستهترین بقاع واقع در این شهر هستند:[۶۴]
معبد مهر که باید آن را در ردیف یکی از نخستین سکونتگاهها و معابد بشر پیش از تاریخ محسوب کرد از تاریخ ناگفته مراغه حکایت دارد. این معبد در زیر یک گورستان تاریخی قرار داردو با خاکبرداری، بخشهایی از آن، خود را نمایان کرده، اما همچنان بخش عمدهای ازآن در زیر خاک قرار دارد.
پس از انتخاب مراغه به عنوان پایتخت از سوی هلاکو، به تقاضای خواجه نصیرالدین طوسی موجبات ایجاد رصدخانهای بر تپهای در شمال غرب شهر فراهم شد. خواجه اقدام به تأسیس این رصدخانه کرد و زیج ایلخانی را در این رصدخانه تدوین نمود. همچنین دانشمندانی را از اطراف و اکناف به مراغه دعوت کرد و با همکاری آنان مرکزی علمی تشکیل داد.[۷۱]
مقبرهٔ رکنالدین ابوالحسن مراغی در باغی متعلق به فرقهای از اهل حق مراغه قرار دارد. این مقبره در سال ۱۳۵۲ تجدید بنا شد، این عملیات شامل ساخت گنبدی از بتون آرمه (سنگ مقبره قبلی به موزهٔ آرامگاه منتقل شده است)، محوطهسازی و ساخت کتابخانه بود.[۷۲]
در جوار این آرامگاه، مقبرهٔ دیگری متعلق به پیری به نام سرخوش بیگ وجود دارد که در همزمان با اوحدی میزیسته است. این مقبره مورد احترام و زیارتگاه دستهای از مریدان علی بن ابیطالب به نام گورانها میباشد.[۷۲]
مراغه شهری که روزگاری مرکز اسکان تمدنهای بزرگ انسانی بوده و اکنون فراموش شده میراث داران ایشان است. برای آشنایی با تاریخ مراغه نمیتوان از آثار بسیار کهن مهرابههای مراغه به سادگی گذشت. مهرابهها نیایشگاههای مهرپرستان در دنیای باستان بوده است. مهرپرستی دینی ایرانی بوده که پرستش خورشید از اجزای اصلی آن بهشمار میرفته است. دینی که از ایران در دورهای نیز به اروپای غربی رخنه کرد. اما اکنون از مهرابههای کهن در این شهر تنها معبد مهرو معابد (غارهای) اطراف رصدخانه مراغه به یادگار مانده است و بس. گرچه اکنون از معبد مهرجز نامی و نشانی دیگر چیزی باقی نمانده؛ اما کماکان نشان از تاریخچه بسیار غنی این سرزمین تاریخی دارد. مهر یا میترا خدایی بوده که پرستش او در غرب تا شمال انگلستان و در شرق تا هند، هزاران سال رواج داشته است و هنوز هم مورد احترام زرتشتیان است. پیروان مهر او را فرشته مهر و دوستی و عهد و پیمان و مظهر فروغ و روشنایی میپنداشتهاند. آنها بر این عقیده بودند که مهر در غاری متولد شده است از اینرو هر جا غاری مییافتند، در آن به پرستش و نیایش مهر میپرداختند و آن مکان را «مهرابه» میگفتند.[۷۲]
قلعه قیزلار قلعهسی مربوط به هزاره ۱- دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان مراغه، بخش مرکزی، روستای قره ناز واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۲۰۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از دیگر آثار تاریخی شهر مراغه میتوان تپه قلعه جمالآباد و محوطه سئودلیقلعه و موزه سنگنگارهها را نام برد.
کوه سهند قلهٔ جام و سهند، که به ترتیب دومین و سومین قلل بلند سهند میباشند در ۴۰ کیلومتری شمال مراغه قرار گرفته است؛ که سالانه عده زیادی برای فتح این قلل زیبا راهی مراغه میشوند
در اطراف شهر مراغه و در مناطق روستایی آبهای گرم و سرد معدنی وجود دارند که مشهورترین آنها بدین شرحاند:[۷۳]
شور سو چایباغی (آب شور) این چشمه در حدود ۵/۷ کیلومتری جنوب مراغه و در نزدیکی دهکدهٔ زیبای چایباغی واقع شده است در این ناحیه درهای شرقی – غربی وجود دارد و رودخانه چکان پس از عبور از روستاهای تازه کند سفلی و علیا خود را به جوار شور سو رسانده و به طرف مغرب جریان مییابد. چشمهٔ آب معدنی شور در قسمت شمالی و کمی بالاتر از رودخانه قرار گرفته است. آب و گاز از قسمت شمالی این حوضچه خارج میشود و در قسمت غربی حوضچه مجرایی وجود دارد که زیادی آب حوضچه از آن خارج میشود وبر رودخانه میریزد. آبده این چشمه در حدود دو لیتر در ثانیه است در آب این چشمه گاز کربنیک به مقدار فراوان یافت میشود و چون آب حوضچه را به هم بز نند در اثر گاز کربنیک سفید رنگ بهنظر میرسد. در چند متری شرقی چشمه آب شور مظهر وجود دارد و آب و گاز از شکاف سنگ خارج و مستقیماً بر رودخانه جریان مییابد؛ و این آب در ردیف آبهای معدنی بیکربناته کلسیک و منیزین گازدار و آهن دار سرد است. آب این چشمه معدنی، بهطور معجزه آسایی، درمان بیشتر بیماریهای پوستی از جمله حساسیتهای مخملی و… بیماریهای رماتیسم، زانو درد، همچنین آرام بخش بسیاری ار بیماریهای روانی و افسردگی محسوب میشود و بلاک ایوب فارابی اصل زیباییهای مراغه[۷۴]
چشمههای آب معدنی از موهبتها و پدیدههای طبیعی است که میتوان از آنها در زمینه درمان جسم و از فضاهای طبیعی پیرامون آنها برای سلامت روان استفاده کرد. آب این چشمهها از لابه لای صخرههای سنگی این دره و از کف رودخانه با فشار خارج شده و به رودخانه مردق چای میریزد و از دیرباز ساکنان منطقه از این آبها برای درمان بعضی بیماریها به ویژه پوستی استفاده میکنند. هماکنون شهرت درمانی این آبها از منطقه مراغه فراتر رفته و گردشگران و علاقهمندان به طب سنتی، از آن استقبال زیادی میکنند بهطوریکه روز به روز بر اهمیت و ارزش آن در بین گردشگران افزوده میشود. دره گشایش در حد فاصل روستاهای گشایش و امیر واقع شده و کوههای سر به فلک کشیده صخرهای، آن را به آغوش کشیدهاند. طول این دره حدود شش کیلومتر بوده و رودخانه خروشان، چشمههای معدنی و مناظر بکر طبیعی و دیدنی، آذین بخش طول مسیر این دره است. وجود باغات و مزارع سرسبز پوشیده از درختان میوه در ابتدا و انتهای دره گشایش منظرهای دیدنی را برای گردشگران به تصویر میکشد و از دیرباز تاکنون این دره در بهار و تابستان با دامنی گسترده از گلهای رنگارنگ، صدای چهچهه پرندگان وحشی و بوی علوفههای معطر از علاقهمندان به طبیعت استقبال میکند. دره گشایش مراغه را میتوان نگینی بر نقاشی نگارنده طبیعت در این منطقه دانست و از دیدن مناظر طبیعی آن به عظمت خالق هستی پی برد.
