Ως αθλητική αντιπαλότητα χαρακτηρίζεται ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ αθλητικών ομάδων ή αθλητών. Αυτή η πίεση του ανταγωνισμού γίνεται αισθητή από παίκτες, προπονητές και διοίκηση, αλλά ίσως γίνεται περισσότερο αισθητή από τους οπαδούς. Η ένταση της αντιπαλότητας ποικίλλει από μία φιλική έως και μία βίαιη αναμέτριση, αφετέρου, ότι, σε μία περίπτωση οδήγησε σε στρατιωτική σύγκρουση (ο Πόλεμος του Ποδοσφαίρου). Οι ιδιοκτήτες των ομάδων συνήθως ενθαρρύνουν τέτοιου είδους αντιπαλότητες, δεδομένου ότι αυξάνουν το ενδιαφέρον των φιλάθλων και την προσέλευση τους στους χώρους διεξαγωγής, όπως και την τηλεθέαση, αλλά μια αντιπαλότητα που ξεφεύγει από τον έλεγχο μπορεί να οδηγήσει σε μάχες, χουλιγκανισμό, ταραχές ή ακόμα και μοιραίες συνέπειες.[1] Συχνά, το θέμα των αθλητικών ανταγωνισμών είναι καυτό και αμφιλεγόμενο, όπως η πολιτική και η θρησκεία.[2]

Επισκόπιση

Οι αντιπαλότητες προέρχονται από διάφορες πηγές. Η απλή γεωγραφική εγγύτητα, καθώς και οι συχνές συναντήσεις σε σημαντικά παιχνίδια μπορούν να οδηγήσουν σε αντιπαλότητες. Η αναμέτριση μεταξύ δύο αντιπάλων στενής γεωγραφικής εγγύτητας, συνήθως ονομάζεται τοπικό ντέρμπι, ή απλά ντέρμπι (derby, στα βρετανικά αγγλικά προφέρεται: [dɑrbi], στα αμερικανικά και αυστραλιανά αγγλικά προφέρεται: [dɜrbi]) μία αθλητική αναμέτριση μεταξύ δύο ομάδων από την ίδια κωμόπολη, πόλη ή περιοχή, ιδιαίτερα στο ποδόσφαιρο (association football). Η φράση πιθανότατα προήλθε από «Το Ντέρμπι» (The Derby), μια ιπποδρομία στην Αγγλία, που ιδρύθηκε από τον 12ο Κόμη του Ντέρμπι το 1780, δεδομένου ότι τουλάχιστον από το 1840, ο όρος «ντέρμπι» έχει χρησιμοποιηθεί ως ουσιαστικό στα αγγλικά για να υποδηλώσει κάθε είδους αθλητική διοργάνωση.[3] Μια άλλη ευρέως διαδεδομένη θεωρία, αν και δεν έγινε δεκτή από το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης (Oxford English Dictionary), είναι ότι η φράση προήλθε από την ίδια την πόλη του Ντέρμπι. Ήταν γνωστή ως η τοποθεσία ενός χαοτικού και πληθωρικού παιχνιδιού, στο οποίο εμπλεκόταν ολόκληρη η πόλη και συχνά οδηγούσε σε θανάτους. Τα τέρματα βρίσκονταν στο Νουνς Μιλ (Nuns Mill) στο βορρά και στο Γκάλοους Μπαλκ (Gallows Balk) στα νότια της πόλης, με ένα μεγάλο μέρος της δράσης να πραγματοποιείται στον ποταμό Ντέργουεντ (Derwent) ή το Μαρκίτον Μπρουκ (Markeaton Brook). Ονομαστικά οι παίκτες προέρχονταν από τις ενορίες των Αγίων Πάντων και του Αγίου Πέτρου, αλλά στην πράξη το παιχνίδι ήταν ελεύθερο για όλους έως και 1.000 παίκτες. Ένας Γάλλος ο οποίος παρατήρησε τον αγώνα το 1829 περιέγραψε τη φρίκη, «αν οι Άγγλοι αυτό το αποκαλούν παιχνίδι, θα ήταν αδύνατο να πούμε πως αποκαλούν την μάχη». Ο παραδοσιακός ποδοσφαιρικός αγώνας Σρόουβταϊντ (Shrovetide) είναι κοινός τόπος στην πόλη του Άσμπουρν στο Ντέρμπισαϊρ.[4]

