Jaz Bartoszowice

Jaz Bartoszowice (Jaz Bartoszowicki) – jaz z zamknięciem segmentowym, położony we Wrocławiu, wybudowany w ramach Stopnia Wodnego Bartoszowice. Jaz piętrzy wody rzeki Odry na jej górnym odcinku, tzw. Górnej Odrze Wrocławskiej, przy czym położony jest w 0,45 km biegu bocznego Kanału Powodziowego^[1][2].

Jaz Bartoszowice

Jaz Bartoszowicki

Jaz Bartoszowice (i Most Bartoszowicki)
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Droga wodna	Kanał Powodziowy
Lokalizacja	na 0,45 km
Stopień wodny	Bartoszowice
Budowa
Lata budowy	1913–1917
Dane techniczne
Rodzaj	stały+segmentowy+stały
Długość	100 m
Różnica poziomów	3,2 m
Liczba przęseł	3
Światła przęseł	30+40+30
Położenie na mapie Wrocławia Jaz Bartoszowice
Położenie na mapie Polski Jaz Bartoszowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jaz Bartoszowice
51°06′10″N 17°07′26″E

Historia

Jaz wybudowany został w latach 1913–1917, w ramach inwestycji z zakresu hydrotechniki, polegającej na budowie nowej drogi wodnej przeprowadzonej przez miasto w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego, tzw. Wrocławskiego Szlaku Głównego oraz nowego systemu przeciwpowodziowego dla miasta^[2][3]. Po powodzi tysiąclecia jaz został wyremontowany w 1997 roku^[2][4].

Funkcje

Jaz reguluje stany wody, współpracując z Jazem Opatowice^[a][5]:

• stan wody górnej dla Śluzy Bartoszowice^[b], oraz Śluzy Opatowice^[c][3],
• stan wody dolnej dla Śluz Janowice^[d].

Na rzece^[1]:

• równorzędnie w głównym korycie Odry położony jest Jaz Opatowice – Stopień Wodny Opatowice
• powyżej położony jest Jaz Janowice^[d]wchodzący w skład poprzedniego stopnia wodnego – Stopień Wodny Janowice, a Kanał Powodziowy powyżej jazu w odległości 450 m oddziela się od głównego koryta Odry, na jej prawym brzegu.
• poniżej położony jest Jaz Zacisze, wchodzący w skład następnego stopnia wodnego – Stopień Wodny Zacisze, obecnie wyłączony z eksploatacji; następny eksploatowany jaz, już w korycie Starej Odry, to Jaz Różanka – Stopień Wodny Różanka.

Jaz przegradza koryto Kanału Powodziowego:

• na lewym brzegu tego koryta znajduje się teren osiedla Bartoszowice – przy jazie wykonano obwałowania, na których koronie przebiega Ulica Kanałowa^[e],
• prawy brzeg stanowi grobla, rozdzielająca Kanał Powodziowy od Kanału Żeglugowego, na koronie której przebiega Ulica Folwarczna^[f].

Charakterystyka

Jest to jaz trójprzęsłowy. Dwa boczne (lewe i prawe) przęsło mają długość po 30 m i wyposażone są w przelewy stałe (zobacz: jaz stały). Środkowe przęsło ma 40 m i wyposażone jest w zamknięcie segmentowe. Maszynownia zamknięcia znajduje się w filarze położonym bliżej grobli rozdzielającej kanały Powodziowy i Żeglugowy. Całkowite światło jazu dla przeprowadzania wód wynosi 100 m^[1][2]. Spad przy normalnym piętrzeniu wynosi 3,2 m^[2] (spad wynosi 5,40 m^[1]).

Przyczółki i filary jazu stanowią również podstawę dla Mostu Bartoszowickiego, wybudowanego dla potrzeb obsługi stopnia wodnego, łączącego teren osiedla Bartoszowice z groblą i położoną za nią Śluzą Bartoszowice^[6].

Osobny artykuł: Most Bartoszowicki.

Zobacz też

• Wrocławski Węzeł Wodny
• stopnie wodne we Wrocławiu
• jazy we Wrocławiu

Uwagi

1. Ścisłe powiązanie funkcjonale stopni wodnych Opatowickiego i Bartoszowickiego sprawia, że część autorów różnych publikacji wyróżnia Stopień Wodny Bartoszowicko-Opatowicki w ramach Bartoszowicko–Opatowickiego Węzła Wodnego.
2. Wchodzącej w skład Stopnia Wodnego Bartoszowice.
3. Która podobnie jak Jaz Opatowice, wchodzi w skład Stopnia Wodnego Opatowice.
4. Które wchodzą w skład Stopnia Wodnego Janowice, położonego przed Wrocławiem.
5. Obszar tzw. Wielkiej Wyspy; położony na zachód od jazu.
6. Położona na wschód od jazu.