పెద వేంకట రాయలు

పెద వేంకట రాయలు 1632-1642 కాలంలో విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని పాలించాడు. ఇతన్ని పెద వేంకట రాయలు అని చారిత్రికులు ఉదహరిస్తారు. ఇతడు తెలుగు కుటుంబానికి చెందినవాడు, ^[1][2][3] అళియ రామరాయల మనవడు.^[4][5][6] అతని బావమరదులు దామర్ల వెంకటప్ప నాయకుడు, దామర్ల అయ్యప్ప నాయకుడు. ఈ ఇద్దరూ దామర్ల చెన్నప్ప నాయకుడి కుమారులు ^{[7][8][9][10][11]}

విజయ నగర రాజులు

సంగమ వంశము మొదటి హరిహర రాయలు 1336-1356 మొదటి బుక్క రాయలు 1356-1377 రెండవ హరిహర రాయలు 1377-1404 విరూపాక్ష రాయలు 1404-1405 రెండవ బుక్క రాయలు 1405-1406 మొదటి దేవరాయలు 1406-1422 రామచంద్ర రాయలు 1422 వీర విజయ బుక్క రాయలు 1422-1424 రెండవ దేవ రాయలు 1424-1446 మల్లికార్జున రాయలు 1446-1465 రెండవ విరూపాక్ష రాయలు 1465-1485 ప్రౌఢరాయలు 1485 సాళువ వంశము సాళువ నరసింహదేవ రాయలు 1485-1491 తిమ్మ భూపాలుడు 1491 రెండవ నరసింహ రాయలు 1491-1505 తుళువ వంశము తుళువ నరస నాయకుడు 1491-1503 వీరనరసింహ రాయలు 1503-1509 శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు 1509-1529 అచ్యుత దేవ రాయలు 1529-1542 సదాశివ రాయలు 1542-1570 ఆరవీటి వంశము రామ రాయ 1542-1565 తిరుమల దేవ రాయలు 1565-1572 శ్రీరంగ దేవ రాయలు 1572-1586 వేంకటపతి దేవ రాయలు 1586-1614 శ్రీరంగ రాయలు 1 1614-1614 రామదేవ రాయలు 1617-1632 పెద వేంకట రాయలు 1632-1642 శ్రీరంగ రాయలు 2 1642-1646

తిమ్మరాజు ఆక్రమణ

వెంకటపతి రాయల బాబాయి, మొదటి శ్రీరంగ రాయల సోదరుడూ అయిన తిమ్మరాజు, రాజయ్యే అర్హత తనకే ఎక్కువ ఉందని భావించి, వెల్లూరు కోటను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. పెద వేంకట రాయలు తన స్వంత ఊరు అనెకొండలోనే ఉండేలా చేశాడు. జింగీ, తంజోర్, మదురై నాయకులు పెద వేంకట రాయలుకు మద్దతు ప్రకటించగా, తిమ్మరాజుకు ఎవ్వరి మద్దతూ లేదు. అందరూ అతన్ని కుట్రదారుగా భావించారు.

అయినప్పటికీ తిమ్మరాజు చాలా ఇబ్బంది పెట్టాడు. 1635 లో అతడు మరణించే వరకూ అంతర్గత కల్లోలం కొనసాగుతూనే ఉంది. ప్రారంభంలో అతను గెలిచాడు, రాజు పెద వెంకట రాయల మేనల్లుడు రెండవ శ్రీరంగ రాయలు మైదానంలోకి వెళ్లి తిమ్మ రాజును పులికాట్‌లోని డచ్‌వారి సహాయంతో ఓడించాడు. పెద వెంకట రాయల వాదనను అంగీకరించక తప్పలేదు. కొన్ని భూభాగాలను తిమ్మరాజు ఉంచుకోవడానికి పెద వేంకట రాయలు అనుమతించాడు. కాని తిమ్మరాజు మళ్ళీ ఇబ్బంది పెట్టాడు. ఈసారి, 1635 లో, అతడు జింజీ నాయకుడు చంపేసాడు.

చివరకు శాంతి పునరుద్ధరించబడింది. పెద వేంకట రాయలు బాధ్యతలు స్వీకరించడానికి వెల్లూరుకు తిరిగి వచ్చాడు.

మద్రాసు భూదానం

1639 ఆగస్టు 22 న ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ కోరమాండల్ తీరంలో వాణిజ్య కార్యకలాపాల కోసం కర్మాగారాన్ని, గిడ్డంగినీ నిర్మించేందుకు గాను, పెద వేంకట రాయలు కంపెనీకి చెందిన చెందిన ఫ్రాన్సిస్ డేకు కొంత భూమిని దానం చేసాడు. ఈ ప్రాంతం కాళహస్తి, వండవాసికి చెందిన రేచెర్ల వెలమ నాయకుడు, దామెర్ల వెంకటాద్రి నాయకుడి ఆధీనంలో ఉండేది. వెంకటాద్రి నాయకుడు దామెర్ల చెన్నప్ప నాయకుడి కుమారుడు. చెన్నై (మద్రాస్) మహానగరానికి పునాది పడిన ఘటన ఇది. దీన్ని మద్రాస్ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటున్నారు.

