Rzepcze
wieś w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rzepcze (dodatkowa nazwa w j. niem. Repsch) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Osobłoga.
| wieś | |
 Pomnik poległych i kościół św. Jakuba Starszego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
299[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-250[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0493899 |
Położenie na mapie gminy Głogówek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°22′58″N 17°52′03″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 299 osób[1].
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej, tuż przy granicy powiatu prudnickiego z powiatem krapkowickim (gmina Krapkowice). Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Osobłoga.
Środowisko naturalne
W Rzepczu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Rzepcza wynoszą 627 mm. Dominują wiatry zachodnie[6].
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod nazwą Rzeptsch oraz wynotowaną z łacińskiego dokumentu z 1379 Reptsch, a także wymienia polską nazwę Rzepcz we fragmencie: „Rzeptsch (1379 Reptsch, polnisch Rzepcz)”[7]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Rzepce[8]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości nazwę Rzepcze[9].
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Repic (1240), Repze (1241), in Ropzha (ok. 1300), Reps (1312), Repzs (1318), Rzeptsch (1379), Rzepcz (1447), Rzepcza (1521), Rczipczy (1602), Rzepecz (1604), Reptsch (1635), Repsch, P[ol.] Rzepce (1736), Rzeptsch (1743), Rzeptsch (1784), Rzeptsch (Rzepec) (1804), Rzeptsch, Rzepcz (1845), Rzepcz (1889), Rzepa, Repsch (1900), Rzepcze – Repsch (1939), Repsch – Rzepcze, -cza, rzepecki (1947), Rzepcze, -cza (1982)[10].
Nazwa wsi bywa w mediach błędnie zapisywana jako Rzepce[11]. W 2001 błędna nazwa widniała na tablicy przy wjeździe do miejscowości[12].
.jpg)
Ślady pobytu człowieka na terenie obecnej wsi Rzepcze, potwierdzone badaniami archeologicznymi, sięgają późnej epoki brązu (V okres; ok. 900–750 r. p.n.e.). Znaleziska wskazują, że istniała tu osada obronna ludności kultury łużyckiej[13].
.jpg)
.jpg)
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w dokumencie z 1300 pod nazwą Ropzha. Pierwsza wzmianka o drewnianym kościele pw. św. Jakuba Starszego pochodzi z 1447. Obecny kościół został wybudowany w 1751[14]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[15]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[16]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu trzy lemiesze w skos obok siebie, po obu stronach centralnie położonego lemiesza dwa ostrza w skos, a w otoku napis: RIEPTSCH: GEM: SIGEL / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Rzepcze / Powiat Prudnicki)[17].
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 353 mieszkańców Rzepcza 17 posługiwało się językiem niemieckim, 329 językiem polskim, a 7 było dwujęzycznych[18]. W wyborach parlamentarnych w Republice Weimarskiej w 1919 najwięcej głosów w Rzepczu zdobyli socjaldemokraci[19].
W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Rzepcze znalazło się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[20]. Do głosowania uprawnionych było w Rzepczu 312 osób, z czego 257, ok. 82,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 250, ok. 97,2% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 310 głosów (ok. 99,3% uprawnionych), w tym 310 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 227 osób (ok. 73%), a za Polską 83 osoby (ok. 27%)[21]. W latach 20. XX wieku powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej[22].
Na frontach II wojny światowej zginęło 40 mieszkańców Rzepcza. Tablice z ich nazwiskami postawiono przy pomniku upamiętniającym poległych w I wojnie światowej[22].
W latach 1945–1950 Rzepcze należało do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Kórnica[23], w latach 1954–1959 do gromady Kierpień[24], w 1959 do gromady Błażejowice, a w latach 1959–1972 do gromady Mochów.
W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[25], krawiec[26], piekarz[27]. W miejscowości znajdowała się chlewnia Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Głogówku[28].
W 2007 Rzepcze przystąpiło do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[29]. Uchwałą z 21 grudnia 2020 Rady Miejskiej Głogówka wyznaczono na terenie gminy Głogówek aglomerację Głogówek o równoważnej liczbie mieszkańców 8057 oraz zlokalizowaną na terenie miejscowości: Głogówek, Dzierżysławice, Mochów, Racławice Śląskie, Rzepcze z oczyszczalnią ścieków w Głogówku[30].
Podczas powodzi 15 września 2024 zostało zalane boisko w Rzepczu[31].
Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[32]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Kamiyniołrzy[33].
Liczba mieszkańców wsi
_ID_628357.jpg)
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[42]:
- kościół filialny pw. św. Jakuba Starszego, drewniany, z 1751 r.
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Rzepczu chronione są ponadto[43]:
- cmentarz parafialny przy kościele
- kaplica cmentarna
- kuźnia przy domu nr 1
- szkoła, ob. dom mieszkalny nr 19
- karczma, nr 23A
- dom mieszkalny nr 29
- dom mieszkalny (wycużny) w zagrodzie nr 48
- zespół folwarczny
- obora, nr 53A
- spichlerz, nr 53A
- stodoły, nr 53A, 53B
- budynek mieszkalny, nr 53B
- gorzelnia, nr 53E
- zespół młyński
- młyn, nr 53G
- dom mieszkalny, nr 53G
- Pomnik poległych w I i II wojnie światowej – pomnik przy drodze głównej w Rzepczu[44] powstały w latach 20. XX wieku jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Dostawiono do niego dwie tablice, każda z dwudziestoma nazwiskami mężczyzn, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Znajdują się na nich napisy w języku niemieckim oraz motyw Krzyża Żelaznego. Zgodnie z kryteriami w sprawie upamiętnień na obszarze RP żołnierzy niemieckich przyjętymi w uchwale Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w 1995, pomnik został uznany za nieprawidłowy[22].
W Rzepczu siedzibę mają firmy Usługi Pogrzebowe Koch Karol i Piekarnia-Cukiernia Stosiek Krystian, zrzeszone w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku[45].
Przez Rzepcze przebiega droga wojewódzka
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1837O relacji Dobra – Kierpień – Rzepcze[46].
Rzepcze posiada połączenia autobusowe z Branicami, Głogówkiem, Głubczycami, Kietrzem, Opolem. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Rzepcze”, „Wieś”[47].
W Rzepczu działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[48].
W Rzepczach znajduje się katolicki kościół św. Jakuba Starszego, który należy do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kierpniu (dekanat Głogówek)[49].
We wsi funkcjonuje klub piłkarski LZS Rzepce, założony w 1971. Klub rozgrywa swoje mecze na boisku w Rzepczu[50]. W 2005, z okazji 60. rocznicy istnienia Podokręgu Związku Piłki Nożnej w Prudniku, klub otrzymał pamiątkowy puchar[51].
Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Rzepczu[52].
12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Rzepcze prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[53].
W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Rzepczu działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[54].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 12 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[55].
Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[56]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[57].
- Oscar Theodor Baron (1847–1926) – lepidopterolog, entomolog i ornitolog, urodzony w Rzepczu
- Ernest Knosala (1948–2012) – prawnik, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, urodzony w Rzepczu[58]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
