Tref fechan hanesyddol a chymuned yn Sir Gaerfyrddin, Cymru, yw'r Hendy-gwyn[1] neu Hendy-gwyn ar Daf[2] (hefyd Hendy Gwyn ar Daf)[3] (Saesneg: Whitland).[4] Roedd yn adnabyddus yn yr Oesoedd Canol fel safle Y Tŷ Gwyn ar Daf, canolfan eglwysig a noddwyd gan dywysogion teyrnas Deheubarth. Saif yng ngorllewin y sir ar y ffin â Sir Benfro, i'r gogledd o Afon Taf, ac i'r de o briffordd yr A40, rhwng Sanclêr ac Arberth.

Ffeithiau sydyn Math, Cysylltir gyda ...
Hendy-gwyn
Thumb
Mathtref bost, tref, cymuned Edit this on Wikidata
Cysylltir gydaFflewyn Edit this on Wikidata
Poblogaeth1,792, 1,903 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir Gaerfyrddin Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd628.42 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.818°N 4.611°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000560 Edit this on Wikidata
Cod OSSN201165 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AS/au CymruSamuel Kurtz (Ceidwadwyr)
AS/au y DUNia Griffith (Llafur)
Thumb
Statws treftadaethHenebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Cau

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Samuel Kurtz (Ceidwadwyr)[5] ac yn Senedd y DU gan Nia Griffith (Llafur).[6]

Abaty'r Tŷ Gwyn ar Daf

Prif: Abaty Hendy-gwyn ar Daf

Sefydlwyd yr abaty enwog yma fel cangen Gymreig o abaty Clairvaux yn Ffrainc, un o abatai mawr y Sistersiaid, yn y flwyddyn 1140. Er mai sefydliad Normanaidd oedd yr abaty ar y dechrau, gyda'r mynachod wedi dod drosodd o Ffrainc, dan nawdd yr Arglwydd Rhys o Ddeheubarth daeth yn sefydliad trwyadl Gymreig a fu'n gefnogol iawn i ymdrechion tywysogion Cymru i gadw annibyniaeth y wlad. Ond talodd y pris am ei gefnogaeth yn 1257 pan gafodd ei anrheithio gan filwyr Seisnig a lladd llawer o'r brodyr. Claddwyd y bardd Dafydd Nanmor (fl. 1450-1480) ym mynwent y Tŷ Gwyn.


Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[7][8][9][10]

Rhagor o wybodaeth Cyfrifiad 2011 ...
Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Hendy-gwyn (pob oed) (1,792)
 
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Hendy-gwyn) (749)
 
43.4%
:Y ganran drwy Gymru
 
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Hendy-gwyn) (1325)
 
73.9%
:Y ganran drwy Gymru
 
73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Hendy-gwyn) (300)
 
37.3%
:Y ganran drwy Gymru
 
67.1%
Cau

Côr Meibion Hendy-gwyn

Prif: Rhestr o ganeuon a recordiwyd gan Gôr Meibion Hendy-gwyn

Oriel

Cyfeiriadau

Dolenni allanol

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.