Order Krzyża Orła

Order Krzyża Orła^[1] (est. Kotkaristi teenetemärk) – estoński order wojskowy ustanowiony 24 lutego 1928, w dniu niepodległości Estonii w 1928 przez Estońską Ligę Obrony, jako odznaczenie upamiętniające dziesięciolecie odzyskanej niepodległości. Po aneksji Estonii przez ZSRR w 1940 r. order został zniesiony. Przywrócono go po odzyskaniu niepodległości przez Estonię w latach 90. XX w. Przyznawany jest w uznaniu zasług wojskowych i na polu obrony narodowej. Dzieli się on na osiem klas: pięć klas orderowych i trzy stopnie krzyża^[2].

Order Krzyża Orła
Kotkaristi teenetemärk

Awers Order I klasy
Awers Order IV klasy
Gwiazda orderu I i II klasy
Baretka orderu I klasy
Baretka orderu II klasy
Baretka orderu III klasy
Baretka orderu IV klasy
Baretka orderu V klasy
Baretka Złotego Krzyża
Baretka Srebrnego Krzyża
Baretka Żelaznego Krzyża
Ustanowiono	24 lutego 1928
Dewiza	„PRO PATRIA”
Powyżej	Order Gwiazdy Białej
Poniżej	Order Estońskiego Czerwonego Krzyża

Opis odznaki

Odznaką orderu jest emaliowany na czarno złoty krzyż maltański. Na środku odznaki znajduje się srebrny orzeł z mieczem w łapach i z herbem Estonii. Rewers odznaki przedstawia napis łaciński PRO/PAT/RIA (ZA OJCZYZNĘ) umieszczony na trzech górnych ramionach krzyża oraz datę ustanowienia orderu (28.II.1928) na środku. Wstążka koloru pomarańczowego z niebieskimi paskami wzdłuż obu boków. Ośmioramienna srebrna gwiazda orderu zawiera wizerunek odznaki orderu.

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Krzyża Orła.

Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Orła.

Order I klasy otrzymali m.in.^[3]:

• Prezydent Estonii Konstantin Päts (1929)
• Generał estoński Johan Laidoner (1929)
• Król Szwecji Gustaw V (1930)
• Prezydent Łotwy Alberts Kviesis (1930)
• Marszałek fiński Carl Gustaf Mannerheim (1930, z mieczami)
• Prezydent Czechosłowacji Tomáš Masaryk (1931)
• Minister czechosłowacki Edvard Beneš (1931)
• Prezydent Finlandii Pehr Evind Svinhufvud (1931)
• Prezydent Łotwy Kārlis Ulmanis (1931)
• Prezydent Litwy Antanas Smetona (1931)
• Regent Węgier Miklós Horthy (1931)
• Premier Węgier István Bethlen (1931)
• B. premier Węgier Pál Teleki (1931)
• B. premier Łotwy Arturs Alberings (1932)
• Książę szwedzki Gustaw Adolf (1932)
• Premier Łotwy Ādolfs Bļodnieks (1933)

Polacy odznaczeni I klasą^[3][4]:

• Prezydent RP Ignacy Mościcki (1930)
• Marszałek Polski Józef Piłsudski (1930, z mieczami)
• Poseł Franciszek Charwat (1930)
• Poseł Konrad Libicki (1930)
• Marszałek Senatu RP Julian Szymański (1931)
• Minister August Zaleski (1931)
• Generał Tadeusz Piskor (1932)
• Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz (1932)
• Minister Józef Beck (1933)
• Generał Kazimierz Fabrycy (1933)
• Generał Janusz Gąsiorowski (1933)
• Minister Stefan Hubicki (1933)
• Generał Daniel Konarzewski (1933)
• Generał Kazimierz Sosnkowski (1933)
• Minister Michał Butkiewicz (1934)
• Minister Janusz Jędrzejewicz (1934)
• Minister Bronisław Pieracki (1934)
• Marszałek Senatu RP Władysław Raczkiewicz (1934)
• Marszałek Sejmu RP Kazimierz Świtalski (1934)
• Generał i Minister Ferdynand Zarzycki (1934)
• Poseł na Sejm RP Walery Sławek (1934)
• Wiceminister Aleksander Bobkowski (1935)
• Poseł na Sejm RP Stanisław Świeżawski (1935)
• Minister Marian Zyndram-Kościałkowski (1935)
• Generał Wacław Stachiewicz (1937)
• Generał Tadeusz Kasprzycki (1938)
• Generał Mieczysław Cieniuch (2014)
• Generał Mieczysław Gocuł (2014)

Polacy odznaczeni II klasą^[3][4]:

• Władysław Jaxa-Rożen (1930)
• Tadeusz Hołówko (1931)
• Aleksander Lednicki (1931)
• Władysław Rusin (1932)
• Tadeusz Kutrzeba (1932)
• Ludomił Rayski (1932)
• Franciszek Paschalski (1933)
• Ludwik Evert (1933)
• Tadeusz Schaetzel (1933)
• Kordian Józef Zamorski (1933)
• Stanisław Rouppert (1933)
• Władysław Kiliński (1933)
• Franciszek Doleżal (1934)
• Bronisław Hełczyński (1934)
• Janusz Jagrym-Maleszewski (1934)
• Henryk Kawecki (1934)
• Karol Adam Romer (1934)
• Adam Rose (1934)
• Zygmunt Słomiński (1934)
• Mieczysław Sokołowski (1934)
• Kazimierz Roman Dębicki (1934)
• Jan Starzewski (1934)
• Władysław Belina-Prażmowski (1935)
• Jerzy Englisch (1935)
• Janusz Głuchowski (1935)
• Czesław Jarnuszkiewicz (1935)
• Rajmund Jarosz (1935)
• Władysław Jaroszewicz (1935)
• Aleksander Litwinowicz (1935)
• Bolesław Popowicz (1935)
• Zygmunt Skowroński (1935)
• Adam Korwin-Sokołowski (1935)
• Stefan Starzyński (1935)
• Marian Frydrych (1936)
• Stanisław Skotnicki (1936)
• Tadeusz Malinowski (1936)
• Maciej Hunia (2014)

Polacy odznaczeni III klasą^[3][4]:

• Władysław Rusin (1930)
• Czesław Święcicki (1930)
• Władysław Ludwik Evert (1931)
• Tadeusz Pełczyński (1931)
• Stanisław Kara (1931)
• Witold Kukowski (1931)
• Mieczysław Kaplicki (1932)
• Henryk Królikowski (1932)
• Anatol Minkowski (1932)
• Bolesław Hryniewiecki (1932)
• Józef Wołodkowicz (1932)
• Jan Głogowski (1932)
• Adam Stebłowski (1932)
• Józef Englicht (1933)
• Maciej Bardel (1933)
• Teodor Furgalski (1933)
• Kazimierz Jurgielewicz (1933)
• Henryk Kawecki (1933)
• Michał Łubieński (1933)
• Wacław Przesmycki (1933)
• Antoni Roman (1933)
• Wiktor Rosiński (1933)
• Adam Korwin-Sokołowski (1933)
• Jan Starzewski (1933)
• Juliusz Ulrych (1933)
• Zygmunt Wenda (1933)
• Władysław Wróblewski (1933)
• Tadeusz Kossakowski (1933)
• Mieczysław Mysłowski (1933)
• Kazimierz Busler (1934)
• Edmund Czyniowski (1934)
• Czesław Filipowicz (1934)
• Kazimierz Glabisz (1934)
• Stanisław Kucharski (1934)
• Wacław Makowski (1934)
• Józef Ołpiński (1934)
• Tadeusz Perkowski (1934)
• Kazimierz Pluta-Czachowski (1934)
• Mieczysław Pożerski (1934)
• Witold Wańkowicz (1934)
• Aleksander Mohl (1934)
• Władysław Jarocki (1934)
• Marian Chodacki (1934)
• Władysław Spałek (1934)
• Jan Librach (1934)
• Mieczysław Obarski (1934)
• Jerzy Englisch (1935)
• Stefan Mayer (1935)
• Jan Axentowicz (1935)
• Edward Czuruk (1935)
• Jan Czyż (1935)
• Stanisław Harmata (1935)
• Władysław Krawczyk (1935)
• Stanisław Łaguna (1935)
• Rafał Jan Łepkowski (1935)
• Aleksander Łubieński (1935)
• Kazimierz Sambor (1935)
• Konstantyn Schmidt (1935)
• Henryk Zaniewski (1935)
• Edward Zieńkiewicz (1935)
• Zygmunt Durski (1935)
• Adam Tuz (1935)
• Tadeusz Wieniawa-Chmielowski (1935)
• Otton Czuruk (1936)
• Kazimierz Janicki (1936)
• Jan Karcz (1936)
• Jerzy Levittoux (1936)
• Franciszek Orawiec (1936)
• Aleksander Pragłowski (1936)
• Józef Smoleński (1936)
• Stanisław Wiloch (1936)
• Andrzej Liebich (1936)
• Heliodor Cepa (1937)
• Józef Jaklicz (1937)
• Leon Strzelecki (1937)
• Adam Rudnicki (1937)
• Władysław Rymaszewski (1938)
• Adam Rudnicki (1938)
• Tadeusz Budzik (2008)
• Witold Kudryk (2011)

Przypisy

1. Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 324.
2. The Order of the Cross of the Eagle. president.ee. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
3. Lista odznaczonych Orderem Krzyża Orła 1919-2000: Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152-155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
4. Bearers of Decorations. president.ee. [dostęp 2017-08-11]. (ang.).

Bibliografia

• Robert Werlich: Orders and Decorations of All Nations: Ancient and Modern, Civil and Military, Waszyngton 1965, s. 83
• Order Krzyża Orła na stronie Kancelarii Prezydenta Estonii
• Statut Orderu Krzyża Orła
• Listy odznaczonych Orderem Krzyża Orła:
  • FredF. Puss FredF. (red.), Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152-188, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
  • FredF. Puss FredF. (red.), Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 189-234, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-21] (est.).