Laskowice (powiat prudnicki)
wieś w województwie opolskim, powiecie prudnickim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Laskowice (niem. Laßwitz, cz. Lasovice[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza[5][6]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej.
| wieś | |
 Centrum wsi (2011) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
101[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-231[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0498365 |
Położenie na mapie gminy Lubrza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°20′04″N 17°42′06″E[3] | |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 31 grudnia 2013 r. wieś była zamieszkana przez 96 osób[7].
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, tuż przy granicy z Czechami, we wschodniej części Obniżenia Prudnickiego. Należy do Euroregionu Pradziad[8]. Leży na obszarze 392 ha, w niewielkim zagłębieniu terenu (suchej dolinie erozyjnej)[9].
Środowisko naturalne
W Laskowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,1 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Laskowic wynoszą 627 mm. Dominują wiatry zachodnie[10].
W 1228 wieś została zanotowana w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Lascovici”[11]. W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Lascovez we fragmencie Lascovez decima more polonico[12][13].
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Laswitz oraz staropolską Leskowicz we fragmencie: „Laswitz (1412 Leskowicz)”[14]. Ze względu na słowiańskie pochodzenie nazwa ta została zmieniona w okresie nazistowskim na Hohenschanz[15]. 9 grudnia 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Laskowice[16]
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Lascovez (ok. 1300), Lascovicz (1335), Laskowicz (1383), Leskowicz (1412), Laskowicz (1418), z Laskowicz (1453), Lagirowicz (1577), Lasswitz, villa (1579), Laswitz, villa (1638), Laschwitz, villa (1651), Laschwitz (1743), Laßwitz (1784), Laßwitz (1845), Laskowice – Lasswitz (1896), Laskowice (Lasswitz) – Hohenschanz (1939), Hohenschanz – Laskowice, -wic, laskowicki (1948), Laskowice, -wic (1981)[15].
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Kazimierza I opolskiego, gdzie zanotowana została w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[17]. W zachodniej części wsi znajduje się grodzisko Szwedzki Szaniec, składające się z dwóch nasypów. Według Zbigniewa Bagniewskiego, budowla obronna na niższym kopcu istniała na przełomie XIII i XIV wieku[18].
W kronice Racławic Śląskich podano informację, że w czasie rejzy husytów na Śląsk, w marcu 1428 husyci zabili mieszkańców Laskowic „do najmniejszego dziecka”. W czasie wojny trzydziestoletniej, w 1643 szwedzki feldmarszałek Lennart Torstensson rozbił obóz na granicy Nowego Browińca i Laskowic[19]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[20]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[21]. Friedrich Albert Zimmermann w 1784 notował, że w Laskowicach mieszkali zarówno katolicy, jak i ewangelicy[22]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu chłopa kopiącego łopatą w ziemi, zwróconego w prawo, a w otoku napis: LASWIZ. GEM: SIEG: (pol. Gmina Laskowice)[23].
.jpg)
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 196 mieszkańców Laskowic 190 posługiwało się językiem niemieckim, 5 językiem polskim, a 1 był dwujęzyczny[24]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Laskowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[25]. Do głosowania uprawnionych było w Laskowicach 221 osób, z czego 100, ok. 45,2%, stanowili mieszkańcy (w tym 90, ok. 40,7% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 219 głosów (ok. 99,1% uprawnionych), w tym 219 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 219 osób (100%), a za Polską 0 osób (0%)[26]. W Laskowicach działało graniczne przejście drogowe uruchomione na czas głosowania[27]. We wsi stacjonowało włoskie wojsko[28].
Według Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, podczas II wojny światowej w Laskowicach zamordowano 9 obywateli Polski[29]. W styczniu 1945 przez Laskowice przeszły kolumny więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. W toku tzw. „marszu śmierci” wiele osób zmarło lub zostało zamordowanych przez Niemców. Na trasie między Racławicami Śląskimi i Laskowicami w ciągu jednego dnia zastrzelono 10 więźniów[30]. Krótko przed nadejściem Armii Czerwonej w marcu 1945, około 250 mieszkańców Białej uciekających przed frontem zatrzymało się w gospodzie w Laskowicach. Czerwonoarmiści, którzy weszli do gospody, zgwałcili przebywające w niej kobiety i wszystkich ograbili. Kobiety, które próbowały uciec lub opierały się przemocy, zostały zastrzelone[31].
Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[32]. Wówczas w Laskowicach została osiedlona część polskich osadników z Małopolski[33].
W latach 1945–1950 Laskowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Lubrza[34], a w latach 1954–1972 do gromady Olszynka[35].
W latach powojennych, na wyższym nasypie grodziska w Laskowicach stała drewniana wieża triangulacyjna[18]. W 1949 we wsi znajdowała się szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[36].
W 2010 Laskowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[37]. 29 sierpnia 2014 w Laskowicach zorganizowany został protest mieszkańców sprzeciwiających się budowie elektrowni wiatrowej w odległości 600 m od zabudowy wsi[38]. Protestujący zablokowali drogę krajową, akcja polegała na ciągłym przechodzeniu przez przejście dla pieszych[39].
Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej[40].
Liczba mieszkańców wsi
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Laskowicach chronione są[48]:
- układ ruralistyczny, z 1 poł. XIII w.
- zespół folwarczny, nr 1, z 2 poł. XIX w.
- dom mieszkalny
- obora
- stodoła
- kapliczka-dzwonnica, nr 5, z 1900 r.
- budynek mieszkalno-gospodarczy nr 22, z k. XIX w.
- stodoła, nr 22, z XIX/XX w.
Transport drogowy
Przez Laskowice przebiega droga krajowa:
Sieć uzupełnia droga wojewódzka:
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1202O relacji Biała – Olbrachcice – Słoków – Laskowice[49].
Transport kolejowy
W rejonie miejscowości przebiega linia kolejowa nr 137 łącząca Katowice z Legnicą przez Gliwice, Kędzierzyn-Koźle, Prudnik, Nysę, Świdnicę i Strzegom. Najbliższy przystanek kolejowy znajduje się w Dytmarowie.
Transport autobusowy
Laskowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Głubczycami, Głuchołazami, Kędzierzynem-Koźlem, Lubrzą, Nowym Browińcem, Prudnikiem. We wsi znajdują się trzy przystanki autobusowe – „Laskowice 01”, „Laskowice 02”, „Wieś”[50].
Transport autobusowy w Laskowicach obsługiwany był przez PKS Prudnik[51]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[52]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[53], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[54]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[55]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Laskowicach i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[56]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[57].
Katolicy z Laskowic należą do parafii Wszystkich Świętych w Nowym Browińcu (dekanat Głogówek)[58].
Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Laskowicach[59].
Szlaki rowerowe
Przez Laskowice prowadzi szlak rowerowy[60]:
Trasa rowerowa PTTK nr 266-z: Lubrza – Olszynka – Laskowice – Dytmarów-Stacja – Dytmarów – Krzyżkowice – góra Kłobuczek – Trzebina – Prudnik-Las – Trzebina – Skrzypiec – Jasiona – Lubrza
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[61].
Teren wsi, jak i całej gminy Lubrza, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[62]. Gminę Lubrza obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[63].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
