Το Βραβείο Κριτικής Επιτροπής (γαλλικά: Prix du Jury) είναι ένα βραβείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών που απονέμεται από την κριτική επιτροπή του φεστιβάλ σε μία από τις διαγωνιζόμενες ταινίες μεγάλου μήκους. Σύμφωνα με τον Αμερικανό κριτικό κινηματογράφου Ντέιβ Κερ, το βραβείο «προορίζεται να αναγνωρίσει ένα πρωτότυπο έργο που ενσαρκώνει το πνεύμα της έρευνας».[1]
Το βραβείο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1946. Το βραβείο δεν απονεμήθηκε σε 10 περιπτώσεις (1947, 1949, 1953, 1967, 1974–79, 1981–82, 1984 και 2001). Το φεστιβάλ δεν πραγματοποιήθηκε καθόλου το 1948, το 1950 και το 2020. Το 1968, δεν δόθηκαν βραβεία, καθώς το φεστιβάλ ακυρώθηκε στη μέση λόγω των γεγονότων του Μαΐου 1968 στη Γαλλία. Επίσης, σε 20 περιπτώσεις, η ψήφος της κριτικής επιτροπής ήταν ισόπαλη και το βραβείο μοιράστηκαν δύο ταινίες (1957, 1960, 1962–63, 1970–71, 1973, 1987, 1991–93, 1998, 2000, 2007, 2007, 2004, 2014, 2019 και 2021–22). Οι Κεν Λόουτς και Άντρεα Άρνολντ έχουν κερδίσει τα περισσότερα βραβεία σε αυτήν την κατηγορία, από τρία ο καθένας τους. Η Ίρμα Χολ είναι η μόνη ηθοποιός που κέρδισε σε αυτή την κατηγορία, για τον ρόλο της στη Συμμορία των πέντε (2004). Τέσσερις σκηνοθετικές ομάδες έχουν μοιραστεί το βραβείο: οι Ενρίκο Γκρας, Τζόρτζιο Μόζερ και Λεονάρντο Μπόνζι για τη Χαμένη ήπειρο (1955), Μαργιάν Σατραπί και Βενσάν Παρονό για το Περσέπολις (2007), Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιο και Χουλιάνο Ντορνέλες για Τα γεράκια της νύχτας (2019) και Φέλιξ φαν Χρένινγκεν και Σάρλοτ Βαντερμίς για Τα οχτώ βουνά (2022). Η Σαμίρα Μαχμαλμπάφ ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το βραβείο, για την ταινίαTakhté siah του 2000.
Από το 1967, το επίσημο όνομα του βραβείου ήταν απλώς Prix du Jury, αλλά είχε δύο άλλα ονόματα από τη δημιουργία του το 1946: Διεθνές Βραβείο Κριτικής Επιτροπής, το οποίο απονεμήθηκε μόνο για εκείνη τη χρονιά,[2] και Prix special du Jury (1951–1967) που δόθηκε μεταξύ άλλων δευτερευόντων βραβείων. Το 1954, μετά από πολλές επικρίσεις σχετικά με την παράδοξη φύση αυτών των βραβείων, οι αρχές του Φεστιβάλ αποφάσισαν να στραφούν σε μια πιο παραδοσιακή ρύθμιση απονομής βραβείων.[3] Έκτοτε, το Prix special du Jury επανεμφανίστηκε μόνο δύο φορές: ο Κρίστοφερ Χάμπτον κέρδισε αυτό το βραβείο για το Κάρινγκτον μαζί με το κανονικό Prix du Jury που δόθηκε στον Ξαβιέ Μποβουά για το Μην ξεχνάς πως θα πεθάνεις το 1995 και ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ το κέρδισε για το Crash το 1996, στο μόνο βραβείο που δόθηκε από τη Διεθνή Κριτική Επιτροπή εκείνη τη χρονιά.[4][5]
