ఐరోపా సమాఖ్య
From Wikipedia, the free encyclopedia
ఐరోపా సమాఖ్య ప్రధానంగా ఐరోపాలో ఉన్న 27 సభ్య దేశాల రాజకీయ, ఆర్థిక సమాఖ్య.[10] దీని సభ్యదేశాల మొత్తం విస్తీర్ణం 42,33,255 చ.కి.మీ. మొత్తం జనాభా 44.7 కోట్లు. ఇయు ప్రామాణికమైన చట్టాల ద్వారా అన్ని సభ్య దేశాలలో అంతర్గత సింగిల్ మార్కెట్ను అభివృద్ధి చేసింది. సభ్యులు ఏ అంశాలపై కలిసి పనిచెయ్యాలని అనుకున్నారో ఆ అంశాలపై మాత్రమే ఈ చట్టాలు చేస్తారు. ఈ అంతర్గత మార్కెట్లో ప్రజలు, వస్తువులు, సేవలు, మూలధనం స్వేచ్ఛగా కదిలేలా చూడడం ఇయు విధానాల లక్ష్యం.[11] న్యాయ, అంతర్గత రక్షణ వ్యవహారాలలో చట్టాన్ని రూపొందించడం, వాణిజ్యం,[12] వ్యవసాయం,[13] మత్స్యకార, ప్రాంతీయ అభివృద్ధిపై కామన్ విధానాలను ఏర్పరచడం కూడా ఇయు విధానాల లక్ష్యం.[14] షెంజెన్ ప్రాంతంలో ప్రయాణించడానికి పాస్పోర్ట్ నియంత్రణలు రద్దు చేసారు.[15] 1999 లో ఒక ద్రవ్య యూనియన్ను స్థాపించారు. ఇది 2002 లో పూర్తిస్థాయిలో అమల్లోకి వచ్చింది. సమాఖ్య సభ్యుల్లో, 20 దేశాలు యూరో కరెన్సీని వాడతాయి.
ఐరోపా సమాఖ్య
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
జండా | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
నినాదం: "In Varietate Concordia" (Latin) "United in Diversity" | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
గీతం: "Ode to Joy" (orchestral)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Location of the European Union, its outermost regions, and the overseas countries and territories | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
రాజధాని | బ్రస్సెల్స్ (de facto)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
అతిపెద్ద city | లండన్ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
అధికార భాషలు | 24 languages[lower-alpha 1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Official scripts[3] |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
మతం |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
పిలుచువిధం | European | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Type | Political and economic union | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Member states | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ప్రభుత్వం | Supranational and intergovernmental | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• President of the Council | Donald Tusk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• President of the Parliament | David Sassoli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• President of the Commission | Jean-Claude Juncker | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
శాసనవ్యవస్థ | see "Politics" section below | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Formation[5] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Treaty of Rome | 1 January 1958 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Single European Act | 1 July 1987 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Treaty of Maastricht | 1 November 1993 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Treaty of Lisbon | 1 December 2009 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Last polity admitted | 1 July 2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
విస్తీర్ణం | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• మొత్తం | 4,475,757 కి.మీ2 (1,728,099 చ. మై.) (7th) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• నీరు (%) | 3.08 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
