Loading AI tools
polski ród szlachecki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Majowie herbu Starykoń, początkowo Mayowie (rzadziej Maiowie[1]) – polski ród szlachecki wywodzący się z powiatu radomszczańskiego w obecnym województwie łódzkim[2]. Na przestrzeni czasu, członkowie rodu tytułowali się mianem „z Silnicy”[3].
 Starykoń | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Gniazdo rodzinne |
Majewo lub Brzozowo-Maje |
| Pierwsza wzmianka |
1446 |
| Pochodzenie etniczne | |
| Gałęzie |
Majewscy herbu Starykoń (?) |
Rodzina wzmiankowana jest w najstarszych znanych polskich herbarzach. Jej członkowie, na przestrzeni wieków przelewali krew w imię obrony ustroju Rzeczypospolitej. Oprócz wojskowych, Majowie wydali na świat licznych dygnitarzy, a także poetę i senatora.
Ród ten należał do średniozamożnych i skoligacony był z miejscowymi posiadaczami ziemskimi, m.in. Pukarzowskimi i Koniecpolskimi.
Możliwe jest, że jedna z gałęzi rodu przybrała nazwisko Majewski[4][5][uwaga 1], miał do niej należeć chociażby rosyjski generał, Władimir Maj-Majewski[5].
Maj jest nazwiskiem, które pojawia się w dokumentach z 1374 roku pośród przedstawicieli różnych grup społecznych. Warto jednak pamiętać, że przed rokiem 1500 w języku polskim nie istniało pojęcie „nazwisko” w dzisiejszym znaczeniu, w Europie istniały wówczas różne sposoby identyfikacji poszczególnych jednostek. W Polsce przed wprowadzeniem nazwisk, ludzie często byli nazywani po imieniu i pochodzeniu z określonego miejsca (np. Marcin z Wrocimowic) lub według innych cech charakterystycznych (np. Zawisza Czarny)[6].
Nazwisko Maj zostało wzbogacone przebogatymi odmianami przez różne wpływy historyczne. Maj (także w formie May) jest nazwiskiem brzmienia odmiesięcznego, jednakże nie oznacza to, że etymologią tego nazwiska jest w każdym wypadku nazwa miesiąca[6]. Posługiwał się nim bowiem szlachecki ród Majów herbu Starykoń, który można odnaleźć w najważniejszych herbarzach polskich[6]. Większość narodowych dzieł heraldycznych wskazuje, że nazwisko rodziny Majów herbu Starykoń ma charakter odmiejscowy. Nazwiska odmiejscowe określają miejsce pochodzenia osoby noszącej dane nazwisko i wywodzą się od cech geograficznych, takich jak chociażby nazwa miejscowości (np. rodzina Potockich wywodziła się z Potoka).
W przypadku rodu Majów podaje się dwie miejscowości, od którego mogło pochodzić ich nazwisko; Brzozowo-Maje w giminie Dzierzgowo w województwie mazowieckim oraz Majowo w gminie Skaryszew w województwie mazowieckim[7][8].
Warto zaznaczyć, że nazwisko Majów początkowo pisano w formie May[9], choć w rzeczywistości, May i Maj to dwa różne sposoby zapisu tego samego nazwiska[7].
Język polski w formie, którą znamy dzisiaj, zaczął kształtować się w XIV wieku, ale stabilizacja języka polskiego nastąpiła dopiero w XIX wieku. Przed tą stabilizacją język polski ulegał ciągłym zmianom i ewolucji, przez co zasady gramatyki i ortografii nie były jeszcze tak ściśle określone. Przykładowo, stosowano zapis nazwiska Zamoyski z literą „y” zamiast „j”. Było to spowodowane różnicami między wymową, a zapisem języka polskiego, który wówczas miał mniejszą ilość liter niż obecnie. Wraz z rozwojem języka polskiego oraz powstaniem jednolitej ortografii w XIX wieku zdecydowano się na usystematyzowanie zasad pisowni, w tym również nazwisk. Dzięki temu litera „y” została zastąpiona przez „j”, gdyż to właśnie ta litera najlepiej oddawała jej wymowę[10][11].
