Województwo tarnobrzeskie

Województwo tarnobrzeskie – województwo ze stolicą w Tarnobrzegu, jedno z 49 istniejących w latach 1975–1998. Zostało utworzone z północnej części dawnego województwa rzeszowskiego, południowo-wschodniej części dawnego województwa kieleckiego i południowo-zachodniej części dawnego województwa lubelskiego.

Województwo tarnobrzeskie

— województwo —
1975–1998
Państwo	Polska
Data powstania	1 czerwca 1975
Data likwidacji	31 grudnia 1998
Siedziba wojewody i sejmiku	Tarnobrzeg
Powierzchnia	6283 km²
Populacja (1998) • liczba ludności	609 135
• gęstość	96,9 os./km²
Tablice rejestracyjne	TG, TB, TE
Położenie na mapie Polski

Po likwidacji w 1999 r. 23 gminy i miasto Sandomierz zostały włączone do województwa świętokrzyskiego, kolejne 18 gmin wraz z Tarnobrzegiem i Stalową Wolą do województwa podkarpackiego, a 11 gmin do lubelskiego. Na obszarze byłego województwa znajdują się następujące powiaty: sandomierski (całość), opatowski (całość), staszowski (6 gmin), ostrowiecki (1 gmina), miasto na prawach powiatu Tarnobrzeg, tarnobrzeski (całość), stalowowolski (całość), niżański (całość), mielecki (1 gmina), kolbuszowski (1 gmina), janowski (całość), kraśnicki (4 gminy).

Położenie, krajobraz

Województwo tarnobrzeskie położone było na obszarze Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej (Wyżyna Sandomierska, skrawek Przedgórza Iłżeckiego i wschodni kraniec Gór Świętokrzyskich), płaskiej Kotliny Sandomierskiej (równiny Tarnobrzeska i Biłgorajska) oraz na skrajach Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. W obrębie wyżyn rzeźba terenu urozmaicona – lessowe wyżyny: Sandomierska i Lubelska silnie rozczłonkowane głębokimi dolinami rzek; w Górach Świętokrzyskich teren osiąga 554 m (Pasmo Jeleniowskie). Na wyżynach żyzne gleby brunatne i czarnoziemy wytworzone z lessów, w Kotlinie Sandomierskiej ubogie gleby piaskowe, nad Wisłą koło Zawichostu rędziny kredowe. Głównymi rzekami są: Wisła i San. Duże obszary zajmują Puszcza Sandomierska i Lasy Janowskie.

