Свиената носна согласка (ретрофлексен назал) е вид на согласка во некои јазици. Меѓународната фонетска азбука (МФА) ја претставува со симболот ⟨ɳ ⟩, а X-SAMPA го користи n`. Како и сите свиени согласки, симболот во МФА е создаден со придодавање на надесно свртено ченгелче кон десната ногарка на буквата n (буквата на соодветната венечна согласка). Симболот е по изглед сличен на ⟨ ɲ⟩ (преднонепчена носна согласка), но неговото ченгелче излегува од левата ногарка и е свртено налево, а потсетува и на ⟨ŋ⟩ (заднонепчена носна согласка), кој има налево свртено опавче што продолжува од десната ногарка.
| Свиена носна согласка | |||
|---|---|---|---|
| ɳ | |||
| |||
| МФА-бр. | 117 | ||
| Шифрирање | |||
| Единица (дек.) | ɳ | ||
| Уникод (хекс.) | U+0273 | ||
| X-SAMPA | n` | ||
| Киршенбаум | n. | ||
Свиената носна согласка ги има следниве особености:
- Начинот на творба е препречен, што значи дека се создава со попречување на воздушниот тек во говорниот апарат. Бидејќи согласката е исто така носна, попречениот тек се пренасочува низ носот.
- Местото на творба е свиено, што прототипно значи дека се создава со подјазично - со врвот на јазикот свиткан нагоре. Поопшто земено, гласот е задновенечен без да претрпи палатализација. Ова значи дека покра прототипната подјазична творба, јазичниот допир може да биде и врвен или рамен.
- Фонацијата е звучна, што значи дека гласните жици треперат при творбата.
- Ова е носна согласка, што значи дека воздухот излегува низ носот, или само низ носот (носна избувна согласка) или истовремено и низ устата.
- Бидејќи гласот не се создава со воздушен тек по јазикот, за оваа согласка не важи двојбата „средна–странична“.
- Воздушниот механизам е белодробно издишен, што значи дека се создава со истиснување на воздух единствено низ белите дробови и дијафрагмата, што важи за највеќето гласови.
| Јазик | Збор | МФА | Значење | Белешки | |
|---|---|---|---|---|---|
| виетнамски [1] | bạn trả | [ɓaɳ˧ˀ˨ʔ ʈa˧˩˧] | 'плаќаш' | Алофон на /n/ пред /ʈ/. | |
| енинтиљаква | yingarna | [ jiŋaɳa] | 'змија' | ||
| канадски | ಅಣೆ | [ʌɳe] | 'брана' | ||
| малајалски[2] | അണ | [aɳa] | 'челуст' | ||
| маратски | बाण | [baːɳ] | 'стрела' | ||
| норвешки | garn | ⓘ | 'преѓа' | ||
| орија | ବଣି | [bɔɳi] | 'стар' | ||
| паштунски | اتڼ Atəṇ | [IPA transcription?] | 'атан' | ||
| пенџапски | ਪੁਰਾਣਾ / پُراڻا | [pʊraːɳaː] | 'стар' | ||
| тамилски[3] | அணல் | [aɳal] | 'врат' | ||
| телугу | ఒణ్ఢు | [oɳɖu] | 'готвач' | ||
| хинди | गणेश | [ɡəɳeʃ ] | 'Ганеша' | ||
| шведски[4] | garn | ⓘ | 'преѓа' | ||
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