Według PWN, reguła ortograficzna odnosząca się do nazwisk osób urodzonych przed 1800 rokiem mówi, że należy stosować zasadę archaizacji, czyli zapisywania nazwiska zgodnie z zasadami ortografii panującej w czasach, kiedy dana osoba żyła. W praktyce oznacza to, że nazwisko osoby urodzonej przed 1800 rokiem powinno być zapisane w starszej formie, z uwzględnieniem specyficznych zasad ortografii tamtego czasu[10][11].
Podsumowując: w przypadku rodziny Majów herbu Starykoń obie formy nazwiska (May i Maj) są poprawne, choć związane z różnymi czasami historycznymi, posiadającymi własne cechy pisowni.
Według informacji podanych w Polskiej Encyklopedii Szlacheckiej, Majowie mieli używać przydomku „Siciński”[12].
Siciński w formie nazwiska znajduje się również na liście Tadeusza Gajla. Lista ta przedstawia nazwy szlacheckich rodów, używających herbu Starykoń w całej historii Polski.
Tak jak już to zostało wspomniane w rozdziale Nazwisko: Majowie posiadają nazwisko odmiejscowe, co zwykle było powiązane z nazwą gniazda szlacheckiego lub ziemi, którą dana rodzina szlachecka posiadała. Gniazdo szlacheckie to ośrodek władzy, w którym szlachta zamieszkiwała i z którego kontrolowała okoliczną ziemię oraz podległych sobie ludzi. W przypadku Majów, historycy doszukują się kilku takich miejsc w Polsce.
Za jedno z gniazd Majów herbu Starykoń uważa się Majowo[12], które w XIX wieku pojawiała się w źródłach historycznych jako wiejska społeczność, złożona głównie z chłopów-włościan, czyli ludzi posiadających niewielkie gospodarstwa rolnicze i pracujących na nich samodzielnie lub z pomocą rodziny (tzw. osada włościańska). Majowo było położone wówczas w gminie Gąbarzew (obecnie gmina Skaryszew), parafii Kowala, w odległości 8,5 km od Radomia. Według Słownika geograficznego, pod koniec XIX wieku znajdowały się tam 2 domy, 8 mieszkańców i 11 mórg ziemi[8].
Majowo obecnie jest częścią integralną wsi Maliszów i figuruje pod nazwą Majewo[13].
Jan Ciechanowicz w swoich publikacjach sugeruje, że gniazdem Majów jest miejscowość Brzozowo-Maje, zlokalizowane w powiecie przasnyskim, gminie i parafii Dzierzgowo. W XIX wieku Słownik geograficzny określał go jako okolicę szlachecką, zlokalizowaną w lesistej podmokłej nizinie, przez którą płynie rzeka Orzyc, tworząc tu rozległe mokradła[7].
Alina Naruszewicz-Duchlińska opierając się na pracach cenionego polskiego heraldyka, Adama Bonieckiego, podaje, że w rzeczywistości z miejscowości tej pochodziła rodzina Majewskich herbu Starykoń[14].
Nie ma pewności, czy Majowie pochodzą z tej samej miejscowości co Majewscy. W praktyce, stwierdzenie takiego faktu oznaczałoby wspólne pokrewieństwo obu tych rodzin szlacheckich, czego nie można z całą pewnością potwierdzić z powodu braku przeprowadzonych odpowiednich badań genealogicznych (patrz sekcja: Ród Majewskich a Majów).
Ciechanowicz wspomina, że rzekome gniazda rodowe Majów mają znajdować się w dawnych powiatach wołkowyskim i wileńskim. Dodaje też, że w XV i XVI stuleciu w powiecie elbląskim znajdowało się osiedle Majewo, co zapewne sugerować ma jakieś połączenie z rodem Majów. Jednakże nie podaje przy tym żadnego wyjaśnienia ani źródła owych informacji[7].
Członkowie rodziny Majów w całej swojej historii byli w posiadaniu wielu miejscowości. Większość z nich była zlokalizowana w obecnym powiecie radomszczańskim (województwo łódzkie), choć część z nich znajduje się też powiecie buskim (województwo świętokrzyskie), a także w powiecie częstochowskim na Śląsku.
Powiat radomszczański: Mała Siedlnica (zapewne Mała Silnica czyli Silniczka[15]), Borzykowa, Silnica, Magdalenki, Sekursko (wcześniej też Sobiekursko[3][15]), Borzykówka, Barycz[15], Żytno[16]. Wola Życińska, Sudzin i Błonie[3].
Dobra silniczka były własnością rodziny Majów jeszcze w XVI wieku, zarówno jak Borzykówka. Antoni Siemieński herbu Leszczyc, w związku a koligacjami rodzinnymi otrzymał w wianie od Majów dobra Silniczka[15].
Sekursko jeszcze w XVI wieku należało do tej rodziny[15].
Powiat buski: Balice, Polanki (dziś Palonki[17]) i Zawady (dziś Zawada)[3].
Powiat częstochowski: Cielętniki[18].
 Położenie na mapie powiatu radomszczańskiego
|
Rodzina Majów to rdzennie polska rodzina szlachecka, używająca herbu Starykoń. W swojej historii byli przede wszystkim związani z trzema województwami: krakowskim, sandomierskim i sieradzkim[3][4][19]. Według Polskiej Encyklopedii Szlacheckiej, pierwsza wzmianka o Majach pochodzi z 1500 roku[12], Zbigniew Leszczyc (1869–1939) w swoim herbarzu wspomina natomiast rok 1540[4]. Pierwszym dziełem kultury zawierającym informacje o tej rodzinie, jest herbarz Bartosza Paprockiego, który już w 1584 roku określił ród jako starodawny i znaczny[uwaga 2][19].
.jpg)
W rzeczywistości, najwcześniejsze znane nam źródło dotyczące rodu pochodzi z 1446 roku. Doszło wówczas do zawarcia umowy w Radomsku pomiędzy Stanisławem Salomonem z Siedlnic a jego rodzonym bratem, Janem. Umowa ta dotyczyła przekazania prawa własności nad mieniem ruchomym, jak i nieruchomym. Stanisław, zdecydował się wówczas na oddanie swojego dziedzictwa bratu. Wspomniana umowa została zawarta w obecności Mikołaja Maja, pierwszego znanego członka rodziny Majów, który na dokumencie jest zapisany wraz z pełnioną funkcją sędziego. Obecność Mikołaja była świadectwem ważności i prawnego charakteru tego wydarzenia[20].
Następnym z Majów był Piotr Maj, którego imię wymienione zostało w źródłach historycznych datowanych na rok 1552. Piotr występował w nich jako właściciel Silniczki (Silnicy Małej)[21]. Siedem lat później, w roku 1559, kolejnymi dziedzicami tej miejscowości byli już Marcin, Piotr i Jan Majowie, synowie Marcina i Weroniki[uwaga 3], którzy oprócz wymienionej osady, posiadali jeszcze Borzykową. Obie informacje stanowią ważną część historii rodu Majów oraz ich związku z dwoma pierwszymi znanymi historycznie miejscowościami[3].
Z wymienionych wyżej synów Marcina i Weroniki Majów, Piotr pojawia się jeszcze w źródłach z 1564 roku, jako dziedzic Silnicy, położonej nieopodal wspomnianej Silniczki. Według informacji z 1596 roku, był żonaty z Dorotą de Krezy[uwaga 4], z którą miał córkę, Katarzynę Maj (późniejszą żonę Stanisława Garnysza), a także czterech synów: Jana Maja, Krzysztofa Maja, Stanisława Maja i Floriana Maja, dziedziców Silnicy po ojcu[3]. Florian Maj był wojskowym, walczył w XVI wieku przeciwko Wielkiemu Księstwu Moskiewskiemu oraz w bitwie pod Chocimiem przeciw Tatarom[3].
Stosunki sąsiedzkie z miejscowymi posiadaczami ziemskimi nie zawsze układały się pokojowo. Ostra rywalizacja ekonomiczna popychała niekiedy do sporów, w ten sposób pod koniec XVI wieku doszło do konfliktu pomiędzy Majami a Tobiaszem Ligęzą, wówczas dziedzicem Ciężkowiczek i Sudzinka. Bliżej nieokreśleni bracia Majowie dzierżący m.in. Barycz w której posiadali młyn i dwie karczmy stojące, z poddanym z Silniczki naszli zbrojnie na karczmę w Ciężkowiczkach i wyszynk w Sudzinku. Konflikt był spowodowany istnieniem tawern w Sudzinie i sąsiadującym z nim Sudzinku. Źródła milczą o tym jak zakończył się ten konflikt, wiadomo jednak, że zwycięsko wyszli z niego Majowie, gdyż Tobiasz Ligęza złożył protest do sądu ziemskiego w Radomsku[15].
