Loading AI tools
grupa podobnych związków chemicznych o znaczeniu biologicznym Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Witamina K – grupa organicznych związków chemicznych, będących pochodnymi 2-metylo-1,4-naftochinonu, pełniących w organizmie funkcję niezbędnego składnika pokarmowego. Poprzez uczestnictwo w syntezie protrombiny w wątrobie, warunkuje ona prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia krwi[1][2][3][4][5]. Uczestniczy także w metabolizmie układu kostnego[4]. Do witamin K zaliczane są dwa naturalne związki rozpuszczalne w tłuszczach:
Otrzymuje się również szereg pochodnych syntetycznych (rozpuszczalne łatwiej w tłuszczach lub rozpuszczalne w wodzie), np. witamina K3 (menadion)
Zapotrzebowanie dobowe na witaminę K wynosi około 60-80 μg[6]. W organizmie podlega ona procesowi regeneracji w wątrobie w cyklu witaminy K. Może być również produkowana przez bakterie znajdujące się w jelicie grubym.
Za jej odkrycie i wyjaśnienie chemicznej natury dwaj biochemicy – Edward Adelbert Doisy i Henrik Dam otrzymali w 1943 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.
Witaminy K występują w wielu produktach spożywczych, takich jak brokuły, selery zwyczajne[7], rzepa, szpinak, ogórek, mniszek lekarski[8], sałata, kapusta właściwa, lucerna, morszczyn, ziemniak, awokado, a także w jajkach, jogurcie, serze, wątrobie, oleju sojowym i szafranowym.
Zaburzenia krzepnięcia krwi (wydłużony czas gojenia się ran)[1][2][3][4], krwawienia[1], osteoporoza[9][a], zaburzenia pracy jelit[4], zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów[11][12].
Niedobór witamin K jest także przyczyną choroby krwotocznej noworodków (ang. vitamin K deficiency bleeding, VKDB), której zapobiega się podawaniem witaminy K[13][14]. Dane kliniczne wskazują, że jednorazowy zastrzyk domięśniowy bezpośrednio po urodzeniu jest znacznie skuteczniejszy niż wielodniowe podawanie doustne[14]. W Polsce taki sposób postępowania wprowadzono w 2016 roku[13].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
