żabka

Podobna pisownia: žabka

żabka (język polski)

żabka (1.1)

żabki (1.6) na karniszu

żabki (1.11)

pinakle ozdobione żabkami (1.14)

wymowa:

IPA: [ˈʒapka], AS: [žapka], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ​^?/i

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	żabka	żabki
dopełniacz	żabki	żabek
celownik	żabce	żabkom
biernik	żabkę	żabki
narzędnik	żabką	żabkami
miejscownik	żabce	żabkach
wołacz	żabko	żabki

(1.1) herp. młoda lub mała żaba

(1.2) pieszcz. zwrot skierowany do dziewczyny lub kobiety

(1.3) sport. obunożny podskok z przysiadu; zob. też żabka (ćwiczenie) w Wikipedii

(1.4) pot. sport. styl pływacki, polegający na wykonywaniu równoczesnych ruchów ramionami i nogami, w taki sposób, jak czynią to żaby; zob. też żabka (styl pływacki) w Wikipedii

(1.5) muz. element smyczka do gry na skrzypcach; zob. też żabka (smyczek) w Wikipedii

(1.6) spinka do przypinania firan lub zasłon na karniszu; zob. też żabka (spinka) w Wikipedii

(1.7) spinka do przypinania prania do sznurka

(1.8) zapinka do pończoch – element pasa do pończoch

(1.9) spinka przy szelkach

(1.10) sposób mocowania łyżwy do buta; zob. też żabka (mocowanie łyżwy) w Wikipedii

(1.11) techn. klucz nastawny z regulowaną skokowo szerokością rozstawu szczęk; zob. też żabka (narzędzie) w Wikipedii

(1.12) blaszka przybijana do obcasa lub szpica buta; zob. też żabka (blaszka) w Wikipedii

(1.13) geod. podstawa łaty mierniczej; zob. też żabka niwelacyjna w Wikipedii

(1.14) archit. element zdobniczy w architekturze, najczęściej występujący w większej ilości; zob. też żabka (architektura) w Wikipedii

(1.15) wet. choroba końskiego kopyta

(1.16) herp. zob. żabka kwiatowa

(1.17) herp. zob. mantella

(1.18) techn. środ. ubijarka^[1]

odmiana:

(1.1-18)

 

przykłady:

(1.1) Piaszczystą dróżką w promieniach słonka poszły na spacer małe stworzonka – tłusty pędraczek, czarny robaczek, czerwona mrówka, żółty cytrynek, biały bielinek i boża krówka, zielona żabka i żabki babka, włochata liszka, mała biedronka, pasiasta stonka i polna myszka^[2].

(1.2) Żabko, czy pójdziesz ze mną do kina?

(1.3) Sierżant ukarał żołnierzy rozkazem „sto żabek wykonać”.

(1.4) Ona umie pływać żabką.

(1.5) O, żabka świetnie wyważa ten smyczek.

(1.6) Ta żabka słabo trzyma.

(1.10) Żabka puściła i nabił sobie guza.

(1.11) Naprawiłbym tę rurę, ale nie mam żabki.

(1.12) Jan bardzo ścina obcasy, więc postanowił przybić żabki.

(1.14) Nadmiar żabek oszpecił tylko fasadę budynku.

składnia:

kolokacje:

(1.1) żabka kumka / rechocze

(1.4) żabka kryta • płynąć / pływać żabką

(1.17) żabka złota

synonimy:

(1.2) żabcia, żabusia

(1.4) styl klasyczny

(1.7) spinacz, klamerka

(1.11) reg. pozn. blycki

(1.14) czołganka

(1.17) mantella

(1.18) ubijarka

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

(1.5) smyczek

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. żabowate nmos, żaba ż, żabcia ż, żabusia ż, żabkarz m, żabkarka ż, żabeńka ż

przym. żabkowy, żabi

związki frazeologiczne:

żabka drzewna

etymologia:

(1.1) pol. żaba + -ka

uwagi:

(1.4) zobacz też: kraul • motylek • styl motylkowy • delfin • styl grzbietowy • żabka • styl klasyczny

tłumaczenia:

(1.16) zobacz listę tłumaczeń w haśle: żabka kwiatowa

(1.17) zobacz listę tłumaczeń w haśle: mantella

(1.18) zobacz listę tłumaczeń w haśle: ubijarka

• angielski: (1.1) froggy; (1.4) breaststroke; (1.7) clothespin
• bułgarski: (1.1) жабка ż, жабичка ż, жабче n, жабица ż
• czeski: (1.1) žabka ż; (1.4) prsa
• duński: (1.4) brystsvømning w; (1.5) frosch w; (1.6) gardinklips w; (1.12) skobeslag n
• esperanto: (1.1) raneto; (1.2) raneto; (1.4) brustnaĝado, brustnaĝo; (1.7) tukpinĉilo, tolaĵpinĉilo, pot. krokodileto
• hiszpański: (1.4) braza ż; (1.11) tenazas lm ż para tubos; (1.12) chapita ż
• jidysz: (1.1) זשאַבקע ż (żabke), זשאַבקעלע n (żabkele)
• rosyjski: (1.1) (mała żaba) лягушка ż, (młoda żaba) лягушонок m; (1.4) брасс m; (1.11) (раздвижной/рычажный) гаечный ключ m; (1.12) подковка ż
• słowacki: (1.4) prsia ż
• ukraiński: (1.1) жабка ż; (1.2) жабка ż
• wilamowski: (1.1) hećła n

źródła:

1. Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” nr 2/1979, s. 64.
2. M. Strzałkowska: Wiosenny spacer.