Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Jerzy Zięba
polski przedsiębiorca i publicysta, propagator pseudonauki, naturopatii i medycyny niekonwencjonalnej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Jerzy Zygmunt Zięba (ur. 2 maja 1956) – polski przedsiębiorca i publicysta, propagator pseudonauki, naturopatii[2] i medycyny niekonwencjonalnej. Autor bestsellerowej[3] książki Ukryte terapie. Czego ci lekarz nie powie (część 1[4] , 2 i 3[5]). Większość poglądów propagowanych przez Jerzego Ziębę jest niezgodna z aktualnym stanem medycznej wiedzy naukowej (patrz: Poglądy a wiedza naukowa) i spotyka się z krytyką środowiska akademickiego (patrz: Krytyka przez środowisko akademickie).
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Jerzy Zięba w latach 1976–1981 studiował na Wydziale Maszyn Górniczych i Hutniczych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, studia zakończył uzyskując tytuł zawodowy magistra inżyniera[1]. W 1982 wyemigrował do Niemiec, gdzie pracował w saunie, sprzątał restauracje i pracował jako elektryk w masarni[6], a rok później do Australii, gdzie pracował m.in. jako kucharz, nurek, wykładowca nawigacji w szkole lotniczej oraz inżynier przy produkcji maszyn górniczych[7], a następnie zajmował się marketingiem[6]. W tym czasie ukończył kursy, zorganizowane przez przedsiębiorstwa mające siedziby w Australii i USA, z zakresu hipnozy klinicznej. Jerzy Zięba, mimo braku wykształcenia w dziedzinie psychoterapii, przedstawia się jako certyfikowany hipnoterapeuta (czyli psychoterapeuta stosujący w psychoterapii metody hipnozy).
W 2003 wrócił do Polski[6], gdzie zaczynał działalność jako propagator alternatywnych metod leczenia, publikując artykuły prasowe i filmy w serwisie YouTube oraz odbywając spotkania i prowadząc wykłady[8]. Założył też markę Visanto, która sprzedaje m.in. suplementy diety.
Propagator m.in. tak zwanej diety Kwaśniewskiego[7][6]. Komitet Terapii i Nauk o Leku PAN uznaje dietę optymalną Jana Kwaśniewskiego za szkodliwą dla zdrowia[9]. Zięba nie uwierzył w tę opinię i przyjął teorię spiskową, jakoby norma cholesterolu została sztucznie zaniżona, żeby koncerny farmaceutyczne sprzedawały więcej leków obniżających cholesterol[6]. Był członkiem Rady Naukowej stowarzyszenia Polska Akademia Zdrowia[10].
W 2009 razem z Izabelą Dobrowolską przetłumaczył książkę Cholesterol – naukowe kłamstwo autorstwa duńskiego lekarza, dra n. med. Uffego Ravnskova[11][12].
W 2016 część 1 książki Ukryte terapie. Czego ci lekarz nie powie znalazła się na 10. miejscu wśród najlepiej sprzedających się w ciągu roku pozycji w kategorii książki w księgarni internetowej empik.com[potrzebny przypis].
21 kwietnia 2017 wystąpił z przemówieniem w Sejmie RP na posiedzeniu połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, apelując o całkowity zakaz upraw i handlu nasionami i żywnością zmodyfikowaną genetycznie na terytorium Polski[13].
Jest prezesem zarządu fundacji Polacy dla Polaków, która refinansuje zakup preparatów zawierających olejek z konopi (kannabidiol) rodzicom, którzy podają ten specyfik dzieciom z lekooporną padaczką oraz nowotworami mózgu[potrzebny przypis].
29 kwietnia 2019 do magazynu spółki handlującej produktami marki Visanto weszła prokuratura w asyście policji, aby zabezpieczyć parafarmaceutyki. Łukasz Łapczyński, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie w oświadczeniu wskazywał, że przeciwko Ziębie i członkom zarządu jego spółki prowadzone jest postępowanie w sprawie handlu produktami leczniczymi, bez wymaganych zezwoleń[14][15].
Główny Inspektor Sanitarny i Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej w oświadczeniu z 14 lutego 2020 roku przestrzegali, że informacje upowszechniane w związku z zagrożeniem ze strony koronawirusa na fanpage „Ukryte terapie – Jerzy Zięba” stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi[16].
W wyborach prezydenckich w 2025 został członkiem komitetu poparcia Artura Bartoszewicza[17].
Remove ads
Poglądy a wiedza naukowa
Podsumowanie
Perspektywa
Witamina C
Jerzy Zięba jest orędownikiem leczenia witaminą C (kwasem askorbinowym), w tym dożylnego stosowania dużych dawek tej witaminy w postaci askorbinianu sodu[18][19]. Błędnie twierdzi, że można nią wyleczyć wiele chorób i dolegliwości, od obrzęku dziąsła[1], przez sepsę wywołaną bakteriami opornymi na antybiotyki[20], do nowotworów[7][21]. Zięba twierdzi, że odpowiednia jest tylko naturalna forma witaminy C, np. z owoców[22]. Zięba błędnie[23][24] zakłada, że witamina C nie zwiększa prawdopodobieństwa wystąpienia kamicy nerkowej[25] oraz promuje fałszywą tezę[26][27][28][29], jakoby witamina C miała przedłużać życie[30].
Witamina B3
Zięba sugeruje, że schizofrenię da się wyleczyć przy zastosowaniu suplementacji witaminą B3 (wyłącznie lub razem z witaminą C)[20], na co jednak brak dowodów.
Witamina E
Zięba poleca witaminę E[31], przypisując jej „silne działanie przeciwnowotworowe”, mimo iż badania nie potwierdziły skuteczności stosowania witaminy w prewencji chorób nowotworowych[28][29][32][33][34].
Witamina K
Zięba twierdzi, że podawanie witaminy K noworodkowi przynosi więcej szkody niż korzyści, gdyż wraz z witaminą wstrzykiwane jest dziecku dużo niepotrzebnych substancji, a przy naturalnym odżywianiu rzadko pojawiają się jej niedobory[35][36]. Badania naukowe wskazują co innego: dziecko, któremu nie podano witaminy K jest bardziej podatne m.in. na chorobę krwotoczną noworodków[37][38][39][40][41].
Amigdalina
Zięba sugeruje możliwość leczenia chorób nowotworowych amigdaliną[42]. Badania wykazują, że amigdalina nie jest skuteczna w leczeniu nowotworów, a bywa niebezpieczna, szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu witaminy C[42][43][44][45][46].
Chelatacja
Zięba propaguje zastosowanie metody chelatacji (poprzez podawanie EDTA) w leczeniu nowotworów[47]. Podanie EDTA jest stosowane przy zatruciu metalami ciężkimi. Metoda ta nie wykazuje skuteczności w leczeniu nowotworów, a w pojedynczych przypadkach mogła być przyczyną zgonów[48].
Nanosrebro
Zięba zapewnia o leczniczych właściwościach tak zwanego nanosrebra (zawiesiny srebra koloidalnego)[35][49]. Badania wykazują, że preparaty te są szkodliwe, ponieważ powodują srebrzycę (argyrię)[50] po wielu latach stosowania[51] a amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zakazała sprzedaży preparatów spożywczych i leczniczych zwierających zawiesinę srebra koloidalnego[52].
Woda utleniona
Zięba zaleca wlewy z wody utlenionej (roztworu nadtlenku wodoru)[53]. Badania naukowe wykazują brak skuteczności a wręcz niebezpieczeństwo tego rodzaju terapii[54][55][55].
Pamięć wody
Jerzy Zięba stworzył i sygnuje markę Visanto, produkującą m.in. suplementy diety lub tak zwany „strukturyzator wody”, który ma rzekomo poprawiać jakość wody przez „przywrócenie jej pamięci”[1][56][35]. Twierdzi też, że do wody należy dobrze mówić[1]. Twierdzenia te są niezgodne ze stanem faktycznym, a sprzedawane urządzenie jest filtrem osmotycznym z doczepionym magnetyzerem na baterię[1][57][58].
