Marszałek Piłsudski

Marszałek Piłsudski – polski serial biograficzny w reżyserii Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego i z jego scenariuszem, wyprodukowany w 2000 roku, prezentujący sylwetkę Józefa Piłsudskiego, jego biografię od wczesnej młodości do schyłku życia. Serial został zrealizowany z dbałością o dokładność historyczną. Konsultantem ds. historycznych był dr hab. Piotr M. Majewski, zaś recenzentem historycznym prof. dr hab. Tomasz Nałęcz. Wykorzystano w nim też materiały archiwalne.

Marszałek Piłsudski

Gatunek	biograficzny, historyczny
Kraj produkcji	Polska
Oryginalny język	polski
Główne role	Mariusz Bonaszewski Zbigniew Zapasiewicz Marek Kondrat Teresa Dzielska Joanna Sydor-Klepacka
Liczba odcinków	8
Liczba serii	1
Produkcja
Produkcja	Telewizja Polska
Reżyseria	Andrzej Trzos-Rastawiecki
Scenariusz	Andrzej Trzos-Rastawiecki
Muzyka	Bartłomiej Gliniak
Zdjęcia	Krzysztof Pakulski
Scenografia	Magdalena Dipont
Czas trwania odcinka	ok. 51–52 min
Pierwsza emisja
Data premiery	21 października 2001
Stacja telewizyjna	Telewizja Polska
Lata emisji	2001

Zdjęcia plenerowe zrealizowano w Warszawie (Cytadela, Zamek Królewski, Belweder, Zachęta), Krakowie, Limanowej, Modlinie, Radziejowicach, Łącku, Rembertowie (poligon), Wiedniu oraz Wilnie. Film jest częściowo barwny, częściowo czarno-biały. Budżet filmu wyniósł 5,7 mln zł.

Fabuła jest zaprezentowana w postaci wywiadu, jaki dziennikarz przeprowadza z sędziwym już Piłsudskim. Marszałek snuje wspomnienia, które przedstawione są w postaci retrospekcji.

Serial emitowano w TVP2 od 21 października do 9 grudnia 2001 w niedziele o 21:35.

Obsada

Role główne

• Mariusz Bonaszewski – Piłsudski w młodości
• Zbigniew Zapasiewicz – Piłsudski po roku 1919
• Wojciech Alaborski – Władysław Mazurkiewicz, lekarz pomagający Piłsudskiemu w ucieczce ze szpitala psychiatrycznego w Petersburgu
• Aleksander Bednarz – generał Juliusz Malczewski
• Mariusz Benoit – Kazimierz Świtalski, współpracownik Piłsudskiego
• Jacek Bończyk – Walery Sławek
• Stanisław Brejdygant – Alfred Wysocki, poseł polski w Berlinie
• Wojciech Duryasz – Gabriel Narutowicz
• Teresa Dzielska – Maria Juszkiewicz-Piłsudska, pierwsza żona Piłsudskiego
• Jan Frycz – Stanisław Wojciechowski
• Piotr Garlicki – major Drohojowski, oficer polskiego wywiadu wzięty do niewoli sowieckiej
• Krzysztof Globisz – arcybiskup kielecki Augustyn Łosiński
• Robert Gonera – porucznik Dereń, oficer wywiadu
• Mieczysław Hryniewicz – ksiądz Marian Tokarzewski
• Jan Jankowski – Tadeusz Kasprzycki, dowódca kompanii kadrowej
• Stanisław Jaskułka – Wincenty Witos
• Jerzy Kamas – generał Stanisław Szeptycki
• Krzysztof Kołbasiuk – oficer przesłuchujący Piłsudskiego
• Krzysztof Kolberger – kapitan Ignacy Boerner, adiutant Piłsudskiego
• Marek Kondrat – dziennikarz przeprowadzający wywiad z Piłsudskim
• Wojciech Kostecki – Roman Dmowski
• Władysław Kowalski – Iwan Sabasznikow, dyrektor szpitala psychiatrycznego Jana Bożego w Warszawie, badający Piłsudskiego w celi
• Maciej Kozłowski – generał Gustaw Dreszer-Orlicz
• Zbigniew Kozłowski – adiutant Piłsudskiego
• Edward Linde-Lubaszenko – Józef Wincenty Piłsudski, ojciec Piłsudskiego
• Olgierd Łukaszewicz – książę Eustachy Sapieha
• Krzysztof Majchrzak – Eligiusz Niewiadomski, morderca prezydenta Narutowicza
• Aleksander Mikołajczak – generał Władysław Sikorski
• Jerzy Moes – generał Tadeusz Rozwadowski
• Jan Nowicki – Hans von Beseler, generał-gubernator Warszawy
• Janusz Rafał Nowicki – Ignacy Daszyński
• Marian Opania – oficer wywiadu w sztabie Armii Czerwonej
• Jan Peszek – kapitan Józef Rybak, przedstawiciel wywiadu austriackiego w Krakowie
• Krzysztof Pieczyński – pułkownik Marian Januszajtis, dowódca spisku z 4 stycznia 1919
• Joanna Pietrońska – Leonarda Lewandowska, pierwsza miłość Piłsudskiego poznana na Syberii
• Andrzej Precigs – Jędrzej Moraczewski
• Jerzy Radziwiłowicz – generał Kazimierz Sosnkowski
• Olga Sawicka – Zofia „Zula” Piłsudska-Kadenacowa, siostra Józefa
• Edward Sosna – generał Józef Haller
• Joanna Sydor-Klepacka – Aleksandra Piłsudska, druga żona Piłsudskiego
• Bartłomiej Świderski – Bronisław Piłsudski, brat Józefa
• Henryk Talar – Felicjan Składkowski-Sławoj
• Aleksander Trąbczyński – Jan Piłsudski, brat Józefa
• Krzysztof Wakuliński – pułkownik Józef Beck
• Marek Walczewski – generał Lucjan Żeligowski

