Masyw Czeski

Masyw Czeski (czes. Český masiv, Česká vysočina, niem. Böhmische Masse) – prowincja fizycznogeograficzna i jednocześnie jednostka geologiczna w Europie Środkowej.

Masyw Czeski

Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Masyw Czeski
Podprowincja	Kraina Rudaw, Sudety, Płyta Czeska, Kraina Szumawska, Wyżyna Berounki, Wyżyna Czeskomorawska
Zajmowane jednostki administracyjne	Czechy Polska – woj. dolnośląskie – woj. opolskie Niemcy – Saksonia – Bawaria Austria – Górna Austria – Dolna Austria

Geografia

Pod względem fizycznogeograficznym Masyw Czeski (33) to prowincja fizycznogeograficzna w składzie Pozaalpejskiej Europy Środkowej, w paśmie zrębowych gór i wyżyn wypiętrzonych w orogenezie hercyńskiej. Masyw Czeski ma postać czworokątnego bloku o podniesionych brzegach, tworzących góry zrębowe, które przekraczają wysokość 1000 m n.p.m. Przeważająca większość Masywu leży na terenie Czech, zaś zewnętrzne skrajne pasma górskie – częściowo na terenie Austrii (Płyta Granitowo-Gnejsowa), Niemiec i Polski.

Regionalizacja Masywu Czeskiego

• 331 Kraina Rudaw (Krušnohorská subprovincie)
  • 331.1 Wyżyna Rudawska (Krušnohorská hornatina)
  • 331.2 Podgórze Rudawskie (Podkrušnohorská oblast)
  • 331.3 Wyżyna Karlowarska (Karlovarská vrchovina)
• 332 Kraina Sudecka (Kraina Sudet) (Krkonošsko-jesenická subprovincie, Sudety)
  • 332.1 Przedgórze Sudeckie (Krkonošsko-jesenické podhůří, Sudetské podhůří)
  • 332.2 Pogórze Zachodniosudeckie (Šluknovská pahorkatina / Lausitzer Bergland)
  • 332.3 Sudety Zachodnie (Krkonošská oblast, Západní Sudety)
  • 332.4-5 Sudety Środkowe (Orlická oblast, Střední Sudety)
  • 332.6 Sudety Wschodnie (Jesenická oblast, Východní Sudety)
• 333 Płyta Czeska (Česká tabule)
  • 333.1 Płyta Północnoczeska (Severočeská tabule)
  • 333.2 Płyta Środkowoczeska (Středočeská tabule)
  • 333.3 Płyta Wschodnioczeska (Východočeská tabule)
• 334 Kraina Szumawska (Šumavská subprovincie)
  • 334.1 Las Czeski (Českoleská oblast)^[1]
  • 334.2 Szumawa (Šumavská hornatina)
  • 334.3 Las Górnopalatynacki (Oberpfälzer Wald)^[1]
  • 334.4 Las Bawarski (Bayerischer Wald)^[2]
• 335 Wyżyna Berounki (Poberounská subprovincie)
  • 335.1 Region Brdy (Brdská oblast)
  • 335.2 Wzgórza Pilzneńskie (Plzeňská pahorkatina)
• 336 Wyżyna Czesko-Morawska (Českomoravská subprovincie)
  • 336.1 Wyżyna Środkowoczeska (Středočeská pahorkatina)
  • 336.2 Kotliny Południowoczeskie (Jihočeské pánve)
  • 336.3 Masyw Czesko-Morawski (Českomoravská vrchovina)
  • 336.4 Wyżyna Brneńska (Brněnská vrchovina)

Geologia

Mapa waryscyjskich masywów w Europie Środkowej. Z prawej strony Masyw Czeski

Pod względem geologicznym Masyw Czeski to zdyslokowany tektonicznie blok, złożony z masywów zbudowanych ze skał metamorficznych, magmowych i częściowo osadowych wieku prekambryjskiego i paleozoicznego, a także nałożonych częściowo na starszy fundament pokrywy skał osadowych karbońskich, permskich i mezozoicznych.

Duże obszary, zwłaszcza w północnych Czechach, przykryte są piaskowcami górnokredowymi należącymi do Płyty Czeskiej. Nie wchodzą one w skład Masywu Czeskiego w sensie geologicznym, tworząc wyższe piętro strukturalne. Jeszcze wyższe piętro tworzą bazalty należące do środkowoeuropejskiej prowincji bazaltowej, oraz osady trzeciorzędowe i czwartorzędowe, przykrywające w wielu miejscach skały podłoża.

Masyw Czeski uważany jest, wraz z platformą wschodnioeuropejską, za krystaliczny fundament Europy – jej najstarszą część.

Bibliografia

• Jaromír Demek i in.: Geomorfologie Ćeských zemí, Nakladatelství Ćeskoslovenské Akademie Věd, Praha 1965
• Josef Svoboda i in.: Regionální geologie ČSSR, Díl I Český masív, sv. 1 Krystalinikum, Úúg, Praha 1964