Kasper Niesiecki (1682–1744), polski historyk, informuje, że związany z tym rodem Mikołaj Maj pozostawił po sobie nieokreśloną bliżej liczbę córek, z których jedna wyszła za Mikołaja Stradomskiego[uwaga 5], pisarza w Nakle Chocimskim. Rodzony brat Mikołaja – Felicjan (Feliks[22]) – był rycerzem, który spędził dziesięć lat w niewoli w wyniku działań wojennych. Zmarł w 1634 roku w Krakowie i został pochowany w nieistniejącym już Kościele Najświętszej Marii Panny, gdzie znajdował się jego marmurowy nagrobek. Pierwszą żoną Felicjana była nieznana z imienia członkini rodu Balickich, z którą miał syna Stanisława. Jego drugą żoną była Katarzyna Koniecpolska[23][9], wdowa po Macieju Pukarzewskim, a małżeństwo przyniosło mu dwóch synów – Feliksa i Stefana. Po raz trzeci ożenił się z członkinią rodu Grotowskich, źródła historyczne opisują ten związek jako niedługi, co zapewne ma sugerować, że w krótkim czasie po ślubie zmarł. Stanisław Maj, wspomniany syn Felicjana, był żołnierzem, walczącym w bitwie pod Chocimem w 1621 roku. Miał dwóch synów z nieznaną z imienia Księską. Pierwszy syn, Florian, jest wspomniany przez Niesieckiego, jako mężny kawaler[uwaga 6], o drugim synu, Feliksie, występuje jedynie wzmianka[9].
Jan Maj, dziedzic Silnicy, miał trzech synów: Feliksa, Mikołaja i Stanisława. Pierwszy z synów, Feliks (zm. 1634), został opisany przez polskiego historyka, Seweryna Uruskiego (1817–1890), jako dzielny wojownik. Feliks był dwukrotnie żonaty, jego pierwszą żoną była Katarzyna Gołuchowskia, z którą miał syna Stanisława. Z drugiej żony natomiast, Katarzyny z Zakliczyna, miał syna Michała, który z województwa sandomierskiego podpisał się pod dokumentem elekcji na króla I Rzeczypospolitej w 1669 roku. Źródła podają też, że Michał pozostawił po sobie syna, Marcina, jednakże imię jego żony pozostaje nieznane[3].
Mikołaj, drugi syn Jana, również był dziedzicem majątku Silnica. Według dostępnych źródeł, datowanych na rok 1623, miał czterech synów, z których trzech odegrało ważną rolę w życiu społeczno-politycznym swojej epoki. Ich udział w elekcjach królewskich był częścią istotnego procesu demokratycznego wyboru władców Rzeczypospolitej. Pierwsi dwaj synowie Mikołaja – Krzysztof i Franciszek Majowie – byli elektorami w 1669 roku, reprezentując województwo sieradzkie. Warto zaznaczyć, że Krzysztof był dziedzicem Żytna i pojął za żonę Annę, córkę Bartłomieja Rusieńskiego. Trzecim synem był Marcin Maj, niestety poza wspomnieniem o jego istnieniu, brakuje dalszych informacji dotyczących jego życia i osiągnięć w historii. Ostatnim z synów Mikołaja był jego imiennik, Mikołaj Maj, dziedzic Sobiekurska, który pełnił funkcję trukczaszego królewskiego i podpisał się też pod dokumentem elekcji z 1674 roku z księstwa żmudzkiego[3].
Do rodziny Majów należą również niektórzy członkowie, na których temat występują zaledwie drobne wzmianki historyczne. Właśnie z powodu braku szerszego materiału źródłowego trudno jest ich jednoznacznie zidentyfikować oraz przypisać do innych członków rodu w sposób genealogiczny. Do takich osób zaliczyć można nieznanego z imienia sędziego ziemskiego sieradzkiego, o którym wspomina Szymon Okolski w 1641 roku[9].
Członkowie rodu Majów, oprócz działaności w strukturach państwowych czy wojskowych, byli również powiązani z literaturą. Florian Maj, poeta, jest autorem twórczość pt. „Powitanie z cudzych krajów Jana Zamoyskiego Starosty Kałyskiego”, znajdującej się w dziele Felix ad Patriam regressus, wydrukowanym w drukarni Łukasza Kupisza w Krakowie w roku 1650, w formacie in quarto. Warto zaznaczyć, że w tamtych czasach drukowanie książek i dzieł literackich było znacznie trudniejsze i kosztowniejsze niż dzisiaj, co sprawia, że zachowanie się tego dzieła do czasów obecnych ma szczególną wartość dla kultury polskiej i samego rodu[24].
Żyjący w 1651 roku Stanisław Maj był zamożnym posiadaczem ziemskim, dziedzicem dóbr Balice, Polanki i Zawady. Z małżeństwa z Barbarą z Wronowa miał syna o tym samym imieniu, który był najwybitniejszym członkiem rodziny Majów herbu Starykoń. Stanisław Maj rozpoczynał swoją karierę jako podstoli krakowski, choć już niedługo później został kasztelanem wiślickim, brał też udział w sejmikach szlacheckich z województwa krakowskiego i sandomierskiego. Ponadto obierano go kilkakrotnie posłem na sejm: w 1674 roku z woj. krakowskiego i dwukrotnie z woj. sandomierskiego – w 1685 i 1696 roku. Podczas pierwszego posłowania został wyznaczony na komisarza do uspokojenia granicy ze Śląskiem. Był również deputatem Trybunału Koronnego z województwa sandomierskiego na kadencję 1692/1693[25]. Około 1695 roku nabył kamienicę przy ul. Sławkowskiej 5/7 w Krakowie (obecnie Grand Hotel)[26]. Zapisał swojej żonie, Zuzannie z rodu Dembińskich herbu Rawicz, dożywocie na wszystkich dobrach ruchomych i nieruchomych 16 marca 1702 roku. Ponad rok później, 23 sierpnia 1703 roku, spisał w Balicach testament przy świadkach i niespełna rok po tym zmarł[25]. Stanisław pozostawił po sobie nieznaną z imienia córkę, żonę Jana Bystrzanowskiego, chorążego grabowieckiego[3].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Marcin Maj z Silnicy, był stolnikiem w dawnym powiecie żytomierskim. Urząd ten do XIII w. był odpowiedzialny za dbanie o stół panującego, do jego obowiązków należało nakrycie stołu do uczty, a w czasie jej trwania kierowanie podawaniem potraw. Urząd stopniowo zaczął tracić na znaczeniu na rzecz innych urzędów ziemskich, takich jak kasztelan czy starosta. W XVIII wieku, za życia Marcina, stolnik był rolą mającą przede wszystkim charakter honorowy, choć nadal był uważany za pozycję prestiżową. Stolnicy zasiadali wówczas w sejmikach i na sejmach, gdzie reprezentowali swoje województwa, ale ich wpływ na politykę był niewielki. Jego żoną była Barbara Brzechwianka, z którą miał dwóch synów: Jana i Stanisława. Jan, zarówno jak ojciec był stolnikiem żytomierskim, oprócz tego pełnił urząd sędziego kapturowego województwa sieradzkiego. Złożył swój podpis pod dokumentem elekcji z 1733 roku. Ze swą żoną, Katarzyną Rychłowską, miał trzech synów synów: Antoniego, Stanisława (także stolnika żytomierskiego, sygnatariusza elekcji z 1764 roku z województwa sieradzkiego) i Tomasza, który według źródeł miał dwóch synów: Kajetana i Józefa[3].
