Sentraal-Asië

Sentraal-Asië is 'n geografiese gebied in die middel van Asië. Dit strek van die Kaspiese See in die weste tot Sentraal-China in die ooste en van die suide van Rusland in die noorde tot die noorde van Afghanistan in die suide.

Politiese kaart van Sentraal-Asië

Etniese kaart van Sentraal-Asië

Oppervlak	4 003 451 km²
Bevolking	69 787 760
Lande	5 ( Kasakstan,  Kirgisië,  Oesbekistan,  Tadjikistan en  Turkmenistan) en 1 outonome republiek ( Karakalpakië)
Tale	Karakalpaks, Kasaks, Kirgisies, Oeigoers, Oesbekies, Russies, Tadjiks, Turkmeens en baie ander
Etniese groepe	Karakalpakke, Kasakke, Kirgisiërs, Oeigoere, Oesbeke, Russe, Tadjiks, Turkmene en baie ander
Tydsones	UTC+05:00 (Wes-Kasakstan) tot UTC+06:00 (Oos-Kasakstan)
Hoofstede	Asjchabat ( Turkmenistan) Astana ( Kasakstan) Bisjkek ( Kirgisië) Doesjanbe ( Tadjikistan) Tasjkent ( Oesbekistan) Nukus ( Karakalpakië)
BBP (nominaal)	$260 miljard (2017)[1]
BBP (nominaal) per capita	$3 700 (2017)

Sentraal-Asië

Sentraal-Asië sluit gewoonlik die vyf voormalige Sowjet-republieke Kasakstan, Kirgisië, Oesbekistan, Tadjikistan en Turkmenistan in. Soms word nog Afghanistan, Mongolië, Iran se noordooste, Pakistan se noorde, Kasjmir, Xinjiang en Tibet ingesluit. Hierdie definisie word byvoorbeeld deur Unesco gebruik.

Die westelike en sentrale gedeelte van Sentraal-Asië is hoofsaaklik deur Turkse volke bevolk en deur Islam gekenmerk. Hulle sluit in die Kasakke in die noorde, die Kirgisiërs in die suidooste, die Karakalpakke en Oesbeke in die suide, die Turkmene in die suidweste en soms die Oeigoere in die ooste. In die suidooste leef nog die Tadjiks, 'n Islamitiese Irannese volk. Aan die noordelike grens tot Rusland leef nog Russe en Oekraïners. Minderhede sluit in Tartare en Duitsers. Belangrike tale sluit in Russies, die Turkse tale Oesbekies, Kasaks, Turkmeens, Kirgisies en Karakalpaks asook Tadjiks en soms nog Oeigoers.

Sentraal-Asië word geografies gekenmerk deur die riviere Amoedarja, Ili en Sirdarja asook die waterliggame Aralmeer en Balchasj-meer.

Sentraal-Asië was histories gekenmerk deur Nomadiese volke en die Syroete.^[2] Dit het as 'n kruispunt gedien vir die beweging van mense, goedere en idees tussen Europa, Wes-Asië, Suid-Asië, Oos-Asië en Noord-Asië.^[3] Die Syroete het Islamitiese lande met dié van Europa, Indië en China verbind.^[4]

Verwysings

1. (en) "Central Asia". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 25 Januarie 2019.
2. (en) Steppe Nomads and Central Asia Geargiveer 29 Mei 2008 op Wayback Machine
3. (en) Silkroad Foundation, Adela C.Y. Lee. "Travelers on the Silk Road". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2020. Besoek op 14 November 2014.
4. (en) Ta'lim Primary 6 Parent and Teacher Guide (p. 72) – Islamic Publications Limited for the Institute of Ismaili Studies London

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Sentraal-Asië.
• (en) Dani, A.H. en V.M. Masson (1992). "History of Civilizations of Central Asia". Parys: Unesco. Besoek op 25 Januarie 2019.
• (en) "Central Asia". Encyclopædia Britannica. Besoek op 25 Januarie 2019.

Gebiede van die Wêreld
Afrika Noord (Midde-Ooste)  · Suid van die Sahara (Sentraal · Suider · Wes · Oos) Amerikas Noord · Sentraal · Karibiese Gebied) · Suid · Latyns Asië Sentraal · Oos · Noord-Asië (Verre-Ooste) · Suid (Indiese subkontinent) · Suidoos · Suidwes (Midde-Ooste)  · Wes Europa Sentraal · Noord · Suid · Wes · Oos	Oseanië Australasië (Australië · Seeland) · Melanesië · Mikronesië · Polinesië Poolgebiede Noordpoolgebied · Antarktika Oseane Arktiese · Atlantiese · Indiese · Stille · Suidelike Seë Oorsig van Seë
Sien ook Kontinente van die wêreld