Ο Βρετανός μελετητής του κινηματογράφου Άντριου Μπάτλερ θεωρεί τα βραβεία κριτικών επιτροπών όπως αυτής των Καννών έναν τρόπο για να καταφέρει μια ταινία να βγει σε διανομή.[6]
| Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Τίτλος στα ελληνικά | Αποδέκτης | Χώρα παραγωγής |
|---|---|---|---|---|
| Δεκαετία 1940 | ||||
| 1946 | La Bataille du rail | Η μάχη των σιδηροδρόμων | Ρενέ Κλεμάν |  Γαλλία |
| Δεκαετία 1950 | ||||
| 1951 | All About Eve | Όλα για την Εύα | Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς |  ΗΠΑ |
| 1952 | 'Nous sommes tous des assassins' | Είμαστε όλοι δολοφόνοι | Αντρέ Καγιάτ | Γαλλία |
| 1954 | 'Monsieur Ripois' | Ο κύριος Ριπουά | Ρενέ Κλεμάν | |
| 1955 | 'Continente perduto' | Η χαμένη ήπειρος | Ενρίκο Γκρας, Τζόρτζιο Μόζερ και Λεονάρντο Μπόνζι |  Ιταλία |
| 1956 | 'Le mystère Picasso' | Το μυστήριο του Πικάσο | Ανρί-Ζορζ Κλουζό | Γαλλία |
| 1957 | Kanał | Οι ήρωες της Βαρσοβίας | Άντζεϊ Βάιντα |  Πολωνία |
| 'Det sjunde inseglet' | Η έβδομη σφραγίδα | Ίνγκμαρ Μπέργκμαν |  Σουηδία | |
| 1958 | Mon Oncle | Ο θείος μου | Ζακ Τατί | Γαλλία |
| 1959 | 'Sterne' | Η μπαλάντα ενός λαού | Κόνραντ Βολφ |  Ανατολική Γερμανία |
| Δεκαετία 1960 | ||||
| 1960 | L'Avventura | Η περιπέτεια | Μικελάντζελο Αντονιόνι | Ιταλία |
| Kagi | Ακόλαστη σάρκα | Κον Ιτσικάουα |  Ιαπωνία | |
| 1961 | 'Matka Joanna od Aniołów' | Μητέρα Ιωάννα των αγγέλων | Γέζι Καβαλερόβιτς | Πολωνία |
| 1962 | L'Eclisse | Η έκλειψη | Μικελάντζελο Αντονιόνι | Ιταλία |
| 'Procès de Jeanne d'Arc' | Ρομπέρ Μπρεσόν | Γαλλία | ||
| 1963 | 'Až přijde kocour' | Μια μέρα ένας γάτος | Βόιτσεχ Γιασνί |  Τσεχοσλοβακία |
| Seppuku | Χαρακίρι | Μασάκι Κομπαγιάσι | Ιαπωνία | |
| 1964 | Suna no onna | Γυναίκα στους αμμόλοφους | Χιρόσι Τασιγκαχάρα | |
| 1965 | Kaidan | Ιστορίες φαντασμάτων | Μασάκι Κομπαγιάσι | |
| 1966 | Alfie | Άλφι, ο σατράπης | Λιούις Γκίλμπερτ |  Ηνωμένο Βασίλειο |
| 1969 | Ζ | Ζ | Κώστας Γαβράς | Γαλλία |
| Δεκαετία 1970 | ||||
| 1970 | 'Magasiskola' | Τα γεράκια | Ίστβαν Γκάαλ |  Ουγγαρία |
| The Strawberry Statement | Φράουλες και αίμα | Στιούαρτ Χάνγκμαν | ΗΠΑ | |
| 1971 | Joe Hill | Τζο Χιλ | Μπο Γουάντερμπεργκ | Σουηδία, ΗΠΑ |
| 'Szerelem' | Αγάπη για έναν κρατούμενο | Κάρολι Μακ | Ουγγαρία | |
| 1972 | Slaughterhouse-Five | Σφαγείο υπ' αριθμόν 5 | Τζορτζ Ρόι Χιλ | ΗΠΑ |
| 1973 | 'Sanatorium pod klepsydrą' | Tο σανατόριο της κλεψύδρας | Βόιτσεχ Χας | Πολωνία |
| 'L'Invitation' | Κλοντ Γκορετά |  Ελβετία | ||
| 1974 | La prima Angélica | Κάρλος Σάουρα |  Ισπανία | |
| Δεκαετία 1980 | ||||
| 1980 | 'Constans' | Ο αδέσμευτος | Κριστόφ Ζανούσι | Πολωνία |
| 1983 | খারিজ | Μρίναλ Σεν |  Ινδία | |
| 1985 | 'Oberst Redl' | Ιστβάν Σάμπο | Ουγγαρία,  Δυτική Γερμανία | |