Σε σύγκριση με άλλα μέρη του κόσμου, τα πραγματικά τοπικά ντέρμπι είναι σπάνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, όπου ο όρος πέριξ αντιπαλότητα (crosstown rivalry) χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια αντιπαλότητα μεταξύ δύο ομάδων στην ίδια μητροπολιτική περιοχή. Ακόμα και οι αναμετρίσεις που μπορούν να θεωρηθούν «τοπικά ντέρμπι» λόγω της γεωγραφικής τους εγγύτητας, χαρακτηρίζουν συχνά τις ομάδες που αντλούν κατά κύριο λόγο υποστηρικτές από διαφορετικές γεωγραφικές κοινότητες, κυρίως λόγω του ότι οι επαγγελματικές αθλητικές ομάδες δεν θέλουν να αντλούν τους ίδιους υποστηρικές, έτσι ώστε κάθε άτομο να χρειάζεται περισσότερα χρήματα να δαπανήσει για την ομάδα του, αντί να διαιρείται μεταξύ πολλών ομάδων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε αναμετρίσεις στην ευρύτερη περιοχή της Νέας Υόρκης, ενώ σε ορισμένες αναμετρίσεις ενδέχεται τα παιχνίδια να διεξάγονται μεταξύ ομάδων, των οποίων οι έδρες απέχουν λιγότερο από 10 μίλια (16 χιλιόμετρα) μεταξύ τους, που εκπροσωπούν διαφορετικές γεωγραφικές κοινότητες. Δύο παραδείγματα είναι η τριγωνική αντιπαλότητα μεταξύ των Νιου Γιορκ Ρέιντζερς (που αντιπροσωπεύουν τη Νέα Υόρκη), των Νιου Γιορκ Άιλαντερς (που αντιπροσωπεύουν το Λονγκ Άιλαντ), των Νιου Τζέρσι Ντέβιλς, και στο παρελθόν των Χάρτφορντ Γουέιλερς (Κονέκτικατ), στην National Hockey League (NHL), και η πρώην αντιπαλότητα μεταξύ Νιου Γιορκ Νικς και Νιου Τζέρσεϊ Νετς στην National Basketball Association (NBA). Η αναμέτριση Νικς - Νετς μπορεί να εξελιχθεί σε ένα πλήρες ντέρμπι αφού οι Μπρούκλιν Νετς αγωνίζοται στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, μια περιοχή στο εσωτερικό της βάσης των οπαδών των Νικς. Μια παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στην Περιοχή Σαν Φρανσίσκο Μπέι για το μπέιζμπολ και το αμερικανικό ποδόσφαιρο, ενώ οι Σαν Φρανσίσκο Τζάιαντς και οι Όκλαντ Αθλέτικς βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση, όπως είναι οι Φόρτι Νάινερς του Σαν Φρανσίσκο και οι Όκλαντ Ρέιντερς, έχουν βάσεις υποστηρικτών κάπως διαφορετικές γεωγραφικά, που χωρίζονται από το Σαν Φρανσίσκο Μπέι. Επιπλέον, στο Λος Άντζελες, υπάρχουν αντιπαλότητες, όπως των Λος Άντζελες Ντότζερς έναντι των Λος Άντζελες Έιντζελς, που εδρεύουν στο Άναχαϊμ, στην Major League Baseball (MLB). Μικρά πρωταθλήματα, τα οποία είναι περιφερειακά από τη φύση τους, διαθέτουν πολλές περιφερειακές αντιπαλότητες, μερικές από τις οποίες (π.χ. οι Στέιτεν Άιλαντ Γιάνκις έναντι των Μπρούκλιν Σάικλονς) είναι πραγματικές πέριξ αντιπαλότητες.

Κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις μπορεί επίσης να λάβουν χώρα σε μια αθλητική αντιπαλότητα, όπως όταν η ινδοπακιστανική πολιτική σύγκρουση διαχέεται στον αγώνα κρίκετ Ινδίας - Πακιστάν, ή όταν οι θρησκευτικές διαφορές της Γλασκώβης εκφράζονται στο ντέρμπι Σέλτικ - Ρέιντζερς (γνωστό ως το Όλντ Φιρμ ντέρμπι). Το Όλντ Φιρμ (Old Firm) θεωρείται ως η μεγαλύτερη και πιο έντονη αντιπαλότητα στον αθλητισμό. Οι ποιο ήπιες μορφές αντιπαλότητας είναι αυτές μεταξύ κολεγιακών ομάδων στις Ηνωμένες Πολιτείες και συχνά περιλαμβάνουν φάρσες που αντίπαλες φοιτητικές οργανώσεις πραγματοποιούν η μία στην άλλη, όπως η κλοπή μασκότ ή το βάψιμο των χρωμάτων του άλλου σχολείου κάπου στην πανεπιστημιούπολη του αντίπαλου σχολείου.

