Powiat wileński (II Rzeczpospolita)

Powiat wileński – powiat województwa wileńskiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, później guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego, następnie Litwy Środkowej, a od 13 kwietnia 1922 roku na obszarze Ziemi Wileńskiej II Rzeczypospolitej z siedzibą w Wilnie. W 1921 roku z powiatu wyłączono miasto Wilno, tworząc osobny powiat miejski^[1].

Powiat wileński

powiat
Państwo	Polska
Województwo	Ziemia Wileńska
Siedziba	Wilno
Położenie na mapie województwa

W 1921 r. bez formalnego aktu prawnego został połączony z powiatem trockim w powiat wileńsko-trocki^[2]. Pomimo tego jeszcze w ustawie o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską został wymieniony jako samodzielny powiat obok trockiego^[3]

Odpowiada mu częściowo dzisiejszy rejon wileński.

Demografia

W grudniu 1919 roku powiat wileński okręgu wileńskiego ZCZW zamieszkiwały 313 172 osoby. Na jego terytorium znajdowały się 3799 miejscowości, z których 3 miały ponad 1–5 tys. mieszkańców i jedna powyżej 5 tys. mieszkańców. Było nią Wilno z 128 954 mieszkańcami^[4].

Oświata

W powiecie wileńskim okręgu wileńskiego ZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 188 szkół powszechnych, 1 szkoła średnia, 2 szkoły zawodowe i 32 kursy. Ogółem uczyło się w nich 12 950 dzieci i pracowało 236 nauczycieli^[5].

Starostowie

• Wiktor Niedźwiescki (-1937)^[6]

Zobacz też

• podział administracyjny II RP
• województwo wileńskie (II Rzeczpospolita)

Linki zewnętrzne

• Powiat wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 524.

Przypisy

1. Dz. U. TKR nr 9 (19), dekret nr 96 z 18 lutego 1921 r.
2. Michał Gałędek: Ustrój administracji ogólnej na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym. Gdańsk: Wydawnictwo Historyczne Tabularium, 2012, s. 33-35, 84. ISBN 978-83-63923-01-3.
3. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1922 r. o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską (Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213); również w późniejszych aktach prawnych był wymieniany aż do 1923 r. zob. M.P. z 16 listopada 1923 r.
4. I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
5. Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6. (pol.).
6. 18 starostów zwolnił Minister Spraw Wewnętrznych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 206 z 11 września 1937.

Bibliografia

• Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
• Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.