| 1986 | Thérèse | Αλέν Καβαλιέ | Γαλλία | |
| 1987 | Shinran: Shiroi michi | Ρεντάρο Μικούνι | Ιαπωνία | |
| Yeelen | Yeelen - Το φως | Σουλεϊμάν Σισέ |  Μάλι | |
| 1988 | 'Krótki film o zabijaniu' | Μικρή ιστορία για ένα φόνο | Κσίστοφ Κιεσλόφσκι | Πολωνία |
| 1989 | 'Jésus de Montréal' | Ο Ιησούς του Μόντρεαλ | Ντενί Αρκάν |  Καναδάς |
| Δεκαετία 1990 | ||||
| 1990 | Hidden Agenda | Κρυφή ατζέντα | Κεν Λόουτς | Ηνωμένο Βασίλειο |
| 1991 | Europa | Λαρς φον Τρίερ |  Δανία | |
| 'Hors la vie' | Μαρούν Μπαγκνταντί | Γαλλία | ||
| 1992 | 'El sol del membrillo' | Ο ήλιος της κυδωνιάς | Βίκτορ Έριθε | Ισπανία |
| Samostoyatelnaya zhizn | Μια ανεξάρτητη ζωή | Βιτάλι Κανέβσκι | Γαλλία,  Ρωσία | |
| 1993 | Xi meng ren sheng | Ο μάστορας του κουκλοθέατρου | Χου Σιάο-σιεν |  Ταϊβάν |
| Raining Stones | Βροχή από πέτρες | Κεν Λόουτς | Ηνωμένο Βασίλειο | |
| 1994 | La Reine Margot | Βασίλισσα Μαργκό | Πατρίς Σερό | Γαλλία |
| 1995 | 'N'oublie pas que tu vas mourir' | Μην ξεχνάς πως θα πεθάνεις | Ξαβιέ Μποβουά | |
| Carrington | Κάρινγκτον ‡ | Κρίστοφερ Χάμπτον | Ηνωμένο Βασίλειο | |
| 1996 | Crash ‡ | Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ | Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο | |
| 1997 | Western | Γουέστερν | Μανουέλ Πουαριέ | Γαλλία |
| 1998 | 'Festen' | Οικογενειακή γιορτή | Τόμας Βίντερμπεργκ | Δανία |
| 'La classe de neige' | Εφιάλτης στο χιόνι | Κλοντ Μίλερ | Γαλλία | |
| 1999 | 'A Carta' | Το γράμμα | Μανουέλ ντε Ολιβέιρα |  Πορτογαλία, Γαλλία, Ισπανία |
| Δεκαετία 2000 | ||||
| 2000 | Takhté siah | Σαμίρα Μαχμαλμπάφ |  Ιράν, Ιταλία | |
| 'Sånger från andra våningen' | Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο | Ρόι Άντερσον | Σουηδία, Γαλλία | |
| 2002 | Yadon ilaheyya | Θεϊκή παρέμβαση | Ελία Σουλεϊμάν |  Κράτος της Παλαιστίνης,  Μαρόκο, Γαλλία, Γερμανία |
| 2003 | Panj é asr | Στις πέντε το απόγευμα | Σαμίρα Μαχμαλμπάφ | Ιράν, Γαλλία |
| 2004 | The Ladykillers * | Η συμμορία των πέντε | Ίρμα Χολ | ΗΠΑ |
| Sud pralad | Τροπική ασθένεια | Απιτσατπόνγκ Βεερασεθάκουλ | Γαλλία,  Ταϊλάνδη | |
| 2005 | Qing hong | Γουάνγκ Σιαοσιουάι |  Κίνα | |
| 2006 | Red Road | Άντρεα Άρνολντ | Ηνωμένο Βασίλειο | |
| 2007 | Persepolis | Περσέπολις | Μαργιάν Σατραπί, Βενσάν Παρονό | Γαλλία |
| 'Stellet Licht' | Κάρλος Ρεϊγκάντας |  Μεξικό, Γαλλία,  Ολλανδία | ||
| 2008 | Il divo | Il Divo: Η συναρπαστική ζωή του Τζούλιο Αντρεότι | Πάολο Σορεντίνο | Ιταλία, Γαλλία |
| 2009 | Fish Tank | Άντρεα Άρνολντ | Ηνωμένο Βασίλειο | |
| Thirst | Δίψα | Παρκ Τσαν-γουκ |  Νότια Κορέα | |
| Δεκαετία 2010 | ||||
