Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Viktor Nopp[uwaga 1] (ur. 1893, zm. 1970) – czeski oficer wojskowy, skrzypek i pedagog muzyczny, profesor Konserwatorium w Brnie.
Urodził się w 1893[1][2][3]. Przed 1914 był przynależny do miejscowości Tobitschau[1]. Był narodowości czeskiej[4][5]. Uzyskał wyższe wykształcenie[6].
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został powołany do służby w szeregach C. K. Armii i do 1918 był żołnierzem 54 pułku piechoty[7][8][9] (do 1914 stacjonującego w Olmütz[10]). Jako kadet w rezerwie 1 kompanii tego 54 p.p. pod koniec 1914 był odnotowany jako ranny[1][11]. W korpusie piechoty mianowany porucznikiem w rezerwie z dniem 1 maja 1915[12][13], a potem awansowany na nadporucznika w służbie czynnej z dniem 1 września 1915[14].
U kresu wojny 54 pułk piechoty stacjonował w koszarach w Sanoku (przed wojną obiekty były zajmowane przez 45 pułk piechoty)[15][5][16][uwaga 2]. W tym czasie funkcję komendanta austriackiej załogi wojskowej pełnił płk Iwan Maksymowycz[4][5][16]. W tym czasie patriotycznie usposobiony porucznik Nopp[uwaga 3] poprzez swoją grę na skrzypcach nawiązał i utrzymywał kontakty z polskimi domami w Sanoku, oficjalnie dając koncerty, a niejawnie prowadząc polską akcję niepodległościową[6]. Stanął na czele, złożonego z wojskowych swojego pułku (oficerów, podoficerów i szeregowych), czeskiego Komitetu Żołnierskiego[6]. Zamiarem Komitetu było wypowiedzenie posłuszeństwa komendzie pułku oraz powrót do Czech[6]. Na dzień podjęcia działań ustalono 1 listopada 1918 i wtedy plutony i kompanie złożone z czeskich żołnierzy wymaszerowały pod kierunkiem por. Noppa na sanocki rynek, gdzie on sam objaśnił podkomendnym sytuację i nakazał zdjęcie z czapek „bączków austriackich” oraz złożenie przysięgi na wierność państwu czeskiemu (wzgl. czechosłowackiemu)[17]. Do zgromadzonych Czechów dołączyli się polscy przedstawiciele władz miasta i głowni działacze niepodległościowi[18]. Tego samego 1 listopada 1918 do koszar udała się skierowana rankiem tego dnia przez sanocką Radę Miejską delegacja z żądaniem wobec płk. Maksymowicza rozbrojenia załogi wojskowej i oddania władzy Polakom[19][15][20][16]. W składzie delegacji byli: burmistrz Sanoka dr Paweł Biedka, były burmistrz Feliks Giela, adwokaci dr Wojciech Ślączka, dr Adolf Bendel i dr Jonasz Spiegel, działacze sokoli Adam Pytel i Marian Szajna, Michał Słuszkiewicz, lekarz dr Karol Zaleski, H. Sobol, Tomasz Rozum, Michał Guzik oraz wojskowi kpt. Antoni Kurka (kmdt POW na Sanok), kpt. Franciszek Stok, kpt. Eugeniusz Hoffman i – jak po latach określił historyk Wojciech Sołtys – „pozyskany dla sprawy polskiej Czech” por. Viktor Nopp-Rudolf[19][18][15][20][16]. Pułkownik Maksymowycz wyraził opór, jednak mimo tego ostatecznie uległ (także wskutek presji czeskich żołnierzy pojawiających się w gabinecie komendanta) i Polacy kontynuowali przejmowani władzę w mieście i powiecie[19][5][18][15][16]. Podczas spotkania presję na pułkownika wywarli także czescy żołnierze 54 pułku, którzy stanęli po stronie polskiej[15]. W tym samym dniu Maksymowycz został internowany, początkowo odprowadzony do swojej kwatery, a potem w asyście dwóch oficerów wywieziony do Krakowa[5][18].
Podczas zgromadzenia polskich osobistości tuż po przejęciu władzy w mieście obecni byli dwaj czescy oficerowie, którzy zadeklarowali, że żołnierze ich narodowości pozostaną w mieście jeszcze przez kilka dni do czasu zorganizowania polskich sił zbrojnych[5]. W pierwszych dniach listopada 1918 por. Nopp udzielił pomocy Polakom przy formowaniu 1 kompanii wojska polskiego, później wchodzącego w skład 3 batalionu Strzelców Sanockich[21]. Po przejęciu władzy w mieście przez Polaków żołnierze czeskiej narodowości opuścili miasto 4 listopada 1918 odjeżdżając koleją i byli przyjaźnie żegnani przez miejscowych mieszkańców[15]. W swoich wspomnieniach z 1919 uczestnik tych wydarzeń Juliusz Zaleski tak się wypowiedział[22]:
Zaznaczyć trzeba, że wielce był życzliwym i pomocnym zwłaszcza Nopp porucznik Baonu czeskiego w tych pierwszych dniach tworzącemu się wojsku polskiemu w Sanoku.
W grze na skrzypcach był uczniem Arnolda Rosé i Františka Ondříčka w Wiedniu[2][3]. Potem doskonalił się u prof. Otakara Ševčíka i został jego asystentem[2][3][23]. Od 1946 do 1957 był profesorem w Konserwatorium w Brnie[2][3]. Jego uczniami byli M. Doležal, J. Foltýn, Z. Sehnal, V. Řehák[2][3]. Zmarł w 1970[2][3].
Współautor
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.