Stanisław Brejdygant

Stanisław Ignacy Brejdygant (ur. 2 października 1936 w Warszawie) – polski aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz i dramaturg.

Stanisław Brejdygant

Stanisław Brejdygant (2014)
Data i miejsce urodzenia	2 października 1936 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz, dramaturg
Odznaczenia

Życiorys

Rodzina i edukacja

Jest synem Ignacego Brejdyganta^[1] i jego żony Janiny z domu Paprockiej^[2]. Matka pracowała w Towarzystwie Opieki nad Niemowlętami w Wołominie oraz Towarzystwie Przyjaciół Dzieci w Warszawie, ojciec był lekarzem i służył jako oficer podczas wojny^[3]. Miał starszą o osiem lat siostrę Barbarę^[4], która była strzelcem w Szarych Szeregach^[2].

Służył jako ministrant w kościele Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie, był także prezesem koła ministrantów^[5]. Należał także do 67. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej^[6]. Od czasów szkolnych interesuje się literaturą, należał do Koła Młodych przy Związku Literatów Polskich^[7]. W okresie szkolnym dorabiał jako przewodnik turystyczny po Warszawie i recenzent filmów w redakcji „Sztandaru Młodych”^[8].

Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława IV w Warszawie, polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim (praca dyplomowa: „Rozprawa Wyspiańskiego o Hamlecie w kontekście Wielkiej Reformy”), Wydziału Aktorskiego Warszawskiej Szkoły Teatralnej i reżyserii w łódzkiej filmówce^[9].

Kariera zawodowa

Jako aktor teatralny zadebiutował w 1954^[10]. Przez kilka miesięcy występował w Studenckim Teatrze Satyryków^[11]. Występował także na scenach teatrów warszawskich: Narodowego, Powszechnego, Nowego i Dramatycznego a także Teatru Bałtyckiego w Koszalinie, Teatru Polskiego w Poznaniu i Teatru Nowego w Łodzi. Jako reżyser pracował w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu i Teatrze Nowym w Warszawie. Ma w dorobku m.in. role szekspirowskie i w adaptacjach Dostojewskiego. Jako reżyser wystawił m.in. Wiecznego małżonka i Idiotę Dostojewskiego oraz pięć oper (m.in. Damę Pikową Piotra Czajkowskiego)^[12].

Wystąpił w kilku filmach, słuchowiskach radiowych i widowiskach plenerowych. Dużą popularność zdobył jako dubbingujący tytułową postać w brytyjskim serialu Ja, Klaudiusz.

Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, był członkiem Zarządu Głównego ZASP-u^[13], ZAiKS-u, PEN Clubu, ITI oraz Rady Pisarzy Trzech Mórz.

Życie prywatne

Czterokrotnie żonaty. Pierwszą żoną aktora była malarka i scenografka Zofia Wierchowicz. Z małżeństwa ze śpiewaczką Nelą Obarską ma syna Igora (ur. 1971). Ma także syna Krzysztofa (ur. 1984) z pozamałżeńskiej relacji^[14]. Następnie ożenił się z historyczką sztuki Barbarą Janicką. W 2015 poślubił Ritę Kożewnikową^[15].

Role teatralne

• Hamlet, W. Szekspira – Hamlet
• Ryszard III, W. Szekspira – Ryszard III
• Zbrodnia i kara, F. Dostojewskiego – Raskolnikow
• Idiota, F. Dostojewskiego – Książę Myszkin
• Medea, Eurypidesa – Jazon
• Hitler-Stalin, (na motywach powieści W. Niekrasowa – Saperlipopette) – Stalin

Filmografia

Stanisław Brejdygant (1980)

Filmy fabularne

• 1969: Księżyc (reżyseria, scenariusz, obsada aktorska) – Lejtnant Oleg Antonowicz Kniaźnin
• 1972: Wyspy szczęśliwe (reżyseria)
• 1974: Opowieść w czerwieni (scenariusz)
• 1977: Zakręt (reżyseria, scenariusz, obsada aktorska)
• 1982: Wilczyca – Hrabia Ludwik, właściciel Rosłowic
• 1992: Dotknięcie ręki – wydawca Maier
• 1993: Komedia małżeńska – Pierre Duchamp
• 1993: Lista Schindlera – strażnik w fabryce Schindlera
• 1994: Legenda Tatr – Archanioł
• 1995: Akwarium – dyplomata brytyjski
• 2008: Wiosna 1941 – doktor Pankiewicz
• 2018: Kler – ksiądz Teodor

Seriale

• Klan – Janusz Zamojdowski, współtowarzysz Władysława Lubicza z celi, działacz Towarzystwa Przyjaciół Kresów
• Siedlisko – ksiądz proboszcz
• Marszałek Piłsudski (2000) – Alfred Wysocki
• Mrok – proboszcz Kozak
• Prawo Agaty – profesor Bartka (odc. 7)
• Paradoks – biskup (odc. 4)
• Dziewczyny ze Lwowa – profesor Witold Rotworoski

Polski dubbing

• 1976: Ja, Klaudiusz jako Klaudiusz
• 1993: Dwaj zgryźliwi tetrycy jako John Gustafson
• 1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy jako John Gustafson
• 1996: Frankie i Johnny jako spiker
• 1997: Ostatni rozdział jako doktor Boyer
• 2005: Niania jako pan Siup
• 2015: Kopciuszek jako król

Reżyser dubbingu

• 1993–1998: Animaniacy
• 1996: Frankie i Johnny

Dramaty

• Kolonia Wyzwolenia
• Golgota
• Wyzwolony
• Próba
• Endline
• Godzina z Führerem
• Stacja XII
• Mniejszy brat
• Wyspa Wielkanocna

Powieści i opowiadania

• Testament. Wydawnictwo Pax, Warszawa 1967.
• Być Bogiem: opowiadania. Czytelnik, Warszawa 1981.
• Stypa. Wydawnictwo Gamma, Warszawa 1991.
• Powiedz im. Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1993.
• Maligna. Dom Wydawniczy Szczepan Szymański, Warszawa 1995.
• Świt o zmierzchu. Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009.
• Wyzwolony i inne dramaty. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
• Zło: scenariusze: trzy filmy – oto ich zapis. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019.
• Zwierzenia. Wydawnictwo WAB, Warszawa 2023.
• Pokoje. Od urodzenia do wieku klęski, Świat Książki, Warszawa 2023.

Wybrane scenariusze

• Weekend
• Sumienie
• Oczyszczenie
• Powieźli trumnę

Odznaczenia

• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013)^[16]
• Odznaka ZAiKS-u (1998)^[17]