Urzędy Rejonowe

Siedziba Urzędu Rejonowego	gminy	liczba ludności	powierzchnia	aktualny powiat
Janów Lubelski	Batorz Chrzanów Dzwola Godziszów Janów Lubelski Modliborzyce Potok Wielki Szastarka Trzydnik Duży 1 miejsko-wiejska, 8 wiejskich	3 726 3 363 7 047 6 763 16 557 7 384 5 255 6 401 7 158 ŁĄCZNIE: 63 654	71 km² 70 km² 203 km² 102 km² 179 km² 153 km² 98 km² 74 km² 105 km² ŁĄCZNIE: 1 055 km²	janowski janowski janowski janowski janowski janowski janowski kraśnicki kraśnicki woj. lubelskie
Nisko	Bojanów Harasiuki Jarocin Jeżowe Krzeszów Nisko Rudnik nad Sanem Ulanów 3 miejsko-wiejskie, 5 wiejskich	7 107 6 337 5 433 9 580 4 282 22 481 10 234 8 867 ŁĄCZNIE: 74 321	180 km² 168 km² 90 km² 124 km² 62 km² 142 km² 78 km² 119 km² ŁĄCZNIE: 963 km²	stalowowolski niżański niżański niżański niżański niżański niżański niżański woj. podkarpackie
Opatów	Baćkowice Ćmielów Iwaniska Lipnik Opatów Ożarów Sadowie Tarłów Wojciechowice 3 miejsko-wiejskie, 6 wiejskich	5 496 8 231 7 507 6 125 13 063 12 621 4 593 5 951 4 796 ŁĄCZNIE: 68 383	96 km² 118 km² 105 km² 82 km² 113 km² 184 km² 82 km² 164 km² 86 km² ŁĄCZNIE: 1030 km²	opatowski ostrowiecki opatowski opatowski opatowski opatowski opatowski opatowski opatowski woj. świętokrzyskie
Sandomierz	Annopol Dwikozy Gościeradów Klimontów Koprzywnica Łoniów Obrazów Samborzec Sandomierz (miasto) Wilczyce Zawichost 2 miejsko-wiejskie, 8 wiejskich	9 746 9 517 7 803 8 990 7 278 7 727 7 012 9 403 27 409 4 104 5 155 ŁĄCZNIE: 104 144	151 km² 85 km² 159 km² 99 km² 69 km² 87 km² 72 km² 85 km² 28 km² 70 km² 80 km² ŁĄCZNIE: 985 km²	kraśnicki sandomierski kraśnicki sandomierski sandomierski sandomierski sandomierski sandomierski sandomierski sandomierski sandomierski świętokrzyskie lubelskie
Stalowa Wola	Pysznica Radomyśl Stalowa Wola (miasto) Zaklików Zaleszany 4 wiejskie	9 157 7 607 71 814 8 971 10 432 ŁĄCZNIE: 107 981	148 km² 134 km² 83 km² 202 km² 87 km² ŁĄCZNIE: 654 km²	stalowowolski stalowowolski stalowowolski stalowowolski stalowowolski woj. podkarpackie
Staszów	Bogoria Łubnice Osiek Połaniec Rytwiany Staszów 3 miejsko-wiejskie, 3 wiejskie	8 262 4 599 8 076 13 040 6 555 28 452 ŁĄCZNIE: 68 984	123 km² 84 km² 130 km² 75 km² 126 km² 226 km² ŁĄCZNIE: 764 km²	staszowski staszowski staszowski staszowski staszowski staszowski woj. świętokrzyskie
Tarnobrzeg	Baranów Sandomierski Gorzyce Grębów Majdan Królewski Nowa Dęba Padew Narodowa Tarnobrzeg (miasto) 2 miejsko-wiejskie, 4 wiejskie	12 157 13 975 9 888 9 583 19 570 5 434 51 061 ŁĄCZNIE: 121 668	122 km² 69 km² 186 km² 156 km² 142 km² 71 km² 86 km² ŁĄCZNIE: 832 km²	tarnobrzeski tarnobrzeski tarnobrzeski kolbuszowski tarnobrzeski mielecki Tarnobrzeg woj. podkarpackie

Ludność i powierzchnia na podstawie danych z 31.12.1998

Miasta

Ludność 31.12.1998

• Stalowa Wola – 71 814
• Tarnobrzeg – 51 061
• Sandomierz – 27 409
• Staszów – 17 015
• Nisko – 15 722
• Nowa Dęba – 12 194
• Janów Lubelski – 12 182
• Połaniec – 8 525
• Opatów – 7 070
• Rudnik nad Sanem – 6 877
• Ożarów – 5 276
• Ćmielów – 3 213
• Annopol – 2 728
• Osiek – 2 041
• Zawichost – 2 033
• Ulanów – 1 418
• Baranów Sandomierski – 1 391

Ludność w latach

Rok	Liczba mieszkańców
1975 (31 grudnia)[1]	534,9 tys.
1976 (31 grudnia)[2]	538,5 tys.
1977 (31 grudnia)[3]	541,8 tys.
1978 (spis powszechny)[4]	548 349
1978 (31 grudnia)[5]	547,2 tys.
1979 (31 grudnia)[6]	552,2 tys.
1980 (31 grudnia)[7]	556,3 tys.
1983 (31 grudnia)[8]	572,4 tys.
1985 (31 grudnia)[9]	580,5 tys.
1986[10]	584 tys.
1987[11]	586,9 tys.
1988[12]	591,2 tys.
1989 (31 grudnia)[13]	596,4 tys.
1990 (30 czerwca)[14]	597,9 tys.
1990 (31 grudnia)[14]	599,1 tys.
1991 (31 grudnia)[15]	601,7 tys.
1992 (31 grudnia)[16]	606,4 tys.
1993 (30 czerwca)[17]	607,2 tys.
1994 (31 grudnia)[18]	609,2 tys.
1995 (30 czerwca)[19]	609,1 tys.
1995 (31 grudnia)[20]	609,3 tys.
1997 (31 grudnia)[21]	610 tys.

Transport

Transport drogowy

• 9E371 Radom – Ostrowiec Świętokrzyski – gr. woj. tarnobrzeskiego – Sadowie – Opatów – Lipnik – Łoniów – Tarnobrzeg – Nowa Dęba – Majdan Królewski – gr. woj. tarnobrzeskiego – Rzeszów

• 19 Kuźnica Białostocka – Białystok – Lublin – Kraśnik – gr. woj. tarnobrzeskiego – Modliborzyce – Janów Lubelski – Nisko – Jeżowe – gr. woj. tarnobrzeskiego – Rzeszów – Barwinek

• 74 Walichnowy – Piotrków Trybunalski – Kielce – gr. woj. tarnobrzeskiego – Baćkowice – Opatów – Annopol – Gościeradów – Olbięcin – gr. woj. tarnobrzeskiego – Kraśnik – gr. woj. tarnobrzeskiego – Modliborzyce – Janów Lubelski – Dzwola – gr. woj. tarnobrzeskiego – Zamość – Zosin

• 77 Lipnik – Sandomierz – Stalowa Wola – Nisko – Rudnik nad Sanem – Kopki – gr. woj. tarnobrzeskiego – Leżajsk – Jarosław – Przemyśl

• 79 Bytom – Katowice – Kraków – gr. woj. tarnobrzeskiego – Łubnice – Połaniec – Osiek – Łoniów – Sandomierz – Ożarów – Tarłów – Czekarzewice – gr. woj. tarnobrzeskiego – Warszawa

• 723 Sandomierz – Tarnobrzeg (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 754 Ostrowiec Świętokrzyski – Bałtów – gr. woj. tarnobrzeskiego – Czekarzewice – gr. woj. tarnobrzeskiego – Solec nad Wisłą – Gołębiów

• 755 Ostrowiec Świętokrzyski – gr. woj. tarnobrzeskiego – Ćmielów – Ożarów – Zawichost – Kosin

• 757 Opatów – Iwaniska – Bogoria – Staszów – gr. woj. tarnobrzeskiego – Stopnica

• 758 Iwaniska – Klimontów – Koprzywnica – Tarnobrzeg (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 759 Piotrowice – Opoka Duża (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 764 Kielce – gr. woj. tarnobrzeskiego – Staszów – Rytwiany – Połaniec – gr. woj. tarnobrzeskiego – Mielec

• 765 Chmielnik – gr. woj. tarnobrzeskiego – Staszów – Osiek

• 777 Maruszów – Zawichost – Dwikozy – Sandomierz (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 824 Żyrzyn – Puławy – Opole Lubelskie – gr. woj. tarnobrzeskiego – Annopol

• 854 Annopol – Antoniów – Gorzyce (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 855 Olbięcin – Trzydnik Duży – Zaklików – Rzeczyca Długa – Stalowa Wola (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 856 Antoniów – Radomyśl nad Sanem – Rzeczyca Długa (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 857 Zaklików – Modliborzyce (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 858 Zarzecze – Ulanów – Harasiuki – gr. woj. tarnobrzeskiego – Biłgoraj – Szczebrzeszyn

• 861 Bojanów – Jeżowe – Kopki (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 863 Kopki – Krzeszów – gr. woj. tarnobrzeskiego – Tarnogród – Cieszanów

• 871 Tarnobrzeg – Grębów – Stalowa Wola (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 872 Jasienica – Baranów Sandomierski – Majdan Królewski – Nowa Dęba – Bojanów – Nisko (w całości w województwie tarnobrzeskim)

• 985 Tarnobrzeg – Baranów Sandomierski – Padew Narodowa – gr. woj. tarnobrzeskiego – Mielec – Dębica

Transport kolejowy

• 25 Łódź Kaliska – Tomaszów Mazowiecki – Końskie – Skarżysko-Kamienna – Starachowice – Ostrowiec Świętokrzyski – Ćmielów – Sandomierz – Tarnobrzeg – Chmielów – Padew – Mielec – Dębica

• 65 Sławków – Olkusz – Sędziszów – Staszów – Wola Baranowska – Huta Deręgowska – Biłgoraj – Zwierzyniec – Zamość – Hrubieszów

• 66 Stalowa Wola – Biłgoraj – Zwierzyniec

• 68 Lublin – Kraśnik – Szastarka – Rzeczyca – Zaklików – Rozwadów – Stalowa Wola – Nisko – Rudnik nad Sanem – Leżajsk – Przeworsk

• 70 Włoszczowice – Staszów – Rytwiany – Osiek – Chmielów

• 71 Tarnobrzeg – Nowa Dęba – Kolbuszowa – Głogów Małopolski – Rzeszów

• 74 Tarnobrzeg – Grębów – Rozwadów

• 75 Rytwiany – Połaniec

• 78 Sandomierz – Grębów

• 79 Padew – Wola Baranowska

Komunikacja autobusowa

• PKS Tarnobrzeg
  • Tarnobrzeg:
    • Gdańsk
    • Kielce
    • Lublin
    • Majdan Królewski
    • Opatów
    • Ostrowiec Świętokrzyski
    • Padew Narodowa
    • Przemyśl
    • Rzeszów
    • Stalowa Wola
    • Warszawa przez Kozienice
    • Wilcza Wola
    • Zaleszany
    • różne połączenia na terenie powiatu tarnobrzeskiego i sandomierskiego

• PKS Stalowa Wola
  • Stalowa Wola:
    • Annopol
    • Gorzyce
    • Górno
    • Kamień
    • Kraków
    • Lipiny Dolne
    • Lublin
    • Łętownia
    • Łowisko
    • Polańczyk
    • Rzeszów
    • Sandomierz
    • Tarnobrzeg
    • Warszawa przez Radom
    • Wilcza Wola
    • Wola Żarczycka
    • Wrzawy
    • różne połączenia na terenie powiatu stalowowolskiego, niżańskiego i janowskiego

• PKS Staszów
  • Staszów:
    • Dobrów
    • Iwaniska
    • Kargów
    • Kielce
    • Klimontów
    • Kołobrzeg
    • Kraków
    • Łagów
    • Nowa Zbelutka
    • Opatów
    • Ostrowiec Świętokrzyski
    • Warszawa przez Ostrowiec Świętokrzyski lub Starachowice
    • różne połączenia na terenie powiatu staszowskiego

• PKS Ostrowiec Świętokrzyski
  • Opatów:
    • Jastrzębia Góra
    • Kielce
    • Klimontów
    • Kraków
    • Łagów
    • Ostrowiec Świętokrzyski
    • Sandomierz
    • różne połączenia na terenie powiatu ostrowieckiego i opatowskiego

• Poza tym wielu prywatnych przewoźników, oferujących kursy m.in. do:
  • Warszawy
  • Rzeszowa
  • Lublina
  • Krakowa
  • Tarnobrzega
  • Stalowej Woli
  • Sandomierza
  • Kielc

Połączenia kolejowe

• Stalowa Wola:
  • Rzeszów
  • Lublin
  • Przeworsk
  • Zamość
  • Szczecin
  • Warszawa
  • Bydgoszcz
  • Kraków
  • Wrocław
  • Poznań
  • Tarnobrzeg

• Tarnobrzeg
  • Rzeszów
  • Stalowa Wola
  • Warszawa
  • Bydgoszcz
  • Lublin
  • Przemyśl
  • Szczecin
  • Poznań
  • Wrocław
  • Kraków
  • Zamość

• Sandomierz
  • Połączenia kolejowe zawieszone

Bibliografia

• Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1976

Zobacz też

• Reforma administracyjna w Polsce (1975)
• Podział administracyjny Polski (1975–1998)
• Reforma administracyjna w Polsce (1999)