జనాభా | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 2019 estimate | 513,481,691[6] (3rd) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• జనసాంద్రత | 117.2/చ.కి. (303.5/చ.మై.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GDP (PPP) | 2018 estimate | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Total | $22.0 trillion[7] (2nd) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Per capita | $43,150[7] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GDP (nominal) | 2018 estimate | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Total | $18.8 trillion[7] (2nd) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Per capita | $37,180 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
జినీ (2017) | 30.7[8] medium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
హెచ్డిఐ (2017) | 0.899[lower-alpha 3] very high | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ద్రవ్యం | Euro (EUR; €; in eurozone) and 10 others
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
కాల విభాగం | UTC to UTC+2 (WET, CET, EET) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Summer (DST) | UTC+1 to UTC+3 (WEST, CEST, EEST) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(see also Summer Time in Europe) Note: with the exception of the Canary Islands and Madeira, the outermost regions observe different time zones not shown.[lower-alpha 4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
తేదీ తీరు | dd/mm/yyyy (AD/CE) See also: Date and time notation in Europe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Internet TLD | .eu[lower-alpha 5] |
1993 లో మాస్ట్రిక్ట్ ఒప్పందం అమల్లోకి రావడంతో ఇయు, యూరోపియన్ పౌరసత్వం ఉనికి లోకి వచ్చాయి.[16] ఇయు మూలాలు యూరోపియన్ బొగ్గు, ఉక్కు సంఘం (ECSC), యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీ (EEC) లలో ఉన్నాయి. 1951 పారిస్ ఒప్పందం, 1957 రోమ్ ఒప్పందం ద్వారా పై సంఘాలు ఏర్పడ్డాయి. యూరోపియన్ కమ్యూనిటీలు అనే సంఘాల్లో అసలు (వ్యవస్థాపక) సభ్యులు ఆరు: బెల్జియం, ఫ్రాన్స్, ఇటలీ, లక్సెంబర్గ్, నెదర్లాండ్స్, పశ్చిమ జర్మనీ. కొత్త సభ్య దేశాల ప్రవేశంతో కమ్యూనిటీలు, వాటి వారసులూ పరిమాణంలో పెరిగాయి. విధానపరమైన అంశాలు పెరుగుతూ పోవడంతో వాటి బలమూ పెరిగింది. ఇయు రాజ్యాంగ ప్రాతిపదికకు 2009 లో లిస్బన్ ఒప్పందం ద్వారా చేసినది, ముఖ్యమైన సవరణల్లో అత్యంత తాజాది.
2020 జనవరిలో, యునైటెడ్ కింగ్డమ్ ఇయును విడిచిపెట్టిన మొదటి సభ్య దేశంగా అవతరించింది. 2016 ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తరువాత, యుకె వెళ్ళిపోయే ఉద్దేశాన్ని తెలియజేసింది. ఉపసంహరణ ఒప్పందంపై చర్చలు జరిపింది. కనీసం 2020 డిసెంబరు 31 వరకు యుకె సంధి దశలో ఉంటుంది. ఈ సమయంలో ఇది ఇయు చట్టానికి లోబడి ఉంటుంది. ఇయు సింగిల్ మార్కెట్, కస్టమ్స్ యూనియన్లో భాగంగానే ఉంటుంది. దీనికి ముందు, సభ్య దేశాలకు చెందిన మూడు భూభాగాలు ఇయును గానీ, దానికి పూర్వం ఉన్న సంస్థలను గానీ విడిచిపెట్టాయి అవి. ఫ్రెంచ్ అల్జీరియా (1962 లో, స్వాతంత్ర్యం పొందిన తరువాత), గ్రీన్లాండ్ (1985 లో, ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తరువాత), సెయింట్ బార్తేలెమీ (2012 లో).
2020 లో ప్రపంచ జనాభాలో 5.8% మంది ఇయులో ఉన్నారు [note 1] 2021 లో ఇయు నామమాత్రపు స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జిడిపి) 17.1 ట్రిలియన్ యుఎస్ డాలర్లు. ఇది ప్రపంచ నామమాత్రపు జిడిపిలో సుమారు 18%. అదనంగా, ఐక్యరాజ్యసమితి అభివృద్ధి కార్యక్రమం ప్రకారం, ఇయు దేశాలన్నిటి మానవ అభివృద్ధి సూచికలు చాలా ఎక్కువగా ఉంటాయి. 2012 లో, ఇయుకు నోబెల్ శాంతి బహుమతి లభించింది.[18] ఉమ్మడి విదేశీ, భద్రతా విధానాల ద్వారా, ఇయు విదేశీ సంబంధాల్లోను, రక్షణలోనూ తన పాత్రను విస్తరించింది. యూనియన్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా శాశ్వత దౌత్య కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తుంది. ఐక్యరాజ్యసమితి, ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ, జి 7, జి 20 లలో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా అది చూపిస్తున్న ప్రభావం కారణంగా, యూరోపియన్ యూనియన్ను రూపుదిద్దుకుంటున్న సూపర్ పవర్ గా అభివర్ణించారు.[19]