Σε ορισμένα πρωταθλήματα, οι αγώνες μεταξύ των αντιπάλων θεωρούνται επισήμως ως σημαντικά παιχνίδια και ο νικητής παίρνει ένα ασυνήθιστο δώρο (δηλαδή σχάρα, τρόπαιο, τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας, κλπ).

Ντέρμπι

Τοπικό ντέρμπι ή απλά ντέρμπι έχει επικρατήσει να ονομάζεται μια αθλητική συνάντηση ανάμεσα σε δυο ομάδες της ίδιας πόλης ή περιοχής ή έστω ανάμεσα στις πιο ιστορικές ομάδες μιας χώρας. Η λέξη είναι αγγλικής προέλευσης και πιθανότατα προέρχεται από την πόλη Ντέρμπι (Derby) της κεντρικής Αγγλίας.

Προέλευση της ονομασίας

Η χρήση της λέξης για τις αθλητικές συναντήσεις προήλθε πιθανότατα από την ιπποδρομία του Ντέρμπι, που ιδρύθηκε το 1780 από τον 12ο Kόμη του Ντέρμπι.

Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει πως η ονομασία ντέρμπι δόθηκε για πρώτη φορά σε ποδοσφαιρικό αγώνα για τους αγώνες ΈβερτονΛίβερπουλ Φ.Κ., τα γήπεδα των οποίων ήταν πολύ κοντά και τα χώριζε το Στάνλεϊ Παρκ που ανήκε στον Κόμη του Ντέρμπι.

Πάντως, η πρώτη φορά που ένας αγώνας αναφέρεται ως «τοπικό ντέρμπι» ήταν στις 9 Μαρτίου 1889, τρία χρόνια πριν από την ίδρυση της Λίβερπουλ. Η εφημερίδα "Widnes Weekly News" χαρακτήρισε ως τοπικό ντέρμπι το παιχνίδι ράγκμπι ανάμεσα στη Γουίντνες (Widnes) και τη Μαορίς (Maoris).

Μια άλλη αρκετά διαδεδομένη εκδοχή, είναι πως στην πόλη του Ντέρμπι γινόταν ένας παραδοσιακός ποδοσφαιρικός αγώνας, στον οποίο συμμετείχε όλη η πόλη και συχνά κατέληγε σε συμπλοκές. Ο αγώνας είχε ως αγωνιστικό χώρο όλη την έκταση της πόλης με τα δύο τέρματα να βρίσκονται στο βόρειο και στο νότιο άκρο της. Οι δυο αντίπαλες ομάδες προέρχονταν από τις ενορίες των Αγίων Πάντων και του Αγίου Πέτρου και στην πράξη συμμετείχαν όλοι όσοι επιθυμούσαν, δηλαδή πάνω από 1000 άτομα. Ένας Γάλλος που παρακολούθησε τον αγώνα του Ντέρμπι το 1829 τον περιγράφει ως τρομακτικό και σημειώνει πως αυτό που συνέβαινε δεν έπρεπε να αποκαλείται παιχνίδι αλλά μάχη. Ο παραδοσιακός αγώνας της πόλης του Ντέρμπι ενδεχομένως έδωσε την ονομασία «ντέρμπι» στις συναντήσεις τοπικών ομάδων, στις οποίες επικρατεί πάντα μεγάλος φανατισμός.

Από όλες αυτές τις εκδοχές το μόνο σίγουρο που προκύπτει είναι πως το όνομα σχετίζεται έτσι ή αλλιώς με την περιοχή του Ντερμπισάιρ της κεντρικής Αγγλίας.

Χαρακτηριστικά

Το κύριο χαρακτηριστικό των αγώνων ντέρμπι είναι η πέραν των αθλητικών πλαισίων διάσταση του ανταγωνισμού μεταξύ δύο συλλόγων και ο συνακόλουθος φανατισμός ανάμεσα στους φιλάθλους τους που συχνά μεταφέρεται και στους ποδοσφαιριστές. Η αντιπαλότητα ενδέχεται να έχει ως υπόβαθρο θρησκευτικές, πολιτικές, εθνικές ή κοινωνικές διαφορές. Για παράδειγμα στο ιστορικό ντέρμπι της Γλασκόβης μεταξύ της Σέλτικ και των Ρέιντζερς Γλασκώβης εκδηλώνεται η διαφορά ανάμεσα στις δύο θρησκευτικές κοινότητες της πόλης, τους καθολικούς και τους προτεστάντες, ενώ σε εκείνο του Μπουένος Άιρες μεταξύ της Μπόκα Τζούνιορς και της Ρίβερ Πλέιτ εκφράζεται η αντίθεση ανάμεσα στην εργατική και την αστική τάξη.

