Radomyśl nad Sanem

Radomyśl nad Sanem (do końca 2001 Radomyśl) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, siedziba gminy Radomyśl nad Sanem^[5][3]. Leży niedaleko wideł Sanu i Wisły.

Radomyśl nad Sanem

wieś
Fragment rynku
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	stalowowolski
Gmina	Radomyśl nad Sanem
Liczba ludności (2017)	824[1]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	37-455[2]
Tablice rejestracyjne	RST
SIMC	0805040[3]
Położenie na mapie gminy Radomyśl nad Sanem Radomyśl nad Sanem
Położenie na mapie Polski Radomyśl nad Sanem
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Radomyśl nad Sanem
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego Radomyśl nad Sanem
50°40′52″N 21°56′42″E[4]

Miejscowość jest siedzibą gminy Radomyśl nad Sanem oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela należącej do dekanatu Gorzyce.

Niegdyś było to prywatne miasto, uzyskało lokację miejską w 1581 roku^[6]. W 1935 nastąpiła utrata praw miejskich. Miejscowością partnerską jest niemieckie Waldbüttelbrunn.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Radomyśl nad Sanem^[5][3]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0805057	Błonie	część wsi
0805063	Ćwierci	część wsi
0805070	Koniec	część wsi
0805086	Piasek	część wsi
0805092	Pod Kościołem	część wsi
0805100	Rynek	część wsi

Historia

W okolicy popularny jest zwyczaj „Turków” wywodzący się właśnie z Radomyśla. Pochodzi on z czasów wyprawy króla Jana III Sobieskiego, który w drodze na Wiedeń zabrał z Radomyśla miejscowych rzemieślników. Po zwycięstwie wrócili oni ze zdobytymi na Turkach łupami, a że powrót wypadał w okresie Wielkanocy, wracający przebrali się w zdobyczne stroje, weszli w nich do miasta i zaciągnęli wartę przy Grobie Chrystusa w kościele.

Od tej pory na pamiątkę tamtych wydarzeń co roku mieszkańcy Radomyśla i okolicznych wiosek przebierają się za Turków i zaciągają warty w kościołach, a ich stroje z czasem zaczęły odbiegać od pierwowzorów, robiąc się coraz bardziej fantazyjne. Obecnie zrobiło się z tego barwne widowisko.

W latach 1865–1880 Radomyśl z przyległościami (Skowierzyn, Skowierzynek, Wólka, Glinnik i Nowiny) należał do Bogusława Horodyńskiego (1802–1866) i jego żony Zofii z Wierzbickich (1825–1900), a w latach 1916–1945 do rodziny Götz-Okocimskich.

W sierpniu 1942 roku oddział Gwardii Ludowej im. Jarosława Dąbrowskiego pod dowództwem Antoniego Palenia ps. „Jastrząb” rozbił hitlerowski posterunek policji^[7].

Obok Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej i Pocieszenia znajduje się Dom Rekolekcyjny, który zaprasza pielgrzymów i grupy turystyczne.

Urodzeni w Radomyślu nad Sanem

• Wacław Czaczka-Ruciński – działacz niepodległościowy i samorządowy, honorowy burmistrz Solca Kujawskiego
• Sylwester Kowalik – lekarz, profesor
• Eugeniusz Okoń – ksiądz rewolucjonista, jeden z twórców tzw. Republiki Tarnobrzeskiej
• Alfred Pastuszeńko – oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Jan Wiktor – pisarz, publicysta, dziennikarz, działacz ruchu ludowego

Zobacz też

• Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomyślu nad Sanem
• Stary cmentarz żydowski w Radomyślu nad Sanem
• Nowy cmentarz żydowski w Radomyślu nad Sanem