5 იანვარი

5 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-5 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 360 დღე (ნაკიან წელში - 361).

<<	იანვარი					>>
ორშ	სამ	ოთხ	ხუთ	პარ	შაბ	კვი
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31
2024

დღის მოვლენები

• 1463 : პოეტი ფრანსუა ვიიონი პარიზიდან განდევნეს.
• 1477 : ბურგუნდიის ომები: შარლ მამაცი, ბურგუნდიის გრაფი, მოკლეს ნანსის ბრძოლაში, რაც ბურგუნდიის საფრანგეთსა და ჰაბსბურგის სამეფოს შორის დაშლის საბაბი გახდა.
• 1500 : ლუდოვიკო სფორცამ მილანი აიღო.
• 1527 : ანაბაპტისტების სექტის ლიდერი ციურიხში ფელიქს მანცი სიკვდილით დასაჯეს დახრჩობით.
• 1527 : ეინდჰოვენი, ნიდერლანდები, ხანძარმა მოიცვა.
• 1675 : ტურკჰაიმის ბრძოლა: ფრანგულმა არმიამ დაარტყა ბრანდენბურგს.
• 1781 : ამერიკის რევოლუციური ომი: ბრიტანეთის საზღვაო ძალებმა, ბენედიქტ არლონდის მეთაურობით გადაწვა რიჩმონდი, ვირჯინია.
• 1875 : პარიზში გაიხსნა საოპერო თეატრი - „გრანდ ოპერა“.
• 1895 : დრეიფუსის საქმე - ფრანგ ოფიცერს ალფრედ დრეიფუსს სამხედრო წოდება ჩამოართვეს და ეშმაკის კუნძულზე გადაასახლეს.
• 1896 : ავსტრიული გაზეთის ცნობით ვილჰელმ რენტგენმა რადიაციის სახეობა აღმოაჩინა, რომელსაც მოგვიანებით რენტგენის სხივები დაარქვეს.
• 1913 : ბალკანეთის პირველი ომი: ლემნოსის ბრძოლისას, ბერძენმა ადმირალმა პავლოს კონტორიოტისმა აიძულა თურქული ფლოტი უკან დაეხია დარდანელის სრუტემდე.
• 1933 : გოლდენ გეიტ ბრიჯის მშენებლობა დაიწყო სან-ფრანცისკოს უბეში.
• 1968 : პრაღის გაზაფხული - ალექსანდრე დუბჩეკი მოდის ხელისუფლებაში ჩეხოსლოვაკიაში, იწყებს რა პოლიტიკურ რეფორმას სახელით „სოციალიზმი ჰუმანური სახით“, რასაც შედეგად პოლიტიკური ლიბერალიზაცია მოჰყვა.
• 1976 : კამბოჯას ხმერ რუჟი დემოკრატიულ კამპუჩიას არქმევს.
• 1993 : ვაშინგტონის შტატში პირველი ლეგალური ჩამოხრჩობით სიკვდილის დასჯა ჩატარდა 1965 წლის შემდეგ.
• 1997 : რუსეთის ჯარები ჩეჩნეთიდან უკან იხევენ.
• 2005 : მზის სისტემის უდიდესი ჯუჯა პლანეტა „ერისი“ აღმოაჩინეს.
• 2007 : ტაივანის სწრაფი რკინიგზა გახსნეს ტაიპეისა და კაოსიუნს შორის.
• 2019 : კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა ბართლომე I-მა უკრაინის მართლმადიდებელ ეკლესიას ავტოკეფალია მიანიჭა.
• 2020 : ხორვატიის პრეზიდენტად ზორან მილანოვიჩი აირჩიეს.
• 2022 : საპროტესტო აქციების შედეგად ყაზახეთის მთავრობა გადადგა, პრემიერ-მინისტრის მოვალეობის შემსრულებლად ალიჰან სმაილოვი დაინიშნა.

