ტექნეციუმი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ტექნეციუმი[1][2] (ლათ. Technetium < ძვ. ბერძნ. τεχνητός [technētos] — „ხელოვნური“; ქიმიური სიმბოლო — ), ეკა-მანგანუმი — ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეხუთე პერიოდის, მეშვიდე ჯგუფის (მოძველებული კლასიფიკაციით — მეშვიდე ჯგუფის თანაური ქვეჯგუფის, VIIბ) რადიოაქტიური ქიმიური ელემენტი. მისი ატომური ნომერია — 43, ატომური მასა — 98.9062, tდნ — 2140°C, tდუღ — 4700°C, სიმკვრივე — 11.5 გ/სმ3, მოვერცხლისფრო-რუხი ფერის კომპაქტური ლითონი. ტექნეციუმს სტაბილური იზოტოპები არა აქვს. რადიოაქტიური იზოტოპებიდან პრაქტიკული მნიშვნელობისაა ორი: (T1/2=2.12·105 წ) და (T1/2=6.04 სთ). ელემენტის არსებობა იწინასწარმეტყველა დ. მენდელეევმა. 1937 წელს ტექნეციუმი აღმოაჩინეს იტალიელმა მეცნიერებმა ე. სეგრემ და კ. პერიემ მოლიბდენის ბირთვის დეიტრონებით დაბომბვისას.
ტექნეციუმი |
43Tc |
97 |
4d5 5s2 |
სწრაფი ფაქტები ზოგადი თვისებები, მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა ...
ზოგადი თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა | მოვერცხლისფრო-რუხი ფერის კომპაქტური ლითონი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მასური რიცხვი | [97] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ტექნეციუმი პერიოდულ სისტემაში | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომური ნომერი (Z) | 43 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჯგუფი | 7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პერიოდი | 5 პერიოდი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბლოკი | d-ბლოკი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონული კონფიგურაცია | [Kr] 4d5 5s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონი გარსზე | 2, 8, 18, 13, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელემენტის ატომის სქემა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ფიზიკური თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში | მყარი სხეული | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის ტემპერატურა |
2157 °C (2430 K, 3915 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დუღილის ტემპერატურა |
4265 °C (4538 K, 7709 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (ო.ტ.) | 11 გ/სმ3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის კუთ. სითბო | 33.29 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აორთქ. კუთ. სითბო | 585.2 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მოლური თბოტევადობა | 24.27 ჯ/(მოლი·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნაჯერი ორთქლის წნევა
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგვის ხარისხი | −3, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროდული პოტენციალი |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროუარყოფითობა | პოლინგის სკალა: 1.9 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იონიზაციის ენერგია |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის რადიუსი | ემპირიული: 136 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
კოვალენტური რადიუსი (rcov) | 147±7 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იონური რადიუსი (rion) |
(+7e)56 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ვან-დერ-ვალსის რადიუსი | 205 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ტექნეციუმის სპექტრალური ზოლები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სხვა თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბუნებაში გვხვდება | დაშლის შედეგად | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მესრის სტრუქტურა | მჭიდრო ჰექსაგონალური | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბგერის სიჩქარე | 16 200 მ/წმ (20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
თერმული გაფართოება | 7.1 µმ/(მ·K) (25 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ხვედრითი თბოტევადობა | 50.6 ჯ/(K·მოლ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მაგნეტიზმი | პარამაგნეტიკი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მაგნიტური ამთვისებლობა | 6996270000000000000♠+270.0×10−6 სმ3/მოლ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS ნომერი | 7440-26-8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ისტორია | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სახელწოდება მომდინარეობს | ძვ. ბერძნ. τεχνητός [technētos] — „ხელოვნური“ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იწინასწარმეტყველა | დიმიტრი მენდელეევი (1871) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აღმომჩენი და პირველი მიმღებია | ემილიო სერგე და კარლო პერიე (1937) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ტექნეციუმის მთავარი იზოტოპები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• |
დახურვა