Grzegorz Turnau

Grzegorz Jerzy Turnau (ur. 31 lipca 1967 w Krakowie^[2]) – polski wokalista, pianista, aranżer, kompozytor i poeta, wykonawca poezji śpiewanej; od 2016 kierownik muzyczny Teatru Lalka w Warszawie.

Grzegorz Turnau

Grzegorz Turnau (2023)
Imię i nazwisko	Grzegorz Jerzy Turnau
Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1967 Kraków
Instrumenty	fortepian, akordeon
Gatunki	poezja śpiewana
Zawód	muzyk, piosenkarz
Aktywność	od 1984
Wydawnictwo	EMI Music Poland, Mystic Production[1]
Odznaczenia
Strona internetowa

Grzegorz Turnau przed V Inowrocławską nocą Solannową, 26 lipca 2009

W twórczości często nawiązuje do muzyki jazzowej, smoothjazzowej, a także do dokonań Marka Grechuty i Jana Kantego Pawluśkiewicza. Podczas większości koncertów główne miejsce wśród instrumentów zajmuje fortepian, na którym gra Turnau.

Jest laureatem licznych nagród, m.in.: dziewięciu Fryderyków, dwóch Wiktorów, Grand Prix Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Otrzymał medal Gloria Artis i Złoty Krzyż Zasługi. W 2016 został laureatem Nagrody Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki^[3].

Życiorys

W latach 1973–1980 uczył się grać na fortepianie w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I stopnia im. Ignacego Paderewskiego w Krakowie. W 1980 wyjechał na rok uczyć się w Bedford, skąd powrócił i ukończył V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie^[4]. Następnie studiował filologię angielską na Uniwersytecie Jagiellońskim^[3].

Debiutował na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie piosenką „Znów wędrujemy” (do wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego), będąc jeszcze uczniem III klasy liceum. Zdobył pierwszą nagrodę, a dzięki niej trafił do Piwnicy pod Baranami, zaproszony przez Piotra Skrzyneckiego^[3].

W latach młodości często jeździł do swoich dziadków do Inowrocławia, później zaczął organizować tam cykliczne koncerty pt. Inowrocławska Noc Solannowa z udziałem swoim i zaproszonych przez siebie artystów.

W 1995 za wykonanie utworu „Natężenie świadomości” zdobył drugą nagrodę na 32. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu^[5]. Rok później za wykonanie utworu „Bracka” otrzymał Grand Prix im. Karola Musioła na 33. edycji festiwalu^[5]. W 1997 wystąpił z utworem „Deus ex machina” w koncercie „Zielono mi” dedykowanym pamięci Agnieszki Osieckiej podczas 34. KFPP w Opolu^[5]. W 2005 wydał album pt. 11:11. W 2007 za wydany rok wcześniej album pt. Historia pewnej podróży otrzymał nagrodę w kategorii „płyta literacka” na 44. KFPP w Opolu^[5].

Twórczość

Turnau na koncercie w Żarach

Do bardziej znanych utworów artysty należą m.in.: „Znów wędrujemy”, „Naprawdę nie dzieje się nic”, „Cichosza”, „Między ciszą a ciszą”, „Pamięć”, „Bracka”, „To tu, to tam”, „Tutaj jestem” (sł. Michał Zabłocki), „Wiem” (sł. Andrzej Poniedzielski), „Liryka, liryka” (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński), „Kawałek cienia” (sł. Grzegorz Turnau), „Leniwa głowa” (sł. Wiesław Dymny), „O, Kutno!” (sł. Jeremi Przybora), „Bombonierka” (duet z Barbarą Stępniak-Wilk, sł. Basia Stępniak-Wilk, muz. Aleksander Brzeziński).

Współpracował m.in. z artystami, takimi jak m.in. Ewa Małas-Godlewska, Anna Maria Jopek, Dorota Miśkiewicz, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner, Jacek Wójcicki, Beata Rybotycka, Andrzej Sikorowski, Stanisław Soyka, Aleksander Glondys, Justyna Steczkowska, Magda Umer, Ola Maurer i Wojciech Waglewski. Jest również kompozytorem muzyki teatralnej i filmowej (m.in. do filmu Zakochany Anioł). Współpracuje z aktorami: Wojciechem Malajkatem oraz Zbigniewem Zamachowskim.

W swoich piosenkach wykorzystuje teksty czołowych polskich poetów XX wieku (najczęściej: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Jana Brzechwy, Bolesława Leśmiana, Zbigniewa Herberta, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego), twórców współcześnie żyjących (głównie Michała Zabłockiego oraz Leszka Aleksandra Moczulskiego, ale również Ewy Lipskiej, Jarosława Kiliana czy Michała Rusinka). Znaczną część piosenek stanowią utwory pisane do własnych tekstów, m.in.: „Kawałek cienia”, „Pamięć”, „Kino Bałtyk”, „Nawet”, „Ultima Thule”, „11:11”, „Na młodość”, „Zanim...”, „Było kiedyś między nami”, „Pianista i ja”, „Fabryka klamek”.

Spośród autorów zagranicznych Turnau kilkakrotnie sięgał do wierszy E.E. Cummingsa („Wiwat słodka miłość”, „Jeśli szukasz prawd”, „Gdy kwitnie żonkil” – wszystkie w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka). Ponadto, na jego płycie Fabryka Klamek z 2010 roku znalazł się utwór „Sonet LX” do tekstu Williama Shakespeare’a.

W dyskografii Turnaua znajdują się dwie płyty poświęcone twórczości innych artystów: Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego z Kabaretu Starszych Panów („Cafe Sułtan”) oraz Marka Grechuty („Historia Pewnej Podróży”).

W pierwszą rocznicę śmierci Grzegorza Ciechowskiego wykonał wraz ze swoim zespołem utwór Ciechowskiego – „Śmierć na pięć”.

Życie prywatne

Jest prawnukiem Jerzego Turnaua^[6], synem profesora dydaktyki matematyki Stefana Turnaua^[7], mężem flecistki Maryny Barfuss^[3]. Jego córka Antonina (ur. 20 maja 1988), we wrześniu 2015 wyszła za aktora Marka Kondrata, z którym ma córkę, Helenę (ur. 2018). Ma brata Michała, który kiedyś był muzykiem, a po zakończeniu kariery zajął się organizacją koncertów^[8].

Jest współwłaścicielem winnicy w Baniewicach (powiat gryfiński, województwo zachodniopomorskie)^[9].

W 2009 wsparł Rafała Trzaskowskiego w kampanii przed wyborami do Parlamentu Europejskiego^[10].

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (2004)^[11]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)^[12]
• Honorowe obywatelstwo Miasta Inowrocławia (2011)^[13]

Zespół

Obecny skład

• Robert Kubiszyn – gitary basowe, kontrabas, skrzypce
• Leszek Szczerba – saksofony, klarnet, flet
• Cezary Konrad – perkusja, pianino
• Mariusz Pędziałek – obój, rożek angielski^[14]

Współpracownicy

• Dorota Miśkiewicz – śpiew
• Sławomir Berny – instrumenty perkusyjne^[14]
• Jacek Królik – gitary^[14]
• Łukasz Adamczyk – gitara basowa, kontrabas^[14]
• Mirosław Hady – perkusja
• Michał Dąbrówka – perkusja
• Jacek Fedkowicz – gitara basowa
• Wojtek Fedkowicz – perkusja
• Marek Napiórkowski – gitara akustyczna

Byli członkowie zespołu

• Michał Półtorak – skrzypce
• Maryna Barfuss – flet
• Robert Hobrzyk – gitara
• Jerzy Wysocki – gitara
• Adam Moszumański – wiolonczela, gitara basowa

Dyskografia

Albumy solowe

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Sprzedaż	Certyfikat
		POL
Naprawdę nie dzieje się nic	Data: połowa 1991[15] Wydawca: Pomaton EMI	–	POL: 100 tys.+[16]	POL: złota płyta[17]
Pod światło	Data: 1993, reedycja 1 stycznia 1996[18] Wydawca: Pomaton EMI	–	POL: 100 tys.+[16]	POL: złota płyta[19]
To tu, to tam	Data: 9 października 1995[18] Wydawca: Pomaton EMI	–	POL: 400 tys.+[16]	POL: 2× platynowa płyta[20]
Tutaj jestem	Data: 28 kwietnia 1997[18][21] Wydawca: Pomaton EMI	–	POL: 100 tys.+[16]	POL: złota płyta[19]
Księżyc w misce	Data: 30 listopada 1998[18] Wydawca: Pomaton EMI	–
Ultima	Data: 5 czerwca 1999[18][22] Wydawca: Pomaton EMI	–	POL: 50 tys.+[23]	POL: złota płyta[24]
Złota kolekcja: Kawałek cienia	Data: grudzień 2000[25] Wydawca: Pomaton EMI	–
Nawet	Data: 9 listopada 2002[26] Wydawca: EMI Music Poland	4[27]
Cafe Sułtan	Data: 4 października 2004[28] Wydawca: EMI Music Poland	4[29]
11:11	Data: 21 listopada 2005[30] Wydawca: EMI Music Poland	4[31]	POL: 15 tys.+[32]	POL: złota płyta[24]
Historia pewnej podróży	Data: 27 listopada 2006[33] Wydawca: EMI Music Poland	2[34]	POL: 30 tys.+[32]	POL: platynowa płyta[35]
Do zobaczenia	Data: 6 marca 2009[36] Wydawca: EMI Music Poland	6[37]
Fabryka klamek	Data: 3 listopada 2010[38] Wydawca: Mystic Production	3[39]	POL: 15 tys.+[32]	POL: złota płyta[40]
Złota kolekcja: Uno Momento Mortis / Dotąd doszliśmy	Data: 25 czerwca 2013[41] Wydawca: Parlophone Music Poland	42[42]	POL: 15 tys.+[32]	POL: złota płyta[43]
7 widoków w drodze do Krakowa	Data: 28 listopada 2014 Wydawca: Mystic Production	19[44]
L	Data: 13 października 2017[45] Wydawca: Wydawnictwo Agora	11[46]
Bedford School	Data: 9 listopada 2018[47] Wydawca: Mystic Production	20[48]
„-” album nie był notowany

Albumy koncertowe

Tytuł	Dane dot. albumu	Sprzedaż	Certyfikat
Turnau w Trójce	Data: 1994, reedycja 1 stycznia 1996[18] Wydawca: Pomaton EMI Format: CD, CS, digital download	POL: 100 tys.+[16]	POL: złota płyta[19]
Och! Turnau Och-Teatr 18 V 2011	Data: 17 października 2011[49] Wydawca: Mystic Production Format: CD, DVD, LP, Blu-ray

Duety

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Certyfikat
		POL
Witaj Gwiazdo Złota (oraz Ewa Małas-Godlewska)	Data: 1998, reedycja 10 listopada 2008 Wydawca: EMI Music Poland	–	POL: platynowa płyta[50]
Kołysanki – utulanki (oraz Magda Umer)	Data: 12 czerwca 2003 Wydawca: Fokus	32[51]	POL: platynowa płyta[52]
Kruchy świat, kruche szkło (oraz Wojciech Malajkat)	Data: 4 sierpnia 2007[53] Wydawca: SPP pod Baranami „Klub 40”	–
Pasjans na dwóch (oraz Andrzej Sikorowski)	Data: 27 sierpnia 2007[54] Wydawca: Music Collection Agency	21[55]
Astrid Lindgren (oraz Ewa Bem)	Data: 28 listopada 2008 Wydawca: EMI Music Poland	–
Jan Kanty Pawluśkiewicz. Antologia. Volume 5: Grzegorz Turnau Czas błękitu	Data: 24 marca 2014 Wydawca: Polskie Radio	34[56]
„-” album nie był notowany