Ντέρμπι αποκαλείται και η αναμέτρηση ανάμεσα στις μεγαλύτερες ομάδες μιας χώρας, όπως το ντέρμπι της Ολλανδίας ανάμεσα στον ΑΦΚ Άγιαξ και τη Φέγενορντ ή το παραδοσιακό ελληνικό ντέρμπι Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός και ένα από τα μεγαλύτερα ντέρμπι του κόσμου ανάμεσα στην Ρεάλ Μαδρίτης και στην Μπαρτσελόνα. Στα ντέρμπι Ντιναμό ΖάγκρεμπΠαρτιζάν Βελιγραδίου στην πρώην Γιουγκοσλαβία η εθνική αντιπαλότητα ανάμεσα στους Σέρβους και τους Κροάτες.

Το παράδοξο είναι πως σήμερα δεν υπάρχει ντέρμπι στην ομώνυμη πόλη της Αγγλίας, αφού έχει μόνο μια ομάδα, την Ντέρμπι Κάουντι. Παλιότερα υπήρχε και μια δεύτερη, η Ντέρμπι Μίντλαντ αλλά κάποια στιγμή οι δυο ομάδες συγχωνεύτηκαν.

Αμερικανικό ποδόσφαιρο

National Football League

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Τζέρι ΡάιςΝτέιον Σάντερς1989–1996[5]
Τομ ΜπράντιΠέιτον Μάνινγκ2000–Αντιπαλότητα ΜπράντιΜάνινγκ[6]
Κλείσιμο

Κολεγιακό ποδόσφαιρο

Αυστραλιανό ποδόσφαιρο

Στίβος

Ατομικές

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Στιβ Όβετ Σεμπάστιαν Κόε[7]
Γιουσέιν Μπολτ Τάισον Γκέι[8]
Ασάφα Πάουελ Τάισον Γκέι[9][10]
Ντάιρον Ρόουμπλς Λιου Ξιανγκ[11]
Τζόαν Μπένουα Γκρέτε Βάιτς[12]
Γιουσέιν Μπολτ Γιόχαν Μπλέικ[13]
Μπεν Τζόνσον Καρλ Λιούις[14]
Βερόνικα Κάμπελ-Μπράουν Άλισον Φέλιξ2004–[15]
Οντίνα Βάλα Κλαούντια Τεστόνι1932–1940Αντιπαλότητα Τεστόνι–Βάλα[16]
Λουίτζι Φατσέλι Ντέιβιντ Μπέρλι1927–1933[17]
Κλείσιμο

Ομαδικές

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Διεθνής στίβος Φινλανδία–Σουηδία Φινλανδία Σουηδία1925–[18]
Τζαμάικα Ηνωμένες Πολιτείες[19][20][21]
Κλείσιμο

Ποδόσφαιρο

Μπάντμιντον

Μπέιζμπολ

Δομινικανή Δημοκρατία

Ιαπωνία

Major League Baseball

Καλαθοσφαίριση

Βουλγαρία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Αιώνιο ντέρμπι (Вечно дерби)Λέφσκι ΣόφιαςΤΣΣΚΑ Σόφιας[22]
Κλείσιμο

Γαλλία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Κλασικό (Clasico)ΟρτέζΛιμόζ1986-1996[23]
ΒιλερμπάνΟρτέζ[24]
Κλείσιμο

Ελλάδα

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Κλείσιμο

Ισραήλ

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ντέρμπι του Τελ ΑβίβΜακάμπι Τελ ΑβίβΧάποελ Τελ Αβίβ[31]
Κλείσιμο

Λιθουανία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Λιέτουβος ΡίταςΖάλγκιρις[32]
Κλείσιμο

Π.Γ.Δ.Μ.

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Αιώνιο ντέρμπι των Σκοπίων (Вечна дерби на Скопје)ΡαμποτνίσκιΜΖΤ[33]
Κλείσιμο

Πολωνία

Σερβία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Αιώνιο ντέρμπι (Вечити дерби)ΠαρτιζάνΕρυθρός Αστέρας[34]
Κλείσιμο

Σλοβενία

Ισπανία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ελ ΚλάσικοΜπαρτσελόναΡεάλ Μαδρίτης[35]
Βασκικό ντέρμπιΣάσκι ΜπασκόνιαΜπιλμπάο Μπάσκετ[36]
Κλείσιμο

Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδάς

National Basketball Association

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Λάρι ΜπερντΜάτζικ Τζόνσον1979–1991[37]
Κλείσιμο