چشمه ای نشأت گرفته از باغهای زیبای مراغه که اکنون در محدوده شهری واقع شده است. جاده دسترسی به این چشمه در شهر مراغه، در کمربندی شمالی، پائینتر از میدان استاد کریمی، کوی الهیه واقع است که بعد از طی مسافتی حدود ۹۰۰ متر با اتومبیل و ۸۰ متر پیادهروی، چشمه ای را مشاهده میکنید که دمای آن ۷ درجهٔ سانتی گراد است و درون آب آن هیچگونه موجود زنده (تکسلولی، جلبک و …) و میکروسکوپی به چشم نمیخورد و در محل خروج آب نیز هیچ گیاه و جلبکی وجود ندارد. آب این چشمه برای از بین بردن سنگ کیسه صفرا مفید است.
شهرستان مراغه با دارا بودن آب وهوای عالی و پتانسیلهای ورزشی فراوان، در زمره بهترین شهرهای ایران برای برگزاری اردوهای باشگاهی و تیمهای ملی میباشد این شهرستان با همت مردم و مسئولین شهرداری و اداره ورزش و جوانان توانسته در سالهای اخیر با ایجاد مراکز ورزشی همچون پیست قایقرانی آبهای خروشان، پیست کانوپولو، پیست باشگاه اسب سواری ایلخی مراغه، ایجاد استخرهای شنا و سالنهای سرپوشیده و همچنین ساخت ورزشگاه ۵هزار نفری مراغه (در حال ساخت) و برگزاری انواع مسابقات آزاد تیراندازی با کمان کشور مسابقات تنیس روی میز استان آذربایجان شرقی و… بستر مناسبی را برای میزبانی هرچه بهتر مسابقات در سطح منطقهای، کشوری و جهانی و آرامش خاطری را برای برگزاری اردوهای تیمهای باشگاهی و ملی ایجاد کند. شهردار مراغه در گفتگو با پایگاه اطلاعرسانی رصد مراغه: شهرستان ویژه مراغه آماده پذیرایی از تیمهایی سایر استانها و آماده برگزاری تورنمنتهای چند جانبه بینالمللی با کشورهای همسایه میباشد و در تلاش هستیم تا در ماههای آینده شاهد برگزاری مسابقات جهانی و بینالمللی در مراغه باشیم.
همانطور که اشاره شد، مراغه مدتها مرکز تجمع علما و دانشمندان بوده است. حضور دانشمندان بزرگ در مراغه نشان از آن دارد که این شهر در زمان سلجوقیان به ویژه قرن ششم هجری موقعیت علمی ویژهای داشته است. از جمله شخصیتهای نامدار علمی که در این شهر اقامت داشتهاند میتوان دانشمندانی چون شیخ شهاب الدین سهروردی، مجدالدین جیلی، امام فخر رازی، سموئل بن یحیی بن عباس مغربی، ابن عبری و مجدالدین محمد ابن خلیفه بن سیواسی رومی را یاد کرد.[۷۶]
نخستین مدرسه به سبک نوین در مراغه در تاریخ ۱۲ شوال ۱۳۲۴ هجری قمری با نام «مدرسه سعدیه» تأسیس شد. محمدعلی خویی معروف به ضیاءالحکما، یکی از خیرین ساکن مراغه بانی این مدرسه بود.[۸۰]
ترکیب مشاغل و توزیع منابع درآمد در شهرستان مراغه در مجموع نشان میدهد این شهرستان در قالب فعالیتهای اقتصادی یک مرکز کشاورزی محسوب میشود. عمده فعالیتهای صنعتی تولید محصولاتی از قبیل کشمش، خشکبار، عسل، مواد لبنی، پوست، فرش و سایر مواد غذایی است لذا میتوان نتیجه گرفت که فعالیتهای صنعتی نیز وابسته به فعالیتهای کشاورزی است.[۸۲]
تولید میوه این شهر سالانه ۲۳۷ هزار تن انواعی از جمله سیب، انگور، گردو، بادام و گوجه سبز است که محصول بیش از ۲۰ هزار هکتار باغ میوه اطراف این شهر است. حدود ۷۰ درصد از این تولیدات به صورت مستقیم یا به شکل فراوردههای کشاورزی به دیگر کشورها صادر میشود.[۸۱]
