Juliusz Lubicz-Lisowski

Juliusz Lubicz-Lisowski (ur. 25 lutego 1900 w Rachnówce, zm. 22 lipca 1993 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser.

Juliusz Lubicz-Lisowski

Juliusz Lubicz-Lisowski (1986)
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1900 Rachnówka
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1993 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Lata aktywności	1924–1993
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 25 lutego 1900 w Rachnówce na Ukrainie. W 1917 ukończył studia na Wydziale Chemii Politechniki Kijowskiej (bez dyplomu), a w 1924 Studium Dramatyczne Ireny Hryniewieckiej w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej był pracownikiem Chemicznego Instytutu Badawczego. Założyciel wytwórni kosmetyków „Krystyna”, która działała również po wojnie.

Debiutował we wrześniu 1924 rolą kolejarza w Podróży po Warszawie Feliksa Szobera w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie w reżyserii Leona Schillera^[1]. Przed II wojną światową występował na deskach teatrów warszawskich, łódzkich i poznańskich. Po 1945 występował na scenach Teatru Powszechnego w Łodzi (1945–1952), Teatru Wybrzeże w Gdańsku (1952–1955), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie (1955–1956, także dyrektor), Operetki Śląskiej w Gliwicach (1957–1959, także dyrektor) oraz Estrady Łódzkiej (1960–1963). Później występował gościnnie na kilku innych scenach. Pod koniec swojego życia był najstarszym, czynnym zawodowo aktorem w Polsce.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w Pożądaniu w cieniu wiązów Eugene’a O’Neilla w reż. Grzegorza Skurskiego w roli starego farmera (1983), Mgiełce Józefa Hena w reż. Juliusza Janickiego (1986), Umarłym domu Janisa Ritsosa w reż. Krystyny Bogusławskiej (1987) oraz w spektaklu Maestro Jarosława Abramowa-Newerlego w reż. Marka Nowickiego (1989).

W 1930 zadebiutował w filmie rolą Antka w Moralności pani Dulskiej – pierwszym polskim filmie z dialogami nagranymi na płytach gramofonowych, w reż. Bolesława Newolina.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 284b-2-2)^[2].

Autor dwóch książek: Wspomnienia starego aktora (1988) i Notatki z planu filmowego (1988).

