Loading AI tools
dział energetyki w Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Energetyka wiatrowa w Polsce – rodzaj energetyki w Polsce, wykorzystującej do produkcji prądu elektrycznego energię wiatru. Intensywny rozwój tego rodzaju energetyki w Polsce ma miejsce w XXI wieku. Od 2015 roku jest to w kraju największa gałąź elektroenergetyki opartej na odnawialnych źródłach energii[1][2].
Najlepsze warunki wiatrowe dla rozwoju farm wiatrowych występują na północy Polski oraz w środkowej i w zachodniej części kraju (patrz mapa).
Energetyka wiatrowa w Polsce rozwija się od początku lat 90. XX wieku. Pierwszy wiatrak w Polsce produkujący energię elektryczną postawiono w 1991 przy wcześniej już istniejącej Elektrowni Wodnej w Żarnowcu. Była to turbina o mocy 150 kW. Później weszła ona w skład obecnie znajdującej Farmy Wiatrowej Lisewo[3].
Pierwszą zawodową farmą wiatrową w Polsce była Elektrownia Wiatrowa Barzowice[4], leżąca w województwie zachodniopomorskim, w gminie Darłowo, uruchomiona w kwietniu 2001 roku. Składała się ona z sześciu turbin o łącznej mocy 5 MW[1]. W tym samym roku również w gminie Darłowo w Elektrowni Wiatrowej Cisowo uruchomiono 9 turbin Vestas V80 2 MW, co zwiększyło jej moc o 18 MW[5], do blisko 19 MW.
W 2013 roku Polska znajdowała się na 9. miejscu spośród państw Unii Europejskiej pod względem mocy zainstalowanej w energetyce wiatrowej[6].
W pierwszych latach XXI wieku nastąpił w Polsce dynamiczny rozwój energetyki wiatrowej. Moc zainstalowana wzrosła z 83,3 MW w 2005 roku do 5005 MW w 2015 roku[7][8].
W 2015 roku turbiny wiatrowe w Polsce wytworzyły ponad 10 tys. GWh energii, co oznaczało wzrost w porównaniu z produkcją w 2014 roku o około 40%[1][2].
Według danych Urzędu Regulacji Energetyki na początek października 2015 roku w Polsce znajdowało się 981 instalacji wiatrowych (zarówno pojedyncze turbiny, jak i duże farmy) o łącznej mocy 4117,4 MW[9].
Sytuacja uległa zmianie w roku 2016, gdy na skutek rekordowej nadpodaży zielonych certyfikatów, zmiany systemu wsparcia na aukcyjny przy braku aukcji migracyjnych oraz niekorzystnych zmian podatkowych (wycofanych następnie w 2018 roku[10]) rentowność istniejących elektrowni wiatrowych znacząco się pogorszyła. Równocześnie wprowadzenie restrykcyjnych obostrzeń lokalizacyjnych (m.in. tzw. zasada „10H”[11]) spowodowało w praktyce zaniechanie działań związanych z rozwijaniem nowych projektów wiatrowych[12][13].
Pod koniec 2018 roku odbyła się pierwsza większa aukcja na sprzedaż energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, w której startować mogły projekty elektrowni wiatrowych powyżej 1MW. Średnia cena zakontraktowanej na aukcji energii wyniosła ok. 196 zł/MWh i była niższa od ówczesnej ceny energii na giełdzie, mimo braku możliwości budowy najnowocześniejszych turbin z uwagi na przepisy „ustawy odległościowej”[14].
W Polsce istnieje potencjał umożliwiający budowę morskich farm wiatrowych (tzw. offshore) ok. 6,3 GW w 2030 r., w 2040 r. – 12 GW, a w 2050 r. – nawet o mocy 28 GW. Polityka energetyczna zakłada potencjał morskiej energetyki wiatrowej na poziomie 5,9 GW mocy zainstalowanej w 2030 r. oraz na poziomie ok. 11 GW w 2040 r. Osiągnięcie wskazanych celów w zakresie morskich farm wiatrowych pozwoli na produkcję przez nie energii elektrycznej na poziomie ok. 24 TWh w 2030 r. i ok. 39,4 TWh w 2040 r. Szczegółowe możliwości przyłączeniowe określa Krajowy System Elektroenergetyczny[15].
Polskie wody Morza Bałtyckiego zostały objęte planem zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich[16], który określa dopuszczalną lokalizację energetyki wiatrowej na morzu. Funkcja akwenu, w ramach której ujęto morską energetykę wiatrową jest określona jako: pozyskiwanie energii odnawialnej i oznacza pozyskiwanie, przetwarzanie, przesyłanie i gromadzenie w polskich obszarach morskich energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności z wiatru, falowania, prądów morskich, słońca oraz organizmów morskich (biogaz), w tym wznoszenie konstrukcji niezbędnych do pozyskiwania i przesyłania energii wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz konstrukcji służących przetwarzaniu i gromadzeniu energii.
Instalacje wiatrowe oddawane w Polsce w 2017 r. były w stanie produkować energię po ok. 250–300 zł/MWh[17], tj. w takiej samej cenie jak nowe elektrownie węglowe[18].