Kolejną znaczną postacią z rodu Majów był Antoni, właściciel majątków Wola Życińska, Sudzin i Błonie, położonych w powiecie radomszczańskim, jak większość ziem należących do omawianego rodu. W 1764 roku podpisał dokument elekcji na króla Rzeczypospolitej, reprezentując województwo sieradzkie. Rok później pojawia się w źródłach historycznych z pełnionym przez niego urzędem stolnika bracławskiego. Jego, żona, Apolonia, córka Stefana Młoszewskiego i Zuzanny Siemieńskiej, urodziła syna – Karola Maja. Karol kontynuował rodzinne dziedzictwo jako właściciel majątku Sudzin, objął prestiżowe stanowisko burgrabiego i sprawował urząd subdelegata grodzkiego piotrowskiego. Rolą subdelegata grodzkiego było egzekwowanie prawa, utrzymanie porządku publicznego, nadzorowanie sądownictwa grodzkiego, a także rozwiązywanie spraw administracyjnych i finansowych w swoim rejonie. W 1803 roku Karol został oficjalnie potwierdzony jako szlachcic w Galicji Zachodniej podczas tzw. legitymizacji szlacheckiej. W 1818 roku pracował jako sędzia kryminalny w Lublinie[3], skąd miał powiązania z Wolnomularstem, posiadał V stopień rytu masońskiego. Figurował jako I dozorca loży Wolność Odzyskana, a także członek honorowy Świątyni Równości w 1820 roku[28].
Na przestrzeni wieków rodzina ta bardzo mocno się rozsiała. Jedna z jej gałęzi kwitła jeszcze w XIX wieku na Wielkopolsce. Przykładem tego jest nieznany z imienia członek rodu, który w 1876 roku pełnił funkcję wikariusza i administratora w Goniembicach, znajdujących się w województwie wielkopolskim. Członkowie tej rodziny żyli również w Galicji – Kazimierz Maj, wstąpił do zakonu i przyjął imiona Teofil Bogumił. Należał do zakonu OO. Reformatorów w Sądowej Wiszni i przez długi czas pełnił tam funkcję gwardiana[2].
Wiadomym jest, że część rodziny Majów herbu Starykoń przez pewien czas swojej historii była zwolennikami Arianizmu[29][30], czyli doktryny religijnej ukształtowanej w XVI wieku z kalwinizmu. Arianie wyróżniali się tym, że nie uznawali dogmatu Trójcy Świętej, co stało się charakterystycznym założeniem ich wyznania. W Polsce Arianie byli także znani jako bracia polscy[29].
Majowie prowadzili działania, mające na celu arianizację terenów, które do nich należały. Ufundowali kaplice ariańskie, takie jak chociażby kaplica ariańska w Cielętnikach czy kaplica ariańska w Silniczce[21][18]. Mikołajowi Majowi, ówczesnemu dziedzicowi Żytna, przypisuje się liczne zniszczenia w okresie reformacji, min. profanację tamtejszej kaplicy chrześcijańskiej[21].
Po wprowadzeniu ustawy sejmowej z 1658 r., która nakazywała Arianom konwersję na katolicyzm lub banicję, Majowie najprawdopodobniej powrócili do Chrześcijanizmu[30]. Udowadniać to może również testament Stanisława Maja, spisany 23 sierpnia 1703 roku w Balicach, który w samym początku zawiera następujące słowa[25][31][uwaga 7]:
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Wierzę i wyznaję przed niebem i ziemią i całem światem Boga nierozdzielnie w Trójcy Świętej jedynego, któregom jest najlichsza kreatura. Uniżam się z całego serca przed Majestatem Jego nieogarnionym na dziękczynienie, że mnie w wierze prawdziwej, katolickiej rzymskiej stworzył na wyobrażenie Swoje, krwią najdroższą jednorodzonego Syna Swego Jezusa Chrystusa odkupił, darami Ducha Przenajświętszego oświecił. (...)
Należy jednak zaznaczyć, że pojedyncze osoby z rodziny Majów nie są odpowiedzialne za decyzje i wiarę wszystkich jej członków. Informacje te wskazują na pewno, że w rodzinie istniało zróżnicowanie poglądów religijnych.
W czasach I Rzeczypospolitej, teatry związane z katolicyzmem (organizowane przez Pijarów, szkoły katolickie czy inne zakony) miały duży wpływ na kulturę kraju. Teatry te często prezentowały spektakle o tematyce religijnej i moralnej, co miało na celu kształtowanie postaw społecznych wśród widzów[32].
Ród szlachecki Majów herbu Starykoń występuje nie tylko w historii Polski, ale również i w jej kulturze. Majowie są bohaterami jednego ze staropolskich dramatów, wydanego przed 1765 rokiem, którego fragment brzmi następująco[33]:
(...). Inscenizacja: Antiprologus: Otwiera się teatrum, na którym przedstawiono cesarzów, królów, wodzów, wjeżdżających do Capitolium «przez tryumfalne z Ludzkich Serc wystawione Bramy» [dekoracja]; uderza piorun ognisty i «wszelka w rozsypkę obraca się apparencya»; Serce Jezusowe gorejące w ołtarzu «nieco uchyla kortyny»; Polska wprowadza na środek sceny Geniusza Domu Majów na koniu, z symbolami zaszczytów rodziny. Ind. 1: Seliniusz, ozdobiony wawrzynami, na tronie; dekoruje Senatorów orderami w kształcie serca; ind. 2: Seliniusz zasypia na tronie z serc; Fatum (śmierć) zabiera serce spod jego głowy i wkłada trupią czaszkę; ind, 3: «Seliniusz [...] spacyjerem się po Ogrodzie dywertując» zrywa jabłko, które zamienia się w trupią czaszkę; zemdlonego wnoszą do atlanty; ind. 4: sen Seliniusza: salt Parek i Monstrów; ind. 6: Miłość Dobra Pospolitego łzy Seliniusza «w gąbkę [...] zbiera» ind. 8: «Seliniusz tajemnicom Męki Chrystusowej za umbrami przypatruje » się , Elokwencja je komentuje [latarnia magiczna]. (...).
Wespazjan Kochowski uczcił dokonania i zasługi Floriana Maja – żołnierza, biorącego udział w bitwie pod Chocimiem – umieszczając jego imię w jednym ze swoich wierszy, w dziele Liryka Polskie z 1674 roku[34][35]:
Przepomnięż Maja? Piękną chucią zjęty,
Na dzielnym koniu biegając, nie stanie,
A jako na harc wysunie się kręty,
Nagle się z placu zmykają poganie.
Tamże bułatem srogo w głowę cięty,
Los ostateczny znosisz Floryanie.
Także herbowny każesz Starykoniu,
Żeby nie w łóżku, lecz umrzeć na błoniu?
Pośród wielu historyków popularna jest hipoteza, na podstawie której ród Majów herbu Starykoń i Majewskich herbu Starykoń określa się jako rodziny o wspólnym pokrewieństwie. Tego zdania jest chociażby Zbigniew Leszczyc, który w swoim herbarzu opisał rodzinę Majewskich jako jedną z gałęzi rodziny Majów[4]. Teorię tę popiera również Jan Ciechanowicz, według którego Majowie stanowili najpewniej jeden ród z Majewskimi tego herbu[7]. Według innych źródeł Majewscy są jednego pochodzenia z rodziną Majów herbu Starykoń i pierwotnie także nosili to nazwisko[36].
Teoria o wspólnym pokrewieństwie może być oparta na jednym z przydomków, który przybrali sobie Majewscy – „Maj”[37]. Przydomek ten nosi chociażby rosyjski generał, Władimir Maj-Majewski[5], którego ojciec, Zenon Maj-Majewski (May-Maievsky[uwaga 8]) jest pochowany w Mentonie, we Francji[38]. Jak wiadomo, szlachta w Polsce nadawała sobie przydomki rodowe z różnych powodów. Przydomki te były związane z określonymi cechami, które charakteryzowały daną rodzinę lub pochodzenie jej członków. Dodatkowo, posiadanie przydomka rodowego było często uważane za ważny element dziedzictwa kulturowego i rodowego.
Możliwość ewentualnego pokrewieństwa obu rodzin jest powiązana też z herbem szlacheckim, jakie obie rodziny posiadają – Starykoń[4]. W historii zakłada się bowiem, że część rodzin o tym samym herbie miała w przeszłości wspólny rodowód w linii męskiej, jednakże nie zawsze było to regułą[39]. Przykładowo, na mocy tzw. adopcji herbowej, szlachta przypuszczała nieherbownych przyjaciół z własnej chorągwi lub zasłużonych poddanych do swojego herbu. Proceder ten był powszechny do tego stopnia, że z czasem zaczęto go ograniczać, a następnie został zakazany w 1616 roku[40].
Aby z całą pewnością stwierdzić powiązanie krwi zarówno Majów jak i Majewskich potrzebne są odpowiednie badania genealogiczne.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