اطراف شهر مراغه پوشیده از باغهای انگور و سایر میوهها است که طرفین رودخانه صوفیچای و دره شمالی آن را پوشانیدهاند. باغات انگور مراغه از منظمترین تاکستانهای کشور محسوب میشوند و همهساله مقدار زیادی سبزه و کشمش حاصل از این باغها به خارج از کشور صادر میشود که به علت کیفیت عالی دارای موقعیت ویژهای در این بازارها است.[۸۳]
فعالیتهای عمده تولیدی و صنعتی در این شهر از جمله صنایع دستی، مواد غذایی، صنایع بزرگ خشکبار، صنعت بستهبندی عسل، صنعت بستهبندی دم نوشهای گیاهی، صنعت شیرینی، صنایع بزرگ صابونسازی مراغه، شیشهسازی و کارخانههای تولید شن و ماسه و ذغال سنگ و سنگ سینجان و… میباشد. این شهر از لحاظ راههای ارتباطی زمینی ریلی و هوایی در جایگاه خوبی است و به دلیل ارزان بودن کارگر، زمین و در اختیار داشتن تمام امکانات طبیعی و بالقوه و همچنین آب و هوای بکر، جاذبه خوبی را برای سرمایهگذاران بخش صنعت فراهم نموده است.[۸۴]
جاده۲۴ که هشترود را به مراغه وصل میکند و همچنین ازادراه مراغه به هشترود نیز در حال ساخت است که گفته میشود قطعههای ۲و۳ ان تا سال۱۴۰۲ افتتاح میگردد یکی از راههای مهم میباشد که شهرهای جنوب استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی را به ازادراه تهران تبریز وصل میکند. مراغه از شرق و جنوب به دو شهر بناب و ملکان متصل است که جادههای نسبتاً خوبی را برای عبور و مرور فراهم آورده است، هم چنین پروژه تحقیقاتی راه گردشگری برای اتصال مراغه از شمال به روستای کندوان تبریز نیز در دست مطالعه میباشد.
فاصله مراغه با برخی از مراکز استان:
شهر مقصد | فاصله(KM) |
---|---|
تهران | ۵۸۹ |
تبریز | ۱۴۳ |
ارومیه | ۲۰۰ |
اردبیل | ۳۱۵ |
اصفهان | ۸۷۱ |
ایستگاه مراغه که در تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۳۵ افتتاح شده است. این ایستگاه به خط راهآهن آذربایجان (تهران-تبریز) و خط راهآهن مراغه-ارومیه متصل است و یکی از تشکیلاتیترین ایستگاههای راهآهن کشور است.
ساختمان ایستگاه از سال ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۶ احداث شده است. این ایستگاه از لحاظ درجهبندی، وضع بار و مسافرت و موقعیت جغرافیایی و نظامی بهطور کلی جزء ایستگاههای درجه یک کشور است که در آن تعمیرات اساسی و و مانور واگنها و لوکوموتیوها صورت میگیرد.[۸۵]
با توجه به موقعیت جغرافیایی شهرستان مراغه و امکانات راهآهن در حمل مواد نفتی، شرکت ملی نفت ایران در مجاورت ایستگاه راهآهن مراغه اقدام به احداث یک انبار مواد نفتی کرده است و از این طریق مواد نفتی مناطق اطراف را تأمین میکند. همچنین یک انبار سیلو با ظرفیت حدود ۲۰۰۰۰ تن در نزدیکی ایستگاه ایجاد شده است.[۸۶]
هوایی
فرودگاه سهند مراغه از فرودگاههای اقماری اداره کل فرودگاههای استان آذربایجانشرقی بوده و در شهرستان مراغه قرار دارد، این فرودگاه در زمینی به مساحت ۴۲ هکتار در کنار پادگان امام رضا مراغه ارتش و در جاده مراغه-تبریز واقع شده است و تنها فرودگاه جنوب استان میباشد. هماکنون پروازهابه سمت تهران و بالعکس در روزهای جمعه و دوشنبه در آن دایر است.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.