Filmografia

Moralność pani Dulskiej (1930) – Antek Młodość Chopina (1951) – krytyk muzyczny Trzy opowieści (1953) – inżynier Stefan (odc. 1. Cement) Żołnierz zwycięstwa (1953) – robotnik w 1916 r. Uczta Baltazara (1954) Wraki (1956) Decyzja (1960) – lekarz w szpitalu Krzyżacy (1960) – komtur Werner von Tettingen Walet pikowy (1960) – huzar Komedianty (1961) – starosta Klub kawalerów (1962) – wodzirej na balu maskowym Godzina pąsowej róży (1963) – uczestnik partii kart w salonie, uczestnik ślubu Ewy i Janka Kryptonim Nektar (1963) Mansarda (1963) – kamerdyner Barwy walki) (1964) – kolejarz Echo (1964) – Zbigniew Sowiński, więzień na Pawiaku Panienka z okienka (1964) – marynarz z „Łabędzia" Pingwin (1964) – kwiaciarz Rysopis (1964) – pan w budce telefonicznej Spotkanie ze szpiegiem (1964) – muzykolog Życie raz jeszcze (1964) – kolejarz w nastawni Dzień ostatni - dzień pierwszy (1965) – ranny w szpitalu (cz. 4. Buty) Głos ma prokurator (1965) – sołtys Lekarstwo na miłość (1965) – strażnik w banku Sam pośród miasta (1965) – mężczyzna w biurze kierownika budowy osiedla Don Gabriel (1966) – mężczyzna przed Dowództwem Okręgu Korpusu Wojna domowa (serial telewizyjny) (1966) – pasażer w trolejbusie (odc. 12. Monolog zewnętrzny) Cześć kapitanie (1967) – Ziołowski, aresztowany działkowicz Dziadek do orzechów (1967) – nadradca Kwestia sumienia (1967) – wartownik Tasman To jest twój nowy syn (1967) – przechodzień potrącający Wiktorię Tortura nadziei (1967) – więzień palony na stosie Człowiek z M-3 (1968) – farmaceuta Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) – przewodniczący składu sędziowskiego w sprawie Kernera Akcja Brutus (1970) – ksiądz w pociągu Agent nr 1 (1971) – Polak w obozie brygady karpackiej Na przełaj (1971) Nie lubię poniedziałku (1971) – członek jury konkursu w „Zachęcie" Trochę nadziei (1971) – strażnik w fabryce Droga w świetle księżyca (1972) – duch Kopernik (1972) – więzień w lochach Ferrary Kopernik (serial telewizyjny) (1972) – więzień w lochach Ferrary Poślizg (1972) – barman w spelunie Chłopcy (1973) – pensjonariusz domu starców Ciemna rzeka (1973) – delegat z powiatu na pogrzebie Janka Janosik (serial telewizyjny) (1973) – szlachcic: ● odc. 5. Tańcowali zbójnicy, ● odc. 9. Pobór, ● odc. 10. Wszyscy za jednego, ● odc. 13. Zdrada) Nagrody i odznaczenia (1973) – burmistrz miasta witający żołnierzy Wielka miłość Balzaka (serial telewizyjny) (1973) – gość w Wierzchowni (odc. 5. Spotkanie w Sankt-Petersburgu) 40-latek (serial telewizyjny) (1974) – uczestnik pogrzebu (odc. 5. Kondycja fizyczna czyli walka z metryką) Ile jest życia (serial telewizyjny) (1974) – kelner na statku-restauracji (odc. 7. Izba tonów) Karino (serial telewizyjny) (1974) – gracz na wyścigach Beniamiszek (1975) – chłop Doktor Judym (1975) – lekarz, gość spotkania u Czeniszównie Jarosław Dąbrowski (1975) – więzień Kazimierz Wielki (1975) – przyboczny Beńka Moja wojna, moja miłość (1975) – gospodarz domu, w którym nocują dzieci Noce i dnie (1975) – uczestnik zawodów pływackich w Kalińcu Obrazki z życia (1975) – lekarz w szpitalu (nowela 7. Literat) Opadły liście z drzew (1975) – pasażer pociągu Skazany (1976) Zaklęte rewiry (1975) – gość w restauracji Il lungo viaggio (1975) – chłop Con amore (1976) – słuchacz na Festiwalu Chopinowskim Czerwone ciernie (1976) – pułkownik carski Dźwig (1976) – pacjent w szpitalu Karino 1976) – gracz na wyścigach Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) – gość w „Kamieniołomach" Przepłyniesz rzekę (1976) Zezem (1976): ● odc. 1. Pęd do wiedzy – pradziadek Czarka ● odc. 2. Łańcuch ludzi dobrej woli – szewc Akcja pod Arsenałem (1977) – dozorca Dziewczyna i chłopak (serial telewizyjny) (1977) – listonosz (odc. 4. Dochodzenie) Kapitan z „Oriona” (1977) – szyper Kochaj albo rzuć (1977) – Polonus na stypie Lalka (serial telewizyjny) (1977) – lokaj hrabiny Karolowej (odc. 3. Wielkopańskie zabawy) Noce i dnie (serial telewizyjny) (1977): ● odc. 1. Bogumił i Barbara – uczestnik zawodów pływackich w Kalińcu ● odc. 5. Uśmiechy losu – klient w sklepie Michaliny

Pani Bovary to ja (1977) Polskie drogi (serial telewizyjny) (1977) – mężczyzna na podwórzu kamienicy przy ul. Spiskiej 14, miejscu aresztowania gen. Stefana Grota-Roweckiego (odc. 11. W obronie własnej) 07 zgłoś się (serial telewizyjny) (1978–1984): ● odc. 9. Rozkład jazdy (1978) – konduktor w pociągu ● odc. 11. Wagon pocztowy (1981) – urzędnik Urzędu Pocztowego ● odc. 18. Bilet do Frankfurtu (1984) – pasażer autobusu na Okęciu Biały mazur (1978) – robotnik Do krwi ostatniej... (1978) – żołnierz I Dywizji Rodzina Połanieckich (serial telewizyjny) (1978) – kierownik sali „U Francois'a”: ● odc. 2. Panna Marynia, ● odc. 3. Pojednanie, ● odc. 4. Narzeczeni, ● odc. 7. Powrót) Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) – prezes konsorcjum na spotkaniu z Alezanem w domu publicznym (odc. 6. Tupanaca) ...Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie... (1978) Do krwi ostatniej (serial telewizyjny) (1979) – stary wiarus z I Dywizji Klucznik (1979) – Karol, lokaj hrabiego Lekcja martwego języka (1979) – dziedzic ze spalonego dworu Na własną prośbę (1979) – uczestnik narady Skradziona kolekcja (1979) – pacjent w szpitalu Bardzo starzy oboje (1980) – Adolf Dziewczyna i chłopak (1980) – listonosz Gorączka (1980) – gość na wystawie Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – Feliks, lokaj Dyzmy (odc. 5., 6. i 7.) Krab i Joanna (1980) – witający Kazika w porcie Polonia Restituta (1980) – Władysław Mickiewicz, syn Adama, uczestnik uroczystości utworzenia Armii Polskiej we Francji (cz. 2.) Powstanie Listopadowe. 1830–1831 (1980) – sekretarz stanu Zamach stanu (1980) – Ignacy Daszyński, działacz PPS, marszałek Sejmu Der Grune Vogel (1980) – ojciec Katarzyny Olbińskiej Filip z konopi (1981) – ojciec profesora Klejnot wolnego sumienia (1981) – Wołłowicz Kto ty jesteś (1981) – listonosz Mężczyzna niepotrzebny! (1981) – towarzysz Walewicz, znajomy babci Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) – nauczyciel poznańskiego gimnazjum (odc. 4. Bazar czy rewolucja) Okno (1981) – pensjonariusz w Skolimowie Uczennica (1981) – patriota Znachor (1981) – lokaj prof. Rafała Wilczura Blisko, coraz bliżej (serial telewizyjny) (1983) – ksiądz: ● odc. 1. Jest dla kogo żyć. Rok 1863, ● odc. 2. Przyjadę na ślub Rok 1870) Dom (serial telewizyjny) (1982) – adwokat w zespole adwokackim (seria 2., odc. 8. Jak się łowi dzikie ptaki) Pensja pani Latter (1982) – kamerdyner pani Latter Punkty za pochodzenie (1982) – ksiądz proboszcz Dom Świętego Kazimierza (1983) – Adam Jerzy Czartoryski Fachowiec (1983) – kasjer w redakcji Fort 13 (1983) – austriacki generał Katastrofa w Gibraltarze (1983) – dwie role: ● Philippe Pétain marszałek Francji, ● Edward Frederick Halifax, ambasador Wielkiej Brytanii w USA Marynia (1983) – kierownik sali „U Francois'a" Nie było słońca tej wiosny (1983) – ojciec Piotra Planeta krawiec (1983) – uczestnik kongresu w Warnie Przeznaczenie (1983) – „Duch powodzi” Seksmisja (1983) – ojciec Alberta Ceremonia pogrzebowa (1984) – uczestnik pogrzebu profesora Tarnowskiego Diabelskie szczęście (1985) – stary „Faust" Rajska jabłoń (1985) – uczestnik odczytu Piędzickiej Sceny dziecięce z życia prowincji (1985) – dawny przyjaciel pana M. Stanisław i Anna (1985) – stary sługa Temida (serial telewizyjny) (1985) (odc. 1. Sprawa hrabiego Rottera) Cudzoziemka (1986) – gość na ślubie Róży i Adama Czarne Stopy (1986) – chłop Na całość (1986) – stary rybak Nad Niemnem (1987) – mężczyzna w salonie Korczyńskich Prywatne śledztwo (1986) – kierowca malucha Republika nadziei (1986) – profesor na uroczystości z okazji urodzin cesarza Kingsajz (1987) – stary krasnal dyktujący „Szuflandio, ojczyzno moja..." Między ustami a brzegiem pucharu (1987) – lekarz w Mariampolu Desperacja (1988) – członek Komitetu Miejskiego Pan Samochodzik i praskie tajemnice (1988) – Teofil, właściciel sklepu z antykami Penelopy (1988) – starszy pan w pociągu Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest... (Wherever You Are) (1988) – gość Hulanickich Gdańsk 39 (1989) – klient sklepu Mahlzera Kanclerz (serial telewizyjny) (1989) – Jakub Uchański, prymas Polski (odc. 1. i 2.) Kawalerki (1989) – staruszek (cz. 2. Coś fantastycznego) Sceny nocne (1989) – major Komierowski, dziad Heleny Żelazną ręką (1989) – Jakub Uchański, prymas Polski Piggate (1990) – ojciec Holdinga Świnka (serial telewizyjny) (1990) – ojciec Holdinga Ferdydurke (30 Door Key) (1991) Niech żyje miłość (1991) – biskup Rozmowy kontrolowane (1991) 40-latek. 20 lat później (serial telewizyjny) (1993) – stary aktor na spacerze przy Teatrze Narodowym (odc. 2. Głodówka czyli zamykanie parasola) Żywot człowieka rozbrojonego (serial telewizyjny) (1993) (odc. 3. Londyński czek)

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)

Bibliografia

• Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie filmpolski.pl
• Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie Filmweb
• Juliusz Lubicz-Lisowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].

Linki zewnętrzne

• Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie IMDb (ang.)
• Juliusz Lubicz-Lisowski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

Przypisy

1. Juliusz Lubicz-Lisowski: Wspomnienia starego aktora. Warszawa: KAW, 1988, s. 9-10. ISBN 83-03-02165-6.
2. Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW LUBICZ LISOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000117090274
• VIAF: 162244325
• LCCN: n88165286
• PLWABN: 9810574376805606
• NUKAT: n98022071

Encyklopedie internetowe:

• ETP: 3518

Identyfikatory zewnętrzne:

• FilmPolski.pl: 11179