Μπόντι μπίλντινγκ

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Άρνολντ ΣβαρτσενέγκερΣέρχιο Ολίβα[38]
Κλείσιμο

Πυγμαχία

Ατομικές

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Μοχάμεντ Άλι Τζόι Φρέιζιερ1971–1975Fight of the Century
Ali-Frazier II
Thrilla in Manila
[39]
Σούγκαρ Ρέι Λέοναρντ Ρομπέρτο Ντουράν1980–1989The No Mas Fight[40]
Μάνι Πακιάο Φλόιντ Μέιγουέδερ, Τζρ.1999-Mayweather vs. Pacquiao[41]
Κλείσιμο

Ομαδικές

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Puerto Rican-Mexican boxing rivalry Μεξικό Πουέρτο Ρίκο1930s–2010s[42]
Κλείσιμο

Καναδικό ποδόσφαιρο

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Χάμιλτον Τάιγκερ-ΚατςΤορόντο Άργκονοτς1873–[43][44]
Banjo BowlΓουίνιπεγκ Μπλου ΜπόμπερςΣασκάτσεουαν Ρουράιντερς1936–[45]
Battle of AlbertaΈντμοντον ΈσκιμοςΚάλγκαρι Σταμπίντερς1949–[46]
Κλείσιμο

Κολεγιακός αθλητισμός

Κρίκετ

Διεθνείς

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Auty Cup Ηνωμένες Πολιτείες Καναδάς1844–[47]
The Ashes Αυστραλία Αγγλία1877–[48]
N/A Αυστραλία Νότιος Αφρική1902–[49]
Pataudi Trophy Ινδία Αγγλία1932–[50]
Chappell–Hadlee Trophy Αυστραλία Νέα Ζηλανδία1946–[51]
India–Pakistan cricket rivalry Ινδία Πακιστάν1947–[52][53]
Border–Gavaskar Trophy Αυστραλία Ινδία1947–[54][55][56]
Κλείσιμο

Άλλες

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Royal–ThomianΡόγιαλ Κόλετζ, ΚολόμποΣ. Τόμας Κόλετζ, Μτ Λαβίνια1879–[57]
Chennai Super Kings–Mumbai Indians rivalryΤσενάι Σούπερ ΚινγκςΜουμπάι Ίντιανς2008–[58]
Sydney DerbyΣίντνεϊ ΣίξερςΣίντνεϊ Θάντερ2011–[59]
London derbyΜίντλσεξΣάρεϊ[60]
War of the RosesΛάνκασαϊρΓιόρκσαϊρ[61]
West Midlands derbyΓουόρικσαϊρΓουόρστερσαϊρ[62]
Κλείσιμο

Αθλήματα μπιλιάρδου

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Γουίλι ΜοσκόνιΡούντολφ Γουόντεροουν, Τζρ.Pool (cue sports)[63][64][65]
Κλείσιμο

Κέρλινγκ

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Γκλεν ΧάουαρντΚέβιν Μάρτιν[66]
Τζένιφερ ΤζόουνςΚέλι Σκοτ[67]
Κλείσιμο

Ποδηλασία

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Τζίνο ΜπαρτάλιΦαούστο Κόπιαγώνες δρόμου1940–1956[68]
Ζακ ΑνκτίλΡεμόν Πουλιντόραγώνες δρόμου[69]
Γκρεγκ ΛεΜοντΜπερνάρ Ινόαγώνες δρόμου1984—1986[70]
Γκρεγκ ΛεΜοντΛορέν Φινιόναγώνες δρόμου[71]
Γκρεμ ΌμπριΚρις Μπόρντμανποδηλασία πίστας[72]
Φραντσέσκο ΜοζέρΜπέπε Σαρόνιαγώνες δρόμου1978–1986[73][74]
Λανς ΆρμστρονγκΜάρκο Παντάνιαγώνες δρόμου2000[75][76]
Λανς ΆρμστρονγκΓιαν Ούλριχαγώνες δρόμου2000'[77]
Άννα ΜέαρεςΒικτώρια Πέντλετονποδηλασία πίστας—2012[78][79][80]
Αλμπέρτο ΚονταδόρΆντι Σλεκαγώνες δρόμου[81][82][83]
Αλμπέρτο ΚονταδόρΚρις Φρόουμαγώνες δρόμου2013-[84]
Κλείσιμο
Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
ποδηλασία πίσταςΜεγάλη ΒρετανίαΑυστραλία2000-[85]
Κλείσιμο

Βελάκια

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Τζόκι ΓουίλσονΈρικ Μπρίστοου1980–1989[37]
Φιλ ΤέιλορΡέιμοντ φαν Μπάρνεφελντ2006–[86]
Κλείσιμο

