Daniel Konarzewski

Daniel Konarzewski h. Pobóg (ur. 9 sierpnia^?/21 sierpnia 1871 w Petersburgu, zm. 3 kwietnia 1935 w Warszawie)^[1] – generał dywizji Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, I wiceminister spraw wojskowych i szef Administracji Armii, uczestnik wojen: rosyjsko-japońskiej, I światowej, polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej oraz powstania wielkopolskiego.

Daniel Konarzewski

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	21 sierpnia 1871 Petersburg
Data i miejsce śmierci	3 kwietnia 1935 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie
Jednostki	Generalny Inspektor Sił Zbrojnych
Stanowiska	inspektor armii
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Daniel Konarzewski

Data i miejsce urodzenia	21 sierpnia 1871 Petersburg
Data i miejsce śmierci	3 kwietnia 1935 Warszawa
Kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych
Okres	od 16 grudnia 1930 do 29 marca 1931
Poprzednik	Józef Piłsudski
Następca	Tadeusz Kasprzycki

Gen. Daniel Konarzewski i sztab 14 DP. Wojna polsko-bolszewicka 1920

Życiorys

Młodość

Był synem Daniela, ziemianina i carskiego generała, i Haliny z von Millerów^[2]. Po ukończeniu II Korpusu Kadetów w Moskwie, wstąpił do 1 Pawłowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu. 6 sierpnia 1890 awansowany został na podporucznika^[3] i przydzielony do Izmaiłowskiego Pułku Gwardii, gdzie kolejno dowodził oddziałem zwiadowczym, kompanią oraz batalionem^[2]. W czasie służby wojskowej studiował prawo na Uniwersytecie Petersburskim (pięć semestrów), a następnie w Petersburskim Instytucie Archeologicznym^[3]. W latach 1904–1905 jako ochotnik w stopniu kapitana uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej^[3]. W 1907 zwolniony został, na własną prośbę, do rezerwy w stopniu pułkownika^[3] i zajął się gospodarowaniem w rodzinnym majątku^[2].

Wielka Wojna

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został zmobilizowany do armii rosyjskiej^[3] i wyznaczony na stanowisko dowódcy 363. Pułku Piechoty, a następnie 89. Brygady Piechoty i 11. Brygady Inżynieryjno-Technicznej^[2]. W 1917 na froncie niemieckim został awansowany na pułkownika. Po rewolucji 1917 brał udział w formowaniu I Korpusu Polskiego na terenie Rosji, gdzie dowodził Legią Rycerską, a następnie brygadą w 1 Dywizji Strzelców Polskich^[2][3]. W 1918 pod Toszczycą został kontuzjowany w walkach z bolszewikami^[3]. Po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego w maju 1918 osiadł we własnym majątku – Punżanki (poczta Podbrodzie, woj. wileńskie) na Litwie.

II Rzeczpospolita

Po odzyskaniu niepodległości, w listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego^[4]. 19 stycznia 1919 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich^[3], późniejszego 55 Poznańskiego Pułku Piechoty. 23 maja 1919 został mianowany na stopień generała brygady^[3]. Dowodził Grupą Wojsk Wielkopolskich (z którą przeprowadził akcję „Odsiecz Lwowa”^[3]), I Brygadą w 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, 1 Dywizją Strzelców Wielkopolskich (IX 1919 – 20 IV 1921), Okręgiem Generalnym „Białystok” (od 20 IV 1921^[5]). 12 sierpnia 1920, 14. Dywizja Piechoty wraz z Konarzewskim weszła w skład 4. Armii, która 16 sierpnia wzięła udział w zwycięskiej kontrofensywie znad Wieprza. Ponadto uczestniczył w „bitwie niemeńskiej” oraz w pościgu za Armią Czerwoną^[2].

Po zakończeniu działań wojennych z bolszewikami planował przejść w stan spoczynku, lecz nie uzyskał zgody. Następnie został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego Białystok (później Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III w Białymstoku)^[2]. Następnie został zastępcą dowódcy gen. Lucjana Żeligowskiego, a później dowódcą Grupy Operacyjnej „Bieniakonie” w strukturze Wojsk Litwy Środkowej^[3]. Kolejnym stanowiskiem w jego karierze wojskowej było Dowództwo Okręgu Korpusu nr III w Grodnie. Po wykonaniu zjednoczenia wojsk Litwy Środkowej ze strukturami WP, 15 listopada 1922 przeszedł w stan spoczynku^[2] i zamieszkał w swoim majątku.

Na mocy dekretu prezydenta Stanisława Wojciechowskiego z 19 sierpnia 1923, został przywrócony do służby, a następnie mianowany dowódcą Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie^[6][3], gdzie pełnił służbę do 14 grudnia 1925.

31 marca 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego, awansował go na generała dywizji ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 6. lokatą w korpusie generałów^[7]. 14 grudnia 1925 został mianowany szefem Administracji Armii^[8], a w lipcu 1926 – I wiceministrem spraw wojskowych i szefem Administracji Armii. 15 grudnia 1930, w związku z wyjazdem marszałka Polski Józefa Piłsudskiego na urlop wypoczynkowy, na Maderę, Prezydent RP powierzył mu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych od wtorku 16 grudnia 1930^[9]. W niedzielę 29 marca 1931 w Gdyni przekazał obowiązki Józefowi Piłsudskiemu, który powrócił do kraju na pokładzie kontrtorpedowca ORP „Wicher”.

Kaplica Konarzewskich w Punżankach

2 czerwca 1931 został zwolniony ze stanowiska I wiceministra spraw wojskowych i szefa Administracji Armii i mianowany inspektorem armii z siedzibą w Warszawie^[10][2].

Zmarł 3 kwietnia 1935 o godz. 8.00 w Warszawie na zawał serca^[11][12]. Początkowo został pochowany na cmentarzu parafialnym w Balingródku^[12], lecz po wzniesieniu kaplicy rodziny Konarzewskich pw. świętych Kazimierza i Wincentego w Punżankach, jego zwłoki zostały do niej przeniesione^[2][13]. Oprócz generała, w grobowcu spoczywają żona, syn oraz córka.

Życie prywatne

Żoną generała była Wincenta Prewisz-Kwinto^[2], która była pierwszą przewodniczącą Zarządu Naczelnego Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa” (1925–1927)^[14][15][15], w 1926 odznaczona papieskim orderem Pro Ecclesia et Pontifice za zasługi przy stworzeniu kaplicy w Korpusie Kadetów we Lwowie i za opiekę nad nią^[16], zmarła 24 marca 1933^[17]. Z tego małżeństwa na świat przyszła czwórka dzieci: Ryszard, Halina, Maria i Grzegorz^[2].

16 stycznia 1929 o godz. 17.00 w kościele archikatedralnym Św. Jana w Warszawie Halina Konarzewska, córka generała Daniela Konarzewskiego i Wincenty Prewysz-Kwintów Konarzewskiej, zawarła związek małżeński z Włodzimierzem Łaszkiewiczem, właścicielem majątku Daukszyszki, w gminie Soły, powiatu oszmiańskiego^[18].

Ordery i odznaczenia

Kościół w Balingródku

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 214 (13 kwietnia 1921)^[19][20]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1926)^[21]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[22][3]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia 1921)^{[23][24][25][3]}
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz pierwszy 1921)^[26][3]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 sierpnia 1924)^[27][3]
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej^[28][29]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[3]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[3]
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (pośmiertnie, 12 maja 1936)
• Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 1929)^[30][3]
• Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Belgia, 1935)^[31][32]
• Krzyż Wielki Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)^[3]
• Krzyż Wielki Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1933)^[33]
• Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)^[34][29]
• Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)^[30]
• Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1921)^[35][3]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[29]

W literaturze

Gen. Daniel Konarzewski występuje jako jedna z postaci w powieści Nadberezyńcy Floriana Czarnyszewicza.