| 2010 | 'Un homme qui crie' | Η κραυγή ενός ανθρώπου | Μαχαμάτ-Σαλέχ Χαρούν |  Τσαντ, Γαλλία,  Βέλγιο |
| 2011 | Polisse | Μαϊγουέν | Γαλλία | |
| 2012 | The Angels' Share | To μερίδιο των αγγέλων | Κεν Λόουτς | Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Βέλγιο, Ιταλία |
| 2013 | Like Father, Like Son | Πατέρας και γιος | Χιροκάζου Κόρε Έντα | Ιαπωνία |
| 2014 | 'Adieu au Langage' | Αποχαιρετισμός στη γλώσσα | Ζαν-Λικ Γκοντάρ | Γαλλία |
| Mommy | Ξαβιέ Ντολάν | Καναδάς | ||
| 2015 | The Lobster | Αστακός | Γιώργος Λάνθιμος |  Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία,  Ελλάδα, Ολλανδία |
| 2016 | American Honey | Άντρεα Άρνολντ | Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ | |
| 2017 | Нелюбовь | Χωρίς αγάπη | Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ | Ρωσία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία |
| 2018 | Capharnaüm | Καπερναούμ | Ναντίν Λαμπακί |  Λίβανος |
| 2019 | Bacurau | Τα γεράκια της νύχτας | Κλέμπερ Μπεντοσα Φίλιο, Χουλιάνο Ντορνέλες |  Βραζιλία, Γαλλία |
| Les Misérables | Οι άθλιοι | Λατζ Λι | Γαλλία | |
| Δεκαετία 2020 | ||||
| 2021 | Ha'berech | Ναβάντ Λαπίντ | Γαλλία, Γερμανία,  Ισραήλ | |
| Memoria | Ανάμνηση | Απιτσατπόνγκ Βεερασεθάκουλ |  Κολομβία, Ταϊλάνδη, Ηνωμένο Βασίλειο, Μεξικό, Γαλλία | |
| 2022 | Le otto montagne | Τα οχτώ βουνά | Φέλιξ φαν Χρένινγκεν, Σάρλοτ Βαντερμίς | Ιταλία, Γαλλία |
| Eo | Γέζι Σκολιμόφσκι | Πολωνία, Ιταλία | ||
| 2023 | Kuolleet lehdet | Πεσμένα φύλλα | Άκι Καουρισμάκι |  Φινλανδία |
| 2024 | Emilia Pérez | Ζακ Οντιάρ | Γαλλία, Μεξικό | |
- Σημειώσεις
- ‡ Απονέμεται ως «Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής», ένα μοναδικό βραβείο που δεν απονέμεται ετησίως αλλά μόνο κατόπιν αιτήματος της επίσημης κριτικής επιτροπής.
- * Το βραβείο της κριτικής επιτροπής απονεμήθηκε ειδικά στην Ίρμα Χολ για την ερμηνεία της στη Συμμορία των πέντε.
Τα ακόλουθα άτομα έλαβαν δύο ή περισσότερα βραβεία της κριτικής επιτροπής:
| Αριθμός Νικών | Σκηνοθεσία | Χώρα | Ταινίες |
|---|---|---|---|
| 3 | Κεν Λόουτς | Ηνωμένο Βασίλειο |
Κρυφή ατζέντα (1990), Βροχή από πέτρες (1993), To μερίδιο των αγγέλων (2012) |
| Άντρεα Άρνολντ | Red Road (2006), Fish Tank (2009), American Honey (2016) | ||
| 2 | Ρενέ Κλεμέν | Γαλλία |
Η μάχη των σιδηροδρόμων (1946), Ο κύριος Ριπουά (1954) |
| Μικελάντζελο Αντονιόνι | Ιταλία |
Η περιπέτεια (1960), Η έκλειψη (1962) | |
| Μασάκι Κομπαγιάσι | Ιαπωνία |
Χαρακίρι (1963), Ιστορίες φαντασμάτων (1965) | |
| Σαμίρα Μαχμαλμπάφ | Ιράν |
Takhté siah (2000), Στις πέντε το απόγευμα (2003) | |
| Απιτσατπόνγκ Βεερασεθάκουλ | Ταϊλάνδη |
Τροπική ασθένεια (2004), Ανάμνηση (2021) |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