Καταδύσεις

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Κιου ΜποΤομ Ντέιλι[87]
Κλείσιμο

Χόκεϊ επί χόρτου

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
India–Pakistan field hockey rivalry Ινδία Πακιστάν1947-[88]
Κλείσιμο

Καλλιτεχνικό πατινάζ

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Μάσια Ούσοβα
Αλεξάντερ Ζούλιν
Οξάνα Γκρίσουκ
Εβγκένι Πλατόφ
1992–1994[89]
Νάνσι Κέριγκαν Τόνια Χάρντινγκ–1994[37]
Κιμ Γιούνα Μάο Ασάντα2004–[90]
Κλείσιμο

Γκολφ

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ράιντερ Καπ (Ryder Cup) Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπη[91]
Κλείσιμο
Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Οκλαχόμα Στέιτ ΚάουμποϊςΧιούστον Κούγκαρς[92]
Κλείσιμο

Γυμναστική

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ηνωμένες Πολιτείες Κίνα[93]
Ιαπωνία Κίνα[94]
Κλείσιμο

Χειροσφαίριση

Διεθνείς

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
 Ελλάδα Κύπρος[95]
Κλείσιμο

Αυστρία

Λευκορωσία

Βέλγιο

Κροατία

Κροατία

Γαλλία

Γερμανία

Ισραήλ

Ουγγαρία

Π.Γ.Δ.Μ.

Πολωνία

Πορτογαλία

Ρωσία

Σερβία

Σλοβενία

Ισπανία

Ουκρανία

Ιπποδρομίες

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
SeabiscuitWar Admiral1938[96]
AffirmedAlydar1978[97]
Sunday SilenceEasy Goer1989[98]
Κλείσιμο

Χόκεϊ επί πάγου

National Hockey League

Kontinental Hockey League

Ευρώπη

Βουλγαρία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Αιώνιο ντέρμπι (Вечно дерби)Λέφσκι ΣόφιαςΤΣΣΚΑ Σόφιας[99]
Κλείσιμο

Τσεχία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ντέρμπι της ΠράγαςΣλαβια ΠράγαςΣπάρτα Πράγας-[100]
ΛΧΚ Γιεστράμπι ΠροστέγιοφΑΖ Χαβίροφ-[101]
ΧΚ ΠαρντούμπιτσεΧΚ Χράντετσ Κράλοβε-[102]
ΧΚ ΠορούμπαΖουμπρ Πρερόφ-[103]
Κλείσιμο

Φινλανδία

Γαλλία

Ουγγαρία

Νορβηγία

Πολωνία

Ρουμανία

Σερβία

Σλοβακία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
ΧΚΜ ΖβόλενΜσΧΚ Ζίλινα-[104][105]
ΜσΧΚ ΖίλιναΜΧΚ Μάρτιν-[106]
Κλείσιμο

Σλοβενία

Σουηδία

Ελβετία

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Ντέρμπι της ΕλβετίαςΧΚ Νταβός-[107]
Κλείσιμο

Ηνωμένο Βασίλειο

Διεθνείς

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Καναδάς Ρωσία1954, αλλά κυρίως μετά το 1972[108]
Canada–United States sports rivalries Καναδάς (Ανδρών) Ηνωμένες Πολιτείες (Ανδρών)1920–[109]
Canada–United States sports rivalries Καναδάς (Γυναικών) Ηνωμένες Πολιτείες (Γυναικών)1990–[110]
Φινλανδία Σουηδία1932–[111][112]
Τσεχία Ρωσία1954, αλλά κυρίως μετά το 1968[113]
Τσεχία Σλοβακία[114]
Κλείσιμο

Λακρός

Πολεμικές τέχνες

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Κιμ Τζάε Μπουμ Όλε Μπίσοφ2008–Τζούντο[12]
Άντον Χέσινγκ Ακίο Καμινάγκα1964Τζούντο[12]
Κλείσιμο

Μικτές πολεμικές τέχνες

Μηχανοκίνητος αθλητισμός

Κατασκευαστών, αυτοκινήτων, ομάδων

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράκλάδοςδιάστημαΠηγή
BugattiBentleySports car racing[115]
Silver ArrowsMercedes-BenzAuto UnionGrand Prix1934–1939[116]
FerrariAlfa RomeoFormula One[117]
1955 Le Mans disasterJaguar CarsMercedes-BenzSports car racing1955[118]
FordFerrariSports car racing1962–1967[119]
Shelby CobraFerrari 250 GTOSports car racing1963–1965[115]
Ford MustangChevrolet CamaroTrans-Am Series[120]
Petty EnterprisesWood Brothers RacingSprint Cup Series[121]
Nissan Skyline GT-RMazda R100 and RX-3Touring car racing1969–1973[122]
McLarenFerrariFormula One[115][123][124]
BigfootGrave Diggermonster truck[125]
Chip Ganassi RacingPenske RacingCART
IndyCar Series
Sprint Cup Series
[126]
Ford Galaxie and Ford FalconMiniBritish Touring Car Championship1960s[127]
Team LosiTeam AssociatedRadio controlled car racing1988—[128]
Hendrick MotorsportsPenske RacingSprint Cup Series1989—[129]
HoldenFord AustraliaAustralian Touring Car Championship
V8 Supercars
[130]
Ford Sierra RS CosworthBMW M3Touring car racing1987–1992[115]
Spirit of America Formula Shell LSRVThrustSSCLand speed record1996−1997[131]
AudiPeugeotSports car racing2007–2011[132]
Κλείσιμο

Οδηγών

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράκλάδοςδιάστημαλήμμαΠηγή
Μάλκομ Κάμπελ Χένρι ΣίγκρεϊβLand speed record1926—1930[133][134]
Τζον Κομπ Τζόρτζ ΈιστονLand speed record1937—1939[135][136]
Τάτσιο Νουβολάρι Ακίλε ΒάρτσιGrand Prix[137]
Χουάν Μανουέλ Φάνχιο Στέρλινγκ ΜοςFormula One1954—1957[138]
Πιέρο Ταρούφι Φελίτσε ΜπονέτοFormula One
Grand Prix
Sports car racing
—1953[139]
Τόμι Σόπγουιθ Τζακ ΣιρςBritish Saloon Car Championship1958[127]
Αρτ Άρφονς Κρέιγκ ΜπρίντλαβLand speed record1964—1966[140][141][142]
Φιλ Ριντ Μπιλ ΆιβιGrand Prix motorcycling1968[143]
Τζάκομο Αγκοστίνι Μάικ ΧέιλγουντGrand Prix motorcycling1965—1967[144]
Γιο Σίφερτ Πέδρο ΡοδρίγεςFormula One
Sports car racing
1970—1971[145]
Νίκι Λάουντα Τζέιμς ΧαντFormula One1976—1977[146]
Άιρτον Σένα Τέρι ΦάλερτονKarting World Championship1978—1980[147][148][149]
Μπαρι Σιν Κένι ΡόμπερτςGrand Prix motorcycling1978—1982[150]
Άλαν Τζόουνς Κάρλος ΡέουτεμανFormula One1981[151]
Κέκε Ρόσμπεργκ Ζιλ ΒιλνέβFormula One[152]
Ντιντιέ Πιρονί Ζιλ ΒιλνέβFormula One1982[153]
Νάιτζελ Μάνσελ Νέλσον ΠικέFormula One1986—1987[37]
Γουέιν Ρέινι Κέβιν ΣουόντςGrand Prix motorcycling1986—1993[154]
Αλέν Προστ Άιρτον ΣέναFormula One1988—1991, 1993[155][156]
Ρομπ Μίλεν Ναμπουχίρο ΤατζίμαHillclimbing1990—2000[157][158]
Καρλ Φόγκαρτι Σκοτ ΡάσελSuperbike World Championship1992—1994[159]
Ντέιμον Χιλ Μίχαελ ΣουμάχερFormula One1994—1996[115]
Λόρις Καπιρόσι Τετσούγια ΧαράνταGrand Prix motorcycling1998[143]
Νάιαλ Μακένζι Στιβ ΧίσλοπBritish Superbike Championship1998[143]
Νιλ Χότζσον Άαρον ΣλάιτSuperbike World Championship1998[143]
Ματ Νιλ Τζέισον ΠλέιτοBritish Touring Car Championship[160]
Μίκα Χάκινεν Μίχαελ ΣουμάχερFormula One1998—2001[161]
Κρις Γουόκερ Νιλ ΧότζσονBritish Superbike Championship2000[143]
Μπεν Σπάις Ματ ΜλάντινAMA Superbike Championship2000—2008[143]
Βαλεντίνο Ρόσι Μαξ ΜπιάτζιGrand Prix motorcycling2000—2006[162]
Βαλεντίνο Ρόσι Σέτε ΖιμπερνάουGrand Prix motorcycling[163]
Ρίτσαρντ Πέτι Κέιλ ΓιάρμποροWinston Cup1979 Daytona 500[5]
Τζεφ Γκόρντον Ντέιλ ΈρνχαρτWinston Cup1994—2001[164]
Κλείσιμο

Νέτμπολ

Περισσότερες πληροφορίες Ονομασία, 1η πλευρά ...
Ονομασία1η πλευρά2η πλευράδιάστημαΠηγή
Οστρέιλιαν Νέτμπολ ΝτάιαμοντςΝιου Ζίλαντ Σίλβερ Φέρνς1963–, κυρίως 1996–[165]
Κλείσιμο

Ράγκμπι λιγκ

Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία

National Rugby League

State of Origin

Ηνωμένο Βασίλειο

International Rugby League

Ράγκμπι γιούνιον

Club Rugby Union

Γαλλία

Ιρλανδία

Ιταλία

Πολωνία

Ρουμανία

Ηνωμένο Βασίλειο

International Rugby Union

Ιστιοπλοΐα

Speedway

Πολωνία

Surfing

Κολύμβηση

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Έλεανορ Σίμονς Βικτώρια Άρλεν2012–present[166][167]
Μάικλ Φελπς Ράιαν Λότε2004–2012[168]
Αλεξάντερ Ποπόφ Γκάρι Χολ Τζρ.1996[12]
Κοσούκε Κιτατζίμα Μπρένταν Χάνσεν2001–[169]
Λάισελ Τζόουνς Ρεμπέκα Σόνι2008[12]
Σίρλεϊ Μπάμπασοφ Ομάδα κολύμβησης Αν. Γερμανίας1976[12]
Μάικλ Φελπς
Ράιαν Λότε
Τέιλερ Κλέρι2008–[170]
Μάικλ Φελπς Μίλοραντ Τσάβιτς2008–2012[171][172][173]
Κλείσιμο

Αντισφαίριση

Περισσότερες πληροφορίες 1η πλευρά, 2η πλευρά ...
1η πλευρά2η πλευράδιάστημαλήμμαΠηγή
Μάργκαρετ Κουρτ Μπίλι Ζαν Κινγκ1962–1973[174]
Ροντ Λάβερ Κεν Ρόουζγουολ1968–1976[175]
Κρις Έβερτ Ίβον Γκούλεγκονγκ Κούλι1972–1983[176]
Κρις Έβερτ Μαρτίνα Ναβρατίλοβα1975–1988Evert–Navratilova rivalry[177][178]
Τζίμι Κόνορς Τζον ΜακΙνροϊ1977–1991Connors–McEnroe rivalry[179]
Μπιορν Μποργκ Τζον ΜακΙνροϊ1978–1981Borg–McEnroe rivalry[180]
Τζίμι Κόνορς Ιβάν Λεντλ1979–1992Connors–Lendl rivalry[181]
Κρις Έβερτ Άννα Μαντλίκοβα1980–1989Evert–Mandlikova rivalry[182]
Ιβάν Λεντλ Τζον ΜακΙνροϊ1980–1992Lendl–McEnroe rivalry[183]
Στέφι Γκραφ Μαρτίνα Ναβρατίλοβα1985–1994Graf–Navratilova rivalry[184]
Στέφι Γκραφ Γκαμπριέλα Σαμπατίνι1985–95Graf–Sabatini rivalry[185]
Στέφι Γκραφ Αράντσα Σάντσεθ Βικάριο1988–1996[186]
Στέφι Γκραφ Μόνικα Σέλες1989–1999Graf–Seles rivalry[187]
Αντρέ Αγκάσι Πιτ Σάμπρας1989–2002Agassi–Sampras rivalry[188]
Μαρτίνα Χίνγκις Βένους Ουίλιαμς1997–2006Hingis–V. Williams rivalry[189]
Λίντσεϊ Ντάβενπορτ Βένους Ουίλιαμς1997–2005[190]
Κιμ Κλάιστερς Ζιστίν Ενίν1998–2010Clijsters–Henin rivalry[191]
Σερένα Ουίλιαμς Βένους Ουίλιαμς1998–Williams sisters rivalry[192]
Ρότζερ Φέντερερ Ραφαέλ Ναδάλ2004–Federer–Nadal rivalry[193][194][195][196][197]
Ρότζερ Φέντερερ Άντι Μάρεϊ2005–Federer–Murray rivalry[198]
Νόβακ Τζόκοβιτς Ραφαέλ Ναδάλ2006–Djokovic–Nadal rivalry[199]
Νόβακ Τζόκοβιτς Ρότζερ Φέντερερ2006–Djokovic–Federer rivalry[200]
Νόβακ Τζόκοβιτς Άντι Μάρεϊ2006–Djokovic–Murray rivalry[201]
Άντι Μάρεϊ Ραφαέλ Ναδάλ2007–Murray–Nadal rivalry[202]
Κλείσιμο

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.