W latach 2005–2015 głównym systemem wsparcia energetyki wiatrowej był system zielonych certyfikatów.
Od roku 2015 funkcjonuje system aukcyjny, w którym wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii mogą licytować energię elektryczną. Aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą cenę sprzedaży energii i których oferty łącznie nie przekroczyły 100% wartości lub ilości energii określonej w ogłoszeniu o aukcji i 80% ilości energii elektrycznej objętej wszystkimi złożonymi ofertami. Wsparcie udzielane jest na 15 lat, a wylicytowana kwota jest indeksowana co roku średniorocznym wskaźnikiem wzrostu cen i usług. W przypadku dużych instalacji wytwórca ponosi koszty tzw. profilu[uwaga 2] oraz koszty bilansowania handlowego[19][20]. Wytwórca nie ponosi pozostałych kosztów integracji niestabilnych źródeł, np. kosztów wzmocnienia sieci przesyłowej oraz zapewnienia gwarantowanej rezerwy mocy[21].
W czasie aukcji projekty wiatrowe oraz fotowoltaiczne powyżej 1 MW znajdują się w jednym koszyku, przy czym ze względu na niższą cenę, projekty wiatrowe zdecydowanie dominują wśród zwycięskich ofert. Wyniki aukcji dla koszyka zawierającego oferty farm wiatrowych powyżej 1MW prezentowały się następująco:
Data aukcji | Cena minimalna | Cena średnia | Cena maksymalna | Ilość zakontraktowanej energii | Cena energii na rynku[uwaga 3][22] |
---|---|---|---|---|---|
2018-11-05[23] | 158 zł/MWh | 196 zł/MWh | 217 zł/MWh | 42 TWh | 206 zł/MWh |
2019-12-05[24] | 163 zł/MWh | 208 zł/MWh | 233 zł/MWh | 77,8 TWh | 241 zł/MWh |
2020-11-26[25] | 190 zł/MWh | 224 zł/MWh | 250 zł/MWh | 41,9 TWh | 256 zł/MWh |
2020-08-08[26] | 179 zł/MWh | 229 zł/MWh | 243 zł/MWh | 24,7 TWh | 256 zł/MWh |
2020-12-09[27] | 140 zł/MWh | 228 zł/MWh | 261 zł/MWh | 11 TWh |
Udział energii wiatrowej w krajowej produkcji energii elektrycznej według GUS[28]:
Rok | Produkcja energii wiatrowej (GWh) według GUS |
Roczny wzrost[uwaga 4] |
Całkowita produkcja energii elektrycznej w Polsce (GWh) |
Udział w produkcji energii el.[uwaga 5] |
Moc zainstalowana [MW] |
---|---|---|---|---|---|
2000 | 5,4[uwaga 6][29] | 145 200[30] | 0,00% | 4,74[3] | |
2001 | 14[29] | ≈+159% | 145 600[30] | 0,01% | 27,74[3] |
2002 | 61[29] | +336% | 144 100[30] | 0,04% | 28,34[3] |
2003 | 124,0[31] | +103% | 151 600[30] | 0,08% | 58,34[3] |
2004 | 142,3[31] | +15% | 154 200[30] | 0,09% | 63,0[3] |
2005 | 135,5[31] | -5% | 156 900[30] | 0,09% | 83,3[3] |
2006 | 256,1[31] | +89% | 161 700[30] | 0,16% | 152,0[3] |
2007 | 521,6[31] | +104% | 159 300[30] | 0,33% | 287,9[3] |
2008 | 836,8[31] | +60% | 155 500[30] | 0,54% | 451,0[3] |
2009 | 1077,3[31] | +29% | 151 700[30] | 0,71% | 724,7[3] |
2010 | 1664,3[31] | +54% | 157 658[30] | 1,06% | 1 180,3[3] |
2011 | 3204,5[31] | +93% | 163 548[30] | 1,96% | 1 616,4[3] |
2012 | 4746,6[31] | +48% | 162 139[30] | 2,93% | 2 496,7[32] |
2013 | 6003,8[2] | +26% | 164 557[30] | 3,65% | 3 389,5[32] |
2014 | 7675,6[2] | +28% | 159 058[33] | 4,83% | 3 833,8[32] |
2015 | 10 858,4[2] | +41% | 164 944[33] | 6,58% | 4 582,0[32] |
2016 | 12 587,6[34] | +16% | 166 634[34] | 7,55% | 5 807,4[32] |
2017 | 14 909,0[35] | +18% | 170 465[36] | 8,75% | 5 858,2[32] |
2018 | 12 798,8[37] | –14% | 170 039[37] | 7,53% | 5 864,4[38] |
2019 | 15 107[39] | +18% | 163 989[39] | 9,21% | 5 917,2[38] |
2020 | 15 800[40] | +5% | 158 043[40] | 10,00% | 6 614,0[41] |
2021 | 16 234[42] | +2,74% | 179 631[42] | 9,03% | 7 306,0[43] |
2022 | 8 255,9[44] |
Poniższa tabela zawiera spis (obecnie niepełny) istniejących farm wiatrowych o mocy co najmniej 30 MW.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.