Szczepionki
Zięba przestrzega przed szczepieniami[1][59]: Zięba podważa konsensus naukowy dotyczący braku związku między szczepionką MMR a autyzmem. Twierdzi, że Andrew Wakefield, który sfałszował badania, za co dostał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Wielkiej Brytanii, został osądzony bezpodstawnie[potrzebny przypis].
Brak skuteczności leczenia konwencjonalnego
Jerzy Zięba twierdzi w książkach i wypowiedziach, że wiele konwencjonalnych metod leczenia jest nieskutecznych. Dotyczy to m.in. chemioterapii[60] i mammografii[61] (która jest metodą diagnostyczną, a nie leczniczą). Podobnie negatywnie wypowiada się na temat leczenia schizofrenii[20] lub metod leczenia stosowanych przez kardiologów i ortopedów[potrzebny przypis]. Zięba podważa sens konwencjonalnego leczenia w przypadku m.in. osteoporozy[7], cukrzycy[7][62], chorób tarczycy[7], miażdżycy tętnic[7][63][64], stwardnienia rozsianego[7][65], alergii[7], łuszczycy[62].
Rośliny transgeniczne (GMO)
Zięba jest przeciwnikiem wprowadzania w Polsce roślin transgenicznych.
Szkodliwość Wi-Fi
Zięba twierdzi, że promieniowanie elektromagnetyczne z urządzeń Wi-Fi może m.in. powodować niepłodność u dziewczynek[1][66].
Powiększanie piersi poprzez hipnoterapię
Jerzy Zięba twierdzi, że można hipnoterapią trwale powiększyć biust[potrzebny przypis]. Możliwość taka nie występuje, jednak twierdzenie Zięby jest jego interpretacją zjawiska pobudzenia ukrwienia narządów (nieznaczna, ale mierzalna zmiana temperatury dłoni czy mierzalne chwilowe obrzmienie piersi) w czasie stanu transu, zbliżonego do stanu średniej hipnozy, wywołanego intencjonalnie (w czasie treningu autogennego) lub akcydentalnie (np. u sportowców w czasie biegu na długim dystansie)[67].
COVID-19
W swoich publikacjach w mediach społecznościowych zalecał podawanie m.in. witamin C, A i D3, magnezu, selenu, cynku, złota, srebra i perhydrolu osobom zarażonym wirusem SARS-CoV-2 wywołującym COVID-19. W wyniku otrzymaniu wielu skarg na złamanie regulaminu YouTube kanał Jerzego Zięby w tym serwisie został zamknięty[68]. We wspólnym oświadczeniu Główny Inspektor Sanitarny i Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej odnieśli się do treści publikowanych przez Jerzego Ziębę w serwisie Facebook zaznaczając, że informacje przez niego publikowane nie są poparte badaniami naukowymi i nie są uznaną wiedzą medyczną[69]. Z powodu naruszeń regulaminu filmy zostały usunięte z serwisu Facebook.
W maju 2020 twierdził, że dzięki swojemu systemowi odpornościowemu wyzdrowiał z COVID-19 w ciągu 7 godzin, bez zastosowania leków. Mimo to nie odpowiedział na zaproszenie lubelskiego lekarza na oddział leczący najcięższe przypadki tej choroby, wystosowane do osób, które nie wierzą w istnienie powodującego nią wirusa[70].
Remove ads
Krytyka
Podsumowanie
Perspektywa
Przedstawiciele środowiska akademickiego niejednokrotnie krytykowali jego wystąpienia, publikacje i poglądy, wskazując na ich pseudonaukowość i sprzeczność z najnowszą wiedzą medyczną, szczególnie w punktach, w których odrzucają one medycynę opartą na dowodach; sposoby leczenia zawarte w jego książkach były krytykowane przez lekarzy, m.in. prof. Krzysztofa Składowskiego oraz prof. Jana Duławę[potrzebny przypis].
Zwolennicy Zięby regularnie podają przykłady cudownych uzdrowień wskutek jego terapii. Na stronie internetowej znajduje się zakładka „Pomogło”, gdzie użytkownicy anonimowo umieszczają swoje opinie i opowieści[35].
Sprzeciw środowiska naukowego wzbudziło też m.in. wynajęcie sal na wykłady Zięby przez niektóre uczelnie publiczne w Polsce[42][71][72][73][74][75].
Zarzuca mu się m.in. brak warsztatu naukowego, skłonność do nadmiernych uproszczeń, a także powoływanie się na niewiarygodne badania[potrzebny przypis].
Na temat działalności Jerzego Zięby oraz potencjalnego braku odpowiedzialności i konsekwencji za krzywdy, które może spowodować, wypowiedziała się także dr Bożena Janicka, pediatra, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia[76].
Obszerne opracowanie dotyczące „wody strukturyzowanej”, „pamięci wody” oraz działalności Zięby na polu sprzedaży „strukturyzatorów wody” wraz z innymi urządzeniami o niepotwierdzonej naukowo skuteczności, przeprowadził Tomasz Płowucha w książce W poszukiwaniu struktury wody[58].
Książki
- Jerzy Zięba: Ukryte terapie. Czego ci lekarz nie powie. Część 1. Wyd. 4. Egida Consulting, 2016. ISBN 978-83-945130-0-9.[77]
(książka przetłumaczona na język niemiecki[78], angielski[79], czeski[80] i włoski[81]) - Jerzy Zięba: Ukryte terapie. Czego ci lekarz nie powie. Część 2. Wyd. 1. Egida Consulting, 2016. ISBN 978-83-945130-3-0.[5]
- Jerzy Zięba: Ukryte terapie. Czego ci lekarz nie powie. Część 3, t. 1 i 2. Egida Consulting, 2021, s. 752. ISBN 978-83-961368-7-9.
Remove ads
Pozycje krytykujące poglądy i działalność Jerzego Zięby
- Łukasz Lamża: Światy równoległe; czego uczą nas płaskoziemcy homeopaci i różdżkarze. Wydawnictwo Czarne, 2020. ISBN 978-83-8049-963-8.[82]
- Tomasz Płowucha: W poszukiwaniu struktury wody. Wydawnictwo Novae Res, 2020. ISBN 978-83-8219-105-9.[58]
- Łukasz Sakowski: Jerzy Zięba złapany na poważnym kłamstwie. totylkoteoria.pl, 2018-11-12. [dostęp 2023-01-08]. (pol.).[83]
- Ewa Pluta: Pseudonauka – przypadek znachora Jerzego Zięby. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS. [dostęp 2023-01-08]. (pol.).[84]
- Łukasz Sakowski: „Ten człowiek szkodzi ludziom”. Mówią ofiary Jerzego Zięby. Newswek Polska, 2018-12-29. [dostęp 2023-01-08]. (pol.).[85]
- Patryk Słowik: Jak państwo wyhodowało Jerzego Ziębę. Czy mamy problem z medyczną szarlatanerią?. Dziennik Gazeta Prawna, 2019-05-10. [dostęp 2023-01-08]. (pol.).[86]
Remove ads
Programy telewizyjne i radiowe
- Polskie Radio Katowice. Alfabet Jerzego Zięby[87] – do początku czerwca 2018, kiedy to po skargach słuchaczy radio zdjęło audycję w trybie natychmiastowym[88].
- Polsat News, program „Skandaliści”[89]
- TVN Uwaga!, Jerzy Zięba i jego ukryte terapie. Kulisy sławy[7].
- Dzień dobry TVN, Naturoterapia. Znachorstwo czy alternatywna metoda leczenia?[90]
- Zoom TV, Czego Ci lekarz nie powie[91][92]
- Kanał YouTube „Ukryte terapie” Jerzego Zięby – do stycznia 2020, kiedy został skasowany z powodu propagacji treści wprowadzających w błąd.
Remove ads
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads