5 იანვარი
თარიღი From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
5 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-5 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 360 დღე (ნაკიან წელში - 361).
დღის მოვლენები
- 1463 : პოეტი ფრანსუა ვიიონი პარიზიდან განდევნეს.
- 1477 : ბურგუნდიის ომები: შარლ მამაცი, ბურგუნდიის გრაფი, მოკლეს ნანსის ბრძოლაში, რაც ბურგუნდიის საფრანგეთსა და ჰაბსბურგის სამეფოს შორის დაშლის საბაბი გახდა.
- 1500 : ლუდოვიკო სფორცამ მილანი აიღო.
- 1527 : ანაბაპტისტების სექტის ლიდერი ციურიხში ფელიქს მანცი სიკვდილით დასაჯეს დახრჩობით.
- 1527 : ეინდჰოვენი, ნიდერლანდები, ხანძარმა მოიცვა.
- 1675 : ტურკჰაიმის ბრძოლა: ფრანგულმა არმიამ დაარტყა ბრანდენბურგს.
- 1781 : ამერიკის რევოლუციური ომი: ბრიტანეთის საზღვაო ძალებმა, ბენედიქტ არლონდის მეთაურობით გადაწვა რიჩმონდი, ვირჯინია.
- 1875 : პარიზში გაიხსნა საოპერო თეატრი - „გრანდ ოპერა“.
- 1895 : დრეიფუსის საქმე - ფრანგ ოფიცერს ალფრედ დრეიფუსს სამხედრო წოდება ჩამოართვეს და ეშმაკის კუნძულზე გადაასახლეს.
- 1896 : ავსტრიული გაზეთის ცნობით ვილჰელმ რენტგენმა რადიაციის სახეობა აღმოაჩინა, რომელსაც მოგვიანებით რენტგენის სხივები დაარქვეს.
- 1913 : ბალკანეთის პირველი ომი: ლემნოსის ბრძოლისას, ბერძენმა ადმირალმა პავლოს კონტორიოტისმა აიძულა თურქული ფლოტი უკან დაეხია დარდანელის სრუტემდე.
- 1933 : გოლდენ გეიტ ბრიჯის მშენებლობა დაიწყო სან-ფრანცისკოს უბეში.
- 1968 : პრაღის გაზაფხული - ალექსანდრე დუბჩეკი მოდის ხელისუფლებაში ჩეხოსლოვაკიაში, იწყებს რა პოლიტიკურ რეფორმას სახელით „სოციალიზმი ჰუმანური სახით“, რასაც შედეგად პოლიტიკური ლიბერალიზაცია მოჰყვა.
- 1976 : კამბოჯას ხმერ რუჟი დემოკრატიულ კამპუჩიას არქმევს.
- 1993 : ვაშინგტონის შტატში პირველი ლეგალური ჩამოხრჩობით სიკვდილის დასჯა ჩატარდა 1965 წლის შემდეგ.
- 1997 : რუსეთის ჯარები ჩეჩნეთიდან უკან იხევენ.
- 2005 : მზის სისტემის უდიდესი ჯუჯა პლანეტა „ერისი“ აღმოაჩინეს.
- 2007 : ტაივანის სწრაფი რკინიგზა გახსნეს ტაიპეისა და კაოსიუნს შორის.
- 2019 : კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა ბართლომე I-მა უკრაინის მართლმადიდებელ ეკლესიას ავტოკეფალია მიანიჭა.
- 2020 : ხორვატიის პრეზიდენტად ზორან მილანოვიჩი აირჩიეს.
- 2022 : საპროტესტო აქციების შედეგად ყაზახეთის მთავრობა გადადგა, პრემიერ-მინისტრის მოვალეობის შემსრულებლად ალიჰან სმაილოვი დაინიშნა.
Remove ads
ამ დღეს დაბადებულნი
- 1209 : რიჩარდ I — საღვთო რომის იმპერატორი
- 1592 : შაჰ-ჯაჰანი — დიდ მოგოლთა მე-5 იმპერატორი
- 1762 : კონსტანცია მოცარტი — გერმანელი სოპრანო, ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტის ცოლი
- 1808 : მუჰამედ-შაჰ ყაჯარი — ირანის შაჰი 1834–1848 წლებში
- 1839 : ნიკოლას დე პიეროლა — პერუელი პოლიტიკოსი
- 1842 : კარლ ენგლერი — გერმანელი ქიმიკოსი
- 1846 : რუდოლფ კრისტოფ ოიკენი — გერმანელი მწერალი და ფილოსოფოსი.
- 1863 : მელიტონ ბალანჩივაძე — ქართველი კომპოზიტორი
- 1867 : ნიკოლოზ ჭავჭავაძე — რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი
- 1876 : კონრად ადენაუერი — გერმანიის სახელმწიფო მოღვაწე
- 1891 : ვაღინაკ ბექარიანი — სომეხი განმანათლებელი, პოეტი და მწერალი.
- 1900 : ივ ტანგი — სიურეალისტი მხატვარი.
- 1921 : ჟანი (ლუქსემბურგი) — ლუქსემბურგის სახელმწიფოს მეთაური 1964–2000 წლებში
- 1921 : ფრიდრიხ დიურენმატი — შვეიცარიელი მწერალი.
- 1923: სემ ფილიპსი — ამერიკელი პროდიუსერი
- 1928 : უოლტერ მონდეილი — აშშ-ის პოლიტიკოსი
- 1928 : ზულფიკარ ალი ბჰუტო — პაკისტანის პოლიტიკური მოღვაწე
- 1928: ოტია პაჭკორია — ქართველი კრიტიკოსი და ესეისტი
- 1932 : უმბერტო ეკო — იტალიელი მწერალი.
- 1932: კონსტანტინე კერესელიძე — ქართველი რეჟისორ-დოკუმენტალისტი
- 1938 : ხუან კარლოს I — ესპანეთის მეფე
- 1941 : ჰაიაო მიაძაკი — იაპონელი რეჟისორი
- 1941 : ვახტანგ აბაშიძე — ქართველი ეკონომისტი, პოლიტიკოსი.
- 1942 : გიორგი არსენიშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
- 1943 :მურთაზ ხურცილავა — ქართველი ფეხბურთელი და მწვრთნელი
- 1946 : დაიან კიტონი — ამერიკელი მსახიობი
- 1947 : სასკია სასენი — ამერიკელი სოციოლოგი და ეკონომისტი
- 1948 : იოანე (ანანიაშვილი) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწე
- 1951 : ირაკლი ფავლენიშვილი — ქართველი მედიკოსი
- 1956: ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი — გერმანელი პოლიტიკოსი
- 1968 : გიორგი ბარამიძე — ქართველი პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე
- 1968 : დიჯეი ბობო — შვეიცარიელი პოპ-მუსიკოსი
- 1971 :ზვიად რატიანი — ქართველი პოეტი
- 1972 : საკის რუვასი — ბერძენი მომღერალი.
- 1975 : ბრედლი კუპერი — ამერიკელი კინოს, თეატრისა და ტელე მსახიობი
- 1979 : კლიმენტი წიტაიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1980 : სებასტიან დაისლერი — გერმანელი პროფესიონალი ყოფილი ფეხბურთელი.
- 1981 : ბაკურ კვეზერელი — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
- 1982 : იაროსლავ პლაშილი — ჩეხი ფეხბურთელი
- 1983 :დავით ქევხიშვილი — ქართველი სპორტსმენი, ძიუდოისტი
- 1986 : დიპიკა პადუკონე — ინდოელი მსახიობი და მოდელი
- 1987 : ვაჟა ქორიძე — ქართველი ფეხბურთელი
- 1993 : მერაბ გიგაური — ქართველი ფეხბურთელი
- 1994 : ბაჩანა არაბული — ქართველი ფეხბურთელი
- 1994 : შალვა ექვთიმიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1995 : ნიკოლა კოვტალიუკი — უკრაინელი ფეხბურთელი
Remove ads
ამ დღეს გარდაცვლილნი
- 842 : ალ-მუთასიმი — აბასიდი ხალიფა
- 1589 : მედიჩი, ეკატერინე — საფრანგეთის დედოფალი
- 1655 : ინოკენტი X — რომის პაპი
- 1762 : ელისაბედი — რუსეთის იმპერატორი
- 1933 : კულიჯი, კალვინ — აშშ-ის პრეზიდენტი
- 1970 : მაქს ბორნი — გერმანელი ფიზიკოსი.
- 1986 : რადოვან ზაგოვიჩი — სერბი პოეტი (დ. 1907).
- 2013 : ჯემალ აჯიაშვილი — ქართველი ებრაელი მწერალი, პოეტი, მთარგმნელი
- 2014 : ეუსებიო — პორტუგალიელი ფეხბურთელი
- 2022 : ნიკა ქაცარიძე — ქართველი მსახიობი
დღესასწაულები
- მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
 |
„ათთა მოწამეთა კრეტელთა - თეოდულესი, სატურნინესი, ევპოროსისა, გელასისა, ავნიკიანესი, ზოტიკესი, პომპიოსისა, აგათოპუესეი, ბასილიდისა და ევარესტისა (III); ღირსისა ნიფონტისა, კვიპრელი ეპისკოპოსისა (IV); ღირსისა პავლესი, ნეოკესარიელი ეპისკოპოსისა (IV).“ |
- ათი კრეტელი მოწამე: თეოდულე, სატორნინე, ევპორო, გელასი, ევნიკიანე, ზოტიკე, პომპიოსი, აღათოპუსე, ბასილიდე და ევარესტი
- ნიფონტი კვიპრელი
- პავლე ნეოკესარიელი
Remove ads
იხილეთ აგრეთვე
სხვა თვეები:
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads