Loading AI tools
oficer dyplomowany Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wilhelm Paszkiewicz (ur. 6 maja 1894[uwaga 1] w Wasiliszkach, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 mjr dypl. Wilhelm Paszkiewicz | |
 podpułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
6 maja 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
34 pułk piechoty |
| Stanowiska |
dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        | |
.jpg)
Syn Leonarda (felczera) i Justyny z domu Tabeńskiej. Pochodził z wielodzietnej rodziny. Miał dwie młodsze siostry: Wandę i Teresę oraz sześciu braci, w tym: Wacława, Mieczysława (księdza) oraz Gustawa, późniejszego generała Wojska Polskiego. Żoną Wilhelma została Janina z domu Wroczyńska (ur. 3 kwietnia 1903), która zmarła w styczniu 1926 r. w Klecku, w wyniku nieszczęśliwego postrzału z broni palnej. Jego pradziadek był więźniem politycznym władz carskich, którego dzieci zostały zesłane na Syberię za udział w powstaniu styczniowym[2].
W latach 1904–1914 uczył się w gimnazjum w Wilnie, podczas nauki brał udział w strajku szkolnym (1905). Po zdaniu matury rozpoczął studia na Wydziale Prawnym uniwersytetu w Petersburgu. Był członkiem tajnych organizacji niepodległościowych, które przekształciły się w Polską Organizację Wojskową. W dniu 1 maja 1916 r. został powołany do armii rosyjskiej, w której ukończył szkołę wojskową w Kijowie. W 1917 r. był członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpolu) w Petersburgu. W armii carskiej służył do 1 października 1917 r. Od października tr. pełnił służbę w I Korpusie Polskim – początkowo w Wydziale Mobilizacyjnym (u ppłk. Tadeusza Lechnickiego), a następnie w 2 Legii Rycerskiej. Przez sąd wojenno-rewolucyjny w Rewlu został zaocznie skazany, za działalność niepodległościową, na karę śmierci. Ponownie złapany pod Połockiem – w obu przypadkach udało mu się uciec. Po rozformowaniu I Korpusu kontynuował do listopada 1918 r., na Uniwersytecie Warszawskim, przerwane studia[3][4]. W listopadzie 1918 r. czynnie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców, przez kilka dni zajmował stanowisko komendanta obwodu i stacji Łaskarzew. Brał udział w walkach z Niemcami pod Kobylanami k. Brześcia nad Bugiem[2].
Następnie wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego[uwaga 2]. Z dniem 8 grudnia 1918 r. został na mocy rozkazu Szefa Sztabu Generalnego – gen. dyw. Stanisława Szeptyckiego – przydzielony (w randze porucznika) do Szkoły Oficerskiej w Dęblinie[5]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 34 pułku piechoty, a pod koniec wojny objął dowodzenie nad 4 kompanią karabinów maszynowych 55 pułku piechoty. Podczas dowodzenia tą kompanią: „16 września 1920 r. oddziały II baonu obsadzały Laskowo mając w rezerwie 4 kompanię kaemów z por. Paszkiewiczem na czele. Nieprzyjaciel okrążył polskie pozycje. Por. Paszkiewicz, zorientowawszy się w powadze sytuacji, wycofał rezerwy na dogodne pozycje, następnie przyjął na swoją kompanię główne natarcie przeważającego liczebnie nieprzyjaciela, wytrzymując przez godzinę wszystkie ataki. Nieprzyjaciel nie zdołał posunąć się ani na krok. W rezultacie kontrakcji por. Paszkiewicz zdobył 3 kaemy, 200 jeńców i pozostawił na polu wielu zabitych wrogów”. Za czyn ten został w późniejszym okresie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 65[3].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i do 1924 r. pełnił służbę w 55 pułku piechoty[6][7]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1373. lokatą[8]. W roku 1923 zajmował 1252. lokatę na liście starszeństwa kapitanów piechoty[9], a w roku 1924 była to już 795. lokata[10]. Był wówczas odznaczony Orderem Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. W roku 1923 został przez przełożonych odkomenderowany na studia na Uniwersytecie Warszawskim[11]. Z chwilą utworzenia w 1924 r. Korpusu Ochrony Pogranicza Wilhelm Paszkiewicz został przeniesiony do tej formacji[3].
Początkowo pełnił służbę w 9 batalionie KOP „Kleck”. W kwietniu 1925 r. został wyznaczony do zdawania drugiego egzaminu sprawdzającego do Wyższej Szkoły Wojennej, który odbywał się przy macierzystym Dowództwie Okręgu Korpusu[uwaga 3]. W listopadzie 1925 r. został ponownie wyznaczony (jako nadetatowy oficer 55 pp pełniący służbę w KOP-ie) do zdawania egzaminu przedwstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs normalny 1926/28[12]. Z dniem 25 lutego 1926 r. przeniesiono go (etatowo, służbowo i gospodarczo) z 9 batalionu „Kleck” do 6 Brygady KOP i przydzielono do 22 batalionu „Troki”[uwaga 4]. W dniu 22 marca 1926 r., po zdaniu egzaminu przedwstępnego, ogłoszono powołanie kpt. Wilhelma Paszkiewicza do zdawania egzaminu wstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs 1926/28[13]. Na początku grudnia tegoż roku przeniesiony został, bez zwrotu kosztów za przesiedlenie, do 24 batalionu KOP „Sejny”[uwaga 5].