దక్షిణాది నాయకుల నుండి ఇబ్బంది

1637 లో, తంజావూరు మదురై నాయకులు, కొన్ని సమస్యల కారణంగా, పెద వేంకట రాయలును ఓడించేందుకు ఉద్దేశంతో వెల్లూరుపై దాడి చేశారు కాని ఓడిపోయారు. శాంతి నెలకొంది.

రెండవ శ్రీరంగ రాయల తిరుగుబాటు

రాజుకు నమ్మకమైన మేనల్లుడు, రెండవ శ్రీరంగ రాయలు కొన్ని కారణాల వల్ల 1638 లో రాజుకు ఎదురు తిరిగాడు. బీజాపూర్ నుండి దండయాత్రకు రూపకల్పన చేశాడు. బీజాపూర్ - రెండవ శ్రీరంగ రాయల సంయుక్త సైన్యం మొదట్లో బెంగళూరుపై దాడి చేసింది, పెద వేంకట రాయలు చాలా వెల చెల్లించి శాంతి ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాడు. 1641 లో మళ్ళీ అదే సంయుక్త సైన్యం మరొక దాడి చేసింది. వెల్లూరు కోట నుండి కేవలం 12 మైళ్ళ దూరంలో ఉండగా, వారి శిబిరంపై దక్షిణాది నాయకుల మద్దతుతో దాడి పెద వేంకట రాయలు దాడి చేసి తరిమేసాడు

గోల్కొండ దళాలు

ఈ అశాంతిని గమనిస్తూ ఉన్న గోల్కొండకు చెందిన కుతుబ్ షాహి రాజవంశం, తరువాతి సంవత్సరంలో (1641) తూర్పు తీరం వెంబడి భారీ సైన్యాన్ని పంపింది. గోల్కొండ సైన్యం, మద్రాసు సమీపంలో వెంకటపతి రాయల సైన్యం నుండి గట్టి ప్రతిఘటన ఎదుర్కొంది. కాళహస్తికి చెందిన దామెర్ల వెంకటాద్రి నాయకుడు, జింజీ నాయకుడు అతడికి తోడ్పడ్డారు. వీళ్ళ ప్రతిఘటనను ఎదుర్కొంటూనే గోల్కొండ సైన్యం వెల్లూరు కోట దిశగా కదిలింది. అన్ని వైపుల నుండి ముంచుకొచ్చిన ముప్పు చూసి పెద వేంకట రాయలు, చిత్తూరు అడవుల్లోకి పారిపోయి, అక్కడే 1642 అక్టోబరులో మరణించాడు.

పెద వేంకట రాయలుకు కుమారుడు లేడు. అతని తరువాత అతని నమ్మకద్రోహ మేనల్లుడు రెండవ శ్రీరంగ రాయలు, బీజాపూర్ శిబిరాన్ని విడిచిపెట్టి వెల్లూరు కోటకు వచ్చి గద్దెనెక్కాడు.

మూలాలు

1. Aryan Books Internationa, Sākkoṭṭai Krishṇaswāmi Aiyaṅgār (2000). Vijayanagara: History and Legacy (in ఇంగ్లీష్). p. 186. ISBN 9788173051685.
2. MH, Karnatak Historical Research Society (1992). THE Karnatak Historical Review (in ఇంగ్లీష్). p. 2.
3. National Book Trust, India, Robert Sewell, Domingos Paes, Fernão Nunes, Vasundhara Filliozat (1999). Vijayanagar: As Seen by Domingos Paes and Fernao Nuniz (in ఇంగ్లీష్). p. 51. ISBN 9788123726588.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
4. Books International, Ajit Mani (2018). The Nawab's Tears (in ఇంగ్లీష్). p. 266. ISBN 9781543704280.
5. DS, deepak s (2016). Indian civilization (in ఇంగ్లీష్). p. 266.
6. AC, Amitava Chatterjee (2014). History: UGC-NET/SET/JRF (Paper II and III) (in ఇంగ్లీష్). p. 2. ISBN 9789332537040.
7. Popular Prakashan, M. H. Rāma Sharma (1978). The history of the Vijayanagar Empire (in ఇంగ్లీష్). p. 203.
8. Books, Superintendent Government Printing (1942). Proceedings of the Session, Volume 18 (in ఇంగ్లీష్). p. 20.
9. C. S. Srinivasachariar, V. Vriddhagirisan (1995). The Nayaks of Tanjore (in ఇంగ్లీష్). p. 2. ISBN 9788120609969.
10. Tirumala Tirupati Devasthanams, T. K. T. Viraraghavacharya (1997). History of Tirupati: The Thiruvengadam Temple (in ఇంగ్లీష్). p. 599.
11. south India, Tamil University (1983). Tamil Civilization: Quarterly Research Journal of the Tamil University, Volume 1, Issues 2-4 (in ఇంగ్లీష్). p. 18.