Single

Tytuł	Rok	Pozycja na liście		Album
		LP3 [57]	SLiP [58]
„Naprawdę nie dzieje się nic”	1991	–	–	Naprawdę nie dzieje się nic
„Kawałek cienia”	1993	–	–	Pod światło
„Cichosza”	1994	–	–
„Pamięć”		13	–
„Bracka”	1995	2	11	To tu, to tam
„Między ciszą a ciszą”		16	–
„Natężenie świadomości”	1996	18	–
„Niebezpieczne związki” (gościnnie: Justyna Steczkowska)	1997	6[59]	28	Tutaj jestem
„Tutaj jestem”		8	46
„Piosenka dla ptaka”	1998	14	–
„Księżyc w misce”		–	–	Księżyc w misce
„Wiem”	1999	6	–	Ultima
„Wiwat, słodka miłość”		32	–
„Leniwa głowa”		38	–
„Soplicowo” (oraz Stanisław Sojka)		4[60]	48	Pan Tadeusz (ścieżka dźwiękowa)
„Krajobraz z wilgą i ludzie”	2001	50	–	Serce
„Liryka, liryka”	2002	5	50	Nawet
„Louloudi (Kwiat)” (oraz Georgios Dalaras)	2003	14[61]	–
„O Kutno”	2004	13	–	Cafe Sułtan
„W kawiarence Sułtan”		37	–
„Przeprowadzka” (oraz Kot Przybora)	2005	38[62]	–
Dorota Miśkiewicz – „Pod rzęsami” (gościnnie: Grzegorz Turnau)		45[63]	–	Pod rzęsami
„Czas błękitu”		18	–	11:11
„11:11”	2006	28	–
Basia Stępniak-Wilk – „Bombonierka” (gościnnie: Grzegorz Turnau)		1[64]	2	Słodka chwila zmian
„Nie wiem o trawie”		18	–	Historia pewnej podróży
„Motorek”	2007	9	13
Traincha – „(They Long To Be) Close To You” (gościnnie: Grzegorz Turnau)	2008	46[65]	–	The Look of Love – Burt Bacharach Songbook
„Na plażach Zanzibaru” (gościnnie: Sebastian Karpiel-Bułecka)	2010	1	33	Fabryka klamek
„Gdy poezja”	2011	17	–
Aga Zaryan – „To jedno” (gościnnie: Grzegorz Turnau)		29[66]	–	Księga olśnień
„Uno momento mortis”		7	–	Och! Turnau Och-Teatr 18 V 2011
„Budzik”	2013	27	–
„Ledwie chwila”	2014	31[67]	–	7 widoków w drodze do Krakowa
„Do Leukonoe”		37[68]	–
„Stojąc w kolejce”	2016	–	–	Grzegorz Ciechowski – spotkanie z legendą
„Kolęda dla tęczowego Boga” (oraz Magda Umer)		–	–
„Koszula”	2017	46	–	L
„Utrata (z duszą na listek)” (z Dorotą Miśkiewicz)
„-” singel nie był notowany

Inne

Album	Rok	Utwór
Pod Budą – Jak kapitalizm to kapitalizm	1993	gościnnie śpiew w utworach „Nie przenoście nam stolicy do Krakowa” i „Dobra rada”[69]
Natężenie świadomości – piosenki do słów Michała Zabłockiego	1996	Z koncertu z 26 kwietnia 1996: „Bracka”, „To tu to tam”, „Między ciszą a ciszą”, „Życia modele”, „Złoty sznur”, „Rozmowa z kobietą bez twarzy”, „Byłem w Nowym Jorku”, „Natężenie świadomości”, „Cichosza”, „Naprawdę nie dzieje się nic”
Wojciech Kilar – Pan Tadeusz (ścieżka dźwiękowa)	1999	śpiew w utworze „Soplicowo” (w duecie ze Stanisławem Sojką)[70]
Ewa Małas-Godlewska – Fuego	2000	autor muzyki do utworu „Serenata”
Zbigniew Preisner – Głosy	2001	gościnnie śpiew w utworze „Noc”[71]
Marek Grechuta – Serce		gościnnie śpiew w utworach „Gdziekolwiek” i „Krajobraz z wilgą i ludzie”
Dorota Miśkiewicz – Pod rzęsami	2005	gościnnie śpiew w utworze „Pod rzęsami”[72]
Zakochany Anioł..., czyli jak zdobyć kobietę		ścieżka dźwiękowa do filmu Zakochany Anioł
Basia Stępniak-Wilk – Słodka chwila zmian		gościnnie śpiew w utworze „Bombonierka”
Traincha – The Look of Love – Burt Bacharach Songbook	2008	gościnnie śpiew w utworze „(They Long to Be) Close to You”
Dorota Miśkiewicz – Caminho		gościnnie śpiew w utworze „Suwalskie Bolero”
Krzysztof Napiórkowski – Introspekcja		gościnnie śpiew w utworze „Na ulicach”[73]
Śrubki – Śrubki	2010	gościnnie śpiew w utworze „Jak kochać to namiętnie”[74][75]
INO. Grzegorz Turnau i przyjaciele[76]		płyta promocyjna miasta Inowrocław wydana w nakładzie 1000 egzemplarzy
Idą Święta 4		śpiew w utworze „Piosenki tej słuchajcie” (w duecie z Agą Zaryan)[77]

Teledyski

Tytuł	Rok	Reżyseria	Album
„Cichosza”	1993	Michał Zabłocki	Pod światło
„Pamięć”
„Między ciszą a ciszą”	1995		To tu to tam
„Bracka”
„Natężenie świadomości”
„To tu to tam”
„Pompa”
„Wielka ulewo wielka śnieżyco”
„Wszystko, co piękne”
„Tutaj jestem”	1997		Tutaj jestem
„Niebezpieczne związki” (gościnnie: Justyna Steczkowska)
„Wiem”	1999	Bolesław Pawica	Ultima
„Soplicowo” (oraz Stanisław Sojka)		Mariusz Palej	Pan Tadeusz (ścieżka dźwiękowa)
„Liryka, liryka”	2002	Michał Zabłocki	Nawet
Basia Stępniak-Wilk – „Bombonierka” (gościnnie: Grzegorz Turnau)	2005	Dagmara Merecik	Słodka chwila zmian
„Nie wiem o trawie”	2006	Michał Zabłocki	Historia pewnej podróży
„Motorek”		Tomasz Sikora
„Na plażach Zanzibaru” (gościnnie: Sebastian Karpiel-Bułecka)	2010	Paweł Siedlik, Mateusz Winkiel	Fabryka klamek
Aga Zaryan – „To jedno” (gościnnie: Grzegorz Turnau)		Jan Wierzejski	Księga olśnień

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Nagroda	Uwagi
1994	Wokalista roku	Fryderyk	Nominacja[78]
	Piosenka roku („Cichosza¸)		Nominacja[78]
	Najlepszy teledysk („Cichosza”)		Nominacja[78]
	Album roku – piosenka poetycka („Turnau w Trójce”)		Laureat[78]
	Album roku – piosenka poetycka („Pod światło”)		Nominacja[78]
1995	Wokalista roku		Laureat[79]
	Kompozytor roku		Nominacja[79]
	Album roku – piosenka poetycka („To tu, to tam”)		Laureat[79]
1996	–	Mateusze	Laureat
	Grand Prix im. Karola Musioła	XXXIII KFPP	Laureat
1997	Wokalista roku	Fryderyk	Nominacja[80]
	Album roku – piosenka poetycka („Tutaj jestem”)		Laureat'[80]
1998	Album roku – piosenka poetycka („Księżyc w misce”)		Nominacja[81]
	Artysta estrady	Wiktory	Laureat
1999	Piosenka w filmie polskim lub serialu telewizyjnym („Soplicowo”)	Philip Award	Laureat
	Kompozytor roku	Fryderyk	Nominacja[82]
	Album roku – piosenka poetycka („Ultima”)		Nominacja[82]
2002	Album roku – piosenka poetycka („Nawet”)		Laureat[83]
2004	Album roku – piosenka poetycka („Cafe Sułtan”)		Laureat[84]
2005	Album roku – piosenka poetycka („11:11”)		Laureat[85]
	Muzyka literacko-poetycka	Superjedynki	Laureat
2006	Wokalista roku	Fryderyk	Nominacja[86]
2007	Album roku – piosenka poetycka („Historia pewnej podróży”)		Laureat[87]
	Album roku – piosenka poetycka („Herbaciane nonsensy”)		Nominacja[87]
	Muzyka literacko-poetycka	Superjedynki	Laureat
2010	Album roku – piosenka poetycka („Do zobaczenia”)	Fryderyk	Nominacja[88]
2011	Album roku – piosenka poetycka („Fabryka klamek”)		Laureat[89]
2018	muzyka	Międzynarodowy Festiwal Teatrów Dziecięcych w Banja Luce	Laureat[90]