W sporządzonym na przełomie 1926 i 1927 roku przez Szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych płk. Szt. Gen. Józefa Zamorskiego „Wykazie imiennym poruczników i kapitanów – dowódców kompanii i baonów na froncie” – zaliczono kpt. Wilhelmowi Paszkiewiczowi 20-miesięczny okres dowodzenia kompanią (czas dowodzenia oddziałami bojowymi na froncie obliczano od dnia 1 czerwca 1919 r. do dnia 1 marca 1921 r.)[14].
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 18 lutego 1928 r. został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 113. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. Na dni 1 i 2 maja 1928 r. został ponownie powołany (przez Szefa Sztabu Generalnego – gen. dyw. Tadeusza Piskora) do składania egzaminu wstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs normalny 1928/30[16]. W dniu 10 czerwca tegoż roku rozpoczął służbę w 1 Brygadzie KOP „Wołyń” na stanowisku komendanta Szkoły dla Podoficerów Zawodowych Piechoty KOP[uwaga 6]. W roku 1928 jako oficer KOP-u przynależał macierzyście do kadry oficerów piechoty[17]. W dniu 3 września 1928 r. został wyróżniony Odznaką pamiątkową Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”[uwaga 7].
Po ukończeniu (w grudniu 1928 r.) Wydziału Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie uzyskał dyplom magistra praw[18]. W lutym 1929 r. został przeniesiony z dyspozycji dowódcy 1 Brygady KOP do 6 Brygady KOP „Wilno”, na stanowisko dowódcy Szkoły Podoficerów Niezawodowych 6 Brygady KOP[uwaga 8]. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych z 23 grudnia 1929 r., po odbyciu przewidzianego stażu liniowego (staż ten odbył w dniach od 1 lipca do 14 września 1929 r. w 1 pułku artylerii polowej) i ukończeniu kursu próbnego, major Paszkiewicz został przyjęty do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza 2 letniego kursu 1929/31 (X Kurs Normalny)[19]. W roku 1930, przebywając na kursie w WSWoj., zajmował 485. lokatę na liście starszeństwa majorów piechoty (była to 106. lokata w starszeństwie)[20]. Z dniem 1 września 1931 r., po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do włocławskiego 14 pułku piechoty na stanowisko dowódcy batalionu[21]. W 1932 roku zajmował 92. lokatę wśród majorów piechoty w swoim starszeństwie[22]. Na dzień 1 lipca 1933 r. zajmował w swoim starszeństwie, jako major dyplomowany, 88. lokatę (była to jednocześnie 329. lokata łączna wśród majorów piechoty)[23]. We wrześniu 1933 r. dowodził I batalionem 14 pp[uwaga 9][24] i w tym samym okresie był wykładowcą wiedzy obywatelskiej na dywizyjnym kursie instruktorskim dla oficerów 4 Dywizji Piechoty (powołanym przy włocławskim pułku)[25]. Dowodzony przez niego I batalion 14 pp zajął w 1934 roku I miejsce w zawodach strzeleckich 4 Dywizji Piechoty. Na dzień 5 czerwca 1935 r. zajmował 234. lokatę łączną wśród majorów piechoty (była to 69. lokata w starszeństwie)[26].
Z dniem 31 sierpnia 1935 r. został przeniesiony (zarządzeniem Kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych – gen. bryg. Tadeusza Kasprzyckiego) z 14 pułku piechoty, na stanowisko dowódcy batalionu w 81 pułku piechoty stacjonującym w Grodnie[27]. Następnie otrzymał przydział do Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a od dnia 17 października 1938 r. pełnił służbę jako kierownik Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[3][28]. Awansowany do stopnia podpułkownika dyplomowanego piechoty został ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 r. i 11. lokatą[29]. Na dzień 23 marca 1939 r. nadal zajmował stanowisko kierownika Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Wojennego w DOK Nr IX[30].
W czasie wojny obronnej Polski 1939 r. oraz agresji ZSRR na Polskę był dowódcą zgrupowania „Jasiołda” wchodzącego w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. W końcu września dostał się do niewoli sowieckiej. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku[31]. Wiosną 1940 r. wraz z jeńcami osadzonymi w Starobielsku został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy – na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r., a następnie pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[32], gdzie od 17 czerwca 2000 r. mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[33]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2560[32].
5 października 2007 r. minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[34] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[35][36]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[37][38][39].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w maju 2009 r. Wilhelm Paszkiewicz został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Szkole Podstawowej im. mjr Henryka Sucharskiego w Mazowszu[45][46].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