Role pozostałe

Andrzej Andrzejewski – mężczyzna wyprowadzający Piłsudskiego z niebezpiecznego mieszkania Piotr Bajor – prokurator przesłuchujący Niewiadomskiego Stanisław Banasiuk – członek delegacji Poznania Małgorzata Bereza – Wanda, córka Piłsudskiego Wojciech Billip – oficer informujący Piłsudskiego o zdobyciu Wilna Dariusz Biskupski – uczestnik zjazdu PPS Zbigniew Bogdański – starosta Jerzy Bończak – przedsiębiorca w Wilnie proponujący Piłsudskiemu pracę Michał Breitenwald – delegat Rady Żołnierskiej Stanisław Brudny – żołnierz ukraiński Leon Charewicz – ksiądz Stanisław Adamski, przewodniczący delegacji Poznania u Piłsudskiego Andrzej Chichłowski – rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz, adiutant Piłsudskiego Jacek Chmielnik – brat rotmistrza Stanisława Radziwiłła Juliusz Chrząstowski – bolszewik Martyna Cynowska – Jadwiga, córka Piłsudskiego Marcin Czarnik – Kostek, bojowiec PPS, uczestnik akcji w Milanówku Robert Czebotar – zesłaniec Maciej Damięcki – Dominik Rymkiewicz, działacz PPS w Wilnie Marek Dąbrowski – mężczyzna w willi starosty Andrzej Deskur – zesłaniec Dariusz Dobkowski – żołnierz odpowiadający na pytania Piłsudskiego w czasie nocnego odpoczynku Lech Dyblik – pacjent szpitala psychiatrycznego Adam Ferency – działacz PPS Marek Frąckowiak – oficer w sztabie XII Armii Czerwonej Grzegorz Gadziomski – Zawadzki, gość w salonie siostry Piłsudskiego Jarosław Gajewski – Symon Petlura Andrzej Gawroński – właściciel domu w Sulejówku oglądanego przez Piłsudskich Tomasz Gęsikowski – porucznik odpowiedzialny za ukrycie wiadomości o śmierci Kasztanki Grzegorz Gierak – dyrektor „Zachęty” Witold Górczyński – ranny żołnierz Piotr Grabowski – Skotnicki Sławomir Holland – strażnik więzienny w Cytadeli Borys Jaźnicki – rotmistrz Stanisław Radziwiłł, adiutant Piłsudskiego Krzysztof Jędrysek – widz w Zielonym Baloniku Jan Jurewicz – strażnik więzienny Krzysztof Kalczyński – hrabia Harry Kessler, wysłannik rządu niemieckiego w Magdeburgu Mirosław Kowalczyk – dziennikarz pytający o zdrowie Piłsudskiego Dariusz Kowalski – delegat Rady Żołnierskiej Jan Kozaczuk – strażnik w Magdeburgu Piotr Kozłowski – poseł Józef Chaciński Zbigniew Kozłowski – żołnierz ukraiński Robert Kudelski – porucznik w Belwederze Marcin Kwaśny – bojowiec PPS Lech Łotocki – poseł, uczestnik uroczystości przekazania władzy Narutowiczowi Wojciech Majchrzak – uczestnik koncertu informujący o podpisaniu traktatu pokojowego z Rosją Ireneusz Machnicki – więzień Wojciech Machnicki – działacz PPS Czesław Magnowski – oficer na stacji kolejowej Andrzej Mastalerz – ranny bez nóg w szpitalu wojennym Włodzimierz Matuszak – uczestnik posiedzenia Rady Obrony Państwa Jan Mayzel – lekarz robiący zastrzyk Piłsudskiemu Kazimierz Mazur – kowal Magdalena Mazur – kobieta w więzieniu Paweł Mazurkiewicz – pianista na koncercie z okazji uchwalenia konstytucji marcowej Cezary Morawski – Maxime Weygand Anna Mucha – Wanda Juszkiewiczówna, córka Marii Piłsudskiej Kazimierz Orzechowski – ksiądz prałat Władysław Korniłowicz Sławomir Orzechowski – oficer carski rozmawiający z Piłsudskim Jerzy Pal – żandarm Adam Pilch – duchowny Andrzej Piszczatowski – przewodniczący obrad zjazdu PPS Radosław Popłonikowski – działacz PPS Jerzy Pożarowski – strażnik Ryszard Radwański – lekarz wojskowy w szpitalu wojennym Roman Rewakowicz – pianista występujący na koncercie Piotr Rękawik – Malina, bojowiec PPS, uczestnik akcji w Milanówku Jerzy Rogalski – chłop Zdzisław Rychter – strażnik Marek Serafin – zesłaniec Wojciech Skibiński – działacz PPS Zdzisław Sobociński – uczestnik posiedzenia Rady Obrony Państwa Zdzisław Sośnierz – strażnik w więzieniu carskim Paweł Szczesny – nagrywający głos Piłsudskiego Krzysztof Szczygieł – działacz PPS podczas ślubu Piłsudskiego Andrzej Szenajch – wachmistrz, opiekun kasztanki Andrzej Szopa – strażnik Beata Tomaszewska – córka Piłsudskiego Robert Wabich – drukarz Wojciech Walasik – aktor „Zielonego Balonika” Zdzisław Wardejn – Norbert Barlicki, poseł PPS Marek Włodarczyk – Ruta, bojownik PPS Mariusz Wojciechowski – widz w Zielonym Baloniku Aleksander Wysocki – doktor, więzień w Cytadeli Marzena Zając – kobieta u siostry Piłsudskiego Edward Żentara – przybysz z Paryża Jerzy Żydkiewicz – ksiądz w pałacu arcybiskupim w Kielcach

Krystyna Adamiec Bogusław Augustyn Włodzimierz Bajak Artur Balczyński Antoni Bałowski Jadwiga Behm Stanisław Biczysko Adam Biedrzycki Jacek Bielenia Marek Bogucki Jakub Bohosiewicz Agnieszka Borowiec Stanisław Boryń Andrzej Brzeski Edward Bukowian Władysław Byrdy Piotr Cherubiński Joanna Cielecka Arkadiusz Detmer Marek Dorociński Olgierd Dowgiałłowicz-Nowicki Ireneusz Dydliński Adam Dzienis Jerzy Felczyński Elżbieta Gaertner Aleksander Gawek Paweł Gędłek Artur Gloeh Sylwia Góra Jan Greber Mieczysław Janowski Elżbieta Jękot-Orzechowska Jan Jeruzal Andrzej Jurek Przemysław Kaczyński Marcin Klepacki Mikołaj Klimek Wojciech Kobiałko Marcin Kołaczkowski Zygmunt Kołodziejski Michał Konarski Andrzej Kostrzewa Waldemar Kotas Ireneusz Kozioł Jacek Krautforst Bogdan Kulawik Marek Lelek Mariusz Leszczyński Jerzy Lustyk Artur Łodyga Edyta Łukaszewska Bernard Michalski Bolesław Mierzejewski Bogdan Misiewicz Zbigniew Moskal Lidia Niewęgłowska Waldemar Obłoza Miłosz Pawlikowski Juliusz Pękalski Dariusz Pick Marek Piestrak Zbigniew Płócienniczak Jerzy Próchnicki Bolesław Rawski Robert Rogalski Andrzej Rydel Bogusław Sar Jarosław Sebek Juliusz Siudziński Maciej Słota Stanisław Sparażyński Karol Stępkowski Tomasz Strycharz Zbigniew Szreder Joanna Voss Tomasz Wieczerzak Julian Wieczorek Tomasz Wieczorek Maciej Wilk Włodzimierz Wilkosz Jacek Winiarski Bartosz Woźny Krzysztof Zakrzewski Tadeusz Zięba Witold Żaboklicki

Bibliografia

• Marszałek Piłsudski w bazie IMDb (ang.)
• Marszałek Piłsudski w bazie Filmweb
• Marszałek Piłsudski w bazie filmpolski.pl