ამ დღეს დაბადებულნი

• 1209 : რიჩარდ I — საღვთო რომის იმპერატორი
• 1592 : შაჰ-ჯაჰანი — დიდ მოგოლთა მე-5 იმპერატორი
• 1762  : კონსტანცია მოცარტი — გერმანელი სოპრანო, ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტის ცოლი
• 1808 : მუჰამედ-შაჰ ყაჯარი — ირანის შაჰი 1834–1848 წლებში
• 1839 : ნიკოლას დე პიეროლა — პერუელი პოლიტიკოსი
• 1842 : კარლ ენგლერი — გერმანელი ქიმიკოსი
• 1846 : რუდოლფ კრისტოფ ოიკენი — გერმანელი მწერალი და ფილოსოფოსი.
• 1863 : მელიტონ ბალანჩივაძე — ქართველი კომპოზიტორი
• 1867 : ნიკოლოზ ჭავჭავაძე — რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი
• 1876 : კონრად ადენაუერი — გერმანიის სახელმწიფო მოღვაწე
• 1891  : ვაღინაკ ბექარიანი — სომეხი განმანათლებელი, პოეტი და მწერალი.
• 1900 : ივ ტანგი — სიურეალისტი მხატვარი.
• 1921 : ჟანი (ლუქსემბურგი) — ლუქსემბურგის სახელმწიფოს მეთაური 1964–2000 წლებში
• 1921 : ფრიდრიხ დიურენმატი — შვეიცარიელი მწერალი.
• 1923: სემ ფილიპსი — ამერიკელი პროდიუსერი
• 1928 : უოლტერ მონდეილი — აშშ-ის პოლიტიკოსი
• 1928  : ზულფიკარ ალი ბჰუტო — პაკისტანის პოლიტიკური მოღვაწე
• 1928: ოტია პაჭკორია — ქართველი კრიტიკოსი და ესეისტი
• 1932 : უმბერტო ეკო — იტალიელი მწერალი.
• 1932: კონსტანტინე კერესელიძე — ქართველი რეჟისორ-დოკუმენტალისტი
• 1938 : ხუან კარლოს I — ესპანეთის მეფე
• 1941  : ჰაიაო მიაძაკი — იაპონელი რეჟისორი
• 1941 : ვახტანგ აბაშიძე — ქართველი ეკონომისტი, პოლიტიკოსი.
• 1942  : გიორგი არსენიშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
• 1943  :მურთაზ ხურცილავა — ქართველი ფეხბურთელი და მწვრთნელი
• 1946  : დაიან კიტონი — ამერიკელი მსახიობი
• 1947  : სასკია სასენი — ამერიკელი სოციოლოგი და ეკონომისტი
• 1948  : იოანე (ანანიაშვილი) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწე
• 1951  : ირაკლი ფავლენიშვილი — ქართველი მედიკოსი
• 1956: ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი — გერმანელი პოლიტიკოსი
• 1968 : გიორგი ბარამიძე — ქართველი პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე
• 1968 : დიჯეი ბობო — შვეიცარიელი პოპ-მუსიკოსი
• 1971  :ზვიად რატიანი — ქართველი პოეტი
• 1972  : საკის რუვასი — ბერძენი მომღერალი.
• 1975 : ბრედლი კუპერი — ამერიკელი კინოს, თეატრისა და ტელე მსახიობი
• 1979 : კლიმენტი წიტაიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
• 1980 : სებასტიან დაისლერი — გერმანელი პროფესიონალი ყოფილი ფეხბურთელი.
• 1981 : ბაკურ კვეზერელი — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
• 1982  : იაროსლავ პლაშილი — ჩეხი ფეხბურთელი
• 1983 :დავით ქევხიშვილი — ქართველი სპორტსმენი, ძიუდოისტი
• 1986 : დიპიკა პადუკონე — ინდოელი მსახიობი და მოდელი
• 1987  : ვაჟა ქორიძე — ქართველი ფეხბურთელი
• 1993 : მერაბ გიგაური — ქართველი ფეხბურთელი
• 1994  : ბაჩანა არაბული — ქართველი ფეხბურთელი
• 1994 : შალვა ექვთიმიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
• 1995  : ნიკოლა კოვტალიუკი — უკრაინელი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

• 842 : ალ-მუთასიმი — აბასიდი ხალიფა
• 1589 : მედიჩი, ეკატერინე — საფრანგეთის დედოფალი
• 1655 : ინოკენტი X — რომის პაპი
• 1762 : ელისაბედი — რუსეთის იმპერატორი
• 1933 : კულიჯი, კალვინ — აშშ-ის პრეზიდენტი
• 1970 : მაქს ბორნი — გერმანელი ფიზიკოსი.
• 1986 : რადოვან ზაგოვიჩი — სერბი პოეტი (დ. 1907).
• 2013 : ჯემალ აჯიაშვილი — ქართველი ებრაელი მწერალი, პოეტი, მთარგმნელი
• 2014 : ეუსებიო — პორტუგალიელი ფეხბურთელი
• 2022 : ნიკა ქაცარიძე — ქართველი მსახიობი

დღესასწაულები

• მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

„ათთა მოწამეთა კრეტელთა - თეოდულესი, სატურნინესი, ევპოროსისა, გელასისა, ავნიკიანესი, ზოტიკესი, პომპიოსისა, აგათოპუესეი, ბასილიდისა და ევარესტისა (III); ღირსისა ნიფონტისა, კვიპრელი ეპისკოპოსისა (IV); ღირსისა პავლესი, ნეოკესარიელი ეპისკოპოსისა (IV).“

• • ათი კრეტელი მოწამე: თეოდულე, სატორნინე, ევპორო, გელასი, ევნიკიანე, ზოტიკე, პომპიოსი, აღათოპუსე, ბასილიდე და ევარესტი
  • ნიფონტი კვიპრელი
  • პავლე ნეოკესარიელი

იხილეთ აგრეთვე

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

5 იანვარი

სხვა თვეები:

იანვარი თებერვალი მარტი აპრილი მაისი ივნისი ივლისი აგვისტო სექტემბერი ოქტომბერი